Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Нарве́жцы (нарв.: nordmenn) – народ у Паўночнай Еўропе, асноўнае насельніцтва Нарвегіі і Шпіцбергена. Жывуць таксама ў іншых краінах Еўропы, ЗША, Канадзе, Эквадоры і г. д.. Агульная колькасць (2012 г.) - 4784 тыс. чал.
| Нарвежцы (Nordmenn) | |
 | |
| Агульная колькасць | 4 784 тыс. |
|---|---|
| Рэгіёны пражывання |  Нарвегія — 4 632 тыс.  ЗША — 57 тыс.  Канада — 49 тыс.  Эквадор — 14 тыс.  Данія — 11 тыс.  Вялікабрытанія — 7,5 тыс. |
| Мова | Нарвежская |
| Рэлігія | пратэстантызм, пераважна лютэранства |
| Блізкія этнічныя групы | фарэрцы, ісландцы, шведы, датчане |
Гісторыя
Нарвежцы паходзяць ад германскіх плямёнаў, якія перасяліліся ў Скандынавію нў 3 тысячагоддзі да н. э. Першапачаткова яны займалі ўсяго некалькі прыморскіх далін на поўдні сучаснай Нарвегіі і ў раннім сярэднявеччы падзяляліся на роднасна-тэрытарыяльныя групы ранрыкіі, раумы, аўгандыі, граніі, ругіі і халмругіі. Перасечанасць краіны гарамі спрыяла захаванню асобных аб’яднанняў фюльке, кожны з якіх меў свае органы самакіравання і суд. Агульная назва "нарвежцы" або "нарманы" (нарв.: nordmenn, літаральна "паўночныя людзі") з’явілася толькі ў канцы 1 тысячагоддзя н. э. і было зафіксавана ў заходнееўрапейскіх хроніках. На поўнач ад нарвежцаў жылі квены і саамы, аднак, як паказваюць генетычныя даследаванні, змяшэння паміж імі не адбывалася. Старажытныя нарвежцы карысталіся рунічнай пісьмовасцю і спавядалі палітэістычную паганскую рэлігію.
У VIII - IX стст. у нарвежцаў вылучыўся пласт правадыроў-конунгаў і спадчынных арыстакратаў ярлаў. У гэты перыяд пачынаюцца паходы нарвежскіх вікінгаў на іншыя краіны Еўропы, якія часта суправаджаліся перасяленнямі або вяртаннем удзельнікаў паходаў з нарабаванымі скарбамі і рабамі. У канцы IX ст. конунг аб’яднаў нарвежцаў у адзіную дзяржаву. Рэпрэсіі супраць незадаволеных, падаткі і адпрацоўкі, накладзеныя Гаральдам на простых абшчыннікаў прывялі да масавай эміграцыі ў Ісландыю, Грэнландыю, Фарэрскія, Шэтландскія, Гебрыдскія і Аркнейскія астравы. Пасля смерці манарха сяляне пазбавіліся ад прамых павіннасцяў. Але амаль усе землі Нарвегіі аказаліся занятымі, таму нарвежцы пачалі асвойваць тэрыторыі на поўнач. Гэтаму спрыяла пацяпленне клімату. У выніку, да XIII ст. тэрыторыя, населеная нарвежцамі, значна павялічылася.
У X - XI стст. у Нарвегіі распаўсюдзіўся каталіцызм. Прыняцце хрысціянства спрыяла распаўсюджанню лацінскай мовы як афіцыйнай. Падобна іншым еўрапейскім краінам, у сярэднявечнай Нарвегіі распаўсюдзіліся феадальныя адносіны. Але яны не былі трывалымі, захоўваліся шматлікія прывілегіі простых абшчыннікаў. Канчаткова феадальныя адносіны былі ліквідаваны да пачатку XVII ст.
У 1319 г. памёр апошні прамы нашчадак Гаральда Рудавалосага, і прастол быў перададзены каралям суседняй Швецыі. У 1397 г. была заключана Кальмарская унія, пасля чаго Нарвегія апынулася ў залежнасці ад дацкіх манархаў, хаця да 1536 г. захоўвала асабістыя органы кіравання, урад, армію і флот. З 1370 г. таксама адчуваўся моцны нямецкі ўплыў, які ішоў праз ганзейскі гандлёвы саюз. У 1536 г. адбылася Рэфармацыя.
З канца XVIII ст. Данія цярпела паражэнні ў войнах з Вялікабрытаніяй, што прывяло да імкнення нарвежцаў адасобіцца. У 1809 г. было створана Дабрадзейнае таварыства Нарвегіі, якое выступала за стварэнне нарвежскага універсітэта і распаўсюджванне нацыяналістычных настрояў. У 1814 г. Нарвегія была перададзена пад кантроль Швецыі. У Нарвегіі была ўведзена абмежаваная Канстытуцыя і створаны мясцовы парламент стуртынг. Значная частка выбраных прадстаўнікоў з’яўлялася сялянамі, што абумовіла прыняцце ліберальных законаў і далейшыя рэформы. 13 жніўня 1905 г. на рэферэндуме было прынята рашэнне аб абвяшчэнні незалежнасці Нарвегіі.
У наш час Нарвегія – адна з найбольш развітых дзяржаў свету. Разам з нарвежцамі ў Нарвегіі зараз жыве і працуе шмат імігрантаў з іншых краін свету.
Традыцыйная культура
Асноўныя заняткі
Да першай трэці XX ст. галоўнай эканамічнай галіной у Нарвегіі была сельская гаспадарка. Толькі 2,6% зялі прыдатныя для занятку земляробствам. Раней вырошчвалі пераважна збожжавыя культуры і карняплоды. У наш час сяляне аддаюць перавагу бульбе і гародніне. Асноўны прыбытак дае малочная жывёлагадоўля. Сельская гаспадарка ніколі не магла цалкам забяспечыць нарвежскіх сялян, таму важную ролю здаўна адыгрывалі эксплуатацыя лесу, рыбалоўства і паляванне на марскіх звяроў.
Дзякуючы багаццям прыбярэжных вод, рыбу ловяць пераважна ў фіёрдах і на паўночных астравах. Траска і селядзец — асноўная здабыча. Узімку, калі пачынаецца рух траскі на нераст, рыбакі з усёй краіны едуць на астравы, дзе жывуць у часовых хацінах. Са студзеня да сакавіка здабываецца асноўны ўлоў за год. У мінулым папулярнай рыбай таксама быў ласось. Рыбакі звычайна самі з’яўляліся гаспадарамі лодак і прыладаў працы, у мора выходзілі сем'ямі. Да канца XVIII ст. улоў сушылі без солі. На беразе вертыкальна ўсталёўвалі драўляныя жэрдкі, да якіх чаплялі ніткі з рыбінамі. Высушаная рыба нагадвала цвёрдую палку і звалася стокфіск ("палка-рыбіна"). Распаўсюджанне таннай солі прывяло да з’яўлення кліпфіск, салёнай рыбы, высушанай на скалах.
Здабыча кітоў стагоддзямі мела дапаможнае значэнне. На кітоў палявалі дзеля вусу і тлушчу. Астатнія часткі тушы выкідвалі на бераг і выкарыстоўлі як натуральнае ўгнаенне. У XIX - першай палове XX стст. у свеце ўзрос попыт на тлушч, што прывяло да хуткага развіцця промысла і скарачэння пагалоўя кітоў у паўночным Атлантычным і Паўночным Ледавітым акіянах. Нарвежцы сталі плаваць за імі на поўдзень Атлантыкі. У сярэдзіне XX ст. у Нарвегіі меўся найвялікшы па танажы кітабойны флот. Нарвегія не адмовілася да нашых дзён ад дазволу на забойства кітоў, што тлумачыць традыцыямі саміх нарвежцаў.
Жытло
Асноўны тып паселішчаў да канца XIX ст. — хутар горд, які звычайна будаваўся на схіле гары, меў даволі разнастайны план размяшчэння, але жытло звычайна рабілі вышэй за астатнія пабудовы. У XVIII - XIX ст. распаўсюдзіўся тып сялянскай сядзібы ildhus, які ўключаў да 10 - 15 пабудоў, у тым ліку месца для выпечкі хлеба, бровар і баня. Найбольш распаўсюджаны будаўнічы матэрыял - драўніна. Дах пакрывалі дзёрнам, прычым гэты звычай захаваўся і ў наш час.
Вёскі існавалі толькі на поўдні краіны. Паселішчы больш за 2 тысячы жыхроў у Нарвегіі лічацца гарадамі. Найбольш значным гандлёвым і рамесным горадам з канца XIII ст. быў Берген.
Сяляне самі ладзілі мэблю і многія прылады працы. Ложкі ў сельскай мясцовасці з’явіліся адносна нядаўна. Распаўсюджаным месцам для сну быў алькоў. Ён нагадваў вялікую скрыню з прыробленымі да сцяны шмат'яруснымі лавамі. На ніжняй лаве спаў гаспадар з гаспадыняй, вышэй - сыны з жонкамі і дзеці. Алькоў зачыняўся дзвярамі. У раннім сярэднявеччы карысталіся адкрытым агменем. Яго рабілі з дошак, напаўнялі камянямі і размяшчалі ў цэнтры жытла. Над агменем у даху свідравалі дзірку для выхаду дыму. Пазней сталі выкарыстоўваць прысценныя печы або печы з плітамі. Адкрыты агмень захоўваўся ў банях.
Народная вопратка
Дзякуючы ізаляванасці розных рэгіёнаў краіны ў мінулым існавала вялікая колькасць розных форм народнай вопраткі. З часоў позняга сярэднявечча і Рэфармацыі дамінавала агульнаеўрапейская мода, якая прыходзіла праз Берген, куды прыязджалі іншаземныя гандляры.
У XIX ст. пад уплывам нацыяналізму цікавасць да народных строяў адрадзілася, і з’явіўся новы "народны" від строю – бунад. Ён уключае некалькі тыпаў мужчынскага адзення і да 150 жаночага. Для бунада характэрна наяўнасць белых кашуль і каляровага гафту. Найбольш арыгінальна выглядае мужчынскі строй паўднёва-заходняй Нарвегіі, які складаўся з доўгіх да да грудзей штаноў, кашулі і курткі са стаялым каўняром. У раёне Осла папулярны кароткія штаны. Звычайна бунад апранаюць на святы.
Кухня
У мінулым нарвежцы звычайна сілкаваліся толькі два разы на дзень, з раніцы і ўвечар. Сяляне і рыбакі імкнуліся паснедаць як мага лепей, каб не перарываць дзённую працу. Папулярныя традыцыйныя стравы: розныя віды варанай рыбы і мяса, малочныя супы, вараны тварог, салодкія супы з садавіны, пшанічная каша з малочнымі вяршкамі флёцегрод, разнастайныя бутэрброды і г. д. У некаторых кутах Нарвегіі захавалася традыцыя выпякання флатброд, плоскіх прэсных аладак з жытняй і ячнай мукі з дзіркай пасярэдзіне. У даўнія часы флатброд быў асноўным відам хлеба.
Сям'я і іншыя сацыяльныя інстытуты
У часы вікінгаў мужчыны лічыліся вышэйшымі на сацыяльнай лесвіцы, чым жанчыны, што, аднак не азначала поўнай падначаленасці жонкі свайму мужу. Згодна сярэднявечнаму эпасу, сексуальныя паводзіны маладых людзей, былі даволі шырокімі. Хаця ідэалам нявесты лічылася цнатлівая дзяўчына, былі распаўсюджаны дашлюбныя і пазашлюбныя адносіны, інцэст. Галоўнай функцыяй шлюбу было заключэнне саюзу з іншай сям'ёй. Лічылася, што нявеста павінна быць дужай, каб нараджаць дзяцей. Таму жонку для сына маглі шукаць бацькі або іншыя сваякі. Часцяком самі маладыя мужчыны выбіралі нявесту сярод тых, хто меў уплывовых сваякоў. Практыкаваліся вусныя шлюбныя дамовы. Існавалі і шлюбы па каханню. Закаханыя хлопцы заляцаліся, хаця самі саромеліся сваіх пачуццяў і адкрыта смяяліся з закаханых сяброў. Толькі дзеці, народжаныя ў шлюбе, лічыліся паўнавартымі спаткаемцамі. Дзеці, народжаныя жонкай падчас доўгатэрміновай адсутнасці мужа або ад мужам ад рабыні (рабыні-наложніцы заўсёды мелі вельмі нізкі сацыяльны статус), маглі быць прызнанымі гаспадаром сям'і, і толькі ў гэтым выпадку ім належала частка спадчыны (але не болей за траціну).
У сялянскім асяроддзі XIX - першай паловы XX стст. статус жонкі і мужа не адыгрываў значнай ролі, паколькі большасць сялян была прыкладна роўная. Шлюбы заключаліся па дамове паміж маладымі. Вяселлю папярэднічалі заручыны, на якіх з’ядалі заручынны торт. Вяселле суправаджалася гаманлівай працэсіяй, пасля чаго пачынаўся пір. Ім распараджаўся к'ёкеместэр, сваяк жаніха або нявесты. Нерухомую маёмасць звычайна перадавалі па спадчыне старэйшаму сыну. Малодшыя сыны маглі разлічваць на хатнюю жывёлу і грашовы ўнёсак, дочкі — на пасаг. Пасля смерці бацькі старэйшы сын абавязваўся клапаціцца пра братоў і сясцёр да іх паўналецця. У нарвежцаў не было прынята абражаць дзяцей. З 11 - 12 гадоў дзеці ўжо працавалі не толькі ў бацькоўскай гаспадарцы, але і за яе межамі. Заробленыя грошы траціліся па ўласным меркаванні дзяцей. Заахвочвалася зносіны з іншымі дзецьмі. Было прынята прымаць дзяцей знаёмых у сям'ю на лета, каб яны маглі бавіць час з аднагодкамі.
На хутарах фактычна існавалі пашыраныя сем'і, якія складалі малую роднасную абшчыну. З часоў сярэднявечча таксама існавала суседская абшчына гранелаг, якая кантралявала супольныя пашы і лясы, аказвала дапамогу. У нарвежцаў існаваў звычай дзюгнат, падобны на беларускую талаку.
У сучаснай Нарвегіі больш за палову пар не рэгіструюць шлюбы. Папулярны шлюбныя адносіны з іншаземкамі. З 2009 г. дазволены гомасексуальныя шлюбы. Месца суседскай абшчыны саступілі сучасныя формы грамадскіх аб’яднанняў. У гарадах значную ролю адыгрываюць прафсаюзы.
Фальклор
Ад эпохі сярэднявечча да нас дайшлі ісландскія сагі, якія апавядаюць пра падзеі ў розных кутах скандынаўскага свету, у тым ліку ў Нарвегіі. У асноўным народная творчасць захоўваецца ў выглядзе шматлікіх чароўных казак і харавых і сольных песень. Папулярныя музычныя інструменты — скрыпка, арфа, рог, акардэон.
У старажытнасці танец лічыўся часткай рытуальнага рэлігійнага вопыту. Але ўжо ў сярэднявеччы з Англіі і Францыі ў Нарвегію трапілі танцы, якія дазвалялі супольна бавіць час і з’яўляліся прыемнай формай сацыяльных кантактаў. У Нарвегіі шырока распаўсюджаны парныя танцы і карагод рынгданс. Парныя народныя танцы: рэлендэр, танец-гульня халінг і запаволеная нарвежская форма мазуркі.
Мова
У нарвежскай мове, што належыць да скандынаўскай падгрупы германскай групы індаеўрапейскай моўнай сям'і, значны дыялектны падзел. Існуюць дзве літаратурныя нормы.
Рэлігія
Вернікі спавядаюць пераважна лютэранства. Ёсць прадстаўнікі іншых плыняў пратэстантызму і каталікі.
Вядомыя нарвежцы
Сярод выдатных нарвежцаў былі:
- класік нарвежскай літаратуры Бьёрнсцьернэ Бьёрнсан
- матэматык Нільс Хенрык Абель
- кампазітар Эдвард Грыг (Edvard Grieg)
- даследчыкі Руаль Амундсен (Roald Amundsen)
- Фрыцьёф Нансен (Fridtjof Nansen) і Тур Хеердал (Thor Heyerdahl)
- пісьменнік, класік нарвежскай літаратуры Кнут Гамсун (Knut Hamsun)
- паэт і драматург Генрык Ібсен (Henrik Ibsen)
- пісьменнік Нурдаль Грыг
- мастак Эдвард Мунк
- даследчык Антарктыды Яльмар Рысер-Ларсен
- Тругве Лі - Першы абраны Генеральны сакратар ААН.
- Эрленд Лу - пісьменнік
- шмат спартсменаў, ў прыватнасці зімовых відаў спорту, і зорак шоў-бізнеса.
Зноскі
- Norwegian
- Народы зарубежной Европы. Т. 2. - М.:Наука, 1965. С. 35
- Norwegian DNA Results
- Can Medieval Heat Cool Warming Worries?
- Aleksandr Busygin, 'Christian Laws' of Medieval Norway: Their Sources, Textual History and Place in Legal History(недаступная спасылка)
- Middle Ages
- COURTSHIP, LOVE AND MARRIAGE IN VIKING SCANDINAVIA
- Diana Cosby, A Vikings Marriage - No Light-Hearted Affair!
Спасылкі
- scandinavian-museum.org Архівавана 22 лістапада 2010.
- Countries and Their Cultures: Norway
- Bunad – Norwegian Traditional Costumes
- Coastal and maritime Norway
- When Norway became part of Europe(недаступная спасылка)
- Ingvild Øye, Settlement patterns and field systemsin medieval Norway
- Ingvild Øye, Norway in the middle ages: farms or hamlets
- What Scandinavian Folk Dance Is
- Norwegian Folktales
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
U getaj staronki nyama praveranyh versij hutchej za ysyo yae yakasc ne acenvalasya na adpavednasc standartam Narve zhcy narv nordmenn narod u Paynochnaj Eyrope asnoynae naselnictva Narvegii i Shpicbergena Zhyvuc taksama y inshyh krainah Eyropy ZShA Kanadze Ekvadory i g d Agulnaya kolkasc 2012 g 4784 tys chal Narvezhcy Nordmenn Agulnaya kolkasc 4 784 tys Regiyony prazhyvannya Narvegiya 4 632 tys ZShA 57 tys Kanada 49 tys Ekvador 14 tys Daniya 11 tys Vyalikabrytaniya 7 5 tys Mova NarvezhskayaReligiya pratestantyzm peravazhna lyuteranstvaBlizkiya etnichnyya grupy farercy islandcy shvedy datchaneGistoryyaShlem vikinga Narvezhcy pahodzyac ad germanskih plyamyonay yakiya perasyalilisya y Skandynaviyu ny 3 tysyachagoddzi da n e Pershapachatkova yany zajmali ysyago nekalki prymorskih dalin na poydni suchasnaj Narvegii i y rannim syarednyavechchy padzyalyalisya na rodnasna terytaryyalnyya grupy ranrykii raumy aygandyi granii rugii i halmrugii Perasechanasc krainy garami spryyala zahavannyu asobnyh ab yadnannyay fyulke kozhny z yakih mey svae organy samakiravannya i sud Agulnaya nazva narvezhcy abo narmany narv nordmenn litaralna paynochnyya lyudzi z yavilasya tolki y kancy 1 tysyachagoddzya n e i bylo zafiksavana y zahodneeyrapejskih hronikah Na poynach ad narvezhcay zhyli kveny i saamy adnak yak pakazvayuc genetychnyya dasledavanni zmyashennya pamizh imi ne adbyvalasya Starazhytnyya narvezhcy karystalisya runichnaj pismovascyu i spavyadali paliteistychnuyu paganskuyu religiyu U VIII IX stst u narvezhcay vyluchyysya plast pravadyroy konungay i spadchynnyh arystakratay yarlay U gety peryyad pachynayucca pahody narvezhskih vikingay na inshyya krainy Eyropy yakiya chasta supravadzhalisya perasyalennyami abo vyartannem udzelnikay pahoday z narabavanymi skarbami i rabami U kancy IX st konung ab yadnay narvezhcay u adzinuyu dzyarzhavu Represii suprac nezadavolenyh padatki i adpracoyki nakladzenyya Garaldam na prostyh abshchynnikay pryvyali da masavaj emigracyi y Islandyyu Grenlandyyu Farerskiya Shetlandskiya Gebrydskiya i Arknejskiya astravy Paslya smerci manarha syalyane pazbavilisya ad pramyh pavinnascyay Ale amal use zemli Narvegii akazalisya zanyatymi tamu narvezhcy pachali asvojvac terytoryi na poynach Getamu spryyala pacyaplenne klimatu U vyniku da XIII st terytoryya naselenaya narvezhcami znachna pavyalichylasya U X XI stst u Narvegii raspaysyudziysya katalicyzm Prynyacce hrysciyanstva spryyala raspaysyudzhannyu lacinskaj movy yak aficyjnaj Padobna inshym eyrapejskim krainam u syarednyavechnaj Narvegii raspaysyudzilisya feadalnyya adnosiny Ale yany ne byli tryvalymi zahoyvalisya shmatlikiya pryvilegii prostyh abshchynnikay Kanchatkova feadalnyya adnosiny byli likvidavany da pachatku XVII st U 1319 g pamyor aposhni pramy nashchadak Garalda Rudavalosaga i prastol byy peradadzeny karalyam susednyaj Shvecyi U 1397 g byla zaklyuchana Kalmarskaya uniya paslya chago Narvegiya apynulasya y zalezhnasci ad dackih manarhay hacya da 1536 g zahoyvala asabistyya organy kiravannya urad armiyu i flot Z 1370 g taksama adchuvaysya mocny nyamecki yplyy yaki ishoy praz ganzejski gandlyovy sayuz U 1536 g adbylasya Refarmacyya Z kanca XVIII st Daniya cyarpela parazhenni y vojnah z Vyalikabrytaniyaj shto pryvyalo da imknennya narvezhcay adasobicca U 1809 g bylo stvorana Dabradzejnae tavarystva Narvegii yakoe vystupala za stvarenne narvezhskaga universiteta i raspaysyudzhvanne nacyyanalistychnyh nastroyay U 1814 g Narvegiya byla peradadzena pad kantrol Shvecyi U Narvegii byla yvedzena abmezhavanaya Kanstytucyya i stvorany myascovy parlament sturtyng Znachnaya chastka vybranyh pradstaynikoy z yaylyalasya syalyanami shto abumovila prynyacce liberalnyh zakonay i dalejshyya reformy 13 zhniynya 1905 g na referendume bylo prynyata rashenne ab abvyashchenni nezalezhnasci Narvegii U nash chas Narvegiya adna z najbolsh razvityh dzyarzhay svetu Razam z narvezhcami y Narvegii zaraz zhyve i pracue shmat imigrantay z inshyh krain svetu Tradycyjnaya kulturaAsnoynyya zanyatki Narvezhskiya syalyane 1876 g Da pershaj treci XX st galoynaj ekanamichnaj galinoj u Narvegii byla selskaya gaspadarka Tolki 2 6 zyali prydatnyya dlya zanyatku zemlyarobstvam Ranej vyroshchvali peravazhna zbozhzhavyya kultury i karnyaplody U nash chas syalyane addayuc peravagu bulbe i garodnine Asnoyny prybytak dae malochnaya zhyvyolagadoylya Selskaya gaspadarka nikoli ne magla calkam zabyaspechyc narvezhskih syalyan tamu vazhnuyu rolyu zdayna adygryvali ekspluatacyya lesu rybaloystva i palyavanne na marskih zvyaroy Dzyakuyuchy bagaccyam prybyarezhnyh vod rybu lovyac peravazhna y fiyordah i na paynochnyh astravah Traska i selyadzec asnoynaya zdabycha Uzimku kali pachynaecca ruh traski na nerast rybaki z usyoj krainy educ na astravy dze zhyvuc u chasovyh hacinah Sa studzenya da sakavika zdabyvaecca asnoyny yloy za god U minulym papulyarnaj rybaj taksama byy lasos Rybaki zvychajna sami z yaylyalisya gaspadarami lodak i pryladay pracy u mora vyhodzili sem yami Da kanca XVIII st uloy sushyli bez soli Na beraze vertykalna ystalyoyvali draylyanyya zherdki da yakih chaplyali nitki z rybinami Vysushanaya ryba nagadvala cvyorduyu palku i zvalasya stokfisk palka rybina Raspaysyudzhanne tannaj soli pryvyalo da z yaylennya klipfisk salyonaj ryby vysushanaj na skalah Zdabycha kitoy stagoddzyami mela dapamozhnae znachenne Na kitoy palyavali dzelya vusu i tlushchu Astatniya chastki tushy vykidvali na berag i vykarystoyli yak naturalnae ygnaenne U XIX pershaj palove XX stst u svece yzros popyt na tlushch shto pryvyalo da hutkaga razviccya promysla i skarachennya pagaloyya kitoy u paynochnym Atlantychnym i Paynochnym Ledavitym akiyanah Narvezhcy stali plavac za imi na poydzen Atlantyki U syaredzine XX st u Narvegii meysya najvyalikshy pa tanazhy kitabojny flot Narvegiya ne admovilasya da nashyh dzyon ad dazvolu na zabojstva kitoy shto tlumachyc tradycyyami samih narvezhcay Zhytlo Draylyany gord kan XIX pach XX st Asnoyny typ paselishchay da kanca XIX st hutar gord yaki zvychajna budavaysya na shile gary mey davoli raznastajny plan razmyashchennya ale zhytlo zvychajna rabili vyshej za astatniya pabudovy U XVIII XIX st raspaysyudziysya typ syalyanskaj syadziby ildhus yaki yklyuchay da 10 15 pabudoy u tym liku mesca dlya vypechki hleba brovar i banya Najbolsh raspaysyudzhany budaynichy materyyal draynina Dah pakryvali dzyornam prychym gety zvychaj zahavaysya i y nash chas Vyoski isnavali tolki na poydni krainy Paselishchy bolsh za 2 tysyachy zhyhroy u Narvegii lichacca garadami Najbolsh znachnym gandlyovym i ramesnym goradam z kanca XIII st byy Bergen Syalyane sami ladzili meblyu i mnogiya prylady pracy Lozhki y selskaj myascovasci z yavilisya adnosna nyadayna Raspaysyudzhanym mescam dlya snu byy alkoy Yon nagadvay vyalikuyu skrynyu z pryroblenymi da scyany shmat yarusnymi lavami Na nizhnyaj lave spay gaspadar z gaspadynyaj vyshej syny z zhonkami i dzeci Alkoy zachynyaysya dzvyarami U rannim syarednyavechchy karystalisya adkrytym agmenem Yago rabili z doshak napaynyali kamyanyami i razmyashchali y centry zhytla Nad agmenem u dahu svidravali dzirku dlya vyhadu dymu Paznej stali vykarystoyvac pryscennyya pechy abo pechy z plitami Adkryty agmen zahoyvaysya y banyah Narodnaya vopratka Dzyakuyuchy izalyavanasci roznyh regiyonay krainy y minulym isnavala vyalikaya kolkasc roznyh form narodnaj vopratki Z chasoy poznyaga syarednyavechcha i Refarmacyi daminavala agulnaeyrapejskaya moda yakaya pryhodzila praz Bergen kudy pryyazdzhali inshazemnyya gandlyary U XIX st pad uplyvam nacyyanalizmu cikavasc da narodnyh stroyay adradzilasya i z yaviysya novy narodny vid stroyu bunad Yon uklyuchae nekalki typay muzhchynskaga adzennya i da 150 zhanochaga Dlya bunada harakterna nayaynasc belyh kashul i kalyarovaga gaftu Najbolsh aryginalna vyglyadae muzhchynski stroj paydnyova zahodnyaj Narvegii yaki skladaysya z doygih da da grudzej shtanoy kashuli i kurtki sa stayalym kaynyarom U rayone Osla papulyarny karotkiya shtany Zvychajna bunad apranayuc na svyaty Kuhnya Asnoyny artykul Narvezhskaya kuhnya U minulym narvezhcy zvychajna silkavalisya tolki dva razy na dzen z ranicy i yvechar Syalyane i rybaki imknulisya pasnedac yak maga lepej kab ne peraryvac dzyonnuyu pracu Papulyarnyya tradycyjnyya stravy roznyya vidy varanaj ryby i myasa malochnyya supy varany tvarog salodkiya supy z sadaviny pshanichnaya kasha z malochnymi vyarshkami flyocegrod raznastajnyya buterbrody i g d U nekatoryh kutah Narvegii zahavalasya tradycyya vypyakannya flatbrod ploskih presnyh aladak z zhytnyaj i yachnaj muki z dzirkaj pasyaredzine U dayniya chasy flatbrod byy asnoynym vidam hleba Syam ya i inshyya sacyyalnyya instytuty Vyaselle 1915 g U chasy vikingay muzhchyny lichylisya vyshejshymi na sacyyalnaj lesvicy chym zhanchyny shto adnak ne aznachala poynaj padnachalenasci zhonki svajmu muzhu Zgodna syarednyavechnamu epasu seksualnyya pavodziny maladyh lyudzej byli davoli shyrokimi Hacya idealam nyavesty lichylasya cnatlivaya dzyaychyna byli raspaysyudzhany dashlyubnyya i pazashlyubnyya adnosiny incest Galoynaj funkcyyaj shlyubu bylo zaklyuchenne sayuzu z inshaj syam yoj Lichylasya shto nyavesta pavinna byc duzhaj kab naradzhac dzyacej Tamu zhonku dlya syna magli shukac backi abo inshyya svayaki Chascyakom sami maladyya muzhchyny vybirali nyavestu syarod tyh hto mey uplyvovyh svayakoy Praktykavalisya vusnyya shlyubnyya damovy Isnavali i shlyuby pa kahannyu Zakahanyya hlopcy zalyacalisya hacya sami saromelisya svaih pachuccyay i adkryta smyayalisya z zakahanyh syabroy Tolki dzeci narodzhanyya y shlyube lichylisya paynavartymi spatkaemcami Dzeci narodzhanyya zhonkaj padchas doygaterminovaj adsutnasci muzha abo ad muzham ad rabyni rabyni nalozhnicy zaysyody meli velmi nizki sacyyalny status magli byc pryznanymi gaspadarom syam i i tolki y getym vypadku im nalezhala chastka spadchyny ale ne bolej za tracinu U syalyanskim asyaroddzi XIX pershaj palovy XX stst status zhonki i muzha ne adygryvay znachnaj roli pakolki bolshasc syalyan byla prykladna roynaya Shlyuby zaklyuchalisya pa damove pamizh maladymi Vyasellyu papyarednichali zaruchyny na yakih z yadali zaruchynny tort Vyaselle supravadzhalasya gamanlivaj pracesiyaj paslya chago pachynaysya pir Im rasparadzhaysya k yokemester svayak zhaniha abo nyavesty Neruhomuyu mayomasc zvychajna peradavali pa spadchyne starejshamu synu Malodshyya syny magli razlichvac na hatnyuyu zhyvyolu i grashovy ynyosak dochki na pasag Paslya smerci backi starejshy syn abavyazvaysya klapacicca pra bratoy i syascyor da ih paynaleccya U narvezhcay ne bylo prynyata abrazhac dzyacej Z 11 12 gadoy dzeci yzho pracavali ne tolki y backoyskaj gaspadarcy ale i za yae mezhami Zaroblenyya groshy tracilisya pa ylasnym merkavanni dzyacej Zaahvochvalasya znosiny z inshymi dzecmi Bylo prynyata prymac dzyacej znayomyh u syam yu na leta kab yany magli bavic chas z adnagodkami Na hutarah faktychna isnavali pashyranyya sem i yakiya skladali maluyu rodnasnuyu abshchynu Z chasoy syarednyavechcha taksama isnavala susedskaya abshchyna granelag yakaya kantralyavala supolnyya pashy i lyasy akazvala dapamogu U narvezhcay isnavay zvychaj dzyugnat padobny na belaruskuyu talaku U suchasnaj Narvegii bolsh za palovu par ne registruyuc shlyuby Papulyarny shlyubnyya adnosiny z inshazemkami Z 2009 g dazvoleny gomaseksualnyya shlyuby Mesca susedskaj abshchyny sastupili suchasnyya formy gramadskih ab yadnannyay U garadah znachnuyu rolyu adygryvayuc prafsayuzy Falklor Ad epohi syarednyavechcha da nas dajshli islandskiya sagi yakiya apavyadayuc pra padzei y roznyh kutah skandynayskaga svetu u tym liku y Narvegii U asnoynym narodnaya tvorchasc zahoyvaecca y vyglyadze shmatlikih charoynyh kazak i haravyh i solnyh pesen Papulyarnyya muzychnyya instrumenty skrypka arfa rog akardeon U starazhytnasci tanec lichyysya chastkaj rytualnaga religijnaga vopytu Ale yzho y syarednyavechchy z Anglii i Francyi y Narvegiyu trapili tancy yakiya dazvalyali supolna bavic chas i z yaylyalisya pryemnaj formaj sacyyalnyh kantaktay U Narvegii shyroka raspaysyudzhany parnyya tancy i karagod ryngdans Parnyya narodnyya tancy relender tanec gulnya haling i zapavolenaya narvezhskaya forma mazurki MovaAsnoyny artykul Narvezhskaya mova U narvezhskaj move shto nalezhyc da skandynayskaj padgrupy germanskaj grupy indaeyrapejskaj moynaj syam i znachny dyyalektny padzel Isnuyuc dzve litaraturnyya normy ReligiyaVerniki spavyadayuc peravazhna lyuteranstva Yosc pradstayniki inshyh plynyay pratestantyzmu i kataliki Vyadomyya narvezhcySyarod vydatnyh narvezhcay byli klasik narvezhskaj litaratury Byornscerne Byornsan matematyk Nils Henryk Abel kampazitar Edvard Gryg Edvard Grieg dasledchyki Rual Amundsen Roald Amundsen Frycyof Nansen Fridtjof Nansen i Tur Heerdal Thor Heyerdahl pismennik klasik narvezhskaj litaratury Knut Gamsun Knut Hamsun paet i dramaturg Genryk Ibsen Henrik Ibsen pismennik Nurdal Gryg mastak Edvard Munk dasledchyk Antarktydy Yalmar Ryser Larsen Trugve Li Pershy abrany Generalny sakratar AAN Erlend Lu pismennik shmat spartsmenay y pryvatnasci zimovyh viday sportu i zorak shoy biznesa ZnoskiNorwegian Narody zarubezhnoj Evropy T 2 M Nauka 1965 S 35 Norwegian DNA Results Can Medieval Heat Cool Warming Worries Aleksandr Busygin Christian Laws of Medieval Norway Their Sources Textual History and Place in Legal History nedastupnaya spasylka Middle Ages COURTSHIP LOVE AND MARRIAGE IN VIKING SCANDINAVIA Diana Cosby A Vikings Marriage No Light Hearted Affair Spasylkiscandinavian museum org Arhivavana 22 listapada 2010 Countries and Their Cultures Norway Bunad Norwegian Traditional Costumes Coastal and maritime Norway When Norway became part of Europe nedastupnaya spasylka Ingvild Oye Settlement patterns and field systemsin medieval Norway Ingvild Oye Norway in the middle ages farms or hamlets What Scandinavian Folk Dance Is Norwegian Folktales