Бярэ зінскі раё н адміністрацыйна тэрытарыяльная адзінка ў складзе Мінскай вобласці Беларусі Цэнтр горад Беразіно Бярэзі

Бярэ́зінскі раё́н — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе Мінскай вобласці Беларусі. Цэнтр — горад Беразіно.

Бярэзінскі раён


Герб	Сцяг

Краіна

Беларусь

Уваходзіць у

Мінская вобласць

Адміністрацыйны цэнтр

Беразіно

Дата ўтварэння

17 ліпеня 1924,
6 студзеня 1965

Дата скасавання

25 снежня 1962

Кіраўнік

Дзяніс Ігаравіч Дзішук^[d]

Афіцыйныя мовы

Родная мова: беларуская 88,22 %, руская 10,74 %
Размаўляюць дома: беларуская 54,95 %, руская 44,21 %

Насельніцтва (2009)

25 031 чал. (20-е месца)

Шчыльнасць

12,89 чал./км² (21-е месца)

Нацыянальны склад

беларусы — 94,46 %,
рускія — 3,96 %,
іншыя — 1,58 %

Плошча

1 940,34
(9-е месца)

Вышыня
над узроўнем мора

151 м

Часавы пояс

UTC+03:00

Афіцыйны сайт

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Геаграфія

Бярэзінскі раён знаходзіцца на ўсходзе Мінскай вобласці. Мяжуе з Чэрвеньскім, Барысаўскім, Крупскім раёнамі Мінскай вобласці, Бялыніцкім, Клічаўскім і Асіповіцкім раёнамі Магілёўскай вобласці.

Асноўныя рэкі — Бярэзіна, Уса, Клява, Уша. Іншыя рэкі: Беліца, Жалінка, Кострычка.

Гісторыя

Раён утвораны 17 ліпеня 1924 года ў складзе Барысаўскай акругі БССР. Цэнтр — мястэчка Беразіно. 20 жніўня 1924 года падзелены на 15 сельсаветаў: Арэшкавіцкі, Багушэвіцкі, Белічанскі, Брадзецкі, Бярэзінскі, Валоўніцкі, Высакагорскі, Дзмітравіцкі, Дулебскі, Капланецкі, Мачаскі, Машчаніцкі, Неганіцкі, Пагосцкі, Перавозскі. 21 жніўня 1925 года Валоўніцкі сельсавет перайменаваны ў Каменнаборскі. З 9 чэрвеня 1927 года раён у складзе Менскай акругі. Пасля скасавання акруговага падзелу 26 ліпеня 1930 года раён у прамым падпарадкаванні БССР. 25 ліпеня 1931 года да раёна далучаны Сялібскі і Якшыцкі сельсаветы скасаванага Свіслацкага раёна. З 20 лютага 1938 года раён у складзе Магілёўскай вобласці. 27 верасня 1938 года Беразіно аднесена да катэгорыі гарадскіх пасёлкаў. З 20 верасня 1944 года раён у складзе Мінскай вобласці. 16 ліпеня 1954 года скасаваны Арэшкавіцкі, Дулебскі, Перавозскі сельсаветы, Белічанскі сельсавет перайменаваны ў Ляжынскі, Машчаніцкі — ва Ушанскі, Неганіцкі — у Паплаўскі. 25 снежня 1962 года раён скасаваны, гарадскі пасёлак Беразіно, Багушэвіцкі, Брадзецкі, Бярэзінскі, Высакагорскі, Дзмітравіцкі, Каменнаборскі, Капланецкі, Ляжынскі, Мачаскі, Пагосцкі, Паплаўскі, Сялібскі, Ушанскі, Якшыцкі сельсаветы перададзены Чэрвеньскаму раёну.

6 студзеня 1965 года Бярэзінскі раён утвораны зноў у тым жа складзе, што перад скасаваннем. 7 сакавіка 1968 года Беразіно атрымала статус горада раённага падпарадкавання. 20 кастрычніка 1995 года горад Беразіно і Бярэзінскі раён аб’яднаны ў адну адміністрацыйную адзінку. 21 снежня 2007 года скасаваны Брадзецкі, Высакагорскі, Каменнаборскі, Ляжынскі і Якшыцкі сельсаветы, 28 мая 2013 года — Мачаскі, Сялібскі і Ушанскі сельсаветы.

Насельніцтва

Насельніцтва налічвае каля 23,2 тыс. чалавек, у тым ліку ў гарадскіх умовах (у Беразіно) пражываюць каля 11,4 тыс. чалавек. Статыстыка мінулых гадоў:

1992 — 35,6 тыс.

2009 — 25,0 тыс.

2019 — 23,2 тыс.

Усяго налічваецца 219 населеных пунктаў, з іх 26 знаходзяцца ў зоне, якая падлягае перыядычнаму радыяцыйнаму кантролю; тры населеныя пункты — вёскі Прудок, Бер’е і Карбаўское — знаходзяцца ў зоне з правам на адсяленне.

Транспарт

Праз раён праходзяць магістральная аўтамабільная дарога Мінск — Магілёў і трасы на Барысаў, Клічаў і Бабруйск. Чыгуначныя шляхі зносін адсутнічаюць.

Старшыні райвыканкама

2009 — 2015 — ;
;
21 снежня 2020 — сакавік 2024 — ;
з 11 сакавіка 2024 — Андрэй Валянцінавіч Сакалоўскі.

Славутасці

Свята-Раства-Багародзіцкая царква (1796) ў в. Масляны
касцёл (XIX ст.) у в. Багушэвічы
сядзіба (XIX ст.) ў в. Муравана
сядзіба Патоцкіх (XIX ст.) у г. Беразіно
хвоя дыяметрам 2,5 м, знаходзіцца за 2 км ад упадзення р. Уша ў р. Бярэзіну (правы бераг).

Вядомыя асобы

Міхась Скрыпка — беларускі пісьменнік-сатырык.
Баляслаў Часлававіч Свентаржэцкі
Роберт Тэнісавіч Вільдфлуш
Пётр Паўлавіч Ванкевіч
Сяргей Ільіч Аўсіевіч (1925, в. Ягадка —) — Герой Сацыялістычнай Працы
Янка Туміловіч (1905, в. Сяліба — 1938) — беларускі паэт
Якуб Ермаловіч (1910, в. Вяшэўка — 1987) — беларускі празаік
Іван Мікалаевіч Белічонак (1934, в. Асмолаўка) — Герой Сацыялістычнай Працы
Рыгор Васілевіч Бельскі (1929, в. Цярэсіна)
(1954, в. Лысуха) — паэт
Мікола Равенскі (1886, маёнтак Капланцы — 1953) — кампазітар, аўтар музыкі да гімну «Магутны Божа»
Мікола Прашковіч (1932, в. Гарадзішча — 1983) — беларускі літаратуразнавец, крытык, перакладчык
Валянцін Ваньковіч (1800, маёнтак (цяпер вёска) Калюжыцы — 1842) — мастак рамантычнага кірунку

Крыніцы

Рассмотрение кадровых вопросов
Вынікі перапісу 2009 года
«Дзяржаўны зямельны кадастр Рэспублікі Беларусь» Архівавана 4 сакавіка 2016. (па стане на 1 студзеня 2011 г.)
GeoNames — 2005. Праверана 9 ліпеня 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q830106"></a>
Решение Минского областного Совета депутатов от 21 декабря 2007 г. № 81 Об упразднении Бродецкого, Высокогорского, Каменноборского, Ляжинского, Якшицкого сельсоветов и изменении границ Богушевичского, Капланецкого, Погостского, Поплавского, Селибского, Ушанского сельсоветов Березинского района (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 14 чэрвеня 2021. Праверана 20 лістапада 2021.
Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234 Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области

Літаратура

Административно-территориальное устройство БССР: справочник: в 2 т. / Главное архивное управление при Совете Министров БССР, Институт философии и права Академии наук БССР. — Минск: «Беларусь», 1985―1987.
Административно-территориальное устройство Республики Беларусь (1981—2010 гг.): справочник. — Минск: БелНИИДАД, 2012. — 172 с.
Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).

Спасылкі

Бярэзінскі раённы выканаўчы камітэт Архівавана 16 ліпеня 2017. (на рускай мове)
Бярэзінскі раён на сайце Мінскага аблвыканкаму Архівавана 25 лістапада 2010. (на рускай мове)
Мапы і агульныя звесткі на emaps-online
Выдатныя мясціны на партале globustut.by (на рускай мове)
Фотаздымкі на сайце Radzima.org

[_1aab8a7f7ab4affe-1] Рассмотрение кадровых вопросов

[belstat2009-2] Вынікі перапісу 2009 года

[3] «Дзяржаўны зямельны кадастр Рэспублікі Беларусь» Архівавана 4 сакавіка 2016. (па стане на 1 студзеня 2011 г.)

[_2ffe9d5a99ce1c6d-4] GeoNames — 2005. Праверана 9 ліпеня 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q830106"></a>

[5] Решение Минского областного Совета депутатов от 21 декабря 2007 г. № 81 Об упразднении Бродецкого, Высокогорского, Каменноборского, Ляжинского, Якшицкого сельсоветов и изменении границ Богушевичского, Капланецкого, Погостского, Поплавского, Селибского, Ушанского сельсоветов Березинского района (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 14 чэрвеня 2021. Праверана 20 лістапада 2021.

[6] Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234 Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области