Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Тэрмадынаміка — раздзел фізікі, які вывучае найбольш агульныя ўласцівасці макраскапічным сістэм і спосабы перадачы і ператварэння энергіі ў такіх сістэмах. Тэрмадынаміку падзяляюць на , , хімічную, і інш.
| Тэрмадынаміка | |
|---|---|
 | |
| Звязаная асоба | Нікала Леанар Садзі Карно, Джэймс Прэскат Джоўль і Вальтэр Герман Нернст |
| Прадмет вывучэння | цеплыня, тэмпература, механічная работа, энергія, thermodynamic system[d], тэрмадынамічны працэс, intensive or extensive property[d], thermodynamic state[d], ціск, энтрапія, тэрмадынамічная раўнавага, пачаткі тэрмадынамікі, тэрмадынамічныя патэнцыялы і тэрмадынамічная праца |
 | |
| Аб’яднанне | спіс у кваліфікатарах[d] |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Тэрмадынаміка грунтуецца на двух зыходных палажэннях і трох пачатках (законах) тэрмадынамікі, якія атрыманы на аснове абагульнення досведу чалавецтва і доказаў не маюць.
Класічная тэрмадынаміка ўжывае фенаменалагічны метад даследавання, які не разглядае будову даследаванага рэчыва на мікраскапічным узроўні, а высвятляе сувязь паміж макраскапічнымі велічынямі (такімі як ціск, тэмпература і г.д.). Таму высновы, атрыманыя праз гэты метад, не залежаць ад іншых тэорый.
Тэрмадынаміка вывучае сістэмы складзеныя з вельмі вялікай колькасці часціц. Апісанне такіх сістэм метадамі класічнай механікі не толькі не ўяўляецца магчымым, але і фактычна пазбаўлена сэнсу. Асаблівасці тэрмадынамічнага апісання ўзнікаюць з прычыны падпарадкавання паводзін вялікіх ансамбляў часціц статыстычным заканамернасцям і не могуць быць зведзены да аналізу дэтэрмінаваных эвалюцыі . Аднак гістарычна тэрмадынаміка развівалася без апоры на прадстаўлення статыстычнай тэорыі, і асноўныя палажэнні тэрмадынамікі могуць быць сфармуляваны на аснове абмежаванага ліку пастулатаў, якія ёсць абагульненнямі вопытных фактаў. Традыцыйна лічыцца, што можна вылучыць чатыры пачаткі тэрмадынамікі.
У тэрмадынаміцы вывучаюцца , складзеныя з вялікай колькасці часціц і знаходзяцца ў стане тэрмадынамічнай раўнавагі або блізкім да яго. Такія сістэмы называюцца тэрмадынамічных сістэмамі. Гэта паняцце ў агульным выпадку досыць складана вызначыць строга, таму выкарыстоўваецца апісальны вызначэнне, у якім тэрмадынамічнай сістэмай называецца , якая нейкім чынам (напрыклад, з дапамогай рэальнай ці ўяўнай абалонкі) выдзелена з навакольнага асяроддзя і здольная ўзаемадзейнічаць з ёй. Калі абалонка не дапускае абмен ні рэчывам, ні энергіяй паміж сістэмай і навакольным асяроддзем, то такая абалонка называецца адыябатычнай, а адпаведная сістэма — ізаляванай або замкнёнай. Сістэмы, у якіх абалонка не перашкаджае абмену рэчывам і энергіяй, называюцца адкрытымі.
Пры змене знешніх параметраў або пры перадачы энергіі ў сістэму ў ёй могуць узнікаць складаныя працэсы на макраскапічным і малекулярным узроўні, у выніку якіх сістэма пераходзіць у іншы стан. не займаецца апісаннем гэтых пераходных працэсаў, а разглядае стан, усталёўваецца пасля нераўнаважных
Гісторыя
Людзі здольны непасрэдна адчуваць холад і цяпло, і інтуітыўнае ўяўленне аб тэмпературы і да якой ступені нагрэць цела паўстала задоўга да таго, як узніклі адпаведныя навуковыя паняцці. Развіццё навуковых ведаў пра цеплыню пачалося разам з вынаходніцтвам прылад, здольных вымяраць тэмпературу — тэрмометраў. Лічыцца, што першы тэрмометр зрабіў Галілей у канцы XVI стагоддзя.
Тэрмадынаміка ўзнікла як эмпірычная навука пра асноўныя спосабы пераўтварэння ўнутранай энергіі цел для здзяйснення механічнай працы. Першыя паравыя машыны з’явіліся ў другой палове XVIII стагоддзя і вызначылі надыход прамысловай рэвалюцыі. Навукоўцы і інжынеры сталі шукаць спосабы павялічыць іх эфектыўнасць, і ў 1824 годзе Садзі Карно ў працы «Пра рухальную сілу агню і пра машыны, здольныя развіваць гэтую сілу» вызначыў максімальны каэфіцыент карыснага дзеяння цеплавых машын. Прынята лічыць, што тэрмадынаміка як навука вядзе свой адлік ад гэтай працы, якая доўгі час заставалася невядомай сучаснікам. Аднак прысвечаная пытанням цеплаправоднасці класічная праца Фур’е «Аналітычная тэорыя цяпла» выйшла ўжо ў 1822 годзе і апярэдзіла не толькі з’яўленне нераўнаважнай тэрмадынамікі, але і працу Карно.
У 1840-я гады XIX стагоддзя і Джоўль колькасна вызначылі сувязь паміж механічнай працай і цеплынёй і сфармулявалі і ператварэння энергіі. У 1850-я гады Клаўзіус і Кельвін сістэматызавалі назапашаныя да таго часу веды і ўвялі паняцці энтрапіі і абсалютнай тэмпературы.
У канцы XIX стагоддзя фенаменалагічная тэрмадынаміка развітая ў працах Гібса, які стварыў метад тэрмадынамічных патэнцыялаў, даследаваў агульныя ўмовы тэрмадынамічнай раўнавагі, вызначыў законы раўнавагі фаз і капілярных з’яў.
ў строгай форме ўпершыню сфармуляваны ў працах Каратэадоры ў 1909 годзе.
Зноскі
- Краткий курс теоретической механики. — М.: Высшая школа, 1995. — С. 183. — 416 с. — ISBN 5-06-003117-9
- Мюнстер А., Химическая термодинамика, 1971, с. 12.
- Базаров, Термодинамика, 1991, с. 11.
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Termadynamika razdzel fiziki yaki vyvuchae najbolsh agulnyya ylascivasci makraskapichnym sistem i sposaby peradachy i peratvarennya energii y takih sistemah Termadynamiku padzyalyayuc na himichnuyu i insh TermadynamikaZvyazanaya asobaNikala Leanar Sadzi Karno Dzhejms Preskat Dzhoyl i Valter German NernstPradmet vyvuchennyaceplynya temperatura mehanichnaya rabota energiya thermodynamic system d termadynamichny praces intensive or extensive property d thermodynamic state d cisk entrapiya termadynamichnaya raynavaga pachatki termadynamiki termadynamichnyya patencyyaly i termadynamichnaya pracaAb yadnannespis u kvalifikatarah d Medyyafajly na Vikishovishchy Termadynamika gruntuecca na dvuh zyhodnyh palazhennyah i troh pachatkah zakonah termadynamiki yakiya atrymany na asnove abagulnennya dosvedu chalavectva i dokazay ne mayuc Klasichnaya termadynamika yzhyvae fenamenalagichny metad dasledavannya yaki ne razglyadae budovu dasledavanaga rechyva na mikraskapichnym uzroyni a vysvyatlyae suvyaz pamizh makraskapichnymi velichynyami takimi yak cisk temperatura i g d Tamu vysnovy atrymanyya praz gety metad ne zalezhac ad inshyh teoryj Termadynamika vyvuchae sistemy skladzenyya z velmi vyalikaj kolkasci chascic Apisanne takih sistem metadami klasichnaj mehaniki ne tolki ne yyaylyaecca magchymym ale i faktychna pazbaylena sensu Asablivasci termadynamichnaga apisannya yznikayuc z prychyny padparadkavannya pavodzin vyalikih ansamblyay chascic statystychnym zakanamernascyam i ne moguc byc zvedzeny da analizu determinavanyh evalyucyi Adnak gistarychna termadynamika razvivalasya bez apory na pradstaylennya statystychnaj teoryi i asnoynyya palazhenni termadynamiki moguc byc sfarmulyavany na asnove abmezhavanaga liku pastulatay yakiya yosc abagulnennyami vopytnyh faktay Tradycyjna lichycca shto mozhna vyluchyc chatyry pachatki termadynamiki U termadynamicy vyvuchayucca skladzenyya z vyalikaj kolkasci chascic i znahodzyacca y stane termadynamichnaj raynavagi abo blizkim da yago Takiya sistemy nazyvayucca termadynamichnyh sistemami Geta panyacce y agulnym vypadku dosyc skladana vyznachyc stroga tamu vykarystoyvaecca apisalny vyznachenne u yakim termadynamichnaj sistemaj nazyvaecca yakaya nejkim chynam napryklad z dapamogaj realnaj ci yyaynaj abalonki vydzelena z navakolnaga asyaroddzya i zdolnaya yzaemadzejnichac z yoj Kali abalonka ne dapuskae abmen ni rechyvam ni energiyaj pamizh sistemaj i navakolnym asyaroddzem to takaya abalonka nazyvaecca adyyabatychnaj a adpavednaya sistema izalyavanaj abo zamknyonaj Sistemy u yakih abalonka ne perashkadzhae abmenu rechyvam i energiyaj nazyvayucca adkrytymi Pry zmene zneshnih parametray abo pry peradachy energii y sistemu y yoj moguc uznikac skladanyya pracesy na makraskapichnym i malekulyarnym uzroyni u vyniku yakih sistema perahodzic u inshy stan ne zajmaecca apisannem getyh perahodnyh pracesay a razglyadae stan ustalyoyvaecca paslya neraynavazhnyhGistoryyaLyudzi zdolny nepasredna adchuvac holad i cyaplo i intuityynae yyaylenne ab temperatury i da yakoj stupeni nagrec cela paystala zadoyga da tago yak uznikli adpavednyya navukovyya panyacci Razviccyo navukovyh veday pra ceplynyu pachalosya razam z vynahodnictvam prylad zdolnyh vymyarac temperaturu termometray Lichycca shto pershy termometr zrabiy Galilej u kancy XVI stagoddzya Termadynamika yznikla yak empirychnaya navuka pra asnoynyya sposaby peraytvarennya ynutranaj energii cel dlya zdzyajsnennya mehanichnaj pracy Pershyya paravyya mashyny z yavilisya y drugoj palove XVIII stagoddzya i vyznachyli nadyhod pramyslovaj revalyucyi Navukoycy i inzhynery stali shukac sposaby pavyalichyc ih efektyynasc i y 1824 godze Sadzi Karno y pracy Pra ruhalnuyu silu agnyu i pra mashyny zdolnyya razvivac getuyu silu vyznachyy maksimalny kaeficyent karysnaga dzeyannya ceplavyh mashyn Prynyata lichyc shto termadynamika yak navuka vyadze svoj adlik ad getaj pracy yakaya doygi chas zastavalasya nevyadomaj suchasnikam Adnak prysvechanaya pytannyam ceplapravodnasci klasichnaya praca Fur e Analitychnaya teoryya cyapla vyjshla yzho y 1822 godze i apyaredzila ne tolki z yaylenne neraynavazhnaj termadynamiki ale i pracu Karno U 1840 ya gady XIX stagoddzya i Dzhoyl kolkasna vyznachyli suvyaz pamizh mehanichnaj pracaj i ceplynyoj i sfarmulyavali i peratvarennya energii U 1850 ya gady Klayzius i Kelvin sistematyzavali nazapashanyya da tago chasu vedy i yvyali panyacci entrapii i absalyutnaj temperatury U kancy XIX stagoddzya fenamenalagichnaya termadynamika razvitaya y pracah Gibsa yaki stvaryy metad termadynamichnyh patencyyalay dasledavay agulnyya ymovy termadynamichnaj raynavagi vyznachyy zakony raynavagi faz i kapilyarnyh z yay y strogaj forme ypershynyu sfarmulyavany y pracah Karateadory y 1909 godze ZnoskiKratkij kurs teoreticheskoj mehaniki M Vysshaya shkola 1995 S 183 416 s ISBN 5 06 003117 9 Myunster A Himicheskaya termodinamika 1971 s 12 Bazarov Termodinamika 1991 s 11