Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Пінскі езуіцкі калегіум — колішняя каталіцкая сярэдняя навучальная ўстанова ў Пінску. Будынак калегіума — помнік архітэктуры барока XVII стагоддзя, размешчаны ў гістарычным цэнтры г. Пінска. Калегіум разам з мураваным касцёлам Св. Станіслава (пабудаваны ў 1636—1646 гг., разбураны ў 1956 г.) уваходзіў у ансамбль кляштара езуітаў.
| Славутасць | |
| Пінскі езуіцкі калегіум | |
|---|---|
 | |
| 52°06′39″ пн. ш. 26°06′15″ у. д.HGЯO | |
| Краіна | |
| Месцазнаходжанне | |
 | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя
Езуіты былі запрошаны ў Пінск у 1630 годзе стольнікам , які падарыў ім уласны дом. У 1651—1738 гг. узведзены з цэглы (паводле іншых звестак — у 1631—1635 гг.). У 1640-х гг. пры кляштары быў пабудаваны велічны барочны касцёл Св. Станіслава. Пры кляштары ў 1638 г. пачала сваю дзейнасць філасофска-тэалагічная школа, якую штогод наведвалі да 50 дзяцей мясцовых жыхароў.
Яшчэ ў 1638 годзе езуіцкі кляштар атрымаў статус калегіума, дзе акрамя багаслоўскіх выкладаліся і шматлікія іншыя дысцыпліны: замежныя мовы, літаратура, логіка, гісторыя, геаграфія, фізіка і г.д. Пад канец XVII стагоддзя тут штогод колькасць навучэнцаў складала 700 чалавек з усёй Рэчы Паспалітай. Пры калегіуме дзейнічалі музыкальная бурса (з 1645 г.), тыпаграфія, бібліятэка, бальніца для бедных, аптэка.
У сярэдзіне XVII стагоддзя ў сценах калегіума прапаведаваў езуіт Андрэй Баболя, які ў 1657 годзе за сваю місіянерскую дзейнасць ён закатаваны казакамі.
У 1773 г. ордэн езуітаў быў распушчаны. У 1787 годзе будынак калегіума ператварыўся ў рэзідэнцыю ўніяцкага біскупа, а ў 1800 годзе яго аддалі пад мужчынскі праваслаўны Богаяўленскі манастыр.
У 1919 г. у Пінск вярнуліся езуіты, у 1923 аднавілася навучальная дзейнасць, у 1925 г. была адкрыта духоўная семінарыя, а з 1937 года пачаў дзейнасць навіцыят. Пасля ўз’яднання Заходняй Беларусі з БССР у 1939 г. у былым кляштары размясціліся адміністрацыйныя і грамадскія ўстановы. У час Вялікай Айчыннай вайны езуіцкі комплекс быў сур’ёзна пашкоджаны і меў патрэбу ў грунтоўным рамонце. У 1953 годзе калегіум атрымаў статус помніка гісторыі і культуры рэспубліканскага значэння. А ў 1965 годзе тут размясцілася Карцінная галерэя, у якой выстаўляліся творы са збораў Радзівілаў, творы Айвазоўскага, Шышкіна, Васняцова, Канчалоўскага і інш.
У 1980 годзе было прынята рашэнне аб поўнай перадачы будынка калегіума музею Беларускага Палесся. У 1996 праведзена маштабная рэстаўрацыя.
Архітэктура
Размешчаны ў гістарычным цэнтры горада, на пл. Леніна. Разам з касцёлам (пе збярогся) складаў ансамбль кляштара езуітаў.
Трохпавярховы Г-падобны ў плане будынак паўднёвым фасадам арыентаваны да набярэжнай р. Піна. Планіроўка 1-га паверха галерэйна-калідорная. Тут размяшчаліся класы, трапезная, службовыя памяшканні. 2-і і 3-і наверхі спланаваны па калідорнай сістэме з трохпралётнай схемай перакрыццяў. Крыжовыя скляпенні апіраюцца на масіўныя падоўжныя сцены (таўшчыня ў ніжніх паверхах 1.5—2 м). Тут былі жылыя і рабочыя памяшканні. Пад збудаваннем зроблены склепы. Рытм фасадаў ствараецца аконнымі праёмамі з ляпнымі абрамленнямі і крокам пілястраў 2 ніжніх ярусаў. Паўднёва-заходні вугал фланкіруе шасцігранная вежа-контрфорс, што ўмацоўвае сцены пры паніжэнні рэльефу да ракі. Будынак завершаны двухсхільным дахам з заломам. Яго тарцы ўпрыгожаны складанымі франтонамі з дэкаратыўнымі валютамі.
Вядомыя выкладчыкі
- Кароль Вырвіч (1717—1793) — гісторык, географ, педагог.
Вядомыя выпускнікі
Зноскі
- 1211. // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1984. — Брэсцкая вобласць. — 368 с., іл.
Літаратура
- Республика Беларусь : энциклопедия. [В 7 т.]. Т. 6. — Минск, 2008.
- Туристская энциклопедия Беларуси. — Минск, 2007.
- Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — ISBN 5-85700-078-5.
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 12: Палікрат — Праметэй / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 12. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0198-2 (т. 12).
- 1211. // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1984. — Брэсцкая вобласць. — 368 с., іл.
- Каталіцкія храмы Беларусі / А. М. Кулагін. — Мінск, 2008.
- Каталіцкія храмы на Беларусі : энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін. — Мінск, 2000.
- Габрусь Т. В. Мураваныя харалы: Сакральная архітэктура беларускага барока / Т. В. Габрусь. Мн.: Ураджай, 2001.— 287 с.: іл. ISBN 985-04-0499-X, с. 160—163.
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Пінскі езуіцкі калегіум- Пінскі езуіцкі калегіум на сайце Глобус Беларусі (руск.)
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Pinski ezuicki kalegium kolishnyaya katalickaya syarednyaya navuchalnaya ystanova y Pinsku Budynak kalegiuma pomnik arhitektury baroka XVII stagoddzya razmeshchany y gistarychnym centry g Pinska Kalegium razam z muravanym kascyolam Sv Stanislava pabudavany y 1636 1646 gg razburany y 1956 g uvahodziy u ansambl klyashtara ezuitay SlavutascPinski ezuicki kalegium52 06 39 pn sh 26 06 15 u d H G Ya OKraina BelarusMescaznahodzhanne Pinsk Medyyafajly na VikishovishchyGistoryyaPinski ezuicki kalegium Ezuity byli zaproshany y Pinsk u 1630 godze stolnikam uk yaki padaryy im ulasny dom U 1651 1738 gg uzvedzeny z cegly pavodle inshyh zvestak u 1631 1635 gg U 1640 h gg pry klyashtary byy pabudavany velichny barochny kascyol Sv Stanislava Pry klyashtary y 1638 g pachala svayu dzejnasc filasofska tealagichnaya shkola yakuyu shtogod navedvali da 50 dzyacej myascovyh zhyharoy Yashche y 1638 godze ezuicki klyashtar atrymay status kalegiuma dze akramya bagasloyskih vykladalisya i shmatlikiya inshyya dyscypliny zamezhnyya movy litaratura logika gistoryya geagrafiya fizika i g d Pad kanec XVII stagoddzya tut shtogod kolkasc navuchencay skladala 700 chalavek z usyoj Rechy Paspalitaj Pry kalegiume dzejnichali muzykalnaya bursa z 1645 g typagrafiya bibliyateka balnica dlya bednyh apteka U syaredzine XVII stagoddzya y scenah kalegiuma prapavedavay ezuit Andrej Babolya yaki y 1657 godze za svayu misiyanerskuyu dzejnasc yon zakatavany kazakami U 1773 g orden ezuitay byy raspushchany U 1787 godze budynak kalegiuma peratvaryysya y rezidencyyu yniyackaga biskupa a y 1800 godze yago addali pad muzhchynski pravaslayny Bogayaylenski manastyr Kompleks klyashtara da zrujnavannya kascyolaTarec U 1919 g u Pinsk vyarnulisya ezuity u 1923 adnavilasya navuchalnaya dzejnasc u 1925 g byla adkryta duhoynaya seminaryya a z 1937 goda pachay dzejnasc navicyyat Paslya yz yadnannya Zahodnyaj Belarusi z BSSR u 1939 g u bylym klyashtary razmyascilisya administracyjnyya i gramadskiya ystanovy U chas Vyalikaj Ajchynnaj vajny ezuicki kompleks byy sur yozna pashkodzhany i mey patrebu y gruntoynym ramonce U 1953 godze kalegium atrymay status pomnika gistoryi i kultury respublikanskaga znachennya A y 1965 godze tut razmyascilasya Karcinnaya galereya u yakoj vystaylyalisya tvory sa zboray Radzivilay tvory Ajvazoyskaga Shyshkina Vasnyacova Kanchaloyskaga i insh U 1980 godze bylo prynyata rashenne ab poynaj peradachy budynka kalegiuma muzeyu Belaruskaga Palessya U 1996 pravedzena mashtabnaya restayracyya ArhitekturaPlan ansamblya Razmeshchany y gistarychnym centry gorada na pl Lenina Razam z kascyolam pe zbyarogsya skladay ansambl klyashtara ezuitay Kalegium z ushoduRazrez budynka kalegiuma Trohpavyarhovy G padobny y plane budynak paydnyovym fasadam aryentavany da nabyarezhnaj r Pina Planiroyka 1 ga paverha galerejna kalidornaya Tut razmyashchalisya klasy trapeznaya sluzhbovyya pamyashkanni 2 i i 3 i naverhi splanavany pa kalidornaj sisteme z trohpralyotnaj shemaj perakryccyay Kryzhovyya sklyapenni apirayucca na masiynyya padoyzhnyya sceny tayshchynya y nizhnih paverhah 1 5 2 m Tut byli zhylyya i rabochyya pamyashkanni Pad zbudavannem zrobleny sklepy Rytm fasaday stvaraecca akonnymi prayomami z lyapnymi abramlennyami i krokam pilyastray 2 nizhnih yarusay Paydnyova zahodni vugal flankirue shascigrannaya vezha kontrfors shto ymacoyvae sceny pry panizhenni relefu da raki Budynak zavershany dvuhshilnym daham z zalomam Yago tarcy yprygozhany skladanymi frantonami z dekaratyynymi valyutami Vyadomyya vykladchykiKarol Vyrvich 1717 1793 gistoryk geograf pedagog Vyadomyya vypusknikiKarol Vyrvich 1717 1793 gistoryk geograf pedagog Macej Butrymovich 1745 1814 dzyarzhayny dzeyach Francishak Karay 1731 1802 belaruski arhitektar pradstaynik arhitektury baroka pedagog Znoski1211 Zbor pomnikay gistoryi i kultury Belarusi AN BSSR In t mastactvaznaystva etnagrafii i falkloru Red kal S V Marceley gal red i insh Mn BelSE 1984 Bresckaya voblasc 368 s il LitaraturaAb ekt Dzyarzhaynaga spisa gistoryka kulturnyh kashtoynascej Respubliki Belarus shyfr 112G000536 Respublika Belarus enciklopediya V 7 t T 6 Minsk 2008 Turistskaya enciklopediya Belarusi Minsk 2007 Arhitektura Belarusi Encyklapedychny davednik Mn BelEn 1993 620 s ISBN 5 85700 078 5 Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 12 Palikrat Prametej Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2001 T 12 576 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0198 2 t 12 1211 Zbor pomnikay gistoryi i kultury Belarusi AN BSSR In t mastactvaznaystva etnagrafii i falkloru Red kal S V Marceley gal red i insh Mn BelSE 1984 Bresckaya voblasc 368 s il Katalickiya hramy Belarusi A M Kulagin Minsk 2008 Katalickiya hramy na Belarusi encyklapedychny davednik A M Kulagin Minsk 2000 Gabrus T V Muravanyya haraly Sakralnaya arhitektura belaruskaga baroka T V Gabrus Mn Uradzhaj 2001 287 s il ISBN 985 04 0499 X s 160 163 SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Pinski ezuicki kalegium Pinski ezuicki kalegium na sajce Globus Belarusi rusk