Руска-турэцкая вайна 1877—1878 гадоў (турэцкая назва: 93 Harbi, 93 вайна) — вайна паміж Расійскай імперыяй і саюзнымі ёй балканскімі дзяржавамі з аднаго боку, і Асманскай імперыяй — з іншага. Была выклікана ўздымам нацыянальнай самасвядомасці на Балканах. Жорсткасць, з якой было задушана Красавіцкае паўстанне ў Балгарыі, выклікала спагаду да становішча хрысціян Асманскай імперыі ў Еўропе і асабліва ў Расіі. Спробы мірнымі сродкамі палепшыць становішча хрысціян былі сарваны зацятым нежаданнем турак ісці на саступкі Еўропе, і ў красавіку 1877 года Расія абвясціла Турцыі вайну.
Руска-турэцкая вайна 1877—1878 | |||
---|---|---|---|
| |||
Дата | 12 (24) красавіка 1877 — 19 лютага (3 сакавіка) 1878 | ||
Месца | Балканы, Каўказ | ||
Вынік | Перамога Расійскай імперыі | ||
Змены | Непасрэдныя: незалежнасць і Чарнагорыі, аўтаномія Босніі і Герцагавіны, аўтаномія і пашырэнне Балгарыі да Эгейскага мора за кошт Усходняй Румеліі і Македоніі, далучэнне да Расіі Карскай вобласці і дэльты Дуная, далучэнне да Румыніі Сілістры (гл.: Сан-Стэфанскі мір) | ||
Праціўнікі | |||
| |||
Камандуючыя | |||
| |||
Сілы бакоў | |||
| |||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Падчас баявых дзеянняў рускай арміі атрымалася, выкарыстоўваючы пасіўнасць турак, правесці паспяховае фарсіраванне Дуная, захапіць і, пасля пяцімесяцовай аблогі, прымусіць лепшую турэцкую армію да капітуляцыі ў Плеўне. Наступны рэйд праз Балканы, падчас якога руская армія разбіла апошнія турэцкія часці, што засланялі дарогу на Канстанцінопаль, прывёў да выхаду Асманскай імперыі з вайны. На Берлінскім кангрэсе, які адбыўся ўлетку 1878 года, быў падпісаны , што зафіксаваў вяртанне Расіі паўднёвай часткі Бесарабіі і далучэнне Карса, і Батума. Аднаўлялася дзяржаўнасць Балгарыі (заваявана Асманскай імперыяй у 1396 годзе) як васальнае Княства Балгарыя; павялічваліся тэрыторыі Сербіі, Чарнагорыі і Румыніі, а турэцкая Боснія і Герцагавіна акупавалася Аўстра-Венгрыяй.
Зноскі
- Паказана колькасць салдатаў, якія прынялі ўдзел у баявых дзеяннях. Усяго на 1 студзеня 1877 года лікавы склад рускай рэгулярнай арміі дасягаў 1 005 828 чалавек.
Літаратура
- Генов Ц. Русско-турецкая война 1877—1878 гг. и подвиг освободителей — София: София Пресс, 1979
- Мерников А. Г., Спектор А. А. Всемирная история войн. — Минск: 2005.
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Руска-турэцкая вайна (1877—1878)
- Руска-турэцкая вайна (1877—1878) Партал «Расійская імперыя»
- Руско-турската освободителна война (1877—1878) Архівавана 6 сакавіка 2010. (балг.)
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Ruska tureckaya vajna 1877 1878 gadoy tureckaya nazva 93 Harbi 93 vajna vajna pamizh Rasijskaj imperyyaj i sayuznymi yoj balkanskimi dzyarzhavami z adnago boku i Asmanskaj imperyyaj z inshaga Byla vyklikana yzdymam nacyyanalnaj samasvyadomasci na Balkanah Zhorstkasc z yakoj bylo zadushana Krasavickae paystanne y Balgaryi vyklikala spagadu da stanovishcha hrysciyan Asmanskaj imperyi y Eyrope i asabliva y Rasii Sproby mirnymi srodkami palepshyc stanovishcha hrysciyan byli sarvany zacyatym nezhadannem turak isci na sastupki Eyrope i y krasaviku 1877 goda Rasiya abvyascila Turcyi vajnu Ruska tureckaya vajna 1877 1878 Zahop Gryvickaga reduta 1885 Data 12 24 krasavika 1877 19 lyutaga 3 sakavika 1878Mesca Balkany KaykazVynik Peramoga Rasijskaj imperyiZmeny Nepasrednyya nezalezhnasc i Charnagoryi aytanomiya Bosnii i Gercagaviny aytanomiya i pashyrenne Balgaryi da Egejskaga mora za kosht Ushodnyaj Rumelii i Makedonii daluchenne da Rasii Karskaj voblasci i delty Dunaya daluchenne da Rumynii Silistry gl San Stefanski mir PraciynikiRasijskaya imperyya Knyastva Serbiya Knyastva Charnagoryya Asmanskaya imperyya Abhazskiya paystancyKamanduyuchyyaAlyaksandr II Mikalaj Mikalaevich Starejshy Mihail Mikalaevich Mikalaj Svyatapolk Mirski Karal I Nikola I Petravich Abdul Hamid II Sulejman pashaSily bakoyRasiya 737 355 saldat 500 garmat Rumyniya 60 tys saldat 190 garmat Balgaryya 40 tys Serbiya 81 5 tys Charnagoryya 25 tys Medyyafajly na Vikishovishchy Padchas bayavyh dzeyannyay ruskaj armii atrymalasya vykarystoyvayuchy pasiynasc turak pravesci paspyahovae farsiravanne Dunaya zahapic i paslya pyacimesyacovaj ablogi prymusic lepshuyu tureckuyu armiyu da kapitulyacyi y Pleyne Nastupny rejd praz Balkany padchas yakoga ruskaya armiya razbila aposhniya tureckiya chasci shto zaslanyali darogu na Kanstancinopal pryvyoy da vyhadu Asmanskaj imperyi z vajny Na Berlinskim kangrese yaki adbyysya yletku 1878 goda byy padpisany shto zafiksavay vyartanne Rasii paydnyovaj chastki Besarabii i daluchenne Karsa i Batuma Adnaylyalasya dzyarzhaynasc Balgaryi zavayavana Asmanskaj imperyyaj u 1396 godze yak vasalnae Knyastva Balgaryya pavyalichvalisya terytoryi Serbii Charnagoryi i Rumynii a tureckaya Bosniya i Gercagavina akupavalasya Aystra Vengryyaj ZnoskiPakazana kolkasc saldatay yakiya prynyali ydzel u bayavyh dzeyannyah Usyago na 1 studzenya 1877 goda likavy sklad ruskaj regulyarnaj armii dasyagay 1 005 828 chalavek LitaraturaGenov C Russko tureckaya vojna 1877 1878 gg i podvig osvoboditelej Sofiya Sofiya Press 1979 Mernikov A G Spektor A A Vsemirnaya istoriya vojn Minsk 2005 SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Ruska tureckaya vajna 1877 1878 Ruska tureckaya vajna 1877 1878 Partal Rasijskaya imperyya Rusko turskata osvoboditelna vojna 1877 1878 Arhivavana 6 sakavika 2010 balg