Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Мінерал (ням. Mineral і фр. minéral ← ад позналац. minera – руда) — прыроднае геалагічнае цела, амаль аднароднае паводле хімічнага складу і фізічных уласцівасцяў, утворанае ў выніку фізіка-хімічных у глыбіні і на паверхні Зямлі. Мінералы з'яўляюцца асноўнай часткай горных парод. Навука, якая вывучае мінералы называецца мінералогіяй.
Тэрмін мінерал выкарыстоўваюць для абазначэння мінеральнага індывіда, выгляду і разнавіднасці. Мінерал, як – гэта прыроднае хімічнае злучэнне, якое мае пэўны хімічны склад і крышталічную структуру. Калі адрозненні ў хімічным складзе пры структурнай ідэнтычнасці не вельмі вялікія, то па афарбоўцы, марфалагічным або іншым асаблівасцям вылучаюць мінеральныя разнавіднасці – напрыклад , аметыст, цытрын і халцэдон з'яўляюцца разнавіднасцямі кварца. - мі-неральныя цела, паміж якімі маюцца паверхні падзелу, напрыклад, крышталі і збожжа.
На 2015 год вядома больша за 5 тыс. мінералаў, з іх найбольш пашыраныя: сілікаты (каля 25 % агульнай колькасці мінералаў), і , сульфіды і іх аналагі, фасфаты, , . А калі ўключыць сюды і ўсе вядомыя мінеральныя разнавіднасці, а таксама сінанімічныя абазначэнні, то палучыцца больш за 5500 мінеральных імён.
На тэрыторыі Беларусі ў зямной кары вядома некалькі соцен мінералаў, многія з іх з’яўляюцца пераважнымі кампанентамі карысных выкапняў: каменнай солі (галіт), калійных соляў (сільвін), (апатыт), даламітаў (даламіт) і інш.
Фізічныя ўласцівасці мінералаў
Фізічныя ўласцівасці абумоўлены крышталічнай структурай і хімічным складам. У прыродных мінералаў заўседы ёсць розныя неаднастайнасці, і г. д., таму і іх ўласцівасці не з'яўляюцца абсалютна пастаяннымі. Адрозніваюць скалярныя фізічныя ўласцівасці мінералаў і вектарныя, велічыня якіх залежыць ад крышталаграфічнай напрамкі. Прыкладам скалярнай ўласцівасці можа служыць шчыльнасць, а вектарнай – цвердасць, крышталааптычныя ўласцівасці і інш. Фізічныя ўласцівасці падпадзяляюць на механічныя, аптычныя, люмінесцэнтныя, магнітныя, электрычныя, тэрмічныя ўласцівасці, радыеактыўнасць.
Акрамя знешняй формы крышталяў і іншых вылучэнняў, наибольшае значэнне пры іх апісанні і візуальнай дыягностыкі, асабліва ў палявых умовах, маюць колер, бляск, спайнасць, цвёрдасць, шчыльнасць.
Літаратура
- Вызначальнік мінералаў і горных парод / Н. У. Ерашова, Т. С. Шырко. - Мінск: Народная асвета, 1975. - 61, [2] с., [2] л. каляр. іл.
- Мінералы, горныя пароды і глебы роднага краю: Кн. для настаўніка / У. Фядотаў, А. Цытленак. - Мн.: Нар. асвета, 1987. - 109, [2] c.
- Мінералы. Горныя пароды. Метэарыты: у свеце беларускага каменя: нарысы: [пераклад з рускай мовы] / Усевалад Бардон. - Мінск: Мастацкая літаратура, 2011. - 68, [3] с. – (Зямля мая).
Гл. таксама
 | Мінерал на Вікісховішчы |
|---|
- Поўны спіс мінералаў, апісаных у англійскай Вікіпедыі (на англійскай мове)
- Мінеральныя агрэгаты
- Адуляр
- Астрафіліт
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Mineral znachenni Mineral nyam Mineral i fr mineral ad poznalac minera ruda pryrodnae gealagichnae cela amal adnarodnae pavodle himichnaga skladu i fizichnyh ulascivascyay utvoranae y vyniku fizika himichnyh u glybini i na paverhni Zyamli Mineraly z yaylyayucca asnoynaj chastkaj gornyh parod Navuka yakaya vyvuchae mineraly nazyvaecca mineralogiyaj Mineraly Termin mineral vykarystoyvayuc dlya abaznachennya mineralnaga indyvida vyglyadu i raznavidnasci Mineral yak geta pryrodnae himichnae zluchenne yakoe mae peyny himichny sklad i kryshtalichnuyu strukturu Kali adroznenni y himichnym skladze pry strukturnaj identychnasci ne velmi vyalikiya to pa afarboycy marfalagichnym abo inshym asablivascyam vyluchayuc mineralnyya raznavidnasci napryklad ametyst cytryn i halcedon z yaylyayucca raznavidnascyami kvarca mi neralnyya cela pamizh yakimi mayucca paverhni padzelu napryklad kryshtali i zbozhzha Na 2015 god vyadoma bolsha za 5 tys mineralay z ih najbolsh pashyranyya silikaty kalya 25 agulnaj kolkasci mineralay i sulfidy i ih analagi fasfaty A kali yklyuchyc syudy i yse vyadomyya mineralnyya raznavidnasci a taksama sinanimichnyya abaznachenni to paluchycca bolsh za 5500 mineralnyh imyon Na terytoryi Belarusi y zyamnoj kary vyadoma nekalki socen mineralay mnogiya z ih z yaylyayucca peravazhnymi kampanentami karysnyh vykapnyay kamennaj soli galit kalijnyh solyay silvin apatyt dalamitay dalamit i insh Fizichnyya ylascivasci mineralayGalenit mae vysoki yzroven udzelnaj shchylnasci Fizichnyya ylascivasci abumoyleny kryshtalichnaj strukturaj i himichnym skladam U pryrodnyh mineralay zaysedy yosc roznyya neadnastajnasci i g d tamu i ih ylascivasci ne z yaylyayucca absalyutna pastayannymi Adroznivayuc skalyarnyya fizichnyya ylascivasci mineralay i vektarnyya velichynya yakih zalezhyc ad kryshtalagrafichnaj napramki Prykladam skalyarnaj ylascivasci mozha sluzhyc shchylnasc a vektarnaj cverdasc kryshtalaaptychnyya ylascivasci i insh Fizichnyya ylascivasci padpadzyalyayuc na mehanichnyya aptychnyya lyuminescentnyya magnitnyya elektrychnyya termichnyya ylascivasci radyeaktyynasc Akramya zneshnyaj formy kryshtalyay i inshyh vyluchennyay naibolshae znachenne pry ih apisanni i vizualnaj dyyagnostyki asabliva y palyavyh umovah mayuc koler blyask spajnasc cvyordasc shchylnasc LitaraturaVyznachalnik mineralay i gornyh parod N U Erashova T S Shyrko Minsk Narodnaya asveta 1975 61 2 s 2 l kalyar il Mineraly gornyya parody i gleby rodnaga krayu Kn dlya nastaynika U Fyadotay A Cytlenak Mn Nar asveta 1987 109 2 c Mineraly Gornyya parody Metearyty u svece belaruskaga kamenya narysy peraklad z ruskaj movy Usevalad Bardon Minsk Mastackaya litaratura 2011 68 3 s Zyamlya maya Gl taksamaMineral na VikishovishchyPoyny spis mineralay apisanyh u anglijskaj Vikipedyi na anglijskaj move Mineralnyya agregaty Adulyar Astrafilit