Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Новы час (ці новая гісторыя) — перыяд у гісторыі чалавецтва, які знаходзіцца паміж Сярэднявеччам і Найноўшым часам. У дадзены адрэзак часу адбываецца ўзнікненне новай цывілізацыі, новай сістэмы адносін і маштабная экспансія Заходняй Еўропы ў іншыя раёны свету. Гэты адрэзак перыяду сусветнай гісторыі характарызуецца каланізацыяй і беспрэцэдэнтнай спробай Іспанскай і Брытанскай імперый падпарадкаваць сябе і сваім інтарэсам увесь свет. Гэты працэс суправаджаўся масавым знішчэннем карэннога насельніцтва Паўночнай і Паўднёвай Амерыкі, а таксама узнікненнем рабства для шматлікіх афрыканскіх народаў.
Перыядызацыя
Для Гегеля Новы час (ням. Die neue Zeit) пачынаецца з Рэфармацыі.
Пачатак Новага часу звязвалі з ангельскай рэвалюцыяй сярэдзіны XVII стагоддзя,Рэфармацыяй (1517), адкрыццём іспанцамі у 1492 годзе Новага Свету і падзеннем Канстанцінопаля (1453).
Разгляд падзей, звязаных з Новым часам, завяршаецца Першай сусветнай вайной (1914—1918).
Ўнутры эпохі Новага часу звычайна вылучаюцца два подэтапа, іх мяжой служыць канчатак Напалеонаўскіх войнаў і пачатак працы Венскага кангрэса.
Вялікія геаграфічныя адкрыцці
Адной з самых важных змен стала пашырэнне вядомай еўрапейцам тэрыторыі культурнай айкумены. За вельмі кароткі перыяд (канец XV стагоддзя- пачатак XVI стагоддзя) еўрапейскія мараплаўцы абмінулі Афрыку, праклалі марскі шлях у Індыю, адкрылі новы кантынент — Амерыку і здзейснілі кругасветнае плаванне. Характэрна, што менавіта адкрыццё Калумбам Амерыкі (1492 г.) прынята лічыць сімвалічным заканчэннем Сярэдніх стагоддзяў.
Гэтыя вандроўкі былі б немагчымы без перадумоў, галоўнымі з якіх з’яўляюцца: вынаходства компаса і стварэнне судна, здольнага пераадольваць велізарныя адлегласці ў адкрытым моры. Цікава, што першае з гэтых вынаходак зроблена задоўга да наступлення Новага часу.
Так, компас быў вынайдзены ў Кітаі яшчэ ў III стагоддзі да н. э. (Праўда, гэты тып компаса, які ўяўляў сабой намагнічаны металічны прадмет, які ляжыць на адпаліраванай пласціне ў форме разліўнога лыжкі, быў непрыдатны для мараходства), аднак новае вынаходніцтва пранікла ў Еўропу толькі ў XIII стагоддзі праз пасярэдніцтва арабаў, якія пачалі ўжываць компас у XII стагоддзі.
Каланізацыя Амерыкі
— гэта працяглы працэс заваёвы еўрапейцамі тэрыторыі Паўночнай і Паўднёвай Амерыкі, які праходзіў з моманту адкрыцця гэтай частцы света ў 1492 годзе да канца XVIII стагоддзя.
Еўрапейская каланізацыя прывяла да трагедыі бяспрыкладных і беспрэцэдэнтных маштабаў: змяншэння колькасці насельніцтва Амерыкі ў выніку дзеянняў еўрапейскіх каланізатараў і іх нашчадкаў (у тым ліку выміранне ад занесеных імі хвароб) з моманту яе адкрыцця Хрыстафорам Калумбам у 1492 годзе і да канца XX стагоддзя склала, як мяркуецца, 100 мільёнаў чалавек карэннага насельніцтва Амерыкі.
Да сярэдзіны XVI стагоддзя дамінаванне Іспаніі на амерыканскім кантыненце было амаль абсалютным, каланіяльныя ўладанні, якія распасцерліся ад мыса Горн да Нью-Мексіка, прыносілі велізарныя даходы каралеўскай казне. Спробы іншых еўрапейскіх дзяржаў заснаваць калоніі ў Амерыцы не ўвянчаліся прыкметнымі поспехамі.
Але ў той жа час стаў змяняцца баланс сіл у Старым Свеце: каралі трацілі патокі срэбра і золата з калоній, і мала цікавіліся гаспадаркай метраполіі, якая пад цяжарам неэфектыўнага, карумпаванага адміністрацыйнага апарата, клерыкальнага засілля і адсутнасці стымулаў да мадэрнізацыі стала ўсё больш адставаць ад эканомікі Англіі. Іспанія паступова страчвала статус галоўнай еўрапейскай дзяржавы. Шматгадовая вайна ў Нідэрландах, велізарныя сродкі, якія выдаткоўваюцца на барацьбу з Рэфармацыяй па ўсёй Еўропе, канфлікт з Англіяй паскорылі закат Іспаніі. Апошняй кропляй стала гібель Непераможнай Армады ў 1588 годзе. Пасля таго, як ангельскія адміралы, а ў большай ступені жорсткі шторм разграмілі самы буйны флот таго часу, Іспанія адышла ў цень, ніколі больш не акрыяўшы ад гэтага ўдару.
Лідарства ў «эстафеце» каланізацыі перайшло да Англіі, Францыі і Нідэрландаў.
Рэфармацыя
Рэфармацыя (лац. Reformatio — выпраўленне, ператварэнне, пераўтварэнне, рэфармаванне) — шырокі рэлігійны і грамадска-палітычны рух у Заходняй і Цэнтральнай Еўропе XVI — пачатку XVII стагоддзя, накіраваны на рэфармаванне каталіцкага хрысціянства ў адпаведнасці з Бібліяй.
Вынікі рэфармацыйнага руху немагчыма ахарактарызаваць адназначна. З аднаго боку, каталіцкі свет, які аб’ядноўваў ўсе народы Заходняй Еўропы пад духоўным кіраўніцтвам папы рымскага, спыніў існаванне. Адзіная каталіцкая царква была заменена мноствам нацыянальных цэркваў, якія часта знаходзіліся ў залежнасці ад свецкіх кіраўнікоў, тады як раней клірыкі маглі апеляваць да папы ў якасці арбітра. З іншага боку, нацыянальныя царквы спрыялі росту нацыянальнай свядомасці народаў Еўропы. Пры гэтым істотна падвысіўся культурны і адукацыйны ўзровень жыхароў Паўночнай Еўропы, якая да гэтага была як бы ускраінай Хрысціянскага Свету — неабходнасць вывучэння Бібліі прыводзіла да росту як пачатковых навучальных устаноў (у асноўным у форме царкоўна-прыходскіх школ), так і вышэйшых, што выявілася ў стварэнні універсітэтаў для падрыхтоўкі кадраў нацыянальнай царквы. Для некаторых моў спецыяльна была распрацавана пісьменнасць, каб мець магчымасць выдаваць на іх Біблію.
Ангельская рэвалюцыя
(вядомая таксама як ангельская грамадзянская вайна, у Англіі — «Слаўная рэвалюцыя») — працэс пераходу ў Англіі ад абсалютнай манархіі да канстытуцыйнай, пры якой улада караля абмежавана уладай парламента, таксама гарантаваны грамадзянскія свабоды. Рэвалюцыя адкрыла шлях да прамысловага перавароту ў Англіі і капіталістычнага развіцця краіны.
Вайна за незалежнасць ЗША
Вайна за незалежнасць ЗША (1775—1783) — вайна паміж Вялікабрытаніяй і лаялістамі (лаяльнымі законнаму ураду брытанскай кароны) з аднаго боку і рэвалюцыянерамі 13 брытанскіх калоній (патрыётамі) з другога, якія абвясьцілі сваю незалежнасць ад Вялікабрытаніі як самастойнае саюзную дзяржаву ў 1776 годзе.
Прамысловая рэвалюцыя
Прамысловая рэвалюцыя — пераход ад ручной працы да машыннай, ад мануфактуры да фабрыкі; пераход ад пераважна аграрнай эканомікі да індустрыяльнай вытворчасці, у выніку якога адбылася трансфармацыя аграрнага грамадства ў індустрыяльнае.
Прамысловы пераварот адбываўся ў розных краінах не адначасова, але ў цэлым можна лічыць, што перыяд, калі адбываліся гэтыя змены, пачынаўся ад другой паловы XVIII стагоддзя і працягваўся на працягу XIX стагоддзя. Характэрнай рысай прамысловай рэвалюцыі з’яўляецца імклівы рост вытворчых сіл на базе буйной машыннай індустрыі і зацвярджэнне капіталізму ў якасці пануючай сусветнай сістэмы гаспадаркі.
Вялікая французская рэвалюцыя
Вялікая французская рэвалюцыя — найбуйнейшая трансфармацыя сацыяльнай і палітычнай сістэм Францыі, якая адбылася ў канцы XVIII стагоддзя, у выніку якой быў знішчаны стары парадак і Францыя з манархіі стала рэспублікай дэ-юрэ свабодных і роўных грамадзян. Дэвіз — Свабода, роўнасць, братэрства. Пачаткам рэвалюцыі стала ўзяцце Бастыліі 14 ліпеня 1789 года, а яе заканчэннем розныя гісторыкі лічаць 27 ліпеня 1794 (Тэрмідарыянскі пераварот) або 9 лістапада 1799 года (Пераварот 18 брюмера).
Напалеонаўскія войны
Напалеонаўскія войны — войны, якія вяліся Напалеонам I з рознымі дзяржавамі Еўропы, калі ён быў Першым консулам і імператарам (лістапад 1799 — чэрвень 1815). У 1812 г. Напалеон са сваім войскам прыйшоў з вайной і на беларускую зямлю. Гэта вайна стала сапраўды вялікай трагедыяй для беларускага народа, які страціў у баях, ад голаду і разрухі мільён чалавек — кожнага чацвёртага …
Венскі кангрэс
Венскі кангрэс 1814—1815 гг. — агульнаеўрапейская канферэнцыя, падчас якой была выпрацавана сістэма дагавораў, накіраваных на аднаўленне феадальна-абсалютысцкіх манархій, разбураных французскай рэвалюцыі 1789 года і напалеонаўскімі войнамі, і былі вызначаны новыя межы дзяржаў Еўропы.
Паўстанне дзекабрыстаў
Паўстанне дзекабрыстаў — спроба дзяржаўнага перавароту, якая адбылася ў Пецярбургу, сталіцы Расійскай імперыі, 14 (26) снежня 1825 года. Паўстанне было арганізавана групай дваран-аднадумцаў, многія з іх былі афіцэрамі гвардыі. Яны паспрабавалі выкарыстоўваць гвардзейскія часці для недапушчэння ўступлення на трон Мікалая I. Мэтай змоўшчыкаў было скасаваньне самадзяржаўя і адмена прыгоннага права. Паўстанне ашаламляльна адрознівалася ад змоў эпохі палацавых пераваротаў па сваіх мэтах і мела наймацнейшы рэзананс у расійскім грамадстве, аказаўшы значны паўплыў на грамадска-палітычнае жыццё.
Першая опіумная вайна
Першая опіумная вайна 1840—1842 — вайна Вялікабрытаніі супраць імперыі Цын. Мэтай ангельскіх войскаў была абарона гандлёвых інтарэсаў Вялікабрытаніі ў Кітаі і пашырэнне гандлю, у першую чаргу опіюмам (адсюль назва), якому перашкаджала кітайская палітыка забароны марскі гандлю.
Англія змагла наладзіць масіраваную пастаўку опіуму на тэрыторыю Кітая, атрымліваючы велізарныя матэрыяльныя каштоўнасці, золата, срэбра і мех. Акрамя таго дасягалася і ваенна-стратэгічная мэта — разлажэнне кітайскай арміі, чынавенства, народа, страту імі волі да супраціву. У выніку, з мэтай пазбавіцца ад разбэшчвальнага ўплыву опіуму і выратавання краіны, кітайскі імператар ў 1839 годзе пачаў масіраваную аперацыю па канфіскацыі і знішчэнню запасаў опіюму ў Кантоне.
Каланіяльныя суда з грузам опіуму проста пачалі тапіць ў моры. Фактычна гэта была першая ў свеце спроба барацьбы з наркагандлем на ўзроўні дзяржавы. Лондан адрэагаваў вайной — пачаліся Опіумныя вайны, Кітай пацярпеў паразу і вымушаны быў прыняць кабальныя ўмовы ангельскай дзяржаўнай наркамафіі. Гэта прыносіла ангельскай эліце велізарныя прыбытку, у тым ліку і Брытанскай каралеўскай сям’і. Страты для Кітая былі страшныя: у наркатычным дурмане гінулі цэлыя пакаленні, плюс інтэлектуальная і фізічная дэградацыя народаў. Толькі ў 1905 годзе ўлады Кітая змаглі прыняць і пачаць выконваць праграму паэтапнай забароны опіуму. Да цяперашняга часу ў Кітаі самая жорсткая ў свеце антынаркатычная палітыка, а барацьба з наркотыкамі — найважнейшая задача дзяржавы.
Падсадзілі на опіум і ангельскіх працоўных — прыкладна 5 % насельніцтва Англіі.
Паўстанне сіпаяў
Паўстанне сіпаяў (таксама Індыйскае народнае паўстанне 1857—1859, Сіпайское паўстанне) — мяцеж індыйскіх салдат супраць унутреіндыйскай палітыкі ангельцаў у 1857—1859 гадах. Паўстанне пачалося на поўначы ад Бенгаліі да Пенджаба і ў цэнтральнай Індыі. Асноўная ініцыятыва была распачатая з боку арміі і незадоўга да гэтага адхілены ад улады махараджа, але ў некаторых абласцях яго падтрымалі сяляне, і яно ператварылася ў агульнае паўстанне. Дэлі быў захоплены паўстанцамі, аднак пазней быў акружаны і ўзяты англічанамі. Паўстанне паклала канец ўлады Брытанскай Ост-Індскай кампаніі і прывяло да замены прамым праўленнем ангельскай кароны. Паўстанне выклікала бурную хвалю самых разнастайных водгукаў, як у ангельскіх прэсе і літаратуры (уключаючы ультррасісцкія выказванні Чарльза Дзікенса), так і за яе межамі (асабліва ў Францыі), дзе пэўныя колы выказваліся за саюз з Расійскай імперыяй з мэтай выцяснення Вялікабрытаніі з Азіі.
Грамадзянская вайна ў ЗША
Грамадзянская вайна ў ЗША (вайна Поўначы і Поўдня; англ. American Civil War) 1861—1865 гадоў — вайна паміж штатамі Поўначы і 11 рабаўладальніцкага штатамі Поўдня. Баявыя дзеянні пачаліся з абстрэлу форта Самтер 12 красавіка 1861 года і завяршыліся здачай рэшткаў арміі паўднёўцаў пад камандаваннем генерала К. Сміта 26 мая 1865 гады. У ходзе вайны адбылося каля 2 тысяч бітваў. Вынік вайны — адмена рабства.
Першая сусветная вайна
Першая сусветная вайна 1914—1918 гг. — адзін з самых крывавых узброеных канфліктаў у гісторыі чалавецтва. Пачаткова вайна вялася 8 краінамі, у канцы — 38 з агульнай колькасцю насельніцтва звыш 1,5 млрд чал. Працягвалася 51 месяц і 2 тыдні, чалавечыя страты ўсіх бакоў каля 9,5 млн забітых, каля 20 млн параненых.
Лютаўская рэвалюцыя
Лютаўская рэвалюцыя 1917 года ў Расіі — падзеі ў Петраградзе, у выніку якіх імператар Мікалай II адрокся ад пасады. Рэвалюцыйныя падзеі ахапілі перыяд канца лютага — пачатку сакавіка 1917 г. (па юліянскім календары, які дзейнічаў у той час у Расіі). Лютаўская рэвалюцыя пачалася як стыхійны пратэст народных мас, якому спрыяў і востры палітычны крызіс у вярхах, рэзкая незадаволенасць ліберальна-буржуазных колаў самадзяржаўнай палітыкай цара. Хлебныя бунты, антываенныя мітынгі, дэманстрацыі, стачкі на прамысловых прадпрыемствах горада наклаліся на незадаволенасць шматтысячнага сталічнага гарнізона, які далучыўся да народных мас. У выніку да ўлады прыйшоў Часовы ўрад (2 (15) сакавіка 1917 — 26 кастрычніка (8 лістапада) 1917).
Кастрычніцкая рэвалюцыя
Кастрычніцкая рэвалюцыя (іншыя назвы: «Кастрычніцкі пераварот», «Кастрычніцкае паўстанне», «Бальшавіцкі пераварот») — адна з найбуйнейшых палітычных падзей XX стагоддзя, якая паўплывала на далейшы ход сусветнай гісторыі. У выніку рэвалюцыі пачалася Грамадзянская вайна, быў звергнуты Часовы ўрад, і да ўлады прыйшоў ўрад, сфармаваны II Усерасійскім з’ездам Саветаў, абсалютная большасць дэлегатаў якога складалася з бальшавікоў.
Перадзел свету
Падчас перадзелу пасляваеннага свету, многія еўрапейскія краіны акупавалі дзяржавы Афрыкі, Азіі і Блізкага Усходу, тым самым, заклаўшы перадумовы кровапралітным узброеным канфліктам у наступныя гады.
Зноскі
- Маныкин А. С. Новая и Новейшая история стран Западной Европы и Америки. — М.:Филол. о-во «СЛОВО»; Эксмо, 2004. — Стр. 4.
- Маныкин А. С. Новая и Новейшая история стран Западной Европы и Америки. — М.: Филол. о-во «СЛОВО»; Эксмо, 2004. — Стр. 6.
- http://www.dal.by/news/174/27-01-16-14/
- http://www.belarus.by/ru/travel/military-history-tourism/war-of-1812 Архівавана 2 верасня 2016.
- http://www.dal.by/news/1/08-01-14-2/
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Novy chas znachenni Novy chas ci novaya gistoryya peryyad u gistoryi chalavectva yaki znahodzicca pamizh Syarednyavechcham i Najnoyshym chasam U dadzeny adrezak chasu adbyvaecca yzniknenne novaj cyvilizacyi novaj sistemy adnosin i mashtabnaya ekspansiya Zahodnyaj Eyropy y inshyya rayony svetu Gety adrezak peryyadu susvetnaj gistoryi haraktaryzuecca kalanizacyyaj i besprecedentnaj sprobaj Ispanskaj i Brytanskaj imperyj padparadkavac syabe i svaim intaresam uves svet Gety praces supravadzhaysya masavym znishchennem karennoga naselnictva Paynochnaj i Paydnyovaj Ameryki a taksama uzniknennem rabstva dlya shmatlikih afrykanskih naroday Peryyadyzacyya Dlya Gegelya Novy chas nyam Die neue Zeit pachynaecca z Refarmacyi Pachatak Novaga chasu zvyazvali z angelskaj revalyucyyaj syaredziny XVII stagoddzya Refarmacyyaj 1517 adkryccyom ispancami u 1492 godze Novaga Svetu i padzennem Kanstancinopalya 1453 Razglyad padzej zvyazanyh z Novym chasam zavyarshaecca Pershaj susvetnaj vajnoj 1914 1918 Ўnutry epohi Novaga chasu zvychajna vyluchayucca dva podetapa ih myazhoj sluzhyc kanchatak Napaleonayskih vojnay i pachatak pracy Venskaga kangresa Vyalikiya geagrafichnyya adkrycci Adnoj z samyh vazhnyh zmen stala pashyrenne vyadomaj eyrapejcam terytoryi kulturnaj ajkumeny Za velmi karotki peryyad kanec XV stagoddzya pachatak XVI stagoddzya eyrapejskiya maraplaycy abminuli Afryku praklali marski shlyah u Indyyu adkryli novy kantynent Ameryku i zdzejsnili krugasvetnae plavanne Harakterna shto menavita adkryccyo Kalumbam Ameryki 1492 g prynyata lichyc simvalichnym zakanchennem Syarednih stagoddzyay Getyya vandroyki byli b nemagchymy bez peradumoy galoynymi z yakih z yaylyayucca vynahodstva kompasa i stvarenne sudna zdolnaga peraadolvac velizarnyya adleglasci y adkrytym mory Cikava shto pershae z getyh vynahodak zroblena zadoyga da nastuplennya Novaga chasu Tak kompas byy vynajdzeny y Kitai yashche y III stagoddzi da n e Prayda gety typ kompasa yaki yyaylyay saboj namagnichany metalichny pradmet yaki lyazhyc na adpaliravanaj plascine y forme razliynoga lyzhki byy neprydatny dlya marahodstva adnak novae vynahodnictva pranikla y Eyropu tolki y XIII stagoddzi praz pasyarednictva arabay yakiya pachali yzhyvac kompas u XII stagoddzi Kalanizacyya Ameryki geta pracyagly praces zavayovy eyrapejcami terytoryi Paynochnaj i Paydnyovaj Ameryki yaki prahodziy z momantu adkryccya getaj chastcy sveta y 1492 godze da kanca XVIII stagoddzya Eyrapejskaya kalanizacyya pryvyala da tragedyi byasprykladnyh i besprecedentnyh mashtabay zmyanshennya kolkasci naselnictva Ameryki y vyniku dzeyannyay eyrapejskih kalanizataray i ih nashchadkay u tym liku vymiranne ad zanesenyh imi hvarob z momantu yae adkryccya Hrystaforam Kalumbam u 1492 godze i da kanca XX stagoddzya sklala yak myarkuecca 100 milyonay chalavek karennaga naselnictva Ameryki Da syaredziny XVI stagoddzya daminavanne Ispanii na amerykanskim kantynence bylo amal absalyutnym kalaniyalnyya yladanni yakiya raspascerlisya ad mysa Gorn da Nyu Meksika prynosili velizarnyya dahody karaleyskaj kazne Sproby inshyh eyrapejskih dzyarzhay zasnavac kalonii y Amerycy ne yvyanchalisya prykmetnymi pospehami Ale y toj zha chas stay zmyanyacca balans sil u Starym Svece karali tracili patoki srebra i zolata z kalonij i mala cikavilisya gaspadarkaj metrapolii yakaya pad cyazharam neefektyynaga karumpavanaga administracyjnaga aparata klerykalnaga zasillya i adsutnasci stymulay da madernizacyi stala ysyo bolsh adstavac ad ekanomiki Anglii Ispaniya pastupova strachvala status galoynaj eyrapejskaj dzyarzhavy Shmatgadovaya vajna y Niderlandah velizarnyya srodki yakiya vydatkoyvayucca na baracbu z Refarmacyyaj pa ysyoj Eyrope kanflikt z Angliyaj paskoryli zakat Ispanii Aposhnyaj kroplyaj stala gibel Neperamozhnaj Armady y 1588 godze Paslya tago yak angelskiya admiraly a y bolshaj stupeni zhorstki shtorm razgramili samy bujny flot tago chasu Ispaniya adyshla y cen nikoli bolsh ne akryyayshy ad getaga ydaru Lidarstva y estafece kalanizacyi perajshlo da Anglii Francyi i Niderlanday Refarmacyya Refarmacyya lac Reformatio vypraylenne peratvarenne peraytvarenne refarmavanne shyroki religijny i gramadska palitychny ruh u Zahodnyaj i Centralnaj Eyrope XVI pachatku XVII stagoddzya nakiravany na refarmavanne katalickaga hrysciyanstva y adpavednasci z Bibliyaj Vyniki refarmacyjnaga ruhu nemagchyma aharaktaryzavac adnaznachna Z adnago boku katalicki svet yaki ab yadnoyvay yse narody Zahodnyaj Eyropy pad duhoynym kiraynictvam papy rymskaga spyniy isnavanne Adzinaya katalickaya carkva byla zamenena mnostvam nacyyanalnyh cerkvay yakiya chasta znahodzilisya y zalezhnasci ad sveckih kiraynikoy tady yak ranej kliryki magli apelyavac da papy y yakasci arbitra Z inshaga boku nacyyanalnyya carkvy spryyali rostu nacyyanalnaj svyadomasci naroday Eyropy Pry getym istotna padvysiysya kulturny i adukacyjny yzroven zhyharoy Paynochnaj Eyropy yakaya da getaga byla yak by uskrainaj Hrysciyanskaga Svetu neabhodnasc vyvuchennya Biblii pryvodzila da rostu yak pachatkovyh navuchalnyh ustanoy u asnoynym u forme carkoyna pryhodskih shkol tak i vyshejshyh shto vyyavilasya y stvarenni universitetay dlya padryhtoyki kadray nacyyanalnaj carkvy Dlya nekatoryh moy specyyalna byla raspracavana pismennasc kab mec magchymasc vydavac na ih Bibliyu Angelskaya revalyucyya vyadomaya taksama yak angelskaya gramadzyanskaya vajna u Anglii Slaynaya revalyucyya praces perahodu y Anglii ad absalyutnaj manarhii da kanstytucyjnaj pry yakoj ulada karalya abmezhavana uladaj parlamenta taksama garantavany gramadzyanskiya svabody Revalyucyya adkryla shlyah da pramyslovaga peravarotu y Anglii i kapitalistychnaga razviccya krainy Vajna za nezalezhnasc ZShA Vajna za nezalezhnasc ZShA 1775 1783 vajna pamizh Vyalikabrytaniyaj i layalistami layalnymi zakonnamu uradu brytanskaj karony z adnago boku i revalyucyyanerami 13 brytanskih kalonij patryyotami z drugoga yakiya abvyascili svayu nezalezhnasc ad Vyalikabrytanii yak samastojnae sayuznuyu dzyarzhavu y 1776 godze Pramyslovaya revalyucyya Pramyslovaya revalyucyya perahod ad ruchnoj pracy da mashynnaj ad manufaktury da fabryki perahod ad peravazhna agrarnaj ekanomiki da industryyalnaj vytvorchasci u vyniku yakoga adbylasya transfarmacyya agrarnaga gramadstva y industryyalnae Pramyslovy peravarot adbyvaysya y roznyh krainah ne adnachasova ale y celym mozhna lichyc shto peryyad kali adbyvalisya getyya zmeny pachynaysya ad drugoj palovy XVIII stagoddzya i pracyagvaysya na pracyagu XIX stagoddzya Harakternaj rysaj pramyslovaj revalyucyi z yaylyaecca imklivy rost vytvorchyh sil na baze bujnoj mashynnaj industryi i zacvyardzhenne kapitalizmu y yakasci panuyuchaj susvetnaj sistemy gaspadarki Vyalikaya francuzskaya revalyucyya Vyalikaya francuzskaya revalyucyya najbujnejshaya transfarmacyya sacyyalnaj i palitychnaj sistem Francyi yakaya adbylasya y kancy XVIII stagoddzya u vyniku yakoj byy znishchany stary paradak i Francyya z manarhii stala respublikaj de yure svabodnyh i roynyh gramadzyan Deviz Svaboda roynasc braterstva Pachatkam revalyucyi stala yzyacce Bastylii 14 lipenya 1789 goda a yae zakanchennem roznyya gistoryki lichac 27 lipenya 1794 Termidaryyanski peravarot abo 9 listapada 1799 goda Peravarot 18 bryumera Napaleonayskiya vojny Napaleonayskiya vojny vojny yakiya vyalisya Napaleonam I z roznymi dzyarzhavami Eyropy kali yon byy Pershym konsulam i imperataram listapad 1799 cherven 1815 U 1812 g Napaleon sa svaim vojskam pryjshoy z vajnoj i na belaruskuyu zyamlyu Geta vajna stala sapraydy vyalikaj tragedyyaj dlya belaruskaga naroda yaki straciy u bayah ad goladu i razruhi milyon chalavek kozhnaga chacvyortaga Venski kangres Venski kangres 1814 1815 gg agulnaeyrapejskaya kanferencyya padchas yakoj byla vypracavana sistema dagavoray nakiravanyh na adnaylenne feadalna absalyutysckih manarhij razburanyh francuzskaj revalyucyi 1789 goda i napaleonayskimi vojnami i byli vyznachany novyya mezhy dzyarzhay Eyropy Paystanne dzekabrystay Paystanne dzekabrystay sproba dzyarzhaynaga peravarotu yakaya adbylasya y Pecyarburgu stalicy Rasijskaj imperyi 14 26 snezhnya 1825 goda Paystanne bylo arganizavana grupaj dvaran adnadumcay mnogiya z ih byli aficerami gvardyi Yany pasprabavali vykarystoyvac gvardzejskiya chasci dlya nedapushchennya ystuplennya na tron Mikalaya I Metaj zmoyshchykay bylo skasavanne samadzyarzhayya i admena prygonnaga prava Paystanne ashalamlyalna adroznivalasya ad zmoy epohi palacavyh peravarotay pa svaih metah i mela najmacnejshy rezanans u rasijskim gramadstve akazayshy znachny payplyy na gramadska palitychnae zhyccyo Pershaya opiumnaya vajna Pershaya opiumnaya vajna 1840 1842 vajna Vyalikabrytanii suprac imperyi Cyn Metaj angelskih vojskay byla abarona gandlyovyh intaresay Vyalikabrytanii y Kitai i pashyrenne gandlyu u pershuyu chargu opiyumam adsyul nazva yakomu perashkadzhala kitajskaya palityka zabarony marski gandlyu Angliya zmagla naladzic masiravanuyu pastayku opiumu na terytoryyu Kitaya atrymlivayuchy velizarnyya materyyalnyya kashtoynasci zolata srebra i meh Akramya tago dasyagalasya i vaenna strategichnaya meta razlazhenne kitajskaj armii chynavenstva naroda stratu imi voli da supracivu U vyniku z metaj pazbavicca ad razbeshchvalnaga yplyvu opiumu i vyratavannya krainy kitajski imperatar y 1839 godze pachay masiravanuyu aperacyyu pa kanfiskacyi i znishchennyu zapasay opiyumu y Kantone Kalaniyalnyya suda z gruzam opiumu prosta pachali tapic y mory Faktychna geta byla pershaya y svece sproba baracby z narkagandlem na yzroyni dzyarzhavy Londan adreagavay vajnoj pachalisya Opiumnyya vajny Kitaj pacyarpey parazu i vymushany byy prynyac kabalnyya ymovy angelskaj dzyarzhaynaj narkamafii Geta prynosila angelskaj elice velizarnyya prybytku u tym liku i Brytanskaj karaleyskaj syam i Straty dlya Kitaya byli strashnyya u narkatychnym durmane ginuli celyya pakalenni plyus intelektualnaya i fizichnaya degradacyya naroday Tolki y 1905 godze ylady Kitaya zmagli prynyac i pachac vykonvac pragramu paetapnaj zabarony opiumu Da cyaperashnyaga chasu y Kitai samaya zhorstkaya y svece antynarkatychnaya palityka a baracba z narkotykami najvazhnejshaya zadacha dzyarzhavy Padsadzili na opium i angelskih pracoynyh prykladna 5 naselnictva Anglii Paystanne sipayay Paystanne sipayay taksama Indyjskae narodnae paystanne 1857 1859 Sipajskoe paystanne myacezh indyjskih saldat suprac unutreindyjskaj palityki angelcay u 1857 1859 gadah Paystanne pachalosya na poynachy ad Bengalii da Pendzhaba i y centralnaj Indyi Asnoynaya inicyyatyva byla raspachataya z boku armii i nezadoyga da getaga adhileny ad ulady maharadzha ale y nekatoryh ablascyah yago padtrymali syalyane i yano peratvarylasya y agulnae paystanne Deli byy zahopleny paystancami adnak paznej byy akruzhany i yzyaty anglichanami Paystanne paklala kanec ylady Brytanskaj Ost Indskaj kampanii i pryvyalo da zameny pramym praylennem angelskaj karony Paystanne vyklikala burnuyu hvalyu samyh raznastajnyh vodgukay yak u angelskih prese i litaratury uklyuchayuchy ultrrasisckiya vykazvanni Charlza Dzikensa tak i za yae mezhami asabliva y Francyi dze peynyya koly vykazvalisya za sayuz z Rasijskaj imperyyaj z metaj vycyasnennya Vyalikabrytanii z Azii Gramadzyanskaya vajna y ZShA Gramadzyanskaya vajna y ZShA vajna Poynachy i Poydnya angl American Civil War 1861 1865 gadoy vajna pamizh shtatami Poynachy i 11 rabayladalnickaga shtatami Poydnya Bayavyya dzeyanni pachalisya z abstrelu forta Samter 12 krasavika 1861 goda i zavyarshylisya zdachaj reshtkay armii paydnyoycay pad kamandavannem generala K Smita 26 maya 1865 gady U hodze vajny adbylosya kalya 2 tysyach bitvay Vynik vajny admena rabstva Pershaya susvetnaya vajna Pershaya susvetnaya vajna 1914 1918 gg adzin z samyh kryvavyh uzbroenyh kanfliktay u gistoryi chalavectva Pachatkova vajna vyalasya 8 krainami u kancy 38 z agulnaj kolkascyu naselnictva zvysh 1 5 mlrd chal Pracyagvalasya 51 mesyac i 2 tydni chalavechyya straty ysih bakoy kalya 9 5 mln zabityh kalya 20 mln paranenyh Lyutayskaya revalyucyya Lyutayskaya revalyucyya 1917 goda y Rasii padzei y Petragradze u vyniku yakih imperatar Mikalaj II adroksya ad pasady Revalyucyjnyya padzei ahapili peryyad kanca lyutaga pachatku sakavika 1917 g pa yuliyanskim kalendary yaki dzejnichay u toj chas u Rasii Lyutayskaya revalyucyya pachalasya yak styhijny pratest narodnyh mas yakomu spryyay i vostry palitychny kryzis u vyarhah rezkaya nezadavolenasc liberalna burzhuaznyh kolay samadzyarzhaynaj palitykaj cara Hlebnyya bunty antyvaennyya mityngi demanstracyi stachki na pramyslovyh pradpryemstvah gorada naklalisya na nezadavolenasc shmattysyachnaga stalichnaga garnizona yaki daluchyysya da narodnyh mas U vyniku da ylady pryjshoy Chasovy yrad 2 15 sakavika 1917 26 kastrychnika 8 listapada 1917 Kastrychnickaya revalyucyya Kastrychnickaya revalyucyya inshyya nazvy Kastrychnicki peravarot Kastrychnickae paystanne Balshavicki peravarot adna z najbujnejshyh palitychnyh padzej XX stagoddzya yakaya payplyvala na dalejshy hod susvetnaj gistoryi U vyniku revalyucyi pachalasya Gramadzyanskaya vajna byy zvergnuty Chasovy yrad i da ylady pryjshoy yrad sfarmavany II Userasijskim z ezdam Savetay absalyutnaya bolshasc delegatay yakoga skladalasya z balshavikoy Peradzel svetu Padchas peradzelu paslyavaennaga svetu mnogiya eyrapejskiya krainy akupavali dzyarzhavy Afryki Azii i Blizkaga Ushodu tym samym zaklayshy peradumovy krovapralitnym uzbroenym kanfliktam u nastupnyya gady ZnoskiManykin A S Novaya i Novejshaya istoriya stran Zapadnoj Evropy i Ameriki M Filol o vo SLOVO Eksmo 2004 Str 4 Manykin A S Novaya i Novejshaya istoriya stran Zapadnoj Evropy i Ameriki M Filol o vo SLOVO Eksmo 2004 Str 6 http www dal by news 174 27 01 16 14 http www belarus by ru travel military history tourism war of 1812 Arhivavana 2 verasnya 2016 http www dal by news 1 08 01 14 2