Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Карл V (ісп.: Carlos I (V), лац.: Carolus V, нідэрл.: Karel V, ням.: Karl V., фр.: Charles V; 24 лютага 1500, Гент, Фландрыя — 21 верасня 1558, , Эстрэмадура) — імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі, вядомы ў сваіх Іспанскіх уладаннях, як Карл I.
| Карл V Габсбург | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| фр.: Charles de Habsbourg | |||||||
 | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Папярэднік | Фердынанд II | ||||||
| Пераемнік | Філіп II Габсбург | ||||||
| |||||||
| Сумесна з | Хуана I Вар’ятка | ||||||
| Папярэднік | Філіп I Прыгожы | ||||||
| Пераемнік | Філіп II Габсбург | ||||||
| |||||||
| Папярэднік | Максіміліян I Габсбург | ||||||
| Пераемнік | Фердынанд I Габсбург | ||||||
| |||||||
| Сумесна з | Хуана I Вар’ятка | ||||||
| Нараджэнне | 24 лютага 1500[…]
| ||||||
| Смерць | 21 верасня 1558[…](58 гадоў)
| ||||||
| Месца пахавання |
| ||||||
| Род | Дом Гасбургаў у Іспаніі[d] і Габсбургі | ||||||
| Бацька | Філіп I Прыгожы | ||||||
| Маці | Хуана I Вар’ятка | ||||||
| Жонка | Ізабела Партугальская | ||||||
| Дзеці | Філіп II Габсбург, Марыя Іспанская, Infante Fernando of Austria[d], Хуана Аўстрыйская, Ізабэла Кастыльская[d], Маргарыта Пармская, Тадэя Аўстрыйская[d] і Хуан Аўстрыйскі[d] | ||||||
| Веравызнанне | Каталіцкая Царква | ||||||
| Аўтограф |  | ||||||
| Узнагароды |      illustrious son[d] | ||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Карл быў сынам Філіпа Прыгожага, герцага Бургундcкага і Хуаны, каралевы Кастыліі. Ён даводзіўся ўнукам каталіцкім манархам Іспаніі, Ізабеле, каралеве Кастыліі і Фердынанду, каралю Арагона, а таксама імператару Максіміліяну І.
Карл быў гаспадаром вялікай часткі Еўрапейскага кантынента ад 1519 года да часу свайго адрачэння ад трона ў 1556 годзе. У часы яго кіравання па Еўропе хадзіў жарт, што над яго ўладаннямі ніколі не заходзіла сонца, што мела рацыю, бо, ў той час калі ў Германіі пачыналася ноч, над яго ўладаннямі ў Амерыцы ўзыходзіла сонца. У вялічэзныя абшчары яго зямель уваходзілі Германія, Аўстрыя, Нідэрланды, Паўднёвая Італія, землі Арагона і Кастыліі, а таксама кастыльскія калоніі ў Амерыцы і Філіпінах. Можна казаць, што імперыя Карла V стала першай супер-дзяржавай свету.
Карл V адзначыўся ў гісторыі сваім заўзятым супрацьстаяннем рэлігійнай Рэфармацыі, якая пачалася 31 кастрычніка 1517 года з публікацыі «95 Тэзісаў» Марціна Лютэра, канфліктам з Францыяй і абаронай сваёй цёткі Кацярыны Арагонскай у яе метрыманіяльным дыспуце з Генрыхам VIII, каралём Англіі.
Біяграфія
Карл нарадзіўся ў 1500 годзе ў фламандcкім горадзе Гент. Культура і прыдворнае жыццё бургудcкіх Нідэрландаў у шмат чым паўплывала на яго жыццё. Нарадзіўшыся спадчынікам , нямецкіх Габсбургаў і іспанскіх Трастамара, Карл вольна размаўляў па-галандску, нямецку, іспанску, французску і італьянску. Яму прыпісваюць знакаміты выраз: «Я размаўляю па-іспанску з Богам, па-італьянску з жанчынамі, па-французску з мужчынамі і па-нямецку з маім канём».
Пры гэтым трэба дадаць, што яго роднымі мовамі былі французская і галандская, на якіх ён размаўляў з маленства. Іспанскую ён вывучыў у гады юнацтва, бо гэта была адна з умоў, якія былі пастаўлены перад ім іспанскімі , для атрымання іспанскай кароны. Нягледзячы на тое, што Іспанія з яе магутным флотам і войскам, яе багаццямі заакіянскіх калоній, была галоўнай часткай яго ўладанняў, ён ніколі не стаў абсалютным іспанцам і часта адчуваў сябе чужынцам.
Кіраванне
Смерць Фердынанда дазволіла маладому Карлу атрымаць у спадчыну трон пад імем Карла I Кастыльскага і Арагонскага, і апошні стаў заснавальнікам іспанскай манархіі. Яго іспанская спадчына ўключала ўсе іспанскія набыцці ў Новым Свеце і ў Міжземнамор’е. Пасля смерці свайго бацькі ў 1506 годзе па лініі Габсбургаў Карл таксама атрымаў у спадчыну Нідэрланды і Франш-Кантэ, а таксама Фландрыю, дзе ён вырас. У 1519 годзе пасля смерці свайго дзеда Максіміліяна I Карл атрымаў у спадчыну землі Габсбургаў у Германіі і быў у тым жа годзе абраны імператарам Карлам V. Яго маці Хуана заставалася фармальна каралевай Кастыліі да сваёй смерці ў 1555 годзе, але з-за яе душэўнага здароўя і рызыкі, што яна можа прапанаваць кандыдатуру іншага манарха (што здарылася падчас паўстання камунерас), Карл трымаў яе ў няволі.
Такім чынам, імператар і кароль Карл стаў самым магутным чалавекам у хрысціянскім свеце. Канцэнтрацыя ў адных руках такой вялікай улады вельмі хвалявала караля Францыі Францыска I, які апынуўся з усіх бакоў акружаны тэрыторыямі Габсбургаў. У 1521 годзе Францыск і Навары, пачаўшы другі этап франка-іспанскага канфлікту. Вайна завяршылася паражэннем Францыі, армія якой была разбіта пры (1522), (1525, дзе Францыск патрапіў у палон) і Ландрыяна (1529), пасля чаго Францыск вярнуў Мілан Іспаніі.
Перамога Карла (1525) стала нечаканасцю для многіх у Італіі і Германіі і выклікала заклапочанасць тым, што Карл можа атрымаць яшчэ большую ўладу, чым ён меў. Папа Клімент VII змяніў бок і адправіў свае сілы на дапамогу Францыі і найбольш моцным італьянскім дзяржавам супраць Імператара Габсбурга ў . У 1527 годзе з-за няздольнасці Карла своечасова расплаціцца з салдатамі яго армія ў Паўночнай Італіі збунтавалася і разрабавала Рым выключна з мэтай нажывы, вымусіўшы Клімента і будучых Папаў быць значна больш разважлівымі ў справах са свецкімі ўладамі: адмова Клемента ў 1533 годзе ў ануляванні шлюбу англійскага караля Генрыха VIII з Кацярынай Арагонскай (цёткай Карла) была прамым следствам яго нежадання псаваць адносіны з імператарам і, магчыма, падвяргаць сваю сталіцу рызыцы рабавання другі раз. Барселонскі мір, падпісаны Карлам і Папам у 1529 годзе, усталяваў больш цёплыя адносіны паміж двума лідарамі, што прывяло да таго, што Папа прызнаў Іспанію як абаронца каталіцкай веры і прызнаў Карла каралём Ламбардыі ў абмен на іспанскае ўварванне ў мяцежную Фларэнційскую рэспубліку.
У 1543 годзе французскі кароль Францыск I абвясціў пра ўступленне ў беспрэцэндэнтны альянс з асманскім султанам Сулейманам Цудоўным для акупацыі кантралюемай Іспаніяй Ніцы сумесна з турэцкімі сіламі. Англійскі кароль Генрых VIII, які быў больш варожа настроены супраць Францыі, чым злы на імператара за перашкоду ў атрыманні разводу, далучыўся да Карла і ўварваўся ў Францыю. Нягледзячы на тое, што іспанская армія пацярпела разгромнае паражэнне ў і , з уступленнем Генрыха справы пайшлі значна лепш, і Францыя была вымушана падпісаць . Аўстрыйцы пад камандаваннем малодшага брата Карла Фердынанда працягнулі вайну з Асманскай імперыяй на ўсходзе. Пасля паражэння Францыі Карл узяўся за вырашэнне старога пытання: барацьбу са .
У 1517 годзе пачалася Рэфармацыя ў Германіі. Карл, у сувязі са сваім становішчам імператара Свяшчэннай Рымскай імперыі, наяўнасцю значных уладанняў уздоўж мяжы з Германіяй, а таксама блізкімі адносінамі з аўстрыйскімі Габсбургамі, быў зацікаўлены ў захаванні стабільнасці Свяшчэннай Рымскай імперыі. У Германіі ў 1524 годзе разгарэлася Сялянская вайна, якая да часу яе завяршэння ў 1526 годзе канчаткова разарыла краіну; Карл, нават знаходзячыся ўдалечыні ад Германіі, прыкладаў высілкі да захавання парадку і стабільнасці. Пасля Сялянскай вайны пратэстанты стварылі лігу для абароны ад імператара Карла. Пад абаронай Шмалькальдэнскай лігі пратэстанцкія дзяржавы здзейснілі шэраг дзеянняў у шкоду інтарэсам каталіцкай царквы, у тым ліку канфіскавалі некаторыя царкоўныя землі, і адмовіліся падпарадкоўвацца ўладзе імператара.
Магчыма, найбольш істотным стратэгічным фактарам для караля Іспаніі быў саюз Лігі з Францыяй, што перашкаджала яго імкненню падарваць пазіцыі Лігі ў Германіі. Паражэнне Францыска ў 1544 годзе дазволіла яму ануляваць саюз з пратэстантамі, і Карл скарыстаўся гэтай магчымасцю. Ён распачаў спробу правесці перамовы на Трыдэнцкім саборы ў 1545 годзе, але лідары пратэстантаў, пачуваючыся здраджанымі з-за пазіцыі, заняты каталікамі на Саборы, пачалі ваенныя дзеянні пад правадырствам Саксонскага курфюрста . У адказ Карл уварваўся ў Германію на чале змяшанай галандска-іспанскай арміі, разлічваючы вярнуць імператарскі аўтарытэт. Імператар асабіста нанёс разгромнае паражэнне пратэстантам у гістарычнай ў 1547 годзе. У 1555 годзе Карл падпісаў з пратэстанцкімі дзяржавамі і аднавіў стабільнасць у Германіі на сваім прынцыпе («чыя ўлада, таго і рэлігія»), вельмі непапулярнага сярод іспанскага і італьянскага духавенства. З гэтага моманту ўдзел Карла ў рашэнні германскіх пытанняў умацавала ролю Іспаніі як гаранта бяспекі каталікоў Габсбургаў у Свяшчэннай Рымскай імперыі; прэцэдэнт узнік сям’ю дзесяцігоддзямі пазней, уцягванне ў вайну канчаткова пазбавіла Іспанію статусу наймацнейшай еўрапейскай дзяржавы.
Вайна з Асманскай імперыяй
У вобразе абаронцы хрысціянства (за што Карл атрымаў мянушку «Божы сцяганосцец») ён ваяваў супраць Турцыі. У канцы 1529 годзе турэцкія войскі аблажылі Вену, ужо маючы за спіной заваяваную Венгрыю. Але зіма прымусіла іх адступіць. У 1532 годзе гэтак жа ні з чым туркі сышлі з-пад крэпасці Кёсэг у заходняй Венгрыі. Выкарыстоўваючы перапынак у вайне, Карл у 1535 годзе адпраўляе флот да берагоў Туніса. Флот Карла ўзяў горад і вызваліў тысячы звернутых у рабства хрысціян. Тут была пабудавана крэпасць і пакінуты іспанскі гарнізон. Аднак гэта перамога была зведзена на нішто зыходам (у Эпіры) у 1538 годзе, калі хрысціянам супрацьстаяў нанова пабудаваны султанам Сулейманам I Цудоўным турэцкі флот. Цяпер туркі зноў панавалі ў Міжземным моры (да ў 1571 годзе).
У 1541 годзе Карл спрабаваў з дапамогай флоту ўзяць Алжыр, але караблі раскідала па моры раптоўнай бурай. Карыстаючыся турэцка-персідскім канфліктам, у 1545 годзе Карл падпісаў з султанам перамір’е, а затым і мір (1547) тэрмінам на пяць гадоў. Габсбургам прыйшлося нават выплачваць Сулейману даніну, паколькі ён увесь час пагражаў уладанням Карла ў Іспаніі і Італіі, а таксама ў Аўстрыі.
Адрачэнне
У 1556 годзе Карл адрокся ад трона, сыйшоўшы ў кляштар Святога Юстына ў Экстрэмадуры. Нягледзячы на тое, што былы імператар не захаваў за сабой аніякай улады, ён, тым не менш, вёў інтэнсіўную перапіску і трымаў сябе ў курсе спраў імперыі. Пасля свайго адрачэння Карл пакінуў свайму сыну, Філіпу II Іспанскаму сваю Іспанскую імперыю, якая ўключала ў сябе саму Іспанію, Нідэрланды, Неапалітанскія землі і Іспанскія ўладанні ў Амерыцы. Брат імператара, Фердынанд атрымаў аўстрыйскія землі і тытул імператара.
Смерць
Карл памёр 21 верасня 1558 года ад малярыі. Праз дваццаць шэсць гадоў пасля яго смерці яго рэшткі былі перавезеныя ў каралеўскі пантэон у Сан Ларэнса дэ .
Шлюб і нашчадства
10 сакавіка 1526 года Карл ажаніўся са сваёй кузінай Ізабелай Партугальскай (іх маці Хуана і Марыя былі сёстрамі). Нягледзячы на тое, што іх шлюб быў дынастычны, Карл і Ізабела падзялялі шчырую адзін да аднаго. Іх шлюб быў адзін з першых блізкароднасных шлюбаў у дынастыі, якія ўрэшце прывялі род іспанскіх Габсбургаў да выраджэння і краху.
Іх дзеці:
- Філіп II, кароль Іспаніі (1527—1598)
- Марыя Іспанская (1528—1603). Муж — Максіміліян II, імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі
- Фердынанд (1530)
- Хуана Аўстрыйская (1535—1573). Муж — Жуан Мануэл, інфант Партугаліі
- Хуан (1537—1538)
- Хуан (1539)
Заўчасная смерць 36-гадовай Ізабелы 1 мая 1539 года пакінула Карла эмацыйна спустошаным. Пасля яе смерці імператар не насіў іншых колераў акрамя чорнага ў знак жалобы. Карл больш не ажаніўся, але меў шмат палюбоўніц, дзве з якіх нарадзілі яму дзяцей:
ад :
- Маргарыта Пармская — кіраўніца Нідэрландаў.
ад Барбары Бломберг:
Зноскі
- RKDartists Праверана 23 жніўня 2017.
- Diccionario biográfico español — Real Academia de la Historia, 2011. Праверана 20 мая 2020.
- Kindred Britain
- (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
- Lundy D. R. The Peerage
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Карл V Габсбург
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Каралінгі — Саксонская дынастыя — Салічная дынастыя — Гогенштаўфены — Вітэльсбахі — Габсбургі | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Karl I U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Karl V Karl V isp Carlos I V lac Carolus V niderl Karel V nyam Karl V fr Charles V 24 lyutaga 1500 Gent Flandryya 21 verasnya 1558 Estremadura imperatar Svyashchennaj Rymskaj imperyi vyadomy y svaih Ispanskih uladannyah yak Karl I Karl V Gabsburgfr Charles de Habsbourgmanarh Aragona2 lyutaga 1516 16 studzenya 1556Papyarednik Ferdynand IIPeraemnik Filip II Gabsburgmanarh Kastylii i Leona d 1516 26 studzenya 1556Sumesna z Huana I Var yatkaPapyarednik Filip I PrygozhyPeraemnik Filip II Gabsburgimperatar Svyashchennaj Rymskaj imperyi1519 26 studzenya 1556Papyarednik Maksimiliyan I GabsburgPeraemnik Ferdynand I Gabsburgkarol Sardzinii d 2 lyutaga 1516 16 studzenya 1556Sumesna z Huana I Var yatkaNaradzhenne 24 lyutaga 1500 Gent Gabsburgskiya NiderlandySmerc 21 verasnya 1558 58 gadoy Yuste d Karaleystva Kastyliya i LeonMesca pahavannya Karaleyskaya krypta y Eskaryyale d Rod Dom Gasburgay u Ispanii d i GabsburgiBacka Filip I PrygozhyMaci Huana I Var yatkaZhonka Izabela PartugalskayaDzeci Filip II Gabsburg Maryya Ispanskaya Infante Fernando of Austria d Huana Aystryjskaya Izabela Kastylskaya d Margaryta Parmskaya Tadeya Aystryjskaya d i Huan Aystryjski d Veravyznanne Katalickaya CarkvaAytografUznagarody illustrious son d Medyyafajly na Vikishovishchy Karl byy synam Filipa Prygozhaga gercaga Burgundckaga i Huany karalevy Kastylii Yon davodziysya ynukam katalickim manarham Ispanii Izabele karaleve Kastylii i Ferdynandu karalyu Aragona a taksama imperataru Maksimiliyanu I Karl byy gaspadarom vyalikaj chastki Eyrapejskaga kantynenta ad 1519 goda da chasu svajgo adrachennya ad trona y 1556 godze U chasy yago kiravannya pa Eyrope hadziy zhart shto nad yago yladannyami nikoli ne zahodzila sonca shto mela racyyu bo y toj chas kali y Germanii pachynalasya noch nad yago yladannyami y Amerycy yzyhodzila sonca U vyalicheznyya abshchary yago zyamel uvahodzili Germaniya Aystryya Niderlandy Paydnyovaya Italiya zemli Aragona i Kastylii a taksama kastylskiya kalonii y Amerycy i Filipinah Mozhna kazac shto imperyya Karla V stala pershaj super dzyarzhavaj svetu Karl V adznachyysya y gistoryi svaim zayzyatym supracstayannem religijnaj Refarmacyi yakaya pachalasya 31 kastrychnika 1517 goda z publikacyi 95 Tezisay Marcina Lyutera kanfliktam z Francyyaj i abaronaj svayoj cyotki Kacyaryny Aragonskaj u yae metrymaniyalnym dyspuce z Genryham VIII karalyom Anglii Biyagrafiya Malady Karl V Luyr Karl naradziysya y 1500 godze y flamandckim goradze Gent Kultura i prydvornae zhyccyo burgudckih Niderlanday u shmat chym payplyvala na yago zhyccyo Naradziyshysya spadchynikam nyameckih Gabsburgay i ispanskih Trastamara Karl volna razmaylyay pa galandsku nyamecku ispansku francuzsku i italyansku Yamu prypisvayuc znakamity vyraz Ya razmaylyayu pa ispansku z Bogam pa italyansku z zhanchynami pa francuzsku z muzhchynami i pa nyamecku z maim kanyom Pry getym treba dadac shto yago rodnymi movami byli francuzskaya i galandskaya na yakih yon razmaylyay z malenstva Ispanskuyu yon vyvuchyy u gady yunactva bo geta byla adna z umoy yakiya byli pastayleny perad im ispanskimi dlya atrymannya ispanskaj karony Nyagledzyachy na toe shto Ispaniya z yae magutnym flotam i vojskam yae bagaccyami zaakiyanskih kalonij byla galoynaj chastkaj yago yladannyay yon nikoli ne stay absalyutnym ispancam i chasta adchuvay syabe chuzhyncam Kiravanne Partret Karla V u kresle pracy Tycyyana Smerc Ferdynanda dazvolila maladomu Karlu atrymac u spadchynu tron pad imem Karla I Kastylskaga i Aragonskaga i aposhni stay zasnavalnikam ispanskaj manarhii Yago ispanskaya spadchyna yklyuchala yse ispanskiya nabycci y Novym Svece i y Mizhzemnamor e Paslya smerci svajgo backi y 1506 godze pa linii Gabsburgay Karl taksama atrymay u spadchynu Niderlandy i Fransh Kante a taksama Flandryyu dze yon vyras U 1519 godze paslya smerci svajgo dzeda Maksimiliyana I Karl atrymay u spadchynu zemli Gabsburgay u Germanii i byy u tym zha godze abrany imperataram Karlam V Yago maci Huana zastavalasya farmalna karalevaj Kastylii da svayoj smerci y 1555 godze ale z za yae dusheynaga zdaroyya i ryzyki shto yana mozha prapanavac kandydaturu inshaga manarha shto zdarylasya padchas paystannya kamuneras Karl trymay yae y nyavoli Takim chynam imperatar i karol Karl stay samym magutnym chalavekam u hrysciyanskim svece angl Kancentracyya y adnyh rukah takoj vyalikaj ulady velmi hvalyavala karalya Francyi Francyska I yaki apynuysya z usih bakoy akruzhany terytoryyami Gabsburgay U 1521 godze Francysk i Navary angl pachayshy drugi etap franka ispanskaga kanfliktu Vajna zavyarshylasya parazhennem Francyi armiya yakoj byla razbita pry 1522 1525 dze Francysk patrapiy u palon i Landryyana angl 1529 paslya chago Francysk vyarnuy Milan Ispanii Tycyyan Partret Karla V z yago sabakam 1532 33 Palatno alej Muzej Prada Madryd Peramoga Karla 1525 stala nechakanascyu dlya mnogih u Italii i Germanii i vyklikala zaklapochanasc tym shto Karl mozha atrymac yashche bolshuyu yladu chym yon mey Papa Kliment VII zmyaniy bok i adpraviy svae sily na dapamogu Francyi i najbolsh mocnym italyanskim dzyarzhavam suprac Imperatara Gabsburga y U 1527 godze z za nyazdolnasci Karla svoechasova rasplacicca z saldatami yago armiya y Paynochnaj Italii zbuntavalasya i razrabavala Rym vyklyuchna z metaj nazhyvy vymusiyshy Klimenta i buduchyh Papay byc znachna bolsh razvazhlivymi y spravah sa sveckimi yladami admova Klementa y 1533 godze y anulyavanni shlyubu anglijskaga karalya Genryha VIII z Kacyarynaj Aragonskaj cyotkaj Karla byla pramym sledstvam yago nezhadannya psavac adnosiny z imperataram i magchyma padvyargac svayu stalicu ryzycy rabavannya drugi raz Barselonski mir padpisany Karlam i Papam u 1529 godze ustalyavay bolsh cyoplyya adnosiny pamizh dvuma lidarami shto pryvyalo da tago shto Papa pryznay Ispaniyu yak abaronca katalickaj very i pryznay Karla karalyom Lambardyi y abmen na ispanskae yvarvanne y myacezhnuyu Flarencijskuyu respubliku Tycyyan 1548 byy napisany y gonar peramogi imperatara nad pratestantami y 1547 U 1543 godze francuzski karol Francysk I abvyasciy pra ystuplenne y besprecendentny alyans z asmanskim sultanam Sulejmanam Cudoynym dlya akupacyi kantralyuemaj Ispaniyaj Nicy sumesna z tureckimi silami Anglijski karol Genryh VIII yaki byy bolsh varozha nastroeny suprac Francyi chym zly na imperatara za perashkodu y atrymanni razvodu daluchyysya da Karla i yvarvaysya y Francyyu Nyagledzyachy na toe shto ispanskaya armiya pacyarpela razgromnae parazhenne y i z ustuplennem Genryha spravy pajshli znachna lepsh i Francyya byla vymushana padpisac Aystryjcy pad kamandavannem malodshaga brata Karla Ferdynanda pracyagnuli vajnu z Asmanskaj imperyyaj na yshodze Paslya parazhennya Francyi Karl uzyaysya za vyrashenne staroga pytannya baracbu sa U 1517 godze pachalasya Refarmacyya y Germanii Karl u suvyazi sa svaim stanovishcham imperatara Svyashchennaj Rymskaj imperyi nayaynascyu znachnyh uladannyay uzdoyzh myazhy z Germaniyaj a taksama blizkimi adnosinami z aystryjskimi Gabsburgami byy zacikayleny y zahavanni stabilnasci Svyashchennaj Rymskaj imperyi U Germanii y 1524 godze razgarelasya Syalyanskaya vajna yakaya da chasu yae zavyarshennya y 1526 godze kanchatkova razaryla krainu Karl navat znahodzyachysya ydalechyni ad Germanii prykladay vysilki da zahavannya paradku i stabilnasci Paslya Syalyanskaj vajny pratestanty stvaryli ligu dlya abarony ad imperatara Karla Pad abaronaj Shmalkaldenskaj ligi pratestanckiya dzyarzhavy zdzejsnili sherag dzeyannyay u shkodu intaresam katalickaj carkvy u tym liku kanfiskavali nekatoryya carkoynyya zemli i admovilisya padparadkoyvacca yladze imperatara Karta yladannyay Gabsburgay paslya 1547 z Kembrydzhskaga atlasa suchasnaj gistoryi 1912 Zemli Gabsburgay paznachany zyalyonym koleram Magchyma najbolsh istotnym strategichnym faktaram dlya karalya Ispanii byy sayuz Ligi z Francyyaj shto perashkadzhala yago imknennyu padarvac pazicyi Ligi y Germanii Parazhenne Francyska y 1544 godze dazvolila yamu anulyavac sayuz z pratestantami i Karl skarystaysya getaj magchymascyu Yon raspachay sprobu pravesci peramovy na Trydenckim sabory y 1545 godze ale lidary pratestantay pachuvayuchysya zdradzhanymi z za pazicyi zanyaty katalikami na Sabory pachali vaennyya dzeyanni pad pravadyrstvam Saksonskaga kurfyursta U adkaz Karl uvarvaysya y Germaniyu na chale zmyashanaj galandska ispanskaj armii razlichvayuchy vyarnuc imperatarski aytarytet Imperatar asabista nanyos razgromnae parazhenne pratestantam u gistarychnaj y 1547 godze U 1555 godze Karl padpisay z pratestanckimi dzyarzhavami i adnaviy stabilnasc u Germanii na svaim pryncype chyya ylada tago i religiya velmi nepapulyarnaga syarod ispanskaga i italyanskaga duhavenstva Z getaga momantu ydzel Karla y rashenni germanskih pytannyay umacavala rolyu Ispanii yak garanta byaspeki katalikoy Gabsburgay u Svyashchennaj Rymskaj imperyi precedent uznik syam yu dzesyacigoddzyami paznej ucyagvanne y vajnu kanchatkova pazbavila Ispaniyu statusu najmacnejshaj eyrapejskaj dzyarzhavy Vajna z Asmanskaj imperyyaj Asnoyny artykul Dzhulia Klovia Karl V syarod zrynutyh voragay U vobraze abaroncy hrysciyanstva za shto Karl atrymay myanushku Bozhy scyaganoscec yon vayavay suprac Turcyi U kancy 1529 godze tureckiya vojski ablazhyli Venu uzho mayuchy za spinoj zavayavanuyu Vengryyu Ale zima prymusila ih adstupic U 1532 godze getak zha ni z chym turki syshli z pad krepasci Kyoseg u zahodnyaj Vengryi Vykarystoyvayuchy perapynak u vajne Karl u 1535 godze adpraylyae flot da beragoy Tunisa Flot Karla yzyay gorad i vyzvaliy tysyachy zvernutyh u rabstva hrysciyan Tut byla pabudavana krepasc i pakinuty ispanski garnizon Adnak geta peramoga byla zvedzena na nishto zyhodam u Epiry u 1538 godze kali hrysciyanam supracstayay nanova pabudavany sultanam Sulejmanam I Cudoynym turecki flot Cyaper turki znoy panavali y Mizhzemnym mory da y 1571 godze U 1541 godze Karl sprabavay z dapamogaj flotu yzyac Alzhyr ale karabli raskidala pa mory raptoynaj buraj Karystayuchysya turecka persidskim kanfliktam u 1545 godze Karl padpisay z sultanam peramir e a zatym i mir 1547 terminam na pyac gadoy Gabsburgam pryjshlosya navat vyplachvac Sulejmanu daninu pakolki yon uves chas pagrazhay uladannyam Karla y Ispanii i Italii a taksama y Aystryi Adrachenne Europa regina angl yakaya asacyyuecca z daminavannem Gabsburgay padchas kiravannya Karla V U 1556 godze Karl adroksya ad trona syjshoyshy y klyashtar Svyatoga Yustyna y Ekstremadury Nyagledzyachy na toe shto byly imperatar ne zahavay za saboj aniyakaj ulady yon tym ne mensh vyoy intensiynuyu perapisku i trymay syabe y kurse spray imperyi Paslya svajgo adrachennya Karl pakinuy svajmu synu Filipu II Ispanskamu svayu Ispanskuyu imperyyu yakaya yklyuchala y syabe samu Ispaniyu Niderlandy Neapalitanskiya zemli i Ispanskiya yladanni y Amerycy Brat imperatara Ferdynand atrymay aystryjskiya zemli i tytul imperatara Smerc Karl pamyor 21 verasnya 1558 goda ad malyaryi Praz dvaccac shesc gadoy paslya yago smerci yago reshtki byli peravezenyya y karaleyski panteon u San Larensa de Shlyub i nashchadstvaPartret Izabely Partugalskaj Tycyyan 10 sakavika 1526 goda Karl azhaniysya sa svayoj kuzinaj Izabelaj Partugalskaj ih maci Huana i Maryya byli syostrami Nyagledzyachy na toe shto ih shlyub byy dynastychny Karl i Izabela padzyalyali shchyruyu adzin da adnago Ih shlyub byy adzin z pershyh blizkarodnasnyh shlyubay u dynastyi yakiya yreshce pryvyali rod ispanskih Gabsburgay da vyradzhennya i krahu Ih dzeci Filip II karol Ispanii 1527 1598 Maryya Ispanskaya 1528 1603 Muzh Maksimiliyan II imperatar Svyashchennaj Rymskaj imperyi Ferdynand 1530 Huana Aystryjskaya 1535 1573 Muzh Zhuan Manuel infant Partugalii Huan 1537 1538 Huan 1539 Zaychasnaya smerc 36 gadovaj Izabely 1 maya 1539 goda pakinula Karla emacyjna spustoshanym Paslya yae smerci imperatar ne nasiy inshyh koleray akramya chornaga y znak zhaloby Karl bolsh ne azhaniysya ale mey shmat palyuboynic dzve z yakih naradzili yamu dzyacej ad Margaryta Parmskaya kiraynica Niderlanday ad Barbary Blomberg ZnoskiRKDartists Praverana 23 zhniynya 2017 lt a href https wikidata org wiki Track Q17299517 gt lt a gt Diccionario biografico espanol Real Academia de la Historia 2011 Praverana 20 maya 2020 lt a href https wikidata org wiki Track Q41705771 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q2720582 gt lt a gt Kindred Britain lt a href https wikidata org wiki Track Q75653886 gt lt a gt unspecified title Praverana 7 zhniynya 2020 Lundy D R The Peerage lt a href https wikidata org wiki Track Q67129259 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q21401824 gt lt a gt SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Karl V GabsburgImperatary Svyashchennaj Rymskaj imperyi da Atona I rymskiya imperatary 800 1806 800 814 840 843 855 875 877 881 887 891 Karl I Lyudovik I Lotar I Lyudovik II Karl II Karl III 891 894 898 899 901 905 915 924 962 973 983 Gvida Lambert Arnulf Lyudovik III Berengar I Aton I Aton II 983 996 1002 1014 1024 1027 1039 1046 1056 1084 1105 1111 1125 1133 1137 1155 Aton III Genryh II Konrad II Genryh III Genryh IV Genryh V Lotar II 1155 1190 1197 1209 1215 1220 1250 1312 1313 1328 1347 1355 1378 1410 Frydryh I Genryh VI Aton IV Frydryh II Genryh VII Lyudovik IV Karl IV 1410 1437 1452 1493 1508 1519 1530 1556 1564 1576 1612 1619 1637 Zhygimont Frydryh III Maksimiliyan I Karl V Ferdynand I Maksimiliyan II Rudolf II Maciyas Ferdynand II 1637 1657 1705 1711 1740 1742 1745 1765 1790 1792 1806 Ferdynand III Leapold I Iosif I Karl VI Karl VII Franc I Iosif II Leapold II Franc II Karalingi Saksonskaya dynastyya Salichnaya dynastyya Gogenshtayfeny Vitelsbahi Gabsburgi