Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Сві́слач — рака ў Гродзенскай вобласці Беларусі, левы прыток Нёмана. Даўжыня 121 км. Вадазбор 1800 км², у Польшчы і Беларусі (у межах Беларусі 1432 км²). Сярэднегадавы расход вады ў вусці 9 м³/с. Сярэдні нахіл воднай паверхні 0,6 ‰.
| Свіслач | |
|---|---|
 Свіслач на мяжы Польшчы і Беларусі | |
| Характарыстыка | |
| Даўжыня | 121 км |
| Басейн | 1 800 км² |
| Расход вады | 9 м³/с (у вусці) |
| Вадацёк | |
| Выток | |
| • Каардынаты | 53°01′31″ пн. ш. 24°07′51″ у. д.HGЯO |
| Вусце | Нёман |
| • Каардынаты | 53°30′25″ пн. ш. 24°03′59″ у. д.HGЯO |
| Ухіл ракі | 0,6 м/км |
| Размяшчэнне | |
| Водная сістэма | Нёман → Балтыйскае мора |
| Краіна | |
| Рэгіён | Гродзенская вобласць |
   | |
  выток  вусце | |
 — выток,  — вусце | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Назва
Назва Свіслачы меркавана балцкага паходжання, пра гэта кажа другая аснова ў гэтай двухасноўнай назве — Ak-.
Корань Ak- звязаны з лат. aka «калодзеж», літ. aka(s) «палонка ў лёдзе», лат. akata «вір у рацэ; вочка ў балоце; палонка ў лёдзе». Такая семантыка развілася са значэння «вока» (індаеўрапейскае *okṷ(e)s-): вока > палонка, калодзеж, бачажына > вада, рака.
У двухасноўных гідронімах тыпу Свіслач ці Нарачak- займае тую ж другую пазіцыю, якую ў іншых выпадках займаюць балцкае up- / ap- (літ. upė, пруск. api «рака») або яцвяжскае -da (ад яцвяжскага *udā «вада, рака»), як у гідронімах Няропля або Грыўда.
Першая аснова Свісл- у назве Свіслачы дагэтуль вычарпальна не вытлумачаная. Прысутнасцю элемента -s-l- яна збліжаецца з балцкімі назвамі рэк Іслач і Ясельда, у якіх другая аснова ўзаемаперакладальная і аднолькава значыць «рака, вада», а першая аснова — фанетычная варыяцыя аднаго і таго ж кораня (*ei-s- : *i̯ā-s-).
Узаемнае размяшчэнне рэк Іслач, Ясельда і дзвюх Свіслачаў арыентаванае на нёманска-дняпроўскі водападзел. Па розныя бакі ад водападзелу знаходзяцца дняпроўская (бярэзінская) Свіслач і нёманская Іслач, а ў іншым месцы — нёманская Свіслач і дняпроўская (прыпяцкая) Ясельда.
Асноўныя прытокі
Справа: Рудаўка, Куклянка, Цішоўка, Бераставічанка, Верацёйка, Пікелка.
Злева: , Нятупа, Крынкі, Уснарка, Одла, Індурка, Лашанка.
Агульнае
Пачынаецца каля вёскі Занкі 1 Свіслацкага раёна, у верхнім і сярэднім цячэнні цячэ па ўсходніх схілах Гродзенскага і заходніх схілах Ваўкавыскага ўзвышшаў, упадае ў вадасховішча Гродзенскай ГЭС на поўнач ад аграгарадка Свіслач. Замярзае ў канцы снежня, крыгалом у сярэдзіне сакавіка.
Даліна ў верхнім і ніжнім цячэнні трапецападобная, яе шырыня 0,8—2 км, у сярэднім не выражана. Схілы спадзістыя і ўмерана стромкія, парэзаныя далінамі прытокаў і ярамі. Пойма двухбаковая, яе шырыня 300—500 м, роўная, у сярэднім цячэнні не выражана, пераважна забалочаная.
Рэчышча на працягу 30,6 км каналізаванае: ад вытоку да вёскі Дварчаны (8,5 км) і ад граніцы з Польшчай да вёскі Ярмолічы (22,1 км). На астатнім працягу звілістае, яго шырыня ў верхнім цячэнні 3—6 м, ніжэй 10—35 м, месцамі да 60 м.
Крыніцы
- В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 207.
- J. Pokorny. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern / München 1959 / 1969. C. 775—777.
- В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 170—171.
- K. Būga. Jotvingių žemės upių vardų galūnė -da. // Tauta ir žodis. — 1923. — Т. 1. — С. 100.
Літаратура
- Ресурсы поверхностных вод СССР. Описание рек и озёр и расчёты основных характеристик их режима. Т. 5. Белоруссия и Верхнее Поднепровье. Ч. 1–2. – Л., 1971.
- Природа Белоруссии: Попул. энцикл. / БелСЭ; Редкол.: И. П. Шамякин (гл. ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1986. — 599 с., 40 л. ил. (руск.)
- Блакітная кніга Беларусі : Энцыклапедыя / рэдкал.: Н. А. Дзісько і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-133-1.
- Макарэвіч А. А. Свіслач // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 265. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
Спасылкі
- Общая характеристика речной сети Гродненской области (в разрезе районов) // Справочник «Водные объекты Республики Беларусь» Архівавана 23 верасня 2015. (руск.)
- Основные характеристики речных бассейнов (с площадью водосбора более 200 кв. км) Гродненской области // Справочник «Водные объекты Республики Беларусь»(недаступная спасылка) (руск.)
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Svislach Svi slach raka y Grodzenskaj voblasci Belarusi levy prytok Nyomana Dayzhynya 121 km Vadazbor 1800 km u Polshchy i Belarusi u mezhah Belarusi 1432 km Syarednegadavy rashod vady y vusci 9 m s Syaredni nahil vodnaj paverhni 0 6 SvislachSvislach na myazhy Polshchy i BelarusiHaraktarystykaDayzhynya 121 kmBasejn 1 800 km Rashod vady 9 m s u vusci VadacyokVytok Kaardynaty 53 01 31 pn sh 24 07 51 u d H G Ya OVusce Nyoman Kaardynaty 53 30 25 pn sh 24 03 59 u d H G Ya OUhil raki 0 6 m kmRazmyashchenneVodnaya sistema Nyoman Baltyjskae moraKraina BelarusRegiyon Grodzenskaya voblascvytok vusce vytok vusce Medyyafajly na VikishovishchyNazvaNazva Svislachy merkavana balckaga pahodzhannya pra geta kazha drugaya asnova y getaj dvuhasnoynaj nazve Ak Koran Ak zvyazany z lat aka kalodzezh lit aka s palonka y lyodze lat akata vir u race vochka y baloce palonka y lyodze Takaya semantyka razvilasya sa znachennya voka indaeyrapejskae okṷ e s voka gt palonka kalodzezh bachazhyna gt vada raka U dvuhasnoynyh gidronimah typu Svislach ci Narachak zajmae tuyu zh druguyu pazicyyu yakuyu y inshyh vypadkah zajmayuc balckae up ap lit upe prusk api raka abo yacvyazhskae da ad yacvyazhskaga uda vada raka yak u gidronimah Nyaroplya abo Gryyda Pershaya asnova Svisl u nazve Svislachy dagetul vycharpalna ne vytlumachanaya Prysutnascyu elementa s l yana zblizhaecca z balckimi nazvami rek Islach i Yaselda u yakih drugaya asnova yzaemaperakladalnaya i adnolkava znachyc raka vada a pershaya asnova fanetychnaya varyyacyya adnago i tago zh koranya ei s i a s Uzaemnae razmyashchenne rek Islach Yaselda i dzvyuh Svislachay aryentavanae na nyomanska dnyaproyski vodapadzel Pa roznyya baki ad vodapadzelu znahodzyacca dnyaproyskaya byarezinskaya Svislach i nyomanskaya Islach a y inshym mescy nyomanskaya Svislach i dnyaproyskaya prypyackaya Yaselda Asnoynyya prytokiSprava Rudayka Kuklyanka Cishoyka Berastavichanka Veracyojka Pikelka Zleva Nyatupa Krynki Usnarka Odla Indurka Lashanka AgulnaeRaka y agragaradku Svislach Pachynaecca kalya vyoski Zanki 1 Svislackaga rayona u verhnim i syarednim cyachenni cyache pa yshodnih shilah Grodzenskaga i zahodnih shilah Vaykavyskaga yzvyshshay upadae y vadashovishcha Grodzenskaj GES na poynach ad agragaradka Svislach Zamyarzae y kancy snezhnya krygalom u syaredzine sakavika Dalina y verhnim i nizhnim cyachenni trapecapadobnaya yae shyrynya 0 8 2 km u syarednim ne vyrazhana Shily spadzistyya i ymerana stromkiya parezanyya dalinami prytokay i yarami Pojma dvuhbakovaya yae shyrynya 300 500 m roynaya u syarednim cyachenni ne vyrazhana peravazhna zabalochanaya Rechyshcha na pracyagu 30 6 km kanalizavanae ad vytoku da vyoski Dvarchany 8 5 km i ad granicy z Polshchaj da vyoski Yarmolichy 22 1 km Na astatnim pracyagu zvilistae yago shyrynya y verhnim cyachenni 3 6 m nizhej 10 35 m mescami da 60 m KrynicyV N Toporov O N Trubachev Lingvisticheskij analiz gidronimov Verhnego Podneprovya Moskva 1962 S 207 J Pokorny Indogermanisches etymologisches Worterbuch Bern Munchen 1959 1969 C 775 777 V N Toporov O N Trubachev Lingvisticheskij analiz gidronimov Verhnego Podneprovya Moskva 1962 S 170 171 K Buga Jotvingiu zemes upiu vardu galune da Tauta ir zodis 1923 T 1 S 100 LitaraturaResursy poverhnostnyh vod SSSR Opisanie rek i ozyor i raschyoty osnovnyh harakteristik ih rezhima T 5 Belorussiya i Verhnee Podneprove Ch 1 2 L 1971 Priroda Belorussii Popul encikl BelSE Redkol I P Shamyakin gl red i dr Mn BelSE 1986 599 s 40 l il rusk Blakitnaya kniga Belarusi Encyklapedyya redkal N A Dzisko i insh Mn BelEn 1994 415 s 10 000 ekz ISBN 5 85700 133 1 Makarevich A A Svislach Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 14 Rele Slayavina Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2002 T 14 S 265 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0238 5 t 14 SpasylkiObshaya harakteristika rechnoj seti Grodnenskoj oblasti v razreze rajonov Spravochnik Vodnye obekty Respubliki Belarus Arhivavana 23 verasnya 2015 rusk Osnovnye harakteristiki rechnyh bassejnov s ploshadyu vodosbora bolee 200 kv km Grodnenskoj oblasti Spravochnik Vodnye obekty Respubliki Belarus nedastupnaya spasylka rusk