Абара́нкі — хлебабулачныя вырабы з абварнога цеста ў выглядзе кольцаў рознай велічыні. Называлі і абваранкамі (ад «абварыць»).
Абаранкі | |
---|---|
Уваходзіць у нацыянальныя кухні | |
руская кухня | |
Краіна паходжання | |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Варыяцыі
Абаранак
Упершыню пачалі рабіць абаранкі ў Смаргоні (цяпер Беларусь), потым яны сталі вядомыя ў многіх (пераважна славянскіх) народаў. Напрыклад, вядомы кракаўскія абаранкі, якія былі мяккімі ўнутры, што адрознівала іх ад звычайных абаранкаў Славіліся янаўскія, бешанковіцкія, полацкія, мірскія і іншыя абаранкі. Аб смаргонскіх абаранках пісаў у другой палове XIX ст. Адам Кіркор. У 1930-х гг. у Смаргоні налічалася 60 пекараў. Вытворчасць апошніх былі традыцыйным пачастункам на фэсце Святога Казіміра ў Вільні.
Абаранкі ўжываліся і для гатавання кануна.
Бэйгл
Разам з тым, існуе і габрэйскі варыянт — бейгл (ідыш בייגל) На сённяшні дзень, сусветна вядомымі з'яўляюцца варыянты з Нью-Ёрка і Манрэаля.
Манрэальскі варыянт утрымлівае солад і цукар без солі. Варыцца ён у падсалоджанай мёдам вадзе, а выпякаецца ў печы на дровах. Таксама выкарыстоўваюцца зерне мака або кунжута для «чорнага» і «белага» варыянтаў. Нью-ёркскі варыянт утрымлівае соль і солад. Варыцца ў звычайнай вадзе перад выпяканнем у звычайнай печы. У выніку, гэты варыянт робіцца мяккім з вільготнай коркай, а манрэальскі — меншы па памеру, з вялікай дзіркай, але хрумсткі і салодкі.
Існуюць варыянты:
- чыкагскі: варыцца на пару перад выпяканнем;
- лонданскі: больш грубы і з пузыркамі ад воздуху.
Сушкі
У якасці інгрэдыентаў для сухіх мальенькіх сушак выкарыстоўваецца мука (звычайна, пшанічная), яйка, соль ,вада, а таксама дабаўкі ў залежнасці ад рэцэпту. Пасля, цеста наразаюць на тонкія (не болей 1 см.) палоскі, скручваюць у кола і кідаюць у кіпяток. Праз 5 хвілін выраб дастаюць і пакідаюць у духоўку запякацца, пры гэтым, сушкі высушваюцца больш чым абаранкі. Пры прыгатаванні сушкі можна дадаць мак, кунжут, ванілін ці арэхавую муку.
Кракаўскія абаранкі
Вядомы з часоў кіравання Ягайлы. У запісах прыдворных за 2 сакавіка 1394 г. напісана:
«Dla królowej pani pro circulis obrzanky 1 grosz» (з польск. — «Для каралевы на абаранкі 1 грош»).
Кракаўскі абаранак мае форму авала ці кола і складаецца з двух ці трох палосак дражджавога цеста, скручаных у спіраль. Традыцыйна, мае дыяметр 12-17 см. і таўшчыню 2-4 см. Мае вагу 80-120 грам. Паверхня абаранка можа быць як гладкай, так і шарахаватай.
Абаранак пасыпаецца рознымі дабаўкамі — зеляніна, папрыка, сыр, цыбуля, мак, кунжут, кмен, лён.
Ужыванне
Абаранак, праз цвёрдасць, звычайна ўжываецца з напоем. У Расіі абаранкі прынята есці з гарбатай. Існуе варыянт ужывання з малаком. Напрыклад у Літве і на тэрыторыі Беларусі абаранкі ламалі на кавалкі і кідалі ў малако. Змочаныя кавалкі абаранка змякчаліся, што спрашчала ўжыванне цвёрдых абаранкаў.
Зноскі
- Похлебкин В. В. О кулинарии от А до Я. — Мінск: Полымя, 1988. — 224 c. — ISBN 5-345-00218-5. — C. 36.
- Да смаргонцаў на абаранкі. - СБ Беларусь Сёння (14 лютага 2012 г.)
- А. Киркор. Белорусское Полесье // Живописная Россия. — СПб., 1882. — Т. 3.
- Слава абаранкаў са Смургоняў
- Михаэль Дорфман. Бублики с мороженым. Независимый Бостонский Альманах «Лебедь», № 372 (25 апреля 2004)
- The Hole Truth | Seven Days.
- Смирнов В. Товароведение продовольственных товаров. — Гос. изд-во торговой лит-ры. — 1954. — С. 226. — 688 с.
- И. М. Скирухин, М. Н. Волгарев. Химический состав пищевых продуктов. — 2-е. — М.: Агропромиздат, 1987. — Т. 1. — С. 32—35. — 224 с. — ISBN 9785458391078. Архіўная копія ад 16 снежня 2018 на Wayback Machine
- Maria Dembińska. Food and Drink in Medieval Poland: Rediscovering a Cuisine of the Past (англ.) / William Woys Weaver. — Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 1999. — P. 115. — ISBN 0-8122-3224-0.
- Obwarzanek krakowski (англ.). EUR-Lex
Літаратура
- Абара́нкі // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1. — С. 13. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0036-6 (т. 1).
- Абаранкі // Культура Беларусі: энцыклапедыя / рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) [і інш.]. — Мн.: Беларус. Энцыкл. імя П. Броўкі, 2010. — Т. 1. — 704 с. — 3 000 экз. — ISBN 978-985-11-0496-9.
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Абаранкі
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Abara nki hlebabulachnyya vyraby z abvarnoga cesta y vyglyadze kolcay roznaj velichyni Nazyvali i abvarankami ad abvaryc AbarankiUvahodzic u nacyyanalnyya kuhniruskaya kuhnyaKraina pahodzhannya Rasiya Medyyafajly na VikishovishchyVaryyacyiAbaranak Upershynyu pachali rabic abaranki y Smargoni cyaper Belarus potym yany stali vyadomyya y mnogih peravazhna slavyanskih naroday Napryklad vyadomy krakayskiya abaranki yakiya byli myakkimi ynutry shto adroznivala ih ad zvychajnyh abarankay Slavilisya yanayskiya beshankovickiya polackiya mirskiya i inshyya abaranki Ab smargonskih abarankah pisay u drugoj palove XIX st Adam Kirkor U 1930 h gg u Smargoni nalichalasya 60 pekaray Vytvorchasc aposhnih byli tradycyjnym pachastunkam na fesce Svyatoga Kazimira y Vilni Abaranki yzhyvalisya i dlya gatavannya kanuna Bejgl Razam z tym isnue i gabrejski varyyant bejgl idysh בייגל Na syonnyashni dzen susvetna vyadomymi z yaylyayucca varyyanty z Nyu Yorka i Manrealya Bejgl kamercyjnaj vytvorchasci Manrealski varyyant utrymlivae solad i cukar bez soli Varycca yon u padsalodzhanaj myodam vadze a vypyakaecca y pechy na drovah Taksama vykarystoyvayucca zerne maka abo kunzhuta dlya chornaga i belaga varyyantay Nyu yorkski varyyant utrymlivae sol i solad Varycca y zvychajnaj vadze perad vypyakannem u zvychajnaj pechy U vyniku gety varyyant robicca myakkim z vilgotnaj korkaj a manrealski menshy pa pameru z vyalikaj dzirkaj ale hrumstki i salodki Isnuyuc varyyanty chykagski varycca na paru perad vypyakannem londanski bolsh gruby i z puzyrkami ad vozduhu Sushki Sushki U yakasci ingredyentay dlya suhih malenkih sushak vykarystoyvaecca muka zvychajna pshanichnaya yajka sol vada a taksama dabayki y zalezhnasci ad receptu Paslya cesta narazayuc na tonkiya ne bolej 1 sm paloski skruchvayuc u kola i kidayuc u kipyatok Praz 5 hvilin vyrab dastayuc i pakidayuc u duhoyku zapyakacca pry getym sushki vysushvayucca bolsh chym abaranki Pry prygatavanni sushki mozhna dadac mak kunzhut vanilin ci arehavuyu muku Krakayskiya abaranki Vyadomy z chasoy kiravannya Yagajly U zapisah prydvornyh za 2 sakavika 1394 g napisana Gandlyar krakayskimi abarankami 2014 g Dla krolowej pani pro circulis obrzanky 1 grosz z polsk Dlya karalevy na abaranki 1 grosh Krakayski abaranak mae formu avala ci kola i skladaecca z dvuh ci troh palosak drazhdzhavoga cesta skruchanyh u spiral Tradycyjna mae dyyametr 12 17 sm i tayshchynyu 2 4 sm Mae vagu 80 120 gram Paverhnya abaranka mozha byc yak gladkaj tak i sharahavataj Abaranak pasypaecca roznymi dabaykami zelyanina papryka syr cybulya mak kunzhut kmen lyon UzhyvanneAbaranak praz cvyordasc zvychajna yzhyvaecca z napoem U Rasii abaranki prynyata esci z garbataj Isnue varyyant uzhyvannya z malakom Napryklad u Litve i na terytoryi Belarusi abaranki lamali na kavalki i kidali y malako Zmochanyya kavalki abaranka zmyakchalisya shto sprashchala yzhyvanne cvyordyh abarankay ZnoskiPohlebkin V V O kulinarii ot A do Ya Minsk Polymya 1988 224 c ISBN 5 345 00218 5 C 36 Da smargoncay na abaranki SB Belarus Syonnya 14 lyutaga 2012 g A Kirkor Belorusskoe Polese Zhivopisnaya Rossiya SPb 1882 T 3 Slava abarankay sa Smurgonyay Mihael Dorfman Bubliki s morozhenym Nezavisimyj Bostonskij Almanah Lebed 372 25 aprelya 2004 The Hole Truth Seven Days Smirnov V Tovarovedenie prodovolstvennyh tovarov Gos izd vo torgovoj lit ry 1954 S 226 688 s I M Skiruhin M N Volgarev Himicheskij sostav pishevyh produktov 2 e M Agropromizdat 1987 T 1 S 32 35 224 s ISBN 9785458391078 Arhiynaya kopiya ad 16 snezhnya 2018 na Wayback Machine Maria Dembinska Food and Drink in Medieval Poland Rediscovering a Cuisine of the Past angl William Woys Weaver Philadelphia University of Pennsylvania Press 1999 P 115 ISBN 0 8122 3224 0 Obwarzanek krakowski angl EUR LexLitaraturaAbara nki Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 1 A Arshyn Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 1996 T 1 S 13 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0036 6 t 1 Abaranki Kultura Belarusi encyklapedyya redkal T U Byalova gal red i insh Mn Belarus Encykl imya P Broyki 2010 T 1 704 s 3 000 ekz ISBN 978 985 11 0496 9 SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Abaranki