Першая грамадзянская вайна ў Лівіі, або Лівійская рэвалюцыя — узброены канфлікт 2011 года паміж войскамі ўрада Муамара Кадафі і паўстанцаў.
Грамадзянская вайна ў Лівіі | |||
---|---|---|---|
Асноўны канфлікт: Арабская вясна, Лівійскі крызіс | |||
Дата | 15 лютага — 23 кастрычніка 2011 | ||
Месца | Лівія | ||
Вынік | Скінуты ўрад Муамара Кадафі | ||
Праціўнікі | |||
| |||
Камандуючыя | |||
| |||
Сілы бакоў | |||
| |||
Страты | |||
| |||
Агульныя страты | |||
| |||
| |||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Канфлікт пачаўся 15 лютага 2011 года, калі больш за 500 чалавек сабраліся ноччу каля будынка суда горада Бенгазі з мэтай выказаць свой пратэст супраць арэшту юрыста Фатхі Тэрбіля. 18 лютага паўстанцы, зламаўшы супраціў паліцыі, усталявалі кантроль над горадам Аль-Байда. Вулічныя баі мелі месца і ў Бенгазі, дзе мяцежнікі спалілі мясцовую радыёстанцыю, а 20 лютага, пасля таго як пала ваенная база ў цэнтры, горад апынуўся пад поўным кантролем апазіцыі. Па прыкладзе Егіпта ў Лівіі ў ноч на 19 лютага ўлады адключылі інтэрнет.
У першыя два тыдні канфлікт насіў характар народных хваляванняў і акцый пратэсту. Паступова, калі апазіцыянеры займелі вялікую колькасць стралковай зброі на ваенных складах, сутыкнення сталі больш жорсткімі. Да канца сакавіка паўстанцы захапілі ўсходнія раёны краіны. У гэты жа перыяд пачынаецца ваенная інтэрвенцыя блока НАТА. З вясны па жнівень асноўныя баі ішлі ў муніцыпалітэтах Налут, Эль-Джабал-эль-Гарбі, Эль-Вахат (паўночна-заходняя яго частка) і Місурата. У канцы лета паўстанцы актывізавалі сваё наступленне, захапіўшы Трыпалі, Рас-Лануф, Бін-Джавад і аблажылі Сірт. Пад канец верасня яны цалкам ўзялі пад кантроль Сірт, захапілі Бені-Валід і разграмілі канвой Муамара Кадафі. Лівійскі лідар быў забіты разам з сынам Мутазімам. У кастрычніку 2011 года НАТА і мяцежны Нацыянальны Пераходны Савет Лівіі абвясцілі пра сваю перамогу.
Прычыны
У 2010 годзе рост ВУП Лівіі склаў 2,5 %. У краіне на той перыяд быў высокі ўзровень жыцця: доўгая працягласць жыцця (74 гады), 53 месца ў індэксе развіцця чалавечага патэнцыялу і высокі ўзровень пісьменнасці (88,9 %). Пры кіраванні Кадафі былі бясплатная адукацыя і медыцына, існавала і фінансавая дапамога ў набыцці жылля. Таксама была пабудавана , якая забяспечвае пітной вадой тры чвэрці насельніцтва Лівіі. Па даных расійскага інтэрнэт-партала, сярэдні заробак у Лівіі да вайны складаў 1050$. Палова даходаў ад нафты ішла насельніцтву. Аднак перад краінай стаяла праблема беспрацоўя: у 2005 годзе беспрацоўе складала 30 %, у 2009 годзе — 20,7 %.
Сацыяльна-эканамічная сітуацыя ў Лівіі перад грамадзянскай вайной была значна лепшай, чым у іншых арабскіх краінах Паўночнай Афрыкі і нават у большасці краінах Еўропы. У дзяржаве не было значнага сацыяльнага расслаення. Вайну ў Лівіі можна ахарактаразаваць як узброеную барацьбу за ўладу пад прыкрыццём лозунгаў барацьбы за свабоду і дэмакратыю. Магчыма, што значную ролю ў дэстабілізацыі сітуацыі згулялі супярэчнасці паміж плямёнамі. Таксама існуе меркаванне, што канфлікт у Лівіі пачаўся пры актыўным удзеле заходніх дзяржаў, будучых інтэрвентаў, якія адмоўна ставіліся да ўрада Кадафі. Такіх думак прытрымліваецца Аляксандр Падцяроб , былы пасол РФ у Лівіі і Тунісе, кандыдат гістарычных навук.
Аднак, як мяркуе Фуад Аджамі , прафесар універсітэта Джона Хопкінса, амерыканскага эксперта па Блізкім Усходзе, прычыны рэвалюцыі і наступнай за ёй грамадзянскай вайны ў Лівіі варта шукаць не столькі ў эканамічнай, колькі ў палітычным жыцці краіны. Па словах усходазнаўца, за гады кіравання Кадафі, краіна ператварылася «ў бязлітасную тыранію, а ўсе багацці дзяржавы асядалі ў кіраўніка і яго дзяцей. Раздробны гандаль быў знішчана, і многія сферы дзейнасці для лівійцаў былі забаронены». Фуад Аджамі лічыў, што лівійская дзяржава страціла 40 гадоў з-за эгаізма кіраўніка, а незадаволенасць прыгнётам і лаянкай у асяроддзі лівійцаў паступова расла. Паводле яго слоў:
«Страх правілаў і паралізаваў краіну, у якой рэвалюцыйныя камітэты былі над законам, а блазны і пастаянныя эксцэнтрычныя выхадкі Кадафі — палатка, якую ён усюды браў з сабой, размовы на міжнародных форумах, жанчыны-целаахоўнікі ў кансерватыўным мусульманскім грамадстве, і чатыры ўкраінскіх медсёстры, якія ўсюды былі з ім — ішлі нага ў нагу з тэрорам супраць дысідэнтаў, якія адважыліся выступіць супраць яго дэспатыі.»
Па заяве былога камандуючага войскамі НАТА (у Еўропе) , рашэнне аб пачатку вайны ў Лівіі і іншых афрыканскіх краінах было прынята задоўга да іх пачатку. Гэта ж меркаванне падзяляе прэзідэнт паліталагічнай цэнтра «» .
, старшыня праўлення акцэнтуе ўвагу на тым, што Лівія са старажытных часоў існавала як тры падзеленых геаграфічна племя, пры гэтым Кадафі, як лічыць эксперт, за апошні час нанёс сур’ёзны ўдар па двух з трох частак Лівіі, таму фактычна заставаўся лідарам толькі адной частцы — Трыпалітаніі. Іншыя эксперты звяртаюць увагу на істотна іншы расклад сілаў: па словах былога пасла Расіі ў Лівіі Уладзіміра Чамова, увесь захад Лівіі (Трыпалітанія) і цэнтр не менш чым на 80 % падтрымліваюць Кадафі, усход ж апазіцыйны.
Былы пасол Расіі ў Лівіі лічыць, што на ўсходзе Лівіі заўсёды існавала магутная апазіцыя Кадафі, незадаволеная размеркаваннем не ў сваю карысць сродкаў унутры краіны, выкліканае прыходам палкоўніка да ўлады. Падзеі ў Тунісе і Егіпце прастымулявалі гэтыя настроі, на гэта наклаліся племянныя адрозненні.
Дырэктар Інстытута праблем глабалізацыі лічыць увесь лівійскі канфлікт штучна сканструяваным, сапраўдную прычыну падзей ён бачыць у вайне за рэсурсы, якая вядзецца на глабальным узроўні. Ён лічыць, што ў Лівіі, у адрозненне ад суседніх арабскіх краін, не было глыбокіх рэальных супярэчнасцяў.
Іншага меркавання прытрымліваецца кандыдат гістарычных навук, дырэктар цэнтра Інстытута міжнародных даследаванняў, былы пасол СССР і Расіі ў Лівіі Веніямін Папоў. Паводле яго слоў, рэвалюцыйныя падзеі ў Лівіі, як і ў шэрагу іншых арабскіх краін — гэта загад часу. «Мы, напэўна, яшчэ не ўсведамляем да канца, што адбываецца. Гэта тэктанічны зрух, які проста пачаўся вось у гэтым раёне свету. Вы паглядзіце, ён ужо адбіваецца на ўсім Міжземнамор’і. Тыя ж метады, якія выкарыстоўвала моладзь у Тунісе і ў Егіпце, зараз выкарыстоўвае моладзь у Іспаніі і ў Грэцыі… Праз Facebook і Twitter. Гэта ўжо мы павінны ўсвядоміць, што мы жывем зусім у іншую эпоху, эпоху глабалізацыі. І таму вось такія паняцці, як годнасць чалавека, добрае жыццё, неабходнасць барацьбы з карупцыяй, важнасць для таго, каб лідары слухалі сваё насельніцтва, гэта становіцца патрабаваннем часу, загадам часу. Без гэтага немагчыма будзе далей паспяхова кіраваць. Вось у гэтым праблема. Можа быць, ён [Кадафі] лічыў, што ён-то, увогуле, зрабіў усё правільна. І здавалася б, што ён цяпер застрахаваны ад гэтага. Але вось жыццё размеркавалася па-іншаму».
Намеснік прадстаўніка Лівіі ў ААН Ібрагім Дабашы (выказвае пункт гледжання паўстанцаў) вызначыў характар канфлікту наступным чынам:
… сітуацыя ў Лівіі ўнікальна. Факт у тым, што лівійскі крызіс асаблівы. Гэта не грамадзянская вайна, не канфлікт паміж двума партыямі, а барацьба народа, які абараняе сябе ад дыктатуры.
Храналогія
15 лютага: у лівійскіх правінцыях пачаліся акцыі пратэсту з патрабаваннем сыходу лідара краіны Муамара Кадафі.
17 лютага: у Бенгазі, другім па велічыні горадзе Лівіі, адбыліся сутыкненні дэманстрантаў з супрацоўнікамі органаў правапарадку («Дзень гневу»).
17 лютага — 20 лютага: першая бітва за Бенгазі. Перамога мяцежнікаў.
18 лютага — 15 мая: бітва за Місурату. Паўстанцаў з вялікімі стратамі ўдалося заняць горад.
24 лютага — 10 сакавіка: першая бітва за Эз-Завію. Лаялісты адбілі горад у паўстанцаў.
- лівійская апазіцыя паведаміла аб фарміраванні нацыянальнага савета і падрыхтоўцы да выбараў кіраўніка дзяржавы.
- паўстанцы захапілі пасля бою гарады Эз-Завія і Місурата.
1 сакавіка: войскі Кадафі штурмам узялі горад Гар’ян, які незадоўга да гэтага перайшоў пад кантроль рэвалюцыянераў, адціснуўшы апазіцыянераў на захад.
2 сакавіка: падчас сутыкнення ля Марса-эль-Брэга адзін баявы самалёт лаялістаў збіты.
4 сакавіка — 5 сакавіка: першая фаза бітвы за Рас-Лануф. Перамога паўстанцаў.
6 сакавіка: у раёне населенага пункта Бін-Джавад прайшлі сутыкненні паўстанцаў і праўрадавых сіл. Некалькі чалавек загінулі.
6 сакавіка — 12 сакавіка: другая фаза бітвы за Рас-Лануф. Перамога ўрадавай арміі.
13 сакавіка — 15 сакавіка: паспяховая аперацыя ўрадавых сіл пад Марса-эль-Брэгай, якая скончылася пераходам горада да лаялістаў.
16 сакавіка: войскі Кадафі прыступілі да штурму горада Зінтан, накіраваўшы туды 15 танкаў і 40 бронетранспарцёраў, артпадтрымку якім аказвалі сістэмы залпавага агню. Тым не менш, узяць горад яны не змаглі.
- Савет Бяспекі ААН прыняў рэзалюцыю дзесяццю галасамі «за» пры пяці краінах, якія ўстрымаліся (Бразілія, Расія, Кітай, Індыя і Германія). Бразілія, Расія, Кітай і Індыя не падтрымлівалі ваенную аперацыю супраць суверэннай краіны, тады як ФРГ не хацела ўдзельнічаць у якой бы там ні было ваеннай аперацыі супраць Лівіі, але лічыла, што нешта варта рабіць. Найбольш актыўнымі ў прыняцці рэзалюцыі ў тэрміновым парадку апынуліся Францыя і Вялікабрытанія, таксама ішла падтрымка ад ЗША і Лівана.
- Большая частка Адждабіі, пасля некалькіх дзён баёў, перашла да ўрадавых сіл.
- Пачатак наступлення ўрадавых сіл на Бенгазі, якое скончылася праз 3 дні паразай лаялістаў.
19 сакавіка: у Лівіі пачалася ваенная інтэрвенцыя супраць урада Кадафі з удзелам узброеных сіл шэрагу дзяржаў: Вялікабрытаніі, Францыі, ЗША, Канады і іншых краін НАТА. Першы ўдар нанеслі самалёты французскіх ВПС, якія атакавалі лівійскую ваенную тэхніку ў ваколіцах Бенгазі.
19 — 31 сакавіка: амерыканскай ваенная аперацыя «Odyssey Dawn» супраць урадавых войск. Аперацыя скончылася разгромама сістэм СПА Лівіі.
20 сакавіка: была ўсталявана марская блакада Лівіі.
21 сакавіка: французскі авіяносец прыбыў у зону баявых дзеянняў, палубныя самалёты пачалі здзяйсняць баявыя вылеты. Францыя пашырыла свой кантынгент накіраваўшы дадатковыя 2 самалёты Mirage 2000-5 і 2 Mirage 2000D на ваенную базу ў Італіі.
- пасля амаль тыдня баёў Адждабію захапілі паўстанцы.
- ВПС Францыі нанеслі некалькі паветраных удараў па цэлям у раёне гарадоў Эль-Зінтан і Місурата, знішчыўшы на стаянках па меншай меры 5 лёгкіх штурмавікоў Г-2 Галеб і два ўдарныя верталёты Мі-35.
28 сакавіка: раніцай знішчальнікі Panavia Tornado ВПС Вялікабрытаніі знішчылі два лівійскіх танка і дзве бронемашыны каля Місураты. На працягу раніцы самалёты ВПС Вялікабрытаніі атакавалі склады з узбраеннем каля горада Себха на поўдні Лівіі.
30 сакавіка: самалёты міжнароднай кааліцыі нанеслі ўдар па калоне лівійскіх урадавых войскаў, якія надыходзялі ў напрамку горада Адждабія. Паўстанцы, якія спяшаліся схавацца ад праціўніка ў Адждабіі, убачыўшы наступствы авіяўдару, пачалі святкаваць і страляць у паветра.
- кіраўніцтва ваеннай кампаніяй супраць урада цалкам перайшло да прадстаўнікоў камандавання НАТА.
- паўстанцы, пры падтрымцы ВПС НАТА, ажыцявілі няўдалы штурм горада Марса-эль-Брэга.
2 красавіка: заходняя кааліцыя выпадкова нанесла авіяўдар па групе апазіцыянераў на ўсходняй ускраіне лівійскага горада Марса-эль-Брэг, знішчыўшы пры гэтым не менш за дзесяць праціўнікаў урада Кадафі.
8 красавіка: самалёты НАТА нанеслі ракетныя ўдары па ваенных арсеналах, якія належаць лаяльным Муамару Кадафі сілам. Бамбардзіроўцы падвергнуліся ваенныя склады, размешчаныя ў 15 кіламетрах на паўднёвы ўсход ад горада Зінтан.
9 красавіка: сілы Кадафі падвергнулі масіраванага артабстрэлу горад Адждабія, размешчаны на паўднёвы-захад ад Бенгазі, і пачалі наступленне на яго па ўсіх напрамках.
У ноч на 1 мая: ахвярамі авіяўдараў НАТА сталі самы малодшы з сямі сыноў лівійскага лідара Муамара Кадафі — 29-гадовы Саіф аль-Араб, а таксама трое ўнукаў кіраўніка дзяржавы.
7 мая: у Пераходным Нацыянальным Савеце заявілі пра атаку войскаў лаялістаў на аазіс Джалілі за 240 кіламетраў на поўдзень ад Адждабіі. Джалілі з’яўляецца важным нафтаздабываючых раёнам на ўсходзе Лівіі.
20 мая: сілы НАТА нанеслі авіяўдар па 8 караблям у партах Трыпалі, Аль-Хумса і Сірта. Праз два дні авіяцыя паўночнаатлантычнага альянсу рэалізавала авіяўдары па порце Трыпалі і па раёне Баб аль-Азіза.
30 мая: Пераходны нацыянальны савет Лівіі праз Facebook абвясціў аб пераўтварэнні паўстанцкіх атрадаў у Нацыянальную вызваленчую армію, назва якой павінна будзе спрыяць росту прафесіяналізму і дысцыплінаванасці ў шэрагах паўстанцаў і будзе насіць пакуль часовы характар.
- НАТА падоўжыла аперацыю на 90 дзён — да канца верасня.
- Атрадам рэвалюцыянераў удалося ўзяць пад свой кантроль населеныя пункты Каср-эль-Хадж і Шакшук (каля другога знаходзіцца электрастанцыя) у пустыні на поўнач ад горнай грады.
7 чэрвеня: спецпрадстаўнік прэзідэнта РФ Міхаіл Маргелаў наведаў Бенгазі, горад-аплот лівійскіх паўстанцаў. Нягледзячы на тое, што ніякіх канкрэтных дамоўленасцей дасягнута не было, Расія пагадзілася стаць пасярэднікам ва ўнутралівійскім урэгуляванні.
17 чэрвеня: рэвалюцыянерамі адначасова былі ўзяты пад кантроль населеныя пункты Райна і Авінья, змешчаныя паміж Зінтанам і Яфрэнам.
28 чэрвеня: Зінтанскі ваенны савет заявіў аб рэйдзе на поўдзень, на ваенную базу Эль-Кааа, якая знаходзіцца за 25 км ад Зінтана, у выніку чаго рэвалюцыянеры захапілі велізарную колькасць ваеннай тэхнікі, у тым ліку 2 танкі Т-55.
10 ліпеня: праціўнікі лідара Лівіі Муамара Кадафі перакрылі нафтаправод, што забяспечваў нафтай завод у раёне горада Зувара (англ.: Zuwarah), з мэтай перашкодзіць забеспячэнню ўрадавых сіл на захадзе краіны.
17 ліпеня: сілам мяцежнай брыгады «Шчыт Пустыні» атрымалася ўзяць аддалены горад Катрун на поўдні Лівіі, аднак ужо ў 20-х чыслах пачалося контрнаступленне войскаў Кадафі.
1 жніўня: Нарвегія спыняе свой удзел у ваеннай аперацыі ў Лівіі.
6 жніўня: рэвалюцыянеры ўзялі штурмам населены пункт Бір-аль-Ганем у 85 км ад Трыпалі.
11 жніўня: развіваючы наступленне пасля ўзяцця Бір-аль-Ганем, рэвалюцыянеры завалодалі мястэчкам Наср і, па словах саміх рэвалюцыянераў, наблізіліся да Эз-Завіі на адлегласць 25 кіламетраў.
13 жніўня: рэвалюцыянеры пасля начнога штурму авалодалі горадам Гар’ян — найбуйнейшым горадам у гарах Нафуса, што знаходзіцца на найважнейшай дарозе з Трыпалі на поўдзень.
13 жніўня — 20 жніўня: другая бітва за Эз-Завію. Перамога паўстанцаў.
14 жніўня: узяты горад Сорман на ўзбярэжжы Міжземнага мора, за 10 км на захад ад Эз-Завіі.
18 жніўня: рэвалюцыянеры здолелі захапіць нафтаперапрацоўчы завод Эз-Завіі.
- лівійскія паўстанцы захапілі стратэгічна важны горад на ўсходзе Лівіі Марса-эль-Брэга, у якім размяшчаецца буйны нафтаперапрацоўчы комплекс.
- пачалося наступленне праціўнікаў Кадафі на Джанзур, які знаходзіцца паміж Эз-Завіяй і Трыпалі. Адначасова прадстаўнік Ваеннага савета Місраты Саід Алі Гліван заявіў, што сілы 32-й брыгады Хаміса — самага дзеяздольнага злучэння войскаў Кадафі — былі коштам высокіх страт паўстанцаў (больш за 30 загінулых) выбіты са Злітэна. Таксама было заяўлена аб падрыхтоўцы наступлення на Зувару.
20 жніўня — 28 жніўня: бітва за Трыпалі. Паўстанцы змаглі авалодаць большай часткай горада.
- атрады паўстанцаў правялі першую атаку на ўмацаванне ў сталіцы ўрадавых войскаў, а затым захапілі ваенную базу Кадафі ў 27 кіламетрах ад Трыпалі.
- сілы ПНС з Місураты высадзіліся ў порце Трыпалі. Прадстаўнік пераходнага Нацыянальнага Савета Лівіі Абдэль Хафіз Гога заявіў, што «Наступіў час 'Ч' і паўстанцы паднялі паўстанне ў Трыпалі». У прыватнасці, рэвалюцыянеры паднялі паўстанне ва ўсходнім прыгарадзе Трыпалі — Таджуры.
- адбыліся непрацяглыя баі ў Джанзуры.
- паўстанцы прарваліся ўнутр умацаванай рэзідэнцыі Кадафі, размешчанай у квартале Баб-аль-Азізію ў Трыпалі, а супраціў з боку падраздзяленняў Кадафі спынены.
- паўстанцы цалкам бяруць Рас-Лануф і Бін-Джавад.
24 жніўня: лівійскія паўстанцы ўзялі пад свой кантроль ваенную базу, размешчаную на захад ад Трыпалі.
26 жніўня: камандуючы сіламі паўстанцаў у Трыпалі Абдельхакім Бельхадж заявіў аб аб’яднанні ўсіх паўстанцкіх атрадаў пад пачаткам адзінага Ваеннага Савета. Ваенны савет абвясціў аб намеры расфармаваць усе паўстанцкія фарміравання і аб’яднаць іх у дзяржаўныя інстытуты.
- войскам рэвалюцыянераў удалося ўзяць пад свой кантроль галоўны памежны пераход на мяжы Лівіі з Тунісам — Рас-Адждыр, што адкрывае шлях для паставак гуманітарнай дапамогі ў Трыпалі, які тады адчуваў недахоп прадуктаў харчавання і медыкаментаў.
- у Трыпалі супраціў рэвалюцыянерам з цэнтральнай частцы горада перамясціўся на яго паўднёвыя ўскраіны. Баі перайшлі ў раён Паўднёвага аэрапорта.
29 жніўня: лівійскія паўстанцы ў чарговы раз заявілі, што адзін з сыноў Муамара Кадафі Хаміс загінуў у ходзе ўзброеных сутыкненняў.
30 жніўня: пачынаецца аблога Сірта сіламі ПНС.
11 верасня: ноччу войскі Кадафі нанеслі ўдар артылерыяй і рэактыўнымі ўстаноўкамі «Град» па наваколлі Бені-Валіда пасля таго, як войскі ПНС адступілі напярэдадні і праводзілі перагрупоўку ў некалькіх кіламетрах ад горада.
12 верасня: лаялістамі атакавалі гавань Рас-Лануфа. У перастрэлцы загінулі 10 лаяльных Кадафі салдат, пасля чаго лаялісты адступілі.
14 верасня: атрады рэвалюцыянераў (500 чалавек) пасля бою авалодалі ваенным аэрадромам каля горада Брак (Дырак) у 90 кіламетрах на поўнач ад Себхі.
21 верасня: сілы Нацыянальнага Пераходнага Савета Лівіі цалкам захапілі размешчаны ў пустыні на поўдні Лівіі горад Сабха — адзін з апошніх бастыёнаў прыхільнікаў Кадафі.
25 верасня: раніцай войскі Кадафі (меркавана — туарэгі) атакавалі на Гадамес, які з канца жніўня знаходзіўся пад кантролем ПНС. Па непацверджаных даных, загінула па меншай меры 17 чалавек.
1 кастрычніка: падраздзяленні лівійскіх сіл Пераходнага нацыянальнага савета заявілі аб поўнай блакадзе горада Сірт, які на працягу апошніх тыдняў упарта абаранялі войскі Муамара Кадафі.
2 кастрычніка: ПНС Лівіі заклікаў усталяваць двухдзённае перамір’е на фронце ў раёне горада Сірта.
3 кастрычніка: сілы ПНС Лівіі ўзялі пад кантроль роднае паселішча лідара Лівійскай Джамахірыі Муамара Кадафі Каср Абу Хадзі (англ.: Qasr Abou Hadi), размешчанае ў наваколлях горада Сірт.
9 кастрычніка: прадстаўнікі Пераходнага нацыянальнага савета Лівіі заявілі аб узяцці пад свой кантроль аэрапорта горада Бені-Валід.
11 кастрычніка: войскі ПНС авалодалі мястэчкам Эль-Шаміх за 35 кіламетраў на поўдзень ад Бені-Валіда, тым самым адкрыўшы шлях да горада з паўднёвага боку.
14 кастрычніка: некалькі дзесяткаў узброеных прыхільнікаў Муамара Кадафі ўступілі ў бой з войскамі пераходнага Нацыянальнага савета на вуліцах Трыпалі.
18 кастрычніка: паўстанцы выбілі ўрадавая сілы з горада Бені-Валід.
- Кадафі і некалькі яго паплечнікаў трапілі ў засаду ў раёне горада Сірт, дзе былі захоплены ў палон, пасля чаго паўстанцы жорстка забілі былога кіраўніка дзяржавы.
- войскі ПНС канчаткова ўзялі Сірт.
23 кастрычніка: Пераходны нацыянальны савет заявіў пра сваю перамогу ў грамадзянскай вайне.
Вынікі і наступствы
Ваеннае супрацьстаянне скончылася звяржэннем і забойствам Муамара Кадафі, пасля чаго ўлада ў краіне перайшла да ПНС. Грамадзянская вайна ў Лівіі стала найбуйнейшым па ліку ахвяр канфліктам у ходзе Арабскай вясны пасля вайны ў Сірыі.
Вайна нанесла моцны ўдар па эканоміцы краіны, перш за ўсё па яе знешным гандлі. Напрыклад, таваразварот Лівіі з ЕС у 2011 годзе склаў каля траціны (каля $12 млрд) ад ўзроўня 2010 года (тады ён быў каля $35 млрд). Але ўжо ў 2012 годзе тавараабарот з ЕС перавысіў узровень 2010 года.
Наступствам звяржэння ў 2011 годзе Муамара Кадафі стаў крызіс у Малі, калі на малійскую тэрыторыю хлынулі ўцекачы з плямёнаў туарэгаў. Заняўшы паўночную частку Малі, яны абвясцілі там незалежную дзяржава Азавад. Пазней туарэгаў з падкантрольных тэрыторый выціснулі экстрэмісты.
Пасля заканчэння вайны на тэрыторыі краіны ўзброеныя сутычкі не сканчаліся, так як частка лаялістаў вырашыла працягнуць барацьбу. Вяліся сутыкненні паміж рознымі апалчэннямі былой апазіцыі. Праз пару гадоў ваенныя дзеянні прывялі да шматбаковай канфрантацыі з удзелам Усеагульнага нацыянальнага кангрэса, Палаты прадстаўнікоў, лівійскіх плямёнаў, баевікоў з радыкальных ісламіскіх груповак і іншых сіл.
Ваенныя злачынствы
У пачатку вайны ў Лівіі 26 лютага 2011 Савет Бяспекі ААН прыняў рэзалюцыю 1970, у якой было сказана: СБ ААН пастанаўляе перадаць пытанне аб сітуацыі ў Лівійскай Арабскай Джамахірыі ў перыяд з 15 лютага 2011 года на разгляд Пракурора Міжнароднага крымінальнага суда. 16 мая пракуратура МУС запатрабавала санкцыі на арышт Муамара Кадафі па абвінавачванні ў злачынствах супраць чалавечнасці. 27 чэрвеня Міжнародны крымінальны суд выдаў ордэр на арышт Муамара Кадафі, Сейфа аль-Іслама і кіраўніка разведслужбы краіны Абдулы ас-Сенусі па абвінавачванні ў наборы наймітаў і нападах на ўдзельнікаў антыўрадавых дэманстрацый і іншых злачынствах.
У дакладзе, які быў падрыхтаваны аўтарытэтнай міжнароднай праваабарончай арганізацыяй Human Rights Watch, якая базуецца ў Нью-Ёрку, гаворыцца, што расправа над лідарам Лівійскай Джамахірыі Муамарам Кадафі і яго асяроддзем, зладжаная 20 кастрычніка 2011 года, уяўляе сабой ваеннае злачынства.
Па словах яе экспертаў, сабраныя імі новыя даныя паказваюць на «відавочную пакаранне» без суда і следства мяцежнікамі не толькі Муамара Кадафі і яго сына Мутазіма, але і «дзесяткаў палонных» з ліку тых, хто знаходзіўся ў асяроддзі ранейшага лівійскага кіраўніка ў апошні дзень яго жыцця. Мяцежнікі пакаралі смерцю па меншай меры 66 палонных у гасцініцы «Махары». Атрыманая Human Rights Watch інфармацыя паказвае на тое, што Мутазім Кадафі, паранены пры першапачатковым сутыкненні паміж аўтакалонай бацькі і паўстанцамі, быў дастаўлены жывым з Сірта ў Місурату, дзе яго неўзабаве забілі. Сам Муамар Кадафі быў жорстка збіты. Акрамя таго, яго калолі штыком, сведчыць арганізацыя, спасылаючыся на відэазапісы, зробленыя самімі мяцежнікамі на камеры мабільных тэлефонаў.
Агенцтва Франс Прэс перадае інфармацыю, што ў яе распараджэнні апынуўся даклад Камісіі ААН па расследаванні ваенных злачынстваў і парушэнняў правоў чалавека падчас грамадзянскай вайны ў Лівіі. З гэтай справаздачы можна зрабіць выснову, што «з 20 расследаваных налётаў НАТА камісія выявіла пяць налётаў, падчас якіх былі забітыя 60 мірных жыхароў, 55 атрымалі раненні».
29 мая 2011 каталіцкі апостальскі вікарый Трыпалі біскуп Джавані Марцінелі прыехаў у Італію, каб звярнуць увагу сусветнай супольнасці на пакуты мірнага насельніцтва Лівіі з-за бамбардзіровак краіны авіяцыяй НАТА. Як паведамляе радыё Ватыкана, біскуп заявіў, што некалькі грамадзянскіх асоб загінулі на яго вачах.
Выкарыстанне зброі са збедненым уранам
У ліпені 2018 года ўрад нацыянальнай згоды Лівіі абвінаваціў блок НАТА ў выкарыстанне зброі са збедненым уранам, калі лівійскія медыкі высветлілі, што за апошнія гады ў краіне рэзка вырасла колькасць анкалагічных захворванняў менавіта ў тых месцах, якія падвяргаліся бамбардзіроўкам у 2011 годзе. Улады мелі намер звярнуцца ў МАГАТЭ і іншыя міжнародныя арганізацыі па дапамогу ў правядзенні дбайных даследаванняў прысутнасці збедненага ўрану і ў раёнах Лівіі, якія падвергліся авіяналётам. Першыя паведамленні аб выкарыстанні збедненага ўрану ў лівійскім канфлікце з’явіліся яшчэ ў красавіку 2011. Па сведчанні незалежнай групы навукоўцаў, якія тады працавалі ў Лівіі, у гэтай краіне былі знойдзены сляды збедненага ўрану. Імі быў зафіксаваны павышаны ўзровень радыяцыі ў варонках ад бомбаў і на аскепках снарадаў, якія заставаліся пасля авіяўдараў НАТА.
Афіцыйныя прадстаўнікі Паўночнаатлантычнага альянсу абвяргаюць любую інфармацыю пра ўжыванне забароненых рэчываў у канфлікце ў Лівіі.
Інфармацыйная вайна
На працягу ўсяго канфлікту з Лівіі паступала супярэчлівая інфармацыя. Яе распаўсюджвалі ў тым ліку некаторыя сусветныя СМІ, якія грунтаваліся на даных тэлекампаній Аль-Джазіра і Аль-Арабія. Навіны значна нагняталі становішча ў Лівіі і выдавалі за рэальнасць ілжывыя факты. Некаторыя аглядальнікі лічаць, што ў Лівіі ўпершыню былі ўжыты ў сусветным маштабе тэхналогіі інфармацыйнай вайны.
Таксама неаб’ектыўную інфармацыю падаваў брытанскі тэлеканал Бі-бі-сі. Так, па словах кіраўніка службы навін Хелен Боўдэн, аб’ектыўнасці асвятлення перашкодзілі занадта цесныя сувязі з паўстанцамі. Таксама часта выкарыстоўвалася непацверджаная інфармацыя.
Протаіерэй Вячаслаў (Пушкароў), загадчык місіянерскім аддзелам Іркуцкай епархіі Рускай Праваслаўнай Царквы, даў ацэнку пазіцыі тэлеканала «Расія» і «Першы канал» у асвятленні вайны ў Лівіі.:
«…два месяцы таму назад Кадафі быў надзейным партнёрам Расіі, цяпер ён стаў „дыктатарам“ і „забойцам уласнага народа“. Якая метамарфоза! Пры ўсім гэтым відавочны аднабокі падыход да асвятлення праблемы. Нашы тэлеканалы абралі для сябе лінію пераймання заходнім СМІ … Атрымліваецца, што нашы журналісты і рэдактары з’яўляюцца прыхільнікамі мецяжоў і дзяржаўных пераваротаў і ім напляваць на канстытуцыйны лад? .. нашы цэнтральныя СМІ пайшлі на падставе ў палітыкі і, парушаючы асноўныя нормы журналісцкай этыкі, паказалі ўсіму свету і нам вельмі высокі ўзровень свайго ўласнага непрафесіяналізму і ангажаванасці. Бо яны бессаромна чынам сталі выкарыстоўваць методыку падвойных стандартаў у сваёй „працы“ … Ці знойдуць нашы СМІ, а асабліва канал „Расія“ і „Першы канал“, у сабе сілы і рашучасць прызнацца ў несумленнасці і папрасіць прабачэння ў лівійскага народа і яго лідара? Сумняваюся.»
Роля замежных дзяржаў
Інтэрвенцыя Заходніх краін
Важным момантам у гісторыі лівійскага канфлікту з’яўляецца інтэрвенцыя НАТА, якая пачалася 19 сакавіка. Інтэрвенцыя гэтага ваенна-палітычнага блока стала адным з самых вырашальных фактараў паразы сіл Кадафі. Ваеннае ўмяшанне Паўночнаатлантычнага альянсу і яго саюзнікаў суправаджаліся бамбардзіроўкамі ваенных і грамадзянскіх аб’ектаў у Лівіі. Інтэрвенты таксама займаліся пастаўкамі зброі для ПНС і ваеннай падрыхтоўкай мяцежнікаў. ВПС краін НАТА змаглі нанесці вялікую шкоду інфраструктуры Лівіі і авіяцыі ўрадавых сіл, што было аднымі з самых важных пераваг лівійскай арміі перад ПНС.
Беларусь
Да пачатку грамадзянскай вайны паміж Мінскам і Трыпалі былі наладжаны цесныя дыпламатычныя сувязі. 15 лютага з Баранавічаў ў Лівію вылецеў самалёт Іл-76, які, як мяркуецца, перавозіў зброю. У канцы лютага ў заходніх СМІ з’явілася інфармацыя, што ў падаўленні вулічных беспарадкаў прымалі ўдзел беларускія найміты. Пазней, у красавіку, звесткі аб удзеле пра тое, што сур’ёзную дапамогу аказваюць беларускія ваенныя спецыялісты, чыя прысутнасць ў Лівіі дапамагла Кадафі ў першыя месяцы вайны павялічыць мабільнасць войскаў, прадпрымаць паспяховыя контратакі і нават зберагчы значныя сілы і рэсурсы ад авіяўдараў НАТА. Таксама яны займаліся эксплуатацыяй некаторай армейскай тэхнікі. Па афіцыйных даных ад беларускага пасольства, колькасць вайскоўцаў і інструктараў у Лівійскай Джамахірыі перад грамадзянскай вайной складала каля 500 чалавек, большую частку з якіх з пачаткам канфлікту эвакуіравалі, але некаторых было вырышына заставіць. Сярод ваеннага кантынента, як мяркуецца, былі ваеннаслужачыя Галоўнага разведвальнага ўпраўлення/Сіл спецыяльных аперацый, у тым ліку былыя байцы 334-га асобнага атрада спецпрызну.
Як заявіў выданню «Камсамольская праўда» непасрэдны ўдзельнік падзей па імі Міхаіл, які знаходзіўся па асабістым кантракту ў Лівіі ўжо больш за год, там дзейнічаюць некалькі сотняў вайсковых спецыялістаў з Беларусі. Паводле яго слоў, іх зарплата складае амаль 3000 долараў у месяц. Замежнікі не прымаюць непасрэднага ўдзелу ў баявых дзеяннях супраць паўстанцаў, але ўвесь час знаходзяцца на баявых пазіцыях
У верасні 2011 г. прадстаўнікі ПНС заявілі, што ў іх ёсць інфармацыя аб удзеле беларускіх снайпераў у баявых дзеяннях на баку ўрадавых сіл.
Чацвёра грамадзян Беларусі (Валерый Гардзіенка, Ігар Едзімічаў, Фёдар Труфанаў і Вячаслаў Качура) трапілі ў палон да паўстанцаў у Трыпалі, дзе былі асуджаны на 10 гадоў пазбаўлення волі за супрацоўніцтва з лаялістамі. Пасродкам доўгіх перамоваў, удалося дамагчыся датэрміновага вызвалення беларускіх грамадзян, апошні з якіх, Качура, вярнуўся дадому ў 2018 годзе.
Афіцыйна беларускі ўрад адмаўляе прысутнасць беларускіх ваенных саветнікаў і наймітаў у Лівіі падчас грамадзянскай вайны.
Зімбабвэ
У самым пачатку вайны ў Трыпалі на самалёце прыбылі некалькі сотняў вайскоўцаў з Зімбабвэ. Сярод іх былі ў асноўным вайскоўцы элітных падраздзяленняў зімбабвіійскай арміі, такіх як байцы 5-й брыгады. Акрамя дзеючых ваенных кадраў, у Лівіі знаходзіліся і найміты. У жніўні ўрад Зімбабвэ выслаў лівійскага пасла з краіны за тое, што той перайшоў на бок ПНС.
Катар
З самага пачатку лівійскага канфлікту Катар заняў бок паўстанцаў. Дзяржава ахвотна дапамагала Пераходнага Нацыянальнаму савету ў барацьбе з урадам Кадафі. Катар не толькі забяспечваў мяцежнікаў зброяй і боепрыпасамі, але і непасрэдна займаўся трэніроўкай байцоў паўстанцкіх атрадаў. Па заяве начальніка Генштаба ўзброеных сілаў Катара Хамада бен Алі аль-Атыя, у Лівіі знаходзіліся сотні катарскіх вайскоўцаў, якія займаліся падрыхтоўкай паўстанцаў і забеспячэннем сувязі з сіламі НАТА. Не выключаецца магчымасць прамога ўдзелу вайскоўцаў з Катара ў баявых дзеяннях.
Гл. таксама
- Замежныя найміты ў Лівіі
- Інтэрвенцыя ў Лівіі
Заўвагі
- Dagher, Sam (21 June 2011). "Libya City Torn by Tribal Feud". The Wall Street Journal. Праверана 26 July 2011.
- Von Rohr, Mathieu (26 July 2011). "Tribal Rivalries Complicate Libyan War". Der Spiegel. Праверана 26 July 2011.
- Старший сын Каддафи утверждает, что в Триполи воюют подразделения НАТО и наемники Архівавана 27 ліпеня 2020.
- "Last Libyan Mission for Norway's F16S To Fly Tomorrow". . 29 July 2011. Архівавана з арыгінала 23 лістапада 2012. Праверана 11 August 2011.
- Noueihed, Lin. Libya says Gaddafi survives air strikes, but son killed (англ.). Stuff.co.nz (2 мая 2011). Праверана 17 верасня 2011.
- "Jordanian Fighters Protecting Aid Mission". The Jordan Times. 6 April 2011. Праверана 6 April 2011.
- "UAE Updates Support to UN Resolution 1973". . 25 March 2011. Праверана 26 March 2011.
- Катар признал участие своей армии в ливийской войне — km.ru
- "Аль-Каида" проникла в ряды ливийской оппозиции
- Qatar trains anti-Gadhafi rebels in use of anti-tank weapons
- Дмитрий Рогозин обвинил НАТО в участии в гражданской войне в Ливии. Архівавана 12 лістапада 2013.//РБК, 23.08.2011 г. копия
- "NTC asks NATO to extend Libya presence". Al Jazeera. 26 October 2011. Праверана 26 October 2011.
- "Libya's Mustafa Abdul Jalil asks Nato to stay longer". BBC. 26 October 2011. Праверана 4 November 2011.
- Black, Ian (26 October 2011). "Qatar admits sending hundreds of troops to support Libya rebels". The Guardian. London. Праверана 20 November 2011.
- Ближний Восток: Египет начал поставлять оружие ливийским повстанцам//Lenta.ru,18.03.2011 г.
- Молдова продала оружие ливийским террористам — point, 14 ноября 2013
- Швейцарское оружие оказалось в руках ливийских повстанцев — Наша газета, 29 июля 2011
- Darfur rebel leader Khalil Ibrahim flees Libya
- НА СТОРОНЕ КАДДАФИ СРАЖАЮТСЯ НАЕМНИКИ ИЗ РОССИИ Архівавана 26 верасня 2011.
- В Ливии на стороне правительства воюет немало зимбабвийцев. Комсомольская правда(недаступная спасылка)
- Sudan: Govt Deploys Troops to Borders With Libya
- Источник: освобожденный из плена в Ливии белорусский военный прибыл в Минск
- На стороне Каддафи воюют белорусские партизаны. Комсомольская правда(недаступная спасылка)
- Algeria May have Violated UN Resolution By Providing Weapons to Libya, US State Dept Архівавана 30 ліпеня 2018.
- Сирия шлет Каддафи оружие и боеприпасы// ИА Росбалт, 14/03/2011
- SIPRI: Белоруссия снабдила Каддафи оружием для уничтожения революционеров — news.ru, 1 марта 2011
- Летало ли белорусское оружие в Ливию и Кот-д'Ивуар?. Tut.by Архівавана 30 лістапада 2018.
- http://www.aljazeera.com/blogs/africa/2011/03/18951.html Архівавана 10 жніўня 2018.
- «Gadhafi Asks Obama To Call Off NATO Military Campaign»// , 6 April 2011. Retrieved 27 August 2011.
- В чем уникальность 240-дневной Ливийской войны Архівавана 27 красавіка 2012.
- Libyan estimate: At least 30,000 died in the war Архівавана 9 верасня 2011.
- Ian Black, Middle East editor (8 January 2013). "Libyan revolution casualties lower than expected, says new government". London: Guardian. Retrieved 2 October 2013.
- В Ливии подсчитали количество погибших за время войны // Росбалт, 8 сентября
- Ливия подсчитала количество жертв войны//РБК,30 августа 2011 года
- A Visual Look Back at the Libyan Revolution . PBS (20 кастрычніка 2009). Праверана 28 October 2009.
- Libya(недаступная спасылка). Справочник ЦРУ по странам мира. Архівавана з першакрыніцы 24 снежня 2016. Праверана 15.9.12.
- World Population Prospects The 2010 Revision (стр. 124) . ААН. Архівавана з першакрыніцы 26 кастрычніка 2012. Праверана 15.9.12.
- Доклад о развитии человека 2010 (стр. 212) . Индекс развития человеческого потенциала. Архівавана з першакрыніцы 26 кастрычніка 2012. Праверана 15.9.12.
- Adult literacy rate, both sexes (% aged 15 and above) . Индекс развития человеческого потенциала. Архівавана з першакрыніцы 26 кастрычніка 2012. Праверана 15.9.12.
- Gaddafi and the media . www.dailynews.lk. Архівавана з першакрыніцы 26 кастрычніка 2012. Праверана 15.9.12.
- Евгений Сандро. Полковник Каддафи погиб в своем родном городе . Первый канал (20 октября 2011). Архівавана з першакрыніцы 26 кастрычніка 2012. Праверана 15.9.12.
- Лев Иванов. Зарплаты в России в 2 раза ниже нормы . Свободная пресса (20 декабря 2010). Архівавана з першакрыніцы 26 кастрычніка 2012. Праверана 15.9.12.
- Марианна Ожерельева. Ливия заглядывает в прошлое . Голос России (7 марта 2012). Архівавана з першакрыніцы 26 кастрычніка 2012. Праверана 15.9.12.
- Libya's jobless rate at 20.7 percent: report . af.reuters.com (2 марта 2009). Архівавана з першакрыніцы 26 кастрычніка 2012. Праверана 15.9.12.
- Бывший посол в Ливии назвал 4 вещи, которыми М. Каддафи не угодил Западу//РБК, 21.03.2011 г.
- А. А. Волович Ливия в огне: мятеж или революция?//Институт Ближнего Востока,1003.2011 г.
- Сатановский: Каддафи получил полное право на теракты в Европе//Даугавпилсский информационно-новостной портал GOROD.LV22.03.2011 г.
- Ксения Светлова «Думать, что сейчас закончится война и начнется демократическая Ливия, — большая ошибка» Архівавана 31 жніўня 2011.//Slon.ru, 24.03.2011
- A Thrilling Spectacle in Tripoli by Fouad Ajami (Senior Fellow and cochair, Working Group on Islamism and the International Order Архівавана 20 красавіка 2014.
- Захватить 7 стран за 5 лет . www.warandpeace.ru (10 января 2012). Архівавана з першакрыніцы 26 кастрычніка 2012. Праверана 15.9.12.
- О войне в Ливии глазами очевидца . mirpolitiki.net (26 декабря 2011). Архівавана з першакрыніцы 26 кастрычніка 2012. Праверана 15.9.12.
- Российский разворот над Ливией?//Эхо Москвы, 24.03.2011 г.
- Владимир Чамов, экс-посол России в Ливии//Эхо Москвы, 24.03.2011 г.
- Михаил Делягин.Ливийский кризис: экономический смысл и глобальные последствия.//Телекомпания «Невский Экспресс», 28.03.2011 г.
- Экс-посол РФ в Ливии: уход Каддафи — веление времени
- BBC: Новые власти Ливии не пустят в страну миротворцев ООН
- Храналогія вайны ад «РИА Новости»
- Libya Counts More Martyrs Than Bodies
- Potter, Mitch (2 March 2011). "The Star in Libya: Rebels quash Gadhafi raid". The Toronto Star. Brega. Праверана 13 March 2011.
- "U.N. authorises no-fly zone over Libya". Al Jazeera. 2011-03-17. Праверана 2011-03-17.
- Mark Mardell (2011-03-17). "Libya: U.N. backs action against Colonel Gaddafi". BBC News. Праверана 2011-03-17.
- U.N. Security Council approves no-fly zone over Libya . CNN (17 сакавіка 2011). Архівавана з першакрыніцы 26 ліпеня 2012. Праверана 17 сакавіка 2011.
- "UK prepares for Libya no-fly zone". BBC News [брытанская англійская]. 2011-03-18. Праверана 2018-06-30.
- Sly, William Branigin, Liz (2011-03-18). "Obama demands pull-back of Libyan troops; Tripoli declares cease-fire". Washington Post [амерыканская англійская]. 0190-8286. Праверана 2018-06-30.
{{cite news}}
: Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (спасылка) - March 28th Updates(недаступная спасылка). LibyaFeb17.com (28 сакавіка 2011). Архівавана з першакрыніцы 23 жніўня 2011.
- "Коалиция нанесла новый удар по наступающим войскам Каддафи". lenta.ru. Праверана 2018-06-30.
- Западная коалиция нанесла авиаудар по группе ливийских оппозиционеров — Новости Политики — Новости Mail.Ru Архівавана 30 мая 2015.
- "НАТО нанесло новые удары по порту Триполи". lenta.ru. Праверана 2018-06-30.
- * Отныне против Каддафи выступает Национальная освободительная армия // Первый информационный портал «Обозреватель», 31.05.2011 г. копия Архівавана 12 чэрвеня 2012.
- Ливийским повстанцам придумали название // Lenta.ru, 31.05.2011 г.
- National Liberation Army (NLA)
-
- Libya, Syria and Middle East unrest — Tuesday 28 June 2011 //The Guardian
- Borzou Daragahi Libyan rebels seize massive weapons depot //Los Angeles Times, 29 June 2011
- Нарвегія завяршыла сваё ўдзелы ў ваеннай аперацыі НАТО ў Лівіі — Навіны Палітыкі. Навіны@Mail.ru Архівавана 26 сакавіка 2017.
- Western Libya rebels strike north towards coast // Reuters, 7 September 2011
- Tripoli facing three-sided advance by Libyan rebels-Chris Stephen, Luke Harding and Peter Beaumont Архівавана 16 кастрычніка 2021.
- МУС выдал ордер на арест Муамара Каддафи | РИА Новости
- РИА «Новости». «Жертвами серии авиаударов НАТО в Ливии стали 60 мирных жителей — ООН». 02:4203.03.2012
- Католический епископ Триполи призвал прекратить бомбардировки Ливии
- РИА НОВОСТИ: Ливия обвинила НАТО в применении оружия с обедненным ураном
- Армейский вестник: Урановая нанопыль засеяла ливийские города Архівавана 1 чэрвеня 2017.
- ITAR-TASS, 25/02 17:57 CET(недаступная спасылка)
- «Постановка в стиле Голливуда»// Взгляд.ru,09.03.2011 г.
- Гумер Исаев Информационная война против Ливии Архівавана 6 сакавіка 2011.
- Эмоции помешали Би-би-си объективно освещать «арабскую весну» — СМИ
- voskres.ru — «Об информационной войне» Архівавана 3 лютага 2012.
- СМИ: в расправе над ливийскими повстанцами, возможно, участвуют наемники из Белоруссии
- Authorities deny report of Belarus` military presence in Libya Архівавана 23 студзеня 2021.
- Белорусских снайперов в Ливии не было, заявил МИД
- В Минск вернулся белорус, который провел в ливийском плену больше шести лет // Комсомольская правда, 2 февраля 2018(недаступная спасылка)
- Источник: освобожденный из плена в Ливии белорусский военный прибыл в Минск// РИА Новости, 2 февраля 2018
- Суд над русскими «наемниками» в Ливии возмутил Москву // RT, 5 июня 2012
- Зимбабве выслала посла Ливии за переход на сторону повстанцев — km.ru
Літаратура
- Maximilian C. Forte, Slouching Towards Sirte: NATO’s War on Libya and Africa, Baraka Books, Montreal, ISBN 978-1-926824-52-9.
Спасылкі
- Ю. Снегирев. Мятеж в пустыне
- Ю. Снегирев. Война в песочнице
- Своими глазами. Бунтующая Ливия.//Передача радиостанции «Эхо Москвы»
- О. Джемаль, М. Сайченко. Ливийский дневник
- Война в Ливии — тяжкая ноша для НАТО Петр Силантьев, 23 июня 2011
- Фоторепортажи о восстании в Ливии
- «На стороне Каддафи воюют белорусские партизане» Комсомольская правда [1](недаступная спасылка)
- Передача «Права человека. Взгляд в мир» с Евгением Новиковым (Белоруссия) Ливия: истинные причины войны (видео)
- Сітуацыя ў Лівіі ў 2011 годзе (англ.)
- Грамадзянскія войны ў Лівіі (руск.)
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Artykul pra Gramadzyanskuyu vajnu y 2011 Pra drugi kanflikt gl Gramadzyanskaya vajna y Livii 2014 2020 Pershaya gramadzyanskaya vajna y Livii abo Livijskaya revalyucyya uzbroeny kanflikt 2011 goda pamizh vojskami yrada Muamara Kadafi i paystancay Gramadzyanskaya vajna y LiviiAsnoyny kanflikt Arabskaya vyasna Livijski kryzisZnishchanyya padchas vyasnovyh bayoy tanki layalistay lya MisuratyData 15 lyutaga 23 kastrychnika 2011Mesca LiviyaVynik Skinuty yrad Muamara KadafiPraciynikiNacyyanalny Perahodny Savet Livii NVAL Livijskiya plyamyony Tubu FTVL Amazigi LIBG Zamezhnyya najmity Vaennaya padtrymka UNSC Resolution 1973 NATAChlenay NATA Belgiya Balgaryya Kanada Daniya Francyya Grecyya Italiya Niderlandy Narvegiya Rumyniya Ispaniya Turcyya Vyalikabrytaniya ZShA Inshyh krain Tunis Iardaniya Shvecyya AAE Katar Al Kaida Vaennyya instruktary Katar NATA Pastayki zbroi Katar Egipet Maldova Shvejcaryya Inshaya padtrymka Sudan Livijskaya Arabskaya Dzhamahiryya Uzbroenyya sily Livii Vaenizavanyya farmavanni Livijskiya plyamyony Kadafa Tuaregi Varfala Zamezhnyya najmity Vaennaya patrymka Zimbabve Paystancy Darfura Vaennyya savetniki Belarus Pastayki zbroi Alzhyr Siryya BelarusKamanduyuchyyaMustafa Muhamad Abd al Dzhalil Sharl Bushar Muamar Kadafi Sily bakoykalya 30 000 paystancay bolsh za 200 samalyotay 20 bayavyh karablyoy 20 padvodnyh lodak nekalki tysyach vaennasluzhachyh nekalki sotnyay vajskoycay sotni zamezhnyh najmitay kalya 30 000 vajskoycay i layalistay nekalki sotnyay vajskoycay i najmitay kalya 500 vaennyh instruktaray i najmitay sotni zamezhnyh najmitay StratyUshodni front 7 200 zabityh paranenyh i zniklyh bez vestak paystancay Zahodni front nevyadoma Ushodni front 11 000 zabityh paranenyh i zniklyh bez zvestak layalistay Zahodni front nevyadomaAgulnyya straty25 000 50 000 zabityhArmiya Tunisa ydzelnichala y pagranichnyh sutyknennyah u rayone gorada Vazin na baku PNS Medyyafajly na Vikishovishchy Kanflikt pachaysya 15 lyutaga 2011 goda kali bolsh za 500 chalavek sabralisya nochchu kalya budynka suda gorada Bengazi z metaj vykazac svoj pratest suprac areshtu yurysta Fathi Terbilya 18 lyutaga paystancy zlamayshy supraciy palicyi ustalyavali kantrol nad goradam Al Bajda Vulichnyya bai meli mesca i y Bengazi dze myacezhniki spalili myascovuyu radyyostancyyu a 20 lyutaga paslya tago yak pala vaennaya baza y centry gorad apynuysya pad poynym kantrolem apazicyi Pa prykladze Egipta y Livii y noch na 19 lyutaga ylady adklyuchyli internet U pershyya dva tydni kanflikt nasiy haraktar narodnyh hvalyavannyay i akcyj pratestu Pastupova kali apazicyyanery zajmeli vyalikuyu kolkasc stralkovaj zbroi na vaennyh skladah sutyknennya stali bolsh zhorstkimi Da kanca sakavika paystancy zahapili yshodniya rayony krainy U gety zha peryyad pachynaecca vaennaya intervencyya bloka NATA Z vyasny pa zhniven asnoynyya bai ishli y municypalitetah Nalut El Dzhabal el Garbi El Vahat paynochna zahodnyaya yago chastka i Misurata U kancy leta paystancy aktyvizavali svayo nastuplenne zahapiyshy Trypali Ras Lanuf Bin Dzhavad i ablazhyli Sirt Pad kanec verasnya yany calkam yzyali pad kantrol Sirt zahapili Beni Valid i razgramili kanvoj Muamara Kadafi Livijski lidar byy zabity razam z synam Mutazimam U kastrychniku 2011 goda NATA i myacezhny Nacyyanalny Perahodny Savet Livii abvyascili pra svayu peramogu PrychynyU 2010 godze rost VUP Livii sklay 2 5 U kraine na toj peryyad byy vysoki yzroven zhyccya doygaya pracyaglasc zhyccya 74 gady 53 mesca y indekse razviccya chalavechaga patencyyalu i vysoki yzroven pismennasci 88 9 Pry kiravanni Kadafi byli byasplatnaya adukacyya i medycyna isnavala i finansavaya dapamoga y nabycci zhyllya Taksama byla pabudavana yakaya zabyaspechvae pitnoj vadoj try chverci naselnictva Livii Pa danyh rasijskaga internet partala syaredni zarobak u Livii da vajny skladay 1050 Palova dahoday ad nafty ishla naselnictvu Adnak perad krainaj stayala prablema bespracoyya u 2005 godze bespracoye skladala 30 u 2009 godze 20 7 Sacyyalna ekanamichnaya situacyya y Livii perad gramadzyanskaj vajnoj byla znachna lepshaj chym u inshyh arabskih krainah Paynochnaj Afryki i navat u bolshasci krainah Eyropy U dzyarzhave ne bylo znachnaga sacyyalnaga rasslaennya Vajnu y Livii mozhna aharaktarazavac yak uzbroenuyu baracbu za yladu pad prykryccyom lozungay baracby za svabodu i demakratyyu Magchyma shto znachnuyu rolyu y destabilizacyi situacyi zgulyali supyarechnasci pamizh plyamyonami Taksama isnue merkavanne shto kanflikt u Livii pachaysya pry aktyynym udzele zahodnih dzyarzhay buduchyh interventay yakiya admoyna stavilisya da yrada Kadafi Takih dumak prytrymlivaecca Alyaksandr Padcyarob rusk byly pasol RF u Livii i Tunise kandydat gistarychnyh navuk Adnak yak myarkue Fuad Adzhami angl prafesar universiteta Dzhona Hopkinsa amerykanskaga eksperta pa Blizkim Ushodze prychyny revalyucyi i nastupnaj za yoj gramadzyanskaj vajny y Livii varta shukac ne stolki y ekanamichnaj kolki y palitychnym zhycci krainy Pa slovah ushodaznayca za gady kiravannya Kadafi kraina peratvarylasya y byazlitasnuyu tyraniyu a yse bagacci dzyarzhavy asyadali y kiraynika i yago dzyacej Razdrobny gandal byy znishchana i mnogiya sfery dzejnasci dlya livijcay byli zabaroneny Fuad Adzhami lichyy shto livijskaya dzyarzhava stracila 40 gadoy z za egaizma kiraynika a nezadavolenasc prygnyotam i layankaj u asyaroddzi livijcay pastupova rasla Pavodle yago sloy Strah pravilay i paralizavay krainu u yakoj revalyucyjnyya kamitety byli nad zakonam a blazny i pastayannyya ekscentrychnyya vyhadki Kadafi palatka yakuyu yon usyudy bray z saboj razmovy na mizhnarodnyh forumah zhanchyny celaahoyniki y kanservatyynym musulmanskim gramadstve i chatyry ykrainskih medsyostry yakiya ysyudy byli z im ishli naga y nagu z teroram suprac dysidentay yakiya advazhylisya vystupic suprac yago despatyi Pa zayave byloga kamanduyuchaga vojskami NATA u Eyrope rashenne ab pachatku vajny y Livii i inshyh afrykanskih krainah bylo prynyata zadoyga da ih pachatku Geta zh merkavanne padzyalyae prezident palitalagichnaj centra starshynya praylennya akcentue yvagu na tym shto Liviya sa starazhytnyh chasoy isnavala yak try padzelenyh geagrafichna plemya pry getym Kadafi yak lichyc ekspert za aposhni chas nanyos sur yozny ydar pa dvuh z troh chastak Livii tamu faktychna zastavaysya lidaram tolki adnoj chastcy Trypalitanii Inshyya eksperty zvyartayuc uvagu na istotna inshy rasklad silay pa slovah byloga pasla Rasii y Livii Uladzimira Chamova uves zahad Livii Trypalitaniya i centr ne mensh chym na 80 padtrymlivayuc Kadafi ushod zh apazicyjny Byly pasol Rasii y Livii lichyc shto na yshodze Livii zaysyody isnavala magutnaya apazicyya Kadafi nezadavolenaya razmerkavannem ne y svayu karysc srodkay unutry krainy vyklikanae pryhodam palkoynika da ylady Padzei y Tunise i Egipce prastymulyavali getyya nastroi na geta naklalisya plemyannyya adroznenni Dyrektar Instytuta prablem glabalizacyi lichyc uves livijski kanflikt shtuchna skanstruyavanym sapraydnuyu prychynu padzej yon bachyc u vajne za resursy yakaya vyadzecca na glabalnym uzroyni Yon lichyc shto y Livii u adroznenne ad susednih arabskih krain ne bylo glybokih realnyh supyarechnascyay Inshaga merkavannya prytrymlivaecca kandydat gistarychnyh navuk dyrektar centra Instytuta mizhnarodnyh dasledavannyay byly pasol SSSR i Rasii y Livii Veniyamin Papoy Pavodle yago sloy revalyucyjnyya padzei y Livii yak i y sheragu inshyh arabskih krain geta zagad chasu My napeyna yashche ne ysvedamlyaem da kanca shto adbyvaecca Geta tektanichny zruh yaki prosta pachaysya vos u getym rayone svetu Vy paglyadzice yon uzho adbivaecca na ysim Mizhzemnamor i Tyya zh metady yakiya vykarystoyvala moladz u Tunise i y Egipce zaraz vykarystoyvae moladz u Ispanii i y Grecyi Praz Facebook i Twitter Geta yzho my pavinny ysvyadomic shto my zhyvem zusim u inshuyu epohu epohu glabalizacyi I tamu vos takiya panyacci yak godnasc chalaveka dobrae zhyccyo neabhodnasc baracby z karupcyyaj vazhnasc dlya tago kab lidary sluhali svayo naselnictva geta stanovicca patrabavannem chasu zagadam chasu Bez getaga nemagchyma budze dalej paspyahova kiravac Vos u getym prablema Mozha byc yon Kadafi lichyy shto yon to uvogule zrabiy usyo pravilna I zdavalasya b shto yon cyaper zastrahavany ad getaga Ale vos zhyccyo razmerkavalasya pa inshamu Namesnik pradstaynika Livii y AAN Ibragim Dabashy vykazvae punkt gledzhannya paystancay vyznachyy haraktar kanfliktu nastupnym chynam situacyya y Livii ynikalna Fakt u tym shto livijski kryzis asablivy Geta ne gramadzyanskaya vajna ne kanflikt pamizh dvuma partyyami a baracba naroda yaki abaranyae syabe ad dyktatury HranalogiyaDemanstranty na zahoplenym tanku y Bengazi 23 lyutaga 15 lyutaga u livijskih pravincyyah pachalisya akcyi pratestu z patrabavannem syhodu lidara krainy Muamara Kadafi 17 lyutaga u Bengazi drugim pa velichyni goradze Livii adbylisya sutyknenni demanstrantay z supracoynikami organay pravaparadku Dzen gnevu 17 lyutaga 20 lyutaga pershaya bitva za Bengazi Peramoga myacezhnikay 18 lyutaga 15 maya bitva za Misuratu Paystancay z vyalikimi stratami ydalosya zanyac gorad 24 lyutaga 10 sakavika pershaya bitva za Ez Zaviyu Layalisty adbili gorad u paystancay 27 lyutaga livijskaya apazicyya pavedamila ab farmiravanni nacyyanalnaga saveta i padryhtoycy da vybaray kiraynika dzyarzhavy paystancy zahapili paslya boyu garady Ez Zaviya i Misurata 1 sakavika vojski Kadafi shturmam uzyali gorad Gar yan yaki nezadoyga da getaga perajshoy pad kantrol revalyucyyaneray adcisnuyshy apazicyyaneray na zahad 2 sakavika padchas sutyknennya lya Marsa el Brega adzin bayavy samalyot layalistay zbity 4 sakavika 5 sakavika pershaya faza bitvy za Ras Lanuf Peramoga paystancay 6 sakavika u rayone naselenaga punkta Bin Dzhavad prajshli sutyknenni paystancay i prayradavyh sil Nekalki chalavek zaginuli 6 sakavika 12 sakavika drugaya faza bitvy za Ras Lanuf Peramoga yradavaj armii 13 sakavika 15 sakavika paspyahovaya aperacyya yradavyh sil pad Marsa el Bregaj yakaya skonchylasya perahodam gorada da layalistay 16 sakavika vojski Kadafi prystupili da shturmu gorada Zintan nakiravayshy tudy 15 tankay i 40 bronetransparcyoray artpadtrymku yakim akazvali sistemy zalpavaga agnyu Tym ne mensh uzyac gorad yany ne zmagli 17 sakavika Savet Byaspeki AAN prynyay rezalyucyyu dzesyaccyu galasami za pry pyaci krainah yakiya ystrymalisya Braziliya Rasiya Kitaj Indyya i Germaniya Braziliya Rasiya Kitaj i Indyya ne padtrymlivali vaennuyu aperacyyu suprac suverennaj krainy tady yak FRG ne hacela ydzelnichac u yakoj by tam ni bylo vaennaj aperacyi suprac Livii ale lichyla shto neshta varta rabic Najbolsh aktyynymi y prynyacci rezalyucyi y terminovym paradku apynulisya Francyya i Vyalikabrytaniya taksama ishla padtrymka ad ZShA i Livana Bolshaya chastka Adzhdabii paslya nekalkih dzyon bayoy perashla da yradavyh sil Pachatak nastuplennya yradavyh sil na Bengazi yakoe skonchylasya praz 3 dni parazaj layalistay 19 sakavika u Livii pachalasya vaennaya intervencyya suprac urada Kadafi z udzelam uzbroenyh sil sheragu dzyarzhay Vyalikabrytanii Francyi ZShA Kanady i inshyh krain NATA Pershy ydar nanesli samalyoty francuzskih VPS yakiya atakavali livijskuyu vaennuyu tehniku y vakolicah Bengazi 19 31 sakavika amerykanskaj vaennaya aperacyya Odyssey Dawn suprac uradavyh vojsk Aperacyya skonchylasya razgromama sistem SPA Livii 20 sakavika byla ystalyavana marskaya blakada Livii 21 sakavika francuzski aviyanosec prybyy u zonu bayavyh dzeyannyay palubnyya samalyoty pachali zdzyajsnyac bayavyya vylety Francyya pashyryla svoj kantyngent nakiravayshy dadatkovyya 2 samalyoty Mirage 2000 5 i 2 Mirage 2000D na vaennuyu bazu y Italii 26 sakavika paslya amal tydnya bayoy Adzhdabiyu zahapili paystancy VPS Francyi nanesli nekalki pavetranyh udaray pa celyam u rayone garadoy El Zintan i Misurata znishchyyshy na stayankah pa menshaj mery 5 lyogkih shturmavikoy G 2 Galeb i dva ydarnyya vertalyoty Mi 35 28 sakavika ranicaj znishchalniki Panavia Tornado VPS Vyalikabrytanii znishchyli dva livijskih tanka i dzve bronemashyny kalya Misuraty Na pracyagu ranicy samalyoty VPS Vyalikabrytanii atakavali sklady z uzbraennem kalya gorada Sebha na poydni Livii 30 sakavika samalyoty mizhnarodnaj kaalicyi nanesli ydar pa kalone livijskih uradavyh vojskay yakiya nadyhodzyali y napramku gorada Adzhdabiya Paystancy yakiya spyashalisya shavacca ad praciynika y Adzhdabii ubachyyshy nastupstvy aviyaydaru pachali svyatkavac i stralyac u pavetra 31 sakavika kiraynictva vaennaj kampaniyaj suprac urada calkam perajshlo da pradstaynikoy kamandavannya NATA paystancy pry padtrymcy VPS NATA azhycyavili nyaydaly shturm gorada Marsa el Brega 2 krasavika zahodnyaya kaalicyya vypadkova nanesla aviyaydar pa grupe apazicyyaneray na yshodnyaj uskraine livijskaga gorada Marsa el Breg znishchyyshy pry getym ne mensh za dzesyac praciynikay urada Kadafi 8 krasavika samalyoty NATA nanesli raketnyya ydary pa vaennyh arsenalah yakiya nalezhac layalnym Muamaru Kadafi silam Bambardziroycy padvergnulisya vaennyya sklady razmeshchanyya y 15 kilametrah na paydnyovy yshod ad gorada Zintan 9 krasavika sily Kadafi padvergnuli masiravanaga artabstrelu gorad Adzhdabiya razmeshchany na paydnyovy zahad ad Bengazi i pachali nastuplenne na yago pa ysih napramkah U noch na 1 maya ahvyarami aviyaydaray NATA stali samy malodshy z syami synoy livijskaga lidara Muamara Kadafi 29 gadovy Saif al Arab a taksama troe ynukay kiraynika dzyarzhavy 7 maya u Perahodnym Nacyyanalnym Savece zayavili pra ataku vojskay layalistay na aazis Dzhalili za 240 kilametray na poydzen ad Adzhdabii Dzhalili z yaylyaecca vazhnym naftazdabyvayuchyh rayonam na yshodze Livii 20 maya sily NATA nanesli aviyaydar pa 8 karablyam u partah Trypali Al Humsa i Sirta Praz dva dni aviyacyya paynochnaatlantychnaga alyansu realizavala aviyaydary pa porce Trypali i pa rayone Bab al Aziza 30 maya Perahodny nacyyanalny savet Livii praz Facebook abvyasciy ab peraytvarenni paystanckih atraday u Nacyyanalnuyu vyzvalenchuyu armiyu nazva yakoj pavinna budze spryyac rostu prafesiyanalizmu i dyscyplinavanasci y sheragah paystancay i budze nasic pakul chasovy haraktar 1 chervenya NATA padoyzhyla aperacyyu na 90 dzyon da kanca verasnya Atradam revalyucyyaneray udalosya yzyac pad svoj kantrol naselenyya punkty Kasr el Hadzh i Shakshuk kalya drugoga znahodzicca elektrastancyya u pustyni na poynach ad gornaj grady 7 chervenya specpradstaynik prezidenta RF Mihail Margelay naveday Bengazi gorad aplot livijskih paystancay Nyagledzyachy na toe shto niyakih kankretnyh damoylenascej dasyagnuta ne bylo Rasiya pagadzilasya stac pasyarednikam va ynutralivijskim uregulyavanni 17 chervenya revalyucyyanerami adnachasova byli yzyaty pad kantrol naselenyya punkty Rajna i Avinya zmeshchanyya pamizh Zintanam i Yafrenam 28 chervenya Zintanski vaenny savet zayaviy ab rejdze na poydzen na vaennuyu bazu El Kaaa yakaya znahodzicca za 25 km ad Zintana u vyniku chago revalyucyyanery zahapili velizarnuyu kolkasc vaennaj tehniki u tym liku 2 tanki T 55 10 lipenya praciyniki lidara Livii Muamara Kadafi perakryli naftapravod shto zabyaspechvay naftaj zavod u rayone gorada Zuvara angl Zuwarah z metaj perashkodzic zabespyachennyu yradavyh sil na zahadze krainy 17 lipenya silam myacezhnaj brygady Shchyt Pustyni atrymalasya yzyac addaleny gorad Katrun na poydni Livii adnak uzho y 20 h chyslah pachalosya kontrnastuplenne vojskay Kadafi 1 zhniynya Narvegiya spynyae svoj udzel u vaennaj aperacyi y Livii 6 zhniynya revalyucyyanery yzyali shturmam naseleny punkt Bir al Ganem u 85 km ad Trypali 11 zhniynya razvivayuchy nastuplenne paslya yzyaccya Bir al Ganem revalyucyyanery zavalodali myastechkam Nasr i pa slovah samih revalyucyyaneray nablizilisya da Ez Zavii na adleglasc 25 kilametray 13 zhniynya revalyucyyanery paslya nachnoga shturmu avalodali goradam Gar yan najbujnejshym goradam u garah Nafusa shto znahodzicca na najvazhnejshaj daroze z Trypali na poydzen 13 zhniynya 20 zhniynya drugaya bitva za Ez Zaviyu Peramoga paystancay 14 zhniynya uzyaty gorad Sorman na yzbyarezhzhy Mizhzemnaga mora za 10 km na zahad ad Ez Zavii 18 zhniynya revalyucyyanery zdoleli zahapic naftaperapracoychy zavod Ez Zavii 20 zhniynya livijskiya paystancy zahapili strategichna vazhny gorad na yshodze Livii Marsa el Brega u yakim razmyashchaecca bujny naftaperapracoychy kompleks pachalosya nastuplenne praciynikay Kadafi na Dzhanzur yaki znahodzicca pamizh Ez Zaviyaj i Trypali Adnachasova pradstaynik Vaennaga saveta Misraty Said Ali Glivan zayaviy shto sily 32 j brygady Hamisa samaga dzeyazdolnaga zluchennya vojskay Kadafi byli koshtam vysokih strat paystancay bolsh za 30 zaginulyh vybity sa Zlitena Taksama bylo zayaylena ab padryhtoycy nastuplennya na Zuvaru 20 zhniynya 28 zhniynya bitva za Trypali Paystancy zmagli avalodac bolshaj chastkaj gorada 21 zhniynya atrady paystancay pravyali pershuyu ataku na ymacavanne y stalicy yradavyh vojskay a zatym zahapili vaennuyu bazu Kadafi y 27 kilametrah ad Trypali sily PNS z Misuraty vysadzilisya y porce Trypali Pradstaynik perahodnaga Nacyyanalnaga Saveta Livii Abdel Hafiz Goga zayaviy shto Nastupiy chas Ch i paystancy padnyali paystanne y Trypali U pryvatnasci revalyucyyanery padnyali paystanne va yshodnim prygaradze Trypali Tadzhury adbylisya nepracyaglyya bai y Dzhanzury 23 zhniynya paystancy prarvalisya ynutr umacavanaj rezidencyi Kadafi razmeshchanaj u kvartale Bab al Aziziyu y Trypali a supraciy z boku padrazdzyalennyay Kadafi spyneny paystancy calkam byaruc Ras Lanuf i Bin Dzhavad 24 zhniynya livijskiya paystancy yzyali pad svoj kantrol vaennuyu bazu razmeshchanuyu na zahad ad Trypali 26 zhniynya kamanduyuchy silami paystancay u Trypali Abdelhakim Belhadzh zayaviy ab ab yadnanni ysih paystanckih atraday pad pachatkam adzinaga Vaennaga Saveta Vaenny savet abvyasciy ab namery rasfarmavac use paystanckiya farmiravannya i ab yadnac ih u dzyarzhaynyya instytuty 27 zhniynya vojskam revalyucyyaneray udalosya yzyac pad svoj kantrol galoyny pamezhny perahod na myazhy Livii z Tunisam Ras Adzhdyr shto adkryvae shlyah dlya pastavak gumanitarnaj dapamogi y Trypali yaki tady adchuvay nedahop praduktay harchavannya i medykamentay u Trypali supraciy revalyucyyaneram z centralnaj chastcy gorada peramyasciysya na yago paydnyovyya yskrainy Bai perajshli y rayon Paydnyovaga aeraporta 29 zhniynya livijskiya paystancy y chargovy raz zayavili shto adzin z synoy Muamara Kadafi Hamis zaginuy u hodze yzbroenyh sutyknennyay 30 zhniynya pachynaecca abloga Sirta silami PNS Paystancy y Beni Validze 10 verasnya 11 verasnya nochchu vojski Kadafi nanesli ydar artyleryyaj i reaktyynymi ystanoykami Grad pa navakolli Beni Valida paslya tago yak vojski PNS adstupili napyaredadni i pravodzili peragrupoyku y nekalkih kilametrah ad gorada 12 verasnya layalistami atakavali gavan Ras Lanufa U perastrelcy zaginuli 10 layalnyh Kadafi saldat paslya chago layalisty adstupili 14 verasnya atrady revalyucyyaneray 500 chalavek paslya boyu avalodali vaennym aeradromam kalya gorada Brak Dyrak u 90 kilametrah na poynach ad Sebhi 21 verasnya sily Nacyyanalnaga Perahodnaga Saveta Livii calkam zahapili razmeshchany y pustyni na poydni Livii gorad Sabha adzin z aposhnih bastyyonay pryhilnikay Kadafi 25 verasnya ranicaj vojski Kadafi merkavana tuaregi atakavali na Gadames yaki z kanca zhniynya znahodziysya pad kantrolem PNS Pa nepacverdzhanyh danyh zaginula pa menshaj mery 17 chalavek 1 kastrychnika padrazdzyalenni livijskih sil Perahodnaga nacyyanalnaga saveta zayavili ab poynaj blakadze gorada Sirt yaki na pracyagu aposhnih tydnyay uparta abaranyali vojski Muamara Kadafi 2 kastrychnika PNS Livii zaklikay ustalyavac dvuhdzyonnae peramir e na fronce y rayone gorada Sirta 3 kastrychnika sily PNS Livii yzyali pad kantrol rodnae paselishcha lidara Livijskaj Dzhamahiryi Muamara Kadafi Kasr Abu Hadzi angl Qasr Abou Hadi razmeshchanae y navakollyah gorada Sirt 9 kastrychnika pradstayniki Perahodnaga nacyyanalnaga saveta Livii zayavili ab uzyacci pad svoj kantrol aeraporta gorada Beni Valid 11 kastrychnika vojski PNS avalodali myastechkam El Shamih za 35 kilametray na poydzen ad Beni Valida tym samym adkryyshy shlyah da gorada z paydnyovaga boku 14 kastrychnika nekalki dzesyatkay uzbroenyh pryhilnikay Muamara Kadafi ystupili y boj z vojskami perahodnaga Nacyyanalnaga saveta na vulicah Trypali 18 kastrychnika paystancy vybili yradavaya sily z gorada Beni Valid 20 kastrychnika Kadafi i nekalki yago paplechnikay trapili y zasadu y rayone gorada Sirt dze byli zahopleny y palon paslya chago paystancy zhorstka zabili byloga kiraynika dzyarzhavy vojski PNS kanchatkova yzyali Sirt 23 kastrychnika Perahodny nacyyanalny savet zayaviy pra svayu peramogu y gramadzyanskaj vajne Vyniki i nastupstvyVaennae supracstayanne skonchylasya zvyarzhennem i zabojstvam Muamara Kadafi paslya chago ylada y kraine perajshla da PNS Gramadzyanskaya vajna y Livii stala najbujnejshym pa liku ahvyar kanfliktam u hodze Arabskaj vyasny paslya vajny y Siryi Vajna nanesla mocny ydar pa ekanomicy krainy persh za ysyo pa yae zneshnym gandli Napryklad tavarazvarot Livii z ES u 2011 godze sklay kalya traciny kalya 12 mlrd ad yzroynya 2010 goda tady yon byy kalya 35 mlrd Ale yzho y 2012 godze tavaraabarot z ES peravysiy uzroven 2010 goda Nastupstvam zvyarzhennya y 2011 godze Muamara Kadafi stay kryzis u Mali kali na malijskuyu terytoryyu hlynuli ycekachy z plyamyonay tuaregay Zanyayshy paynochnuyu chastku Mali yany abvyascili tam nezalezhnuyu dzyarzhava Azavad Paznej tuaregay z padkantrolnyh terytoryj vycisnuli ekstremisty Paslya zakanchennya vajny na terytoryi krainy yzbroenyya sutychki ne skanchalisya tak yak chastka layalistay vyrashyla pracyagnuc baracbu Vyalisya sutyknenni pamizh roznymi apalchennyami byloj apazicyi Praz paru gadoy vaennyya dzeyanni pryvyali da shmatbakovaj kanfrantacyi z udzelam Useagulnaga nacyyanalnaga kangresa Palaty pradstaynikoy livijskih plyamyonay baevikoy z radykalnyh islamiskih grupovak i inshyh sil Vaennyya zlachynstvyU pachatku vajny y Livii 26 lyutaga 2011 Savet Byaspeki AAN prynyay rezalyucyyu 1970 u yakoj bylo skazana SB AAN pastanaylyae peradac pytanne ab situacyi y Livijskaj Arabskaj Dzhamahiryi y peryyad z 15 lyutaga 2011 goda na razglyad Prakurora Mizhnarodnaga kryminalnaga suda 16 maya prakuratura MUS zapatrabavala sankcyi na arysht Muamara Kadafi pa abvinavachvanni y zlachynstvah suprac chalavechnasci 27 chervenya Mizhnarodny kryminalny sud vyday order na arysht Muamara Kadafi Sejfa al Islama i kiraynika razvedsluzhby krainy Abduly as Senusi pa abvinavachvanni y nabory najmitay i napadah na ydzelnikay antyyradavyh demanstracyj i inshyh zlachynstvah U dakladze yaki byy padryhtavany aytarytetnaj mizhnarodnaj pravaabaronchaj arganizacyyaj Human Rights Watch yakaya bazuecca y Nyu Yorku gavorycca shto rasprava nad lidaram Livijskaj Dzhamahiryi Muamaram Kadafi i yago asyaroddzem zladzhanaya 20 kastrychnika 2011 goda uyaylyae saboj vaennae zlachynstva Pa slovah yae ekspertay sabranyya imi novyya danyya pakazvayuc na vidavochnuyu pakaranne bez suda i sledstva myacezhnikami ne tolki Muamara Kadafi i yago syna Mutazima ale i dzesyatkay palonnyh z liku tyh hto znahodziysya y asyaroddzi ranejshaga livijskaga kiraynika y aposhni dzen yago zhyccya Myacezhniki pakarali smercyu pa menshaj mery 66 palonnyh u gascinicy Mahary Atrymanaya Human Rights Watch infarmacyya pakazvae na toe shto Mutazim Kadafi paraneny pry pershapachatkovym sutyknenni pamizh aytakalonaj backi i paystancami byy dastayleny zhyvym z Sirta y Misuratu dze yago neyzabave zabili Sam Muamar Kadafi byy zhorstka zbity Akramya tago yago kaloli shtykom svedchyc arganizacyya spasylayuchysya na videazapisy zroblenyya samimi myacezhnikami na kamery mabilnyh telefonay Agenctva Frans Pres peradae infarmacyyu shto y yae rasparadzhenni apynuysya daklad Kamisii AAN pa rassledavanni vaennyh zlachynstvay i parushennyay pravoy chalaveka padchas gramadzyanskaj vajny y Livii Z getaj spravazdachy mozhna zrabic vysnovu shto z 20 rassledavanyh nalyotay NATA kamisiya vyyavila pyac nalyotay padchas yakih byli zabityya 60 mirnyh zhyharoy 55 atrymali ranenni 29 maya 2011 katalicki apostalski vikaryj Trypali biskup Dzhavani Marcineli pryehay u Italiyu kab zvyarnuc uvagu susvetnaj supolnasci na pakuty mirnaga naselnictva Livii z za bambardzirovak krainy aviyacyyaj NATA Yak pavedamlyae radyyo Vatykana biskup zayaviy shto nekalki gramadzyanskih asob zaginuli na yago vachah Vykarystanne zbroi sa zbednenym uranamU lipeni 2018 goda yrad nacyyanalnaj zgody Livii abvinavaciy blok NATA y vykarystanne zbroi sa zbednenym uranam kali livijskiya medyki vysvetlili shto za aposhniya gady y kraine rezka vyrasla kolkasc ankalagichnyh zahvorvannyay menavita y tyh mescah yakiya padvyargalisya bambardziroykam u 2011 godze Ulady meli namer zvyarnucca y MAGATE i inshyya mizhnarodnyya arganizacyi pa dapamogu y pravyadzenni dbajnyh dasledavannyay prysutnasci zbednenaga yranu i y rayonah Livii yakiya padverglisya aviyanalyotam Pershyya pavedamlenni ab vykarystanni zbednenaga yranu y livijskim kanflikce z yavilisya yashche y krasaviku 2011 Pa svedchanni nezalezhnaj grupy navukoycay yakiya tady pracavali y Livii u getaj kraine byli znojdzeny slyady zbednenaga yranu Imi byy zafiksavany pavyshany yzroven radyyacyi y varonkah ad bombay i na askepkah snaraday yakiya zastavalisya paslya aviyaydaray NATA Aficyjnyya pradstayniki Paynochnaatlantychnaga alyansu abvyargayuc lyubuyu infarmacyyu pra yzhyvanne zabaronenyh rechyvay u kanflikce y Livii Infarmacyjnaya vajnaNa pracyagu ysyago kanfliktu z Livii pastupala supyarechlivaya infarmacyya Yae raspaysyudzhvali y tym liku nekatoryya susvetnyya SMI yakiya gruntavalisya na danyh telekampanij Al Dzhazira i Al Arabiya Naviny znachna nagnyatali stanovishcha y Livii i vydavali za realnasc ilzhyvyya fakty Nekatoryya aglyadalniki lichac shto y Livii ypershynyu byli yzhyty y susvetnym mashtabe tehnalogii infarmacyjnaj vajny Taksama neab ektyynuyu infarmacyyu padavay brytanski telekanal Bi bi si Tak pa slovah kiraynika sluzhby navin Helen Boyden ab ektyynasci asvyatlennya perashkodzili zanadta cesnyya suvyazi z paystancami Taksama chasta vykarystoyvalasya nepacverdzhanaya infarmacyya Protaierej Vyachaslay Pushkaroy zagadchyk misiyanerskim addzelam Irkuckaj eparhii Ruskaj Pravaslaynaj Carkvy day acenku pazicyi telekanala Rasiya i Pershy kanal u asvyatlenni vajny y Livii dva mesyacy tamu nazad Kadafi byy nadzejnym partnyoram Rasii cyaper yon stay dyktataram i zabojcam ulasnaga naroda Yakaya metamarfoza Pry ysim getym vidavochny adnaboki padyhod da asvyatlennya prablemy Nashy telekanaly abrali dlya syabe liniyu perajmannya zahodnim SMI Atrymlivaecca shto nashy zhurnalisty i redaktary z yaylyayucca pryhilnikami mecyazhoy i dzyarzhaynyh peravarotay i im naplyavac na kanstytucyjny lad nashy centralnyya SMI pajshli na padstave y palityki i parushayuchy asnoynyya normy zhurnalisckaj etyki pakazali ysimu svetu i nam velmi vysoki yzroven svajgo ylasnaga neprafesiyanalizmu i angazhavanasci Bo yany bessaromna chynam stali vykarystoyvac metodyku padvojnyh standartay u svayoj pracy Ci znojduc nashy SMI a asabliva kanal Rasiya i Pershy kanal u sabe sily i rashuchasc pryznacca y nesumlennasci i paprasic prabachennya y livijskaga naroda i yago lidara Sumnyavayusya Rolya zamezhnyh dzyarzhaySamalyot AV 8B Harrier VPS ZShA perad bayavym vyletam na terytoryyu Livii 20 sakavikaIntervencyya Zahodnih krain Vazhnym momantam u gistoryi livijskaga kanfliktu z yaylyaecca intervencyya NATA yakaya pachalasya 19 sakavika Intervencyya getaga vaenna palitychnaga bloka stala adnym z samyh vyrashalnyh faktaray parazy sil Kadafi Vaennae ymyashanne Paynochnaatlantychnaga alyansu i yago sayuznikay supravadzhalisya bambardziroykami vaennyh i gramadzyanskih ab ektay u Livii Interventy taksama zajmalisya pastaykami zbroi dlya PNS i vaennaj padryhtoykaj myacezhnikay VPS krain NATA zmagli nanesci vyalikuyu shkodu infrastruktury Livii i aviyacyi yradavyh sil shto bylo adnymi z samyh vazhnyh peravag livijskaj armii perad PNS Belarus Asnoyny artykul Belarusy y livijskim kanflikce Da pachatku gramadzyanskaj vajny pamizh Minskam i Trypali byli naladzhany cesnyya dyplamatychnyya suvyazi 15 lyutaga z Baranavichay y Liviyu vylecey samalyot Il 76 yaki yak myarkuecca peravoziy zbroyu U kancy lyutaga y zahodnih SMI z yavilasya infarmacyya shto y padaylenni vulichnyh besparadkay prymali ydzel belaruskiya najmity Paznej u krasaviku zvestki ab udzele pra toe shto sur yoznuyu dapamogu akazvayuc belaruskiya vaennyya specyyalisty chyya prysutnasc y Livii dapamagla Kadafi y pershyya mesyacy vajny pavyalichyc mabilnasc vojskay pradprymac paspyahovyya kontrataki i navat zberagchy znachnyya sily i resursy ad aviyaydaray NATA Taksama yany zajmalisya ekspluatacyyaj nekatoraj armejskaj tehniki Pa aficyjnyh danyh ad belaruskaga pasolstva kolkasc vajskoycay i instruktaray u Livijskaj Dzhamahiryi perad gramadzyanskaj vajnoj skladala kalya 500 chalavek bolshuyu chastku z yakih z pachatkam kanfliktu evakuiravali ale nekatoryh bylo vyryshyna zastavic Syarod vaennaga kantynenta yak myarkuecca byli vaennasluzhachyya Galoynaga razvedvalnaga ypraylennya Sil specyyalnyh aperacyj u tym liku bylyya bajcy 334 ga asobnaga atrada specpryznu Yak zayaviy vydannyu Kamsamolskaya prayda nepasredny ydzelnik padzej pa imi Mihail yaki znahodziysya pa asabistym kantraktu y Livii yzho bolsh za god tam dzejnichayuc nekalki sotnyay vajskovyh specyyalistay z Belarusi Pavodle yago sloy ih zarplata skladae amal 3000 dolaray u mesyac Zamezhniki ne prymayuc nepasrednaga ydzelu y bayavyh dzeyannyah suprac paystancay ale yves chas znahodzyacca na bayavyh pazicyyah U verasni 2011 g pradstayniki PNS zayavili shto y ih yosc infarmacyya ab udzele belaruskih snajperay u bayavyh dzeyannyah na baku yradavyh sil Chacvyora gramadzyan Belarusi Valeryj Gardzienka Igar Edzimichay Fyodar Trufanay i Vyachaslay Kachura trapili y palon da paystancay u Trypali dze byli asudzhany na 10 gadoy pazbaylennya voli za supracoynictva z layalistami Pasrodkam doygih peramovay udalosya damagchysya daterminovaga vyzvalennya belaruskih gramadzyan aposhni z yakih Kachura vyarnuysya dadomu y 2018 godze Aficyjna belaruski yrad admaylyae prysutnasc belaruskih vaennyh savetnikay i najmitay u Livii padchas gramadzyanskaj vajny Zimbabve U samym pachatku vajny y Trypali na samalyoce prybyli nekalki sotnyay vajskoycay z Zimbabve Syarod ih byli y asnoynym vajskoycy elitnyh padrazdzyalennyay zimbabviijskaj armii takih yak bajcy 5 j brygady Akramya dzeyuchyh vaennyh kadray u Livii znahodzilisya i najmity U zhniyni yrad Zimbabve vyslay livijskaga pasla z krainy za toe shto toj perajshoy na bok PNS Katar Z samaga pachatku livijskaga kanfliktu Katar zanyay bok paystancay Dzyarzhava ahvotna dapamagala Perahodnaga Nacyyanalnamu savetu y baracbe z uradam Kadafi Katar ne tolki zabyaspechvay myacezhnikay zbroyaj i boeprypasami ale i nepasredna zajmaysya treniroykaj bajcoy paystanckih atraday Pa zayave nachalnika Genshtaba yzbroenyh silay Katara Hamada ben Ali al Atyya u Livii znahodzilisya sotni katarskih vajskoycay yakiya zajmalisya padryhtoykaj paystancay i zabespyachennem suvyazi z silami NATA Ne vyklyuchaecca magchymasc pramoga ydzelu vajskoycay z Katara y bayavyh dzeyannyah Gl taksamaZamezhnyya najmity y Livii Intervencyya y LiviiZayvagiDagher Sam 21 June 2011 Libya City Torn by Tribal Feud The Wall Street Journal Praverana 26 July 2011 Von Rohr Mathieu 26 July 2011 Tribal Rivalries Complicate Libyan War Der Spiegel Praverana 26 July 2011 Starshij syn Kaddafi utverzhdaet chto v Tripoli voyuyut podrazdeleniya NATO i naemniki Arhivavana 27 lipenya 2020 Last Libyan Mission for Norway s F16S To Fly Tomorrow 29 July 2011 Arhivavana z aryginala 23 listapada 2012 Praverana 11 August 2011 Noueihed Lin Libya says Gaddafi survives air strikes but son killed angl Stuff co nz 2 maya 2011 Praverana 17 verasnya 2011 Jordanian Fighters Protecting Aid Mission The Jordan Times 6 April 2011 Praverana 6 April 2011 UAE Updates Support to UN Resolution 1973 25 March 2011 Praverana 26 March 2011 Katar priznal uchastie svoej armii v livijskoj vojne km ru Al Kaida pronikla v ryady livijskoj oppozicii Qatar trains anti Gadhafi rebels in use of anti tank weapons Dmitrij Rogozin obvinil NATO v uchastii v grazhdanskoj vojne v Livii Arhivavana 12 listapada 2013 RBK 23 08 2011 g kopiya NTC asks NATO to extend Libya presence Al Jazeera 26 October 2011 Praverana 26 October 2011 Libya s Mustafa Abdul Jalil asks Nato to stay longer BBC 26 October 2011 Praverana 4 November 2011 Black Ian 26 October 2011 Qatar admits sending hundreds of troops to support Libya rebels The Guardian London Praverana 20 November 2011 Blizhnij Vostok Egipet nachal postavlyat oruzhie livijskim povstancam Lenta ru 18 03 2011 g Moldova prodala oruzhie livijskim terroristam point 14 noyabrya 2013 Shvejcarskoe oruzhie okazalos v rukah livijskih povstancev Nasha gazeta 29 iyulya 2011 Darfur rebel leader Khalil Ibrahim flees Libya NA STORONE KADDAFI SRAZhAYuTSYa NAEMNIKI IZ ROSSII Arhivavana 26 verasnya 2011 V Livii na storone pravitelstva voyuet nemalo zimbabvijcev Komsomolskaya pravda nedastupnaya spasylka Sudan Govt Deploys Troops to Borders With Libya Istochnik osvobozhdennyj iz plena v Livii belorusskij voennyj pribyl v Minsk Na storone Kaddafi voyuyut belorusskie partizany Komsomolskaya pravda nedastupnaya spasylka Algeria May have Violated UN Resolution By Providing Weapons to Libya US State Dept Arhivavana 30 lipenya 2018 Siriya shlet Kaddafi oruzhie i boepripasy IA Rosbalt 14 03 2011 SIPRI Belorussiya snabdila Kaddafi oruzhiem dlya unichtozheniya revolyucionerov news ru 1 marta 2011 Letalo li belorusskoe oruzhie v Liviyu i Kot d Ivuar Tut by Arhivavana 30 listapada 2018 http www aljazeera com blogs africa 2011 03 18951 html Arhivavana 10 zhniynya 2018 Gadhafi Asks Obama To Call Off NATO Military Campaign en 6 April 2011 Retrieved 27 August 2011 V chem unikalnost 240 dnevnoj Livijskoj vojny Arhivavana 27 krasavika 2012 Libyan estimate At least 30 000 died in the war Arhivavana 9 verasnya 2011 Ian Black Middle East editor 8 January 2013 Libyan revolution casualties lower than expected says new government London Guardian Retrieved 2 October 2013 V Livii podschitali kolichestvo pogibshih za vremya vojny Rosbalt 8 sentyabrya Liviya podschitala kolichestvo zhertv vojny RBK 30 avgusta 2011 goda A Visual Look Back at the Libyan Revolution nyavyzn PBS 20 kastrychnika 2009 Praverana 28 October 2009 Libya nyavyzn nedastupnaya spasylka Spravochnik CRU po stranam mira Arhivavana z pershakrynicy 24 snezhnya 2016 Praverana 15 9 12 World Population Prospects The 2010 Revision str 124 nyavyzn AAN Arhivavana z pershakrynicy 26 kastrychnika 2012 Praverana 15 9 12 Doklad o razvitii cheloveka 2010 str 212 nyavyzn Indeks razvitiya chelovecheskogo potenciala Arhivavana z pershakrynicy 26 kastrychnika 2012 Praverana 15 9 12 Adult literacy rate both sexes aged 15 and above nyavyzn Indeks razvitiya chelovecheskogo potenciala Arhivavana z pershakrynicy 26 kastrychnika 2012 Praverana 15 9 12 Gaddafi and the media nyavyzn www dailynews lk Arhivavana z pershakrynicy 26 kastrychnika 2012 Praverana 15 9 12 Evgenij Sandro Polkovnik Kaddafi pogib v svoem rodnom gorode nyavyzn Pervyj kanal 20 oktyabrya 2011 Arhivavana z pershakrynicy 26 kastrychnika 2012 Praverana 15 9 12 Lev Ivanov Zarplaty v Rossii v 2 raza nizhe normy nyavyzn Svobodnaya pressa 20 dekabrya 2010 Arhivavana z pershakrynicy 26 kastrychnika 2012 Praverana 15 9 12 Marianna Ozhereleva Liviya zaglyadyvaet v proshloe nyavyzn Golos Rossii 7 marta 2012 Arhivavana z pershakrynicy 26 kastrychnika 2012 Praverana 15 9 12 Libya s jobless rate at 20 7 percent report nyavyzn af reuters com 2 marta 2009 Arhivavana z pershakrynicy 26 kastrychnika 2012 Praverana 15 9 12 Byvshij posol v Livii nazval 4 veshi kotorymi M Kaddafi ne ugodil Zapadu RBK 21 03 2011 g A A Volovich Liviya v ogne myatezh ili revolyuciya Institut Blizhnego Vostoka 1003 2011 g Satanovskij Kaddafi poluchil polnoe pravo na terakty v Evrope Daugavpilsskij informacionno novostnoj portal GOROD LV22 03 2011 g Kseniya Svetlova Dumat chto sejchas zakonchitsya vojna i nachnetsya demokraticheskaya Liviya bolshaya oshibka Arhivavana 31 zhniynya 2011 Slon ru 24 03 2011 A Thrilling Spectacle in Tripoli by Fouad Ajami Senior Fellow and cochair Working Group on Islamism and the International Order Arhivavana 20 krasavika 2014 Zahvatit 7 stran za 5 let nyavyzn www warandpeace ru 10 yanvarya 2012 Arhivavana z pershakrynicy 26 kastrychnika 2012 Praverana 15 9 12 O vojne v Livii glazami ochevidca nyavyzn mirpolitiki net 26 dekabrya 2011 Arhivavana z pershakrynicy 26 kastrychnika 2012 Praverana 15 9 12 Rossijskij razvorot nad Liviej Eho Moskvy 24 03 2011 g Vladimir Chamov eks posol Rossii v Livii Eho Moskvy 24 03 2011 g Mihail Delyagin Livijskij krizis ekonomicheskij smysl i globalnye posledstviya Telekompaniya Nevskij Ekspress 28 03 2011 g Eks posol RF v Livii uhod Kaddafi velenie vremeni BBC Novye vlasti Livii ne pustyat v stranu mirotvorcev OON Hranalogiya vajny ad RIA Novosti Libya Counts More Martyrs Than Bodies Potter Mitch 2 March 2011 The Star in Libya Rebels quash Gadhafi raid The Toronto Star Brega Praverana 13 March 2011 U N authorises no fly zone over Libya Al Jazeera 2011 03 17 Praverana 2011 03 17 Mark Mardell 2011 03 17 Libya U N backs action against Colonel Gaddafi BBC News Praverana 2011 03 17 U N Security Council approves no fly zone over Libya nyavyzn CNN 17 sakavika 2011 Arhivavana z pershakrynicy 26 lipenya 2012 Praverana 17 sakavika 2011 UK prepares for Libya no fly zone BBC News brytanskaya anglijskaya 2011 03 18 Praverana 2018 06 30 Sly William Branigin Liz 2011 03 18 Obama demands pull back of Libyan troops Tripoli declares cease fire Washington Post amerykanskaya anglijskaya 0190 8286 Praverana 2018 06 30 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite news title Shablon Cite news cite news a Papyaredzhanni CS1 roznyya nazvy authors list spasylka March 28th Updates nyavyzn nedastupnaya spasylka LibyaFeb17 com 28 sakavika 2011 Arhivavana z pershakrynicy 23 zhniynya 2011 Koaliciya nanesla novyj udar po nastupayushim vojskam Kaddafi lenta ru Praverana 2018 06 30 Zapadnaya koaliciya nanesla aviaudar po gruppe livijskih oppozicionerov Novosti Politiki Novosti Mail Ru Arhivavana 30 maya 2015 NATO naneslo novye udary po portu Tripoli lenta ru Praverana 2018 06 30 Otnyne protiv Kaddafi vystupaet Nacionalnaya osvoboditelnaya armiya Pervyj informacionnyj portal Obozrevatel 31 05 2011 g kopiya Arhivavana 12 chervenya 2012 Livijskim povstancam pridumali nazvanie Lenta ru 31 05 2011 g National Liberation Army NLA Libya Syria and Middle East unrest Tuesday 28 June 2011 The Guardian Borzou Daragahi Libyan rebels seize massive weapons depot Los Angeles Times 29 June 2011 Narvegiya zavyarshyla svayo ydzely y vaennaj aperacyi NATO y Livii Naviny Palityki Naviny Mail ru Arhivavana 26 sakavika 2017 Western Libya rebels strike north towards coast Reuters 7 September 2011 Tripoli facing three sided advance by Libyan rebels Chris Stephen Luke Harding and Peter Beaumont Arhivavana 16 kastrychnika 2021 MUS vydal order na arest Muamara Kaddafi RIA Novosti RIA Novosti Zhertvami serii aviaudarov NATO v Livii stali 60 mirnyh zhitelej OON 02 4203 03 2012 Katolicheskij episkop Tripoli prizval prekratit bombardirovki Livii RIA NOVOSTI Liviya obvinila NATO v primenenii oruzhiya s obednennym uranom Armejskij vestnik Uranovaya nanopyl zaseyala livijskie goroda Arhivavana 1 chervenya 2017 ITAR TASS 25 02 17 57 CET nedastupnaya spasylka Postanovka v stile Gollivuda Vzglyad ru 09 03 2011 g Gumer Isaev Informacionnaya vojna protiv Livii Arhivavana 6 sakavika 2011 Emocii pomeshali Bi bi si obektivno osveshat arabskuyu vesnu SMI voskres ru Ob informacionnoj vojne Arhivavana 3 lyutaga 2012 SMI v rasprave nad livijskimi povstancami vozmozhno uchastvuyut naemniki iz Belorussii Authorities deny report of Belarus military presence in Libya Arhivavana 23 studzenya 2021 Belorusskih snajperov v Livii ne bylo zayavil MID V Minsk vernulsya belorus kotoryj provel v livijskom plenu bolshe shesti let Komsomolskaya pravda 2 fevralya 2018 nedastupnaya spasylka Istochnik osvobozhdennyj iz plena v Livii belorusskij voennyj pribyl v Minsk RIA Novosti 2 fevralya 2018 Sud nad russkimi naemnikami v Livii vozmutil Moskvu RT 5 iyunya 2012 Zimbabve vyslala posla Livii za perehod na storonu povstancev km ruLitaraturaMaximilian C Forte Slouching Towards Sirte NATO s War on Libya and Africa Baraka Books Montreal ISBN 978 1 926824 52 9 SpasylkiYu Snegirev Myatezh v pustyne Yu Snegirev Vojna v pesochnice Svoimi glazami Buntuyushaya Liviya Peredacha radiostancii Eho Moskvy O Dzhemal M Sajchenko Livijskij dnevnik Vojna v Livii tyazhkaya nosha dlya NATO Petr Silantev 23 iyunya 2011 Fotoreportazhi o vosstanii v Livii Na storone Kaddafi voyuyut belorusskie partizane Komsomolskaya pravda 1 nedastupnaya spasylka Peredacha Prava cheloveka Vzglyad v mir s Evgeniem Novikovym Belorussiya Liviya istinnye prichiny vojny video Situacyya y Livii y 2011 godze angl Gramadzyanskiya vojny y Livii rusk