Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Экватарыяльная Гвінея, Рэспубліка Экватарыяльная Гвінея (ісп.: República de Guinea Ecuatorial) — дзяржава ў цэнтральнай частцы Афрыцы. Уключае мацерыковую частку — Рыа-Муні (26 тыс. км²) і астравы Анабон і Біёка ў Гвінейскім заліве. Мяжуе на поўначы з Камерунам, на поўдні і паўднёвым усходзе — з Габонам. Сталіца — Малаба, размешчаная на востраве Біёка (раней Фернанда-По). Насельніцтва складае 504 тысячы чалавек (2009).
| |||||
 | |||||
| Дэвіз: «Unidad, Paz, Justicia («Адзінства, Мір, Справядлівасць»)» | |||||
| Гімн: | |||||
| Дата незалежнасці | 12 кастрычніка 1968 (ад Іспаніі) | ||||
| Афіцыйная мова | іспанская, французская, партугальская | ||||
| Сталіца | Малаба | ||||
| Найбуйнейшы горад | Бата | ||||
| Форма кіравання | Прэзідэнцкая рэспубліка | ||||
| Тэадора Абіянг Нгема Мбасога | |||||
| Плошча • Усяго • % воднай паверхні | 141-я ў свеце 28 051 км² малаважны | ||||
| Насельніцтва • Ацэнка (2010) • Шчыльнасць | 650 тыс. чал. 16,9 чал./км² | ||||
| ВУП • Разам (2004) • На душу насельніцтва | $9,1 млрд (182-ы) $16,507 | ||||
| ІРЧП (2011) | ▲ 0,537 (сярэдні) (136-ы) | ||||
| Валюта | Франк КФА (CFA franc) | ||||
| Інтэрнэт-дамены | .gq | ||||
| Код ISO (Alpha-2) | GQ | ||||
| Код ISO (Alpha-3) | GNQ | ||||
| Код МАК | GEQ | ||||
| Тэлефонны код | +240 | ||||
| Часавыя паясы | +1 | ||||
Гісторыя
Краіна атрымала незалежнасць ад Іспаніі ў 1968 годзе. Тады ж першым прэзідэнтам абралі , які дагэтуль працаваў клеркам у каланіяльнай адміністрацыі. Пасля абрання Нгуэма кінуў у астрог свайго суперніка ў выбарах Баніфацыя Эду, які і скончыў там сваё жыццё. Пазней Францыска Нгуэма адправіў у выгнанне 70 тысячаў іспанцаў, у якіх адабраў маёнткі дзеля ажыццяўлення сацыялістычнага шляху развіцця. У выніку ў 1975 годзе былі зачыненыя школы, бо не засталося настаўнікаў. Урад забараніў ужываць слова «інтэлігенцыя», а потым і дзейнасць каталіцкай царквы. Святароў пачалі забіваць, часта іх нават укрыжоўвалі. У выніку пашырэння катаванняў і забойстваў на астатніх жыхароў краіны (людзей забівалі жалезнымі прутамі, закопвалі жывымі ці катавалі голадам у астрогах і працоўных лагерах), паводле міжнародных арганізацый, загінула больш за 60 тысячаў. Тым часам, жонка Францыска Нгуэмы ўцякла за мяжу. Каб людзі не маглі ўцякаць з краіны, Нгуэма загадаў знішчыць усе караблі і рыбацкія лодкі. Ён таксама збіраў чарапы сваіх ворагаў, а галовы забітых вывешваліся па вуліцах. Дзяржаўны скарб перанеслі ў родную вёску Францыска Нгуэмы, дзе ён складваў грошы проста на зямлю ў сваім жытле.
Пераварот адбыўся ў 1979 годзе, а да ўлады прыйшоў пляменнік Францыска Нгуэмы . Самога дыктатара расстралялі разам з бліжэйшымі паплечнікамі. Прыгавор выканалі мараканцы, бо мясцовыя вайскоўцы верылі ў яго надзвычайныя сілы. Пры Тэадоры Нгуэме на ўзбярэжжы краіны адкрылі залежы нафты, што ператварыла Экватарыяльную Гвінею ў аднаго з найбуйнешых экспарцёраў нафты ў Афрыцы. Аднак увесь прыбытак ад экспарту ідзе ў кішэню Тэадора Нгуэмы і яго сям'і.
Зноскі
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.18 Кн.1: Дадатак: Шчытнікі — ЯЯ / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2004. — Т. 18. — С. 64-66. — 472 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0295-4 (Т. 18 Кн. 1).
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Экватарыяльная Гвінея- Інфармацыя з сайта Цэнтральнага разведвальнага кіравання ЗША Архівавана 31 жніўня 2020.
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Ekvataryyalnaya Gvineya Respublika Ekvataryyalnaya Gvineya isp Republica de Guinea Ecuatorial dzyarzhava y centralnaj chastcy Afrycy Uklyuchae macerykovuyu chastku Rya Muni 26 tys km i astravy Anabon i Biyoka y Gvinejskim zalive Myazhue na poynachy z Kamerunam na poydni i paydnyovym ushodze z Gabonam Stalica Malaba razmeshchanaya na vostrave Biyoka ranej Fernanda Po Naselnictva skladae 504 tysyachy chalavek 2009 Respublika Ekvataryyalnaya Gvineya isp Republica de Guinea Ecuatorial fr Republique de la Guinee Equatoriale part Republica da Guine Equatorial Scyag Ekvataryyalnaj Gvinei Gerb Ekvataryyalnaj GvineiDeviz Unidad Paz Justicia Adzinstva Mir Spravyadlivasc Gimn Data nezalezhnasci 12 kastrychnika 1968 ad Ispanii Aficyjnaya mova ispanskaya francuzskaya partugalskayaStalica MalabaNajbujnejshy gorad BataForma kiravannya Prezidenckaya respublikaTeadora Abiyang Ngema MbasogaPloshcha Usyago vodnaj paverhni 141 ya y svece 28 051 km malavazhnyNaselnictva Acenka 2010 Shchylnasc 650 tys chal 16 9 chal km VUP Razam 2004 Na dushu naselnictva 9 1 mlrd 182 y 16 507IRChP 2011 0 537 syaredni 136 y Valyuta Frank KFA CFA franc Internet dameny gqKod ISO Alpha 2 GQKod ISO Alpha 3 GNQKod MAK GEQTelefonny kod 240Chasavyya payasy 1GistoryyaKraina atrymala nezalezhnasc ad Ispanii y 1968 godze Tady zh pershym prezidentam abrali yaki dagetul pracavay klerkam u kalaniyalnaj administracyi Paslya abrannya Nguema kinuy u astrog svajgo supernika y vybarah Banifacyya Edu yaki i skonchyy tam svayo zhyccyo Paznej Francyska Nguema adpraviy u vygnanne 70 tysyachay ispancay u yakih adabray mayontki dzelya azhyccyaylennya sacyyalistychnaga shlyahu razviccya U vyniku y 1975 godze byli zachynenyya shkoly bo ne zastalosya nastaynikay Urad zabaraniy uzhyvac slova inteligencyya a potym i dzejnasc katalickaj carkvy Svyataroy pachali zabivac chasta ih navat ukryzhoyvali U vyniku pashyrennya katavannyay i zabojstvay na astatnih zhyharoy krainy lyudzej zabivali zhaleznymi prutami zakopvali zhyvymi ci katavali goladam u astrogah i pracoynyh lagerah pavodle mizhnarodnyh arganizacyj zaginula bolsh za 60 tysyachay Tym chasam zhonka Francyska Nguemy ycyakla za myazhu Kab lyudzi ne magli ycyakac z krainy Nguema zagaday znishchyc use karabli i rybackiya lodki Yon taksama zbiray charapy svaih voragay a galovy zabityh vyveshvalisya pa vulicah Dzyarzhayny skarb peranesli y rodnuyu vyosku Francyska Nguemy dze yon skladvay groshy prosta na zyamlyu y svaim zhytle Peravarot adbyysya y 1979 godze a da ylady pryjshoy plyamennik Francyska Nguemy Samoga dyktatara rasstralyali razam z blizhejshymi paplechnikami Prygavor vykanali marakancy bo myascovyya vajskoycy veryli y yago nadzvychajnyya sily Pry Teadory Ngueme na yzbyarezhzhy krainy adkryli zalezhy nafty shto peratvaryla Ekvataryyalnuyu Gvineyu y adnago z najbujneshyh eksparcyoray nafty y Afrycy Adnak uves prybytak ad ekspartu idze y kishenyu Teadora Nguemy i yago syam i ZnoskiHuman Development Report 2011 nyavyzn United Nations Development Programme 2011 Arhivavana z pershakrynicy 19 studzenya 2013 Praverana August 21 2012 Pavel Usay Ekvataryyalnaya Gvineya Polskae radyyo dlya zamezhzha 15 lipenya 2009LitaraturaBelaruskaya encyklapedyya U 18 t T 18 Kn 1 Dadatak Shchytniki YaYa Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2004 T 18 S 64 66 472 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0295 4 T 18 Kn 1 SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Ekvataryyalnaya Gvineya Infarmacyya z sajta Centralnaga razvedvalnaga kiravannya ZShA Arhivavana 31 zhniynya 2020