Спара́льная гала́ктыка ( S) — адзін з асноўных тыпаў галактык, разнавіднасць галактык у паслядоўнасці Хабла, якія характарызуюцца наступнымі фізічнымі ўласцівасцямі:
- значны сумарны ;
- складаюцца з цэнтральнага балджа (амаль сферычнага патаўшчэння), акружанага дыскам:
- балдж мае падабенства з эліптычнай галактыкай, якая змяшчае мноства старых зорак — так званае «» — і нярэдка ў цэнтры;
- дыск з'яўляецца плоскай вярчальным утварэннем, якое складаецца з , маладых зорак «» і рассеяных зоркавых скопішчаў.
Спіральныя галактыкі названы так, таму што маюць усярэдзіне дыска яркія рукавы зоркавага паходжання, якія амаль распасціраюцца з балджа. Хоць часам іх нялёгка адрозніць (напрыклад, у флакулентных спіралях), гэтыя рукавы служаць асноўнай прыкметай, па якой спіральныя галактыкі адрозніваюцца ад лінзападобных галактык, для якіх характэрна дыскавая будова і адсутнасць ярка выяўленай спіралі. Спіральныя рукавы ўяўляюць сабою вобласці актыўнага зоркаўтварэння і складаюцца па большай частцы з маладых гарачых зорак; менавіта таму рукавы добра вылучаюцца ў бачнай частцы спектру. Абсалютная большасць назіраных спіральных галактык круціцца ў бок закручвання спіральных галін.
Дыск спіральнай галактыкі звычайна акружаны вялікім сфераідальным гало, якія складаюцца са старых зорак «», большасць якіх засяроджана ў , якія верцяцца вакол галактычнага цэнтра. Такім чынам, спіральная галактыка складаецца з плоскага дыска са спіральнымі рукавамі, эліптычнага балджа і сферычнага гало, дыяметр якога блізкі да дыяметра дыска.
Шматлікія (у сярэднім дзве з трох) спіральныя галактыкі маюць у цэнтры перамычку («бар»), ад канцоў якой адыходзяць спіральныя рукавы. У рукавах утрымліваецца значная частка пылу і газу, таксама мноства . Рэчыва ў іх круціцца вакол цэнтра галактыкі пад дзеяннем гравітацыі.
Наша Галактыка, як дэманструюць нядаўнія (2005) назіранні ў ІЧ-дыяпазоне на і шматгадовыя назіранні, таксама адносіцца да спіральных галактык з перамычкай.
Маса спіральных галактык дасягае 1012 мас Сонца.
Размяшчэнне Сонца
Сонца цікава тым, што размешчана паміж спіральных рукавоў Галактыкі і робіць абарот вакол цэнтра Галактыкі дакладна за той ж час, што і спіральныя рукавы. Як следства, Сонца не перасякае вобласці актыўнага зоркаўтварэння, у якіх часта ўспыхваюць звышновыя — крыніцы пагібельнага для жыцця выпраменьвання.
Спіральныя галактыкі
- Млечны Шлях (наша Галактыка)
- Туманнасць Андрамеды
- Галактыка Трохвугольніка
Гл. таксама
Зноскі
- Астрономия: век XXI / Ред.-сост. В.Г. Сурдин. — 2-е изд. — Фрязино: «Век 2», 2008. — С. 349. — ISBN 978-5-85099-181-4.
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Spara lnaya gala ktyka S adzin z asnoynyh typay galaktyk raznavidnasc galaktyk u paslyadoynasci Habla yakiya haraktaryzuyucca nastupnymi fizichnymi ylascivascyami znachny sumarny skladayucca z centralnaga baldzha amal sferychnaga patayshchennya akruzhanaga dyskam baldzh mae padabenstva z eliptychnaj galaktykaj yakaya zmyashchae mnostva staryh zorak tak zvanae i nyaredka y centry dysk z yaylyaecca ploskaj vyarchalnym utvarennem yakoe skladaecca z maladyh zorak i rasseyanyh zorkavyh skopishchay Pryklad spiralnaj galaktyki Galaktyka Krucyolka Pinwheel ab ekt spisu Mese 101 abo NGC 5457 Spiralnyya galaktyki nazvany tak tamu shto mayuc usyaredzine dyska yarkiya rukavy zorkavaga pahodzhannya yakiya amal raspascirayucca z baldzha Hoc chasam ih nyalyogka adroznic napryklad u flakulentnyh spiralyah getyya rukavy sluzhac asnoynaj prykmetaj pa yakoj spiralnyya galaktyki adroznivayucca ad linzapadobnyh galaktyk dlya yakih harakterna dyskavaya budova i adsutnasc yarka vyyaylenaj spirali Spiralnyya rukavy yyaylyayuc saboyu voblasci aktyynaga zorkaytvarennya i skladayucca pa bolshaj chastcy z maladyh garachyh zorak menavita tamu rukavy dobra vyluchayucca y bachnaj chastcy spektru Absalyutnaya bolshasc naziranyh spiralnyh galaktyk krucicca y bok zakruchvannya spiralnyh galin Shema spiralnaj galaktyki vyglyad u profil Dysk spiralnaj galaktyki zvychajna akruzhany vyalikim sferaidalnym galo yakiya skladayucca sa staryh zorak bolshasc yakih zasyarodzhana y yakiya vercyacca vakol galaktychnaga centra Takim chynam spiralnaya galaktyka skladaecca z ploskaga dyska sa spiralnymi rukavami eliptychnaga baldzha i sferychnaga galo dyyametr yakoga blizki da dyyametra dyska Shmatlikiya u syarednim dzve z troh spiralnyya galaktyki mayuc u centry peramychku bar ad kancoy yakoj adyhodzyac spiralnyya rukavy U rukavah utrymlivaecca znachnaya chastka pylu i gazu taksama mnostva Rechyva y ih krucicca vakol centra galaktyki pad dzeyannem gravitacyi Nasha Galaktyka yak demanstruyuc nyadayniya 2005 naziranni y ICh dyyapazone na i shmatgadovyya naziranni taksama adnosicca da spiralnyh galaktyk z peramychkaj Masa spiralnyh galaktyk dasyagae 1012 mas Sonca Razmyashchenne SoncaSonca cikava tym shto razmeshchana pamizh spiralnyh rukavoy Galaktyki i robic abarot vakol centra Galaktyki dakladna za toj zh chas shto i spiralnyya rukavy Yak sledstva Sonca ne perasyakae voblasci aktyynaga zorkaytvarennya u yakih chasta yspyhvayuc zvyshnovyya krynicy pagibelnaga dlya zhyccya vypramenvannya Spiralnyya galaktykiMlechny Shlyah nasha Galaktyka Tumannasc Andramedy Galaktyka TrohvugolnikaGl taksamaZnoskiAstronomiya vek XXI Red sost V G Surdin 2 e izd Fryazino Vek 2 2008 S 349 ISBN 978 5 85099 181 4