Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Файлавая сістэма – гэта спецыфічны спосаб захоўвання і арганізацыі іменаваных даных на носьбітах інфармацыі у камп'ютарах, а таксама ў розным іншым электронным абсталяванні: лічбавых камерах, мабільных тэлефонах і г.д. Файлавая сістэма вызначае фармат зместу і спосаб фізічнага захоўвання інфармацыі, якую прынята групаваць у выглядзе файлаў. Канкрэтная файлавая сістэма вызначае памер імя файла (папкі), максімальны магчымы памер файла і падзела, набор атрыбутаў файлу. Некаторыя файлавыя сістэмы прапануюць сэрвісныя магчымасці, напрыклад, ці файлаў.
Файлавая сістэма звязвае з аднаго боку і для доступу да файлаў — з іншага. Калі прыкладная праграма звяртаецца да файла, яна не мае аніякага уяўлення аб тым, якім чынам размешчана інфармацыя ў канкрэтным файле, таксама, як і на якім фізічным тыпе носьбіта(CD, цвёрдым дыску, магнітнай стужцы, блоку флэш-памяці ці іншым) ён запісаны. Усё, што ведае праграма — гэта імя файла, яго памер і атрыбуты. Гэтыя даныя яна атрымоўвае ад файлавай сістэмы. Менавіта файлавая сістэма вызначае, дзе і як будзе запісаны файл на фізічным носьбіце (напрыклад, цвёрдым дыску).
З пункту гледжання аперацыйнай сістэмы, увесь дыск уяўляе сабой набор кластараў (як правіла, памерам 512 байтаў і болей). Драйверы файлавай сістэмы арганізуюць кластары у файлы і каталогі (якія насамрэч з'яўляюцца файламі, што ўтрымліваюць спіс файлаў у гэтым каталозе). Гэтыя ж драйверы адсочваюць, якія з кластараў у цяперашні час ужываюцца, якія вольныя, якія пазначаны няспраўнымі.
Аднак файлавая сістэма не абавязкова наўпрост звязана з фізічным . Існуюць , а таксама сеткавыя файлавыя сістэмы, якія з'яўляюцца толькі спосабам доступу да файлаў, што знаходзяцца на аддаленым камп'ютары.
Іерархія каталогаў
Практычна заўсёды файлы на дысках аб'яднаны ў каталогі.
У найпростым выпадку ўсё файлы на дадзеным дыску захоўваюцца ў адным каталогу. Такая аднаўзроўневая схема ужывалася ў і ў першай версіі MS-DOS 1.0. Іерархічная файлавая сістэма з укладзенымі адзін у другі каталогамі упершыню з'явілася ў , потым у UNIX.
Wiki.txt Tornado.jpg Notepad.exe (Аднаўзроўневая файлавая сістэма)
Каталогі на розных дысках могуць ствараць некалькі асобных дрэваў, як у DOS/Windows, ці ж яднацца у адно дрэва, агульнае для ўсіх дыскаў, як у UNIX-падобных сістэмах.
C: \Program files \CDEx \CDEx.exe \CDEx.hlp \mppenc.exe \Мае дакументы \Wiki.txt \Tornado.jpg D: \Music \ABBA \1974 Waterloo \1976 Arrival \Money, Money, Money.ogg \1977 The Album (Іерархічная файлавая сістэма Windows/DOS)
У UNIX існуе толькі адзін каранёвы каталог, а усе астатнія файлы і каталогі укладзены ў яго. Каб атрымаць доступ да файлаў і каталогаў на якім-небудзь дыску, патрэбна гэты дыск камандай mount. Напрыклад, каб адчыніць файлы на CD, трэба, кажучы простай мовай, сказаць аперацыйнай сістэме: «вазьмі файлавую сістэму на гэтым кампакт-дыску і пакажы яе ў каталозе /mnt/cdrom». Усе файлы і каталогі, што знаходзяцца на CD, з'явяцца у гэтым каталозе /mnt/cdrom, які завецца пунктам мантавання (англ.: mount point). У большасці UNIX-падобных сістэм здымныя дыскі (дыскеты і CD), флэш-носьбіты і іншыя вонкавыя прылады захоўвання даных мантуюць у каталог /mnt, /mount ці /media. Unix і UNIX-падобныя аперацыйныя сістэмы таксама дазваляюць аўтаматычна мантаваць дыскі пры загрузцы аперацыйнай сістэмы.
/usr /bin /arch /ls /raw /lib /libhistory.so.5.2 /libgpm.so.1 /home /lost+found /host.sh /guest /Pictures /example.png /Video /matrix.avi /news /lost_ship.mpeg (Іерархічная файлавая сістэма ў Unix і UNIX-падобных аперацыйных сістэмах)
Звярніце увагу на ужыванне у файлавых сістэмах Windows, UNIX і UNIX-падобных аперацыйных сістэмах (У Windows ужываецца адваротны слэш «\», а ў UNIX і UNIX-падобных аперацыйных сістэмах просты слэш «/»)
Акрамя таго, варта адзначыць, што вышэйапісаная сістэма дазваляе мантаваць не толькі файлавыя сістэмы фізічных прылад, але і асобныя каталогі (параметр --bind) ці напрыклад (опцыя loop). Такія надстройкі, як , дазваляюць таксама мантаваць целы каталог на FTP і яшчэ вельмі вялікую колькасць розных рэсурсаў.
Яшчэ больш складаная структура ужываецца ў і . У гэтых файлавых сістэмах кожны файл ўяўляе сабой набор атрыбутаў. Атрыбутамі лічацца не толькі традыцыйныя толькі чытанне, сістэмны, але і назва файла, памер і нават змест. Такім чынам, для і тое, што захоўваецца ў файле, — гэта толькі адзін з яго атрыбутаў.
Калі прытрымлівацца гэтай логікі, адзін файл можа ўтрымліваць некалькі варыянтаў змесціва. Такім чынам, у адным файле можна захоўваць некалькі версій аднаго дакумента, а таксама дадатковыя дадзеныя (іконка файла, звязаная з файлам праграма). Такая арганізацыя тыповая для на .
Класіфікацыя файлавых сістэм
Па прызначэнню файлавыя сістэмы можна класіфікаваць на наступныя катэгорыі.
- Для носьбітаў з (напрыклад, цвёрды дыск): , , і інш. Так як доступ да дыскаў у разы марудней, чым доступ да аператыўнай памяці, для паляпшэння прадукцыйнасці ў шматлікіх файлавых сістэмах ужываецца асінхронны запіс зменаў на дыск. Для гэтаго ужываецца альбо , напрыклад у , , , , , альбо механізм і інш. Журналяванне шырока распаўсюджана ў Linux, ужываецца ў NTFS. — у BSD сістэмах.
- Для носьбітаў з (напрыклад, [[магнітная стужка|магнітныя стужкі і інш.
- Для аптычных носьбітаў — CD і DVD: , , і інш.
- : і інш.
- Сеткавыя файлавыя сістэмы: , , , GmailFS Архівавана 7 ліпеня 2009. і інш.
- Для флэш-памяці: , , .
- Трошкі выпадаюць з агульнай класіфікацыі спецыялізаваныя файлавыя сістэмы: (менавіта файлавай сістэмай з'яўляецца толькі частка ZFS), (г. з. кластарная файлавая сістэма, якая прызначана для захоўвання іншых файлавых сістэм) і інш.
Задачы файлавай сістэмы
Асноўныя функцыі любой файлавай сістэмы накіраваны на вырашэнне наступных задач:
- іменаванне файлаў;
- праграмны інтерфейс работы з файламі для праграм;
- адлюстраванне лагічнай мадэлі файлавай сістэмы на фізічную арганізацыю сховішча даных;
- арганізацыя ўстойлівасці файлавай сістэмы да збояў сілкавання, памылак апаратных і праграмных сродкаў;
- змяшчэнне параметраў файла, неабходных для правільнага яго ўзаемадзеяння з іншымі аб'ектамі сістэмы (ядро, праграмы і інш.).
У шматкарыстальніцкіх сістэмах з'яўляецца яшчэ адна задача: ахова файлаў аднаго карыстальніка ад несанкцыянаванага доступу іншага карыстача, а таксама забеспячэнне сумеснай работы з файламі, напрыклад, пры адкрыцці файла адным з карыстальнікаў, для іншых гэты ж файл часова будзе даступны толькі ў рэжыме «толькі чытанне».
Зноскі
- У сучасных (2010 год) цвёрдых дысках, памер кластара стаў 4096 байтаў
- Тут ствараецца , што служыць пасярэднікам паміж рознымі фарматамі файлавых сістэм.
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
U getaj staronki nyama praveranyh versij hutchej za ysyo yae yakasc ne acenvalasya na adpavednasc standartam Fajlavaya sistema geta specyfichny sposab zahoyvannya i arganizacyi imenavanyh danyh na nosbitah infarmacyi u kamp yutarah a taksama y roznym inshym elektronnym abstalyavanni lichbavyh kamerah mabilnyh telefonah i g d Fajlavaya sistema vyznachae farmat zmestu i sposab fizichnaga zahoyvannya infarmacyi yakuyu prynyata grupavac u vyglyadze fajlay Kankretnaya fajlavaya sistema vyznachae pamer imya fajla papki maksimalny magchymy pamer fajla i padzela nabor atrybutay fajlu Nekatoryya fajlavyya sistemy prapanuyuc servisnyya magchymasci napryklad ci fajlay Fajlavaya sistema zvyazvae z adnago boku i dlya dostupu da fajlay z inshaga Kali prykladnaya pragrama zvyartaecca da fajla yana ne mae aniyakaga uyaylennya ab tym yakim chynam razmeshchana infarmacyya y kankretnym fajle taksama yak i na yakim fizichnym type nosbita CD cvyordym dysku magnitnaj stuzhcy bloku flesh pamyaci ci inshym yon zapisany Usyo shto vedae pragrama geta imya fajla yago pamer i atrybuty Getyya danyya yana atrymoyvae ad fajlavaj sistemy Menavita fajlavaya sistema vyznachae dze i yak budze zapisany fajl na fizichnym nosbice napryklad cvyordym dysku Z punktu gledzhannya aperacyjnaj sistemy uves dysk uyaylyae saboj nabor klastaray yak pravila pameram 512 bajtay i bolej Drajvery fajlavaj sistemy arganizuyuc klastary u fajly i katalogi yakiya nasamrech z yaylyayucca fajlami shto ytrymlivayuc spis fajlay u getym kataloze Getyya zh drajvery adsochvayuc yakiya z klastaray u cyaperashni chas uzhyvayucca yakiya volnyya yakiya paznachany nyaspraynymi Adnak fajlavaya sistema ne abavyazkova nayprost zvyazana z fizichnym Isnuyuc a taksama setkavyya fajlavyya sistemy yakiya z yaylyayucca tolki sposabam dostupu da fajlay shto znahodzyacca na addalenym kamp yutary Ierarhiya katalogayPraktychna zaysyody fajly na dyskah ab yadnany y katalogi U najprostym vypadku ysyo fajly na dadzenym dysku zahoyvayucca y adnym katalogu Takaya adnayzroynevaya shema uzhyvalasya y i y pershaj versii MS DOS 1 0 Ierarhichnaya fajlavaya sistema z ukladzenymi adzin u drugi katalogami upershynyu z yavilasya y potym u UNIX Wiki txt Tornado jpg Notepad exe Adnayzroynevaya fajlavaya sistema Katalogi na roznyh dyskah moguc stvarac nekalki asobnyh drevay yak u DOS Windows ci zh yadnacca u adno dreva agulnae dlya ysih dyskay yak u UNIX padobnyh sistemah C Program files CDEx CDEx exe CDEx hlp mppenc exe Mae dakumenty Wiki txt Tornado jpg D Music ABBA 1974 Waterloo 1976 Arrival Money Money Money ogg 1977 The Album Ierarhichnaya fajlavaya sistema Windows DOS U UNIX isnue tolki adzin karanyovy katalog a use astatniya fajly i katalogi ukladzeny y yago Kab atrymac dostup da fajlay i katalogay na yakim nebudz dysku patrebna gety dysk kamandaj mount Napryklad kab adchynic fajly na CD treba kazhuchy prostaj movaj skazac aperacyjnaj sisteme vazmi fajlavuyu sistemu na getym kampakt dysku i pakazhy yae y kataloze mnt cdrom Use fajly i katalogi shto znahodzyacca na CD z yavyacca u getym kataloze mnt cdrom yaki zavecca punktam mantavannya angl mount point U bolshasci UNIX padobnyh sistem zdymnyya dyski dyskety i CD flesh nosbity i inshyya vonkavyya prylady zahoyvannya danyh mantuyuc u katalog mnt mount ci media Unix i UNIX padobnyya aperacyjnyya sistemy taksama dazvalyayuc aytamatychna mantavac dyski pry zagruzcy aperacyjnaj sistemy usr bin arch ls raw lib libhistory so 5 2 libgpm so 1 home lost found host sh guest Pictures example png Video matrix avi news lost ship mpeg Ierarhichnaya fajlavaya sistema y Unix i UNIX padobnyh aperacyjnyh sistemah Zvyarnice uvagu na uzhyvanne u fajlavyh sistemah Windows UNIX i UNIX padobnyh aperacyjnyh sistemah U Windows uzhyvaecca advarotny slesh a y UNIX i UNIX padobnyh aperacyjnyh sistemah prosty slesh Akramya tago varta adznachyc shto vyshejapisanaya sistema dazvalyae mantavac ne tolki fajlavyya sistemy fizichnyh prylad ale i asobnyya katalogi parametr bind ci napryklad opcyya loop Takiya nadstrojki yak dazvalyayuc taksama mantavac cely katalog na FTP i yashche velmi vyalikuyu kolkasc roznyh resursay Yashche bolsh skladanaya struktura uzhyvaecca y i U getyh fajlavyh sistemah kozhny fajl yyaylyae saboj nabor atrybutay Atrybutami lichacca ne tolki tradycyjnyya tolki chytanne sistemny ale i nazva fajla pamer i navat zmest Takim chynam dlya i toe shto zahoyvaecca y fajle geta tolki adzin z yago atrybutay Kali prytrymlivacca getaj logiki adzin fajl mozha ytrymlivac nekalki varyyantay zmesciva Takim chynam u adnym fajle mozhna zahoyvac nekalki versij adnago dakumenta a taksama dadatkovyya dadzenyya ikonka fajla zvyazanaya z fajlam pragrama Takaya arganizacyya typovaya dlya na Klasifikacyya fajlavyh sistemPa pryznachennyu fajlavyya sistemy mozhna klasifikavac na nastupnyya kategoryi Dlya nosbitay z napryklad cvyordy dysk i insh Tak yak dostup da dyskay u razy marudnej chym dostup da aperatyynaj pamyaci dlya palyapshennya pradukcyjnasci y shmatlikih fajlavyh sistemah uzhyvaecca asinhronny zapis zmenay na dysk Dlya getago uzhyvaecca albo napryklad u albo mehanizm i insh Zhurnalyavanne shyroka raspaysyudzhana y Linux uzhyvaecca y NTFS u BSD sistemah Dlya nosbitay z napryklad magnitnaya stuzhka magnitnyya stuzhki i insh Dlya aptychnyh nosbitay CD i DVD i insh i insh Setkavyya fajlavyya sistemy GmailFS Arhivavana 7 lipenya 2009 i insh Dlya flesh pamyaci Troshki vypadayuc z agulnaj klasifikacyi specyyalizavanyya fajlavyya sistemy menavita fajlavaj sistemaj z yaylyaecca tolki chastka ZFS g z klastarnaya fajlavaya sistema yakaya pryznachana dlya zahoyvannya inshyh fajlavyh sistem i insh Zadachy fajlavaj sistemyAsnoynyya funkcyi lyuboj fajlavaj sistemy nakiravany na vyrashenne nastupnyh zadach imenavanne fajlay pragramny interfejs raboty z fajlami dlya pragram adlyustravanne lagichnaj madeli fajlavaj sistemy na fizichnuyu arganizacyyu shovishcha danyh arganizacyya ystojlivasci fajlavaj sistemy da zboyay silkavannya pamylak aparatnyh i pragramnyh srodkay zmyashchenne parametray fajla neabhodnyh dlya pravilnaga yago yzaemadzeyannya z inshymi ab ektami sistemy yadro pragramy i insh U shmatkarystalnickih sistemah z yaylyaecca yashche adna zadacha ahova fajlay adnago karystalnika ad nesankcyyanavanaga dostupu inshaga karystacha a taksama zabespyachenne sumesnaj raboty z fajlami napryklad pry adkrycci fajla adnym z karystalnikay dlya inshyh gety zh fajl chasova budze dastupny tolki y rezhyme tolki chytanne ZnoskiU suchasnyh 2010 god cvyordyh dyskah pamer klastara stay 4096 bajtay Tut stvaraecca shto sluzhyc pasyarednikam pamizh roznymi farmatami fajlavyh sistem