Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Каралеўства Італія (лац.: Regnum Italiae або Regnum Italicum; італ.: Regno d'Italia; ням.: Königreich Italien), таксама званае Імперскай Італіяй (італ.: Italia Imperiale, ням.: Reichsitalien) — адно са складовых каралеўстваў Свяшчэннай Рымскай імперыі, разам з каралеўствамі Германія, Багемія і Бургундыя.
| Гістарычная дзяржава | |||
| Каралеўства Італія | |||
|---|---|---|---|
| лац.: Regnum Italicum | |||
| |||
 | |||
| 961 — 1802 і 1014 | |||
| Сталіца |
| ||
| Мова(ы) | італьянская мова і лігурыйская мова[d] | ||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||
 Гісторыя Італіі | |
|---|---|
 | |
| Старажытны свет | |
| Этрускі (XII—VI стст. да н.э.) | |
| (VIII—VII стст. да н.э.) | |
| Старажытны Рым (VIII ст. да н.э. — V ст. н.э.) | |
| Італія пад уладай остготаў (V—VI стст.) | |
| Сярэдневякоўе | |
| Італія пад уладай Візантыі (VI—VIII стст.) | |
| (VI—VIII стст.) | |
| Сярэдневяковае каралеўства Італія | |
| і ў паўднёвай Італіі | |
| і Італьянскія гарады-дзяржавы | |
| Новы час | |
| (Італьянскі Рэнесанс) (XIV—XVI стст.) | |
| Італьянскія войны (1494—1559) | |
| (1559—1814) | |
| Рысарджымента (1815—1861) | |
| Сучасная гісторыя | |
| Каралеўства Італія (1861—1945) | |
 Італія ў Першай сусветнай вайне (1914—1918) | |
| Фашызм і каланіяльная імперыя (1918—1945) | |
| Італія ў Другой сусветнай вайне (1940—1945) | |
| (1945—цяперашні час) | |
| (1970-я — 1980-я) | |
| Асобныя тэмы | |
Першапачаткова яно ўключала большую частку паўночнай і цэнтральнай Італіі, але пазней саступіла свае ўсходнія часткі Венецыі і Папскай вобласці.
Яго першапачатковай сталіцай была Павія да 11 стагоддзя.
Гісторыя
У 961 годзе Папа Ян XII звярнуўся да караля Германіі Атона I з просьбай аб абароне супраць караля Італіі Берэнгара II і паабяцаў яму імператарскую карону. Атон I неадкладна перайшоў Альпы, здабыў перамогу над Берэнгарам II і быў прызнаны каралём лангабардаў (Італіі), а затым рушыў на Рым. 2 лютага 962 года Атон I быў памазаны на царства і каранаваны імператарам.
Італьянскае каралеўства Ламбардыя ўвайшло ў склад утворанай у 962 годзе Свяшчэннай Рымскай імперыі. Аднак 15 лютага 1002 года, неўзабаве пасля смерці імператара Атона III, італьянская шляхта ў Павіі абвясціла каралём Італіі маркграфа Іўрэі Ардуіна, праўнука Адальберта I Іўрэйскага . У студзені 1003 года пасланая ў Італію новым германскім каралём Генрыхам II Святым армія была разбіта, але ў 1004 годзе Генрых асабіста адправіўся з арміяй у Італію, разбіўшы Ардуіна, і 15 мая каранаваўся ў Павіі італьянскай каронай. Але пасля яго вяртання з Італіі Ардуін хутка зноў стаў фактычным кіраўніком каралеўства. Восенню 1013 года Генрых зноў арганізаваў паход у Італію, вымусіўшы Ардуіна адступіць, а сам ён у Рыме 14 лютага 1014 года быў каранаваны папай імператарскай каронай. Пасля сыходу Генрыха з Італіі Ардуін зноў пачаў актыўныя дзеянні, захапіў шэраг гарадоў і разбурыў валодання біскупаў, якія падтрымлівалі імператара. Але праціўнікі Ардуіна пад кіраўніцтвам маркграфа Каносы Баніфацыя паспяхова супрацьстаялі яму. У выніку Ардуін пацярпеў паразу, да ваенных няўдач дадаліся праблемы са здароўем. У выніку ён адрокся ад прастола схаваўся ў манастыры Фрутуарыя блізу Турына, дзе і памёр 14 снежня 1015 года. Хаця яго сыны і паплечнікі працягнулі барацьбу супраць імператара, але з 1014 года Італьянскае каралеўства канчаткова стала часткай імперыі, а яе кіраўнікі выкарыстоўвалі тытул караля Італіі. Пры гэтым з сярэдзіны XIV стагоддзя імператары Свяшчэннай Рымскай імперыі (за выключэннем Максіміліяна I і Карла V) мелі чыста намінальны ўладу ў Італіі і не ўмешваліся ў яе ўнутраныя і знешнія справы (гл. таксама гвельфы і гібеліны).
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Karaleystva Italiya lac Regnum Italiae abo Regnum Italicum ital Regno d Italia nyam Konigreich Italien taksama zvanae Imperskaj Italiyaj ital Italia Imperiale nyam Reichsitalien adno sa skladovyh karaleystvay Svyashchennaj Rymskaj imperyi razam z karaleystvami Germaniya Bagemiya i Burgundyya Gistarychnaya dzyarzhavaKaraleystva Italiyalac Regnum ItalicumScyag961 1802 i 1014Stalica PaviyaMova y italyanskaya mova i liguryjskaya mova d Medyyafajly na Vikishovishchy Gistoryya ItaliiStarazhytny svetEtruski XII VI stst da n e VIII VII stst da n e Starazhytny Rym VIII st da n e V st n e Italiya pad uladaj ostgotay V VI stst SyarednevyakoyeItaliya pad uladaj Vizantyi VI VIII stst VI VIII stst Syarednevyakovae karaleystva Italiyai y paydnyovaj Italiii Italyanskiya garady dzyarzhavyNovy chasItalyanski Renesans XIV XVI stst Italyanskiya vojny 1494 1559 1559 1814 Rysardzhymenta 1815 1861 Suchasnaya gistoryyaKaraleystva Italiya 1861 1945 Italiya y Pershaj susvetnaj vajne 1914 1918 Fashyzm i kalaniyalnaya imperyya 1918 1945 Italiya y Drugoj susvetnaj vajne 1940 1945 1945 cyaperashni chas 1970 ya 1980 ya Asobnyya temy Pershapachatkova yano yklyuchala bolshuyu chastku paynochnaj i centralnaj Italii ale paznej sastupila svae yshodniya chastki Venecyi i Papskaj voblasci Yago pershapachatkovaj stalicaj byla Paviya da 11 stagoddzya GistoryyaU 961 godze Papa Yan XII zvyarnuysya da karalya Germanii Atona I z prosbaj ab abarone suprac karalya Italii Berengara II i paabyacay yamu imperatarskuyu karonu Aton I neadkladna perajshoy Alpy zdabyy peramogu nad Berengaram II i byy pryznany karalyom langabarday Italii a zatym rushyy na Rym 2 lyutaga 962 goda Aton I byy pamazany na carstva i karanavany imperataram Italyanskae karaleystva Lambardyya yvajshlo y sklad utvoranaj u 962 godze Svyashchennaj Rymskaj imperyi Adnak 15 lyutaga 1002 goda neyzabave paslya smerci imperatara Atona III italyanskaya shlyahta y Pavii abvyascila karalyom Italii markgrafa Iyrei Arduina praynuka Adalberta I Iyrejskaga U studzeni 1003 goda paslanaya y Italiyu novym germanskim karalyom Genryham II Svyatym armiya byla razbita ale y 1004 godze Genryh asabista adpraviysya z armiyaj u Italiyu razbiyshy Arduina i 15 maya karanavaysya y Pavii italyanskaj karonaj Ale paslya yago vyartannya z Italii Arduin hutka znoy stay faktychnym kiraynikom karaleystva Vosennyu 1013 goda Genryh znoy arganizavay pahod u Italiyu vymusiyshy Arduina adstupic a sam yon u Ryme 14 lyutaga 1014 goda byy karanavany papaj imperatarskaj karonaj Paslya syhodu Genryha z Italii Arduin znoy pachay aktyynyya dzeyanni zahapiy sherag garadoy i razburyy valodannya biskupay yakiya padtrymlivali imperatara Ale praciyniki Arduina pad kiraynictvam markgrafa Kanosy Banifacyya paspyahova supracstayali yamu U vyniku Arduin pacyarpey parazu da vaennyh nyaydach dadalisya prablemy sa zdaroyem U vyniku yon adroksya ad prastola shavaysya y manastyry Frutuaryya blizu Turyna dze i pamyor 14 snezhnya 1015 goda Hacya yago syny i paplechniki pracyagnuli baracbu suprac imperatara ale z 1014 goda Italyanskae karaleystva kanchatkova stala chastkaj imperyi a yae kirayniki vykarystoyvali tytul karalya Italii Pry getym z syaredziny XIV stagoddzya imperatary Svyashchennaj Rymskaj imperyi za vyklyuchennem Maksimiliyana I i Karla V meli chysta naminalny yladu y Italii i ne ymeshvalisya y yae ynutranyya i zneshniya spravy gl taksama gvelfy i gibeliny