Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Лаос (Lao: ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ, Sathalanalat Paxathipatai Paxaxon Lao; French: République démocratique populaire lao, Лаоская Народна-Дэмакратычная Рэспубліка) — дзяржава ў Паўднёва-Усходняй Азіі, размешчаная на паўвостраве Індакітай. На поўначы мяжуе з М’янмай і Кітаем, на ўсходзе з В’етнамам, на поўдні з Камбоджай, на захадзе з Тайландам; не мае выхаду да мора. Прытрымліваецца камуністычнай ідэалогіі, аднапартыйная сістэма на чале з Лаоскай народна-рэвалюцыйнай партыяй. Мае невялікую колькасць насельніцтва, але тэмпы росту даволі высокія. Найменш густазаселеная краіна рэгіёну. Рэлігія — будызм. Адна з найбяднейшых краін рэгіёну. Усе прыбыткі краіны і надзеі на лепшую будучыню звязаныя з рэсурсамі нетраў, ракою Меконг, а таксама з разнастайнасцю незвычайна прыгожых краявідаў, што вабяць турыстаў. З’яўляецца членам ААН, АСЕАН.
| |||||
 | |||||
| Дэвіз: «ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດຖະນາຖາວອນ Мір, незалежнасць, дэмакратыя, адзінства і росквіт» | |||||
| Гімн: «Pheng Xat Lao» | |||||
| Дата незалежнасці | 19 ліпеня 1949 года (ад Францыі) | ||||
| Афіцыйная мова | лаоская | ||||
| Сталіца | В’енцьян | ||||
| Найбуйнейшыя гарады | В’енцьян, , , | ||||
| Форма кіравання | |||||
| Прэзідэнт Прэм’ер-міністр | Бунянг Варачыт | ||||
| Дзярж. рэлігія | будызм | ||||
| Плошча • Усяго • % воднай паверхні | 81-я ў свеце 236 800 км² 2 | ||||
| Насельніцтва • Ацэнка (2017) • Шчыльнасць | 7,1 млн чал. (105-я) 30 чал./км² | ||||
| ВУП • Разам (2017) • На душу насельніцтва | $49 млрд. (132-ы) $7400 | ||||
| ІРЧП (2011) | ▲ 0,524 (138-ы) | ||||
| Валюта | лаоскі кіп (=100 атам) | ||||
| Інтэрнэт-дамен | .la | ||||
| Код ISO (Alpha-2) | LA | ||||
| Код ISO (Alpha-3) | LAO | ||||
| Код МАК | LAO | ||||
| Тэлефонны код | +856 | ||||
| Часавыя паясы | +7 | ||||
Этымалогія
Назва краіны паходзіць ад імя народа лао.
Геаграфія
Пераважна горная краіна. Па мяжы з В’етнамам праходзяць горы Чыангшон, на паўночным захадзе — хрыбет Луанг Прабанг. На поўначы і поўдні размешчаны плато з сярэдняй вышынёй каля 1000—1200 м. Найвышэйшы пункт, гара Біа (2830 м.), знаходзіцца ў паўднёвай частцы плато Сіангкхуанг. У Лаосе маюцца буйныя запасы рудных карысных выкапняў: жалезнай руды (з утрыманнем металу да 60-65 %, 2/3 ўсіх рэсурсаў Паўднёва-Усходняй Азіі) і волава (горы Лаоса з’яўляюцца часткай алавянна-вальфрамавага поясу). Горы і плато ў паўднёва-заходняй частцы абрываюцца да даліны Меконга — найбуйнейшай ракі краіны і ўсяго рэгіёну. Яго працягласць на тэрыторыі Лаоса 1850 км. На самым поўдні краіны Меконг утварае грандыёзны каскад вадаспадаў Кхон агульнай вышынёй 21 м і шырынёй амаль у 10 км, што робіць гэтыя вадаспады самымі шырокімі ў свеце. Большасць рэк адносіцца да басейна Меконга, найбуйнейшыя з іх: Тха, У, Нгум, Бангфай. Клімат субэкватарыяльны мусонны, характарызуецца вялікай колькасцю ападкаў (у сярэднім 1500—2000 мм) і дзяленнем года на два сезоны — летні перыяд дажджоў мусонаў з мая па кастрычнік і зімовы сухі перыяд з лістапада па красавік. У сухім сезоне два адрэзкі: сухі прахалодны — з лістапада па люты і гарачы сухі ў сакавіку-красавіку. Больш за трэць тэрыторыі пакрыта густымі лясамі. У апошняе стагоддзе лясістасць зменшылася практычна ўдвая. На поўначы распаўсюджаныя вечназялёныя вільготныя субтрапічныя лясы з вялікім удзелам магнолій, лаўраў, ліян, папараці. Вышэй за 1500 м яны змяняюцца хвойна-шыракалістымі лясамі з дубам, хвояй, каштанам. На плато цэнтральнага і паўднёвага Лаоса дамінуюць светлыя мусонныя лістападныя лясы з цікам, шарэяй, дыптэракарпусам, зараснікамі бамбука. Даліны паўднёвага Лаоса і схілы гор Чыангшон параслі вечназялёнымі вільготнымі трапічнымі лясамі. У Лаосе пераважаюць чырваназёмы, чырвона-жоўтыя і чырвоныя глебы. Захаваліся даволі значныя статкі дзікіх індыйскіх сланоў. У лясах водзяцца малпы (гібоны, макакі і інш.) і паўмалпы, з драпежнікаў — тыгр, леапард, мармуровая пантэра, малайскі і белагруды мядзведзі. Месцамі сустракаюцца пальмавая куніца і балотная рысь. З капытных шырока распаўсюджаныя быкі (бантэнг і гаял), буйвалы, алені, дзікі. З 1993 дзейнічае прыродаахоўная праграма, паводле якой 21 % тэрыторыі Лаоса павінен увайсці ў склад нацыянальных паркаў.
Гісторыя
Сучасная лаоская гістарыяграфія звязвае сваю гістарычную і культурную ідэнтычнасць з каралеўствам (паэтычная назва — Каралеўства мільёна сланоў пад белым парасонам), якое ў 14-17 стагоддзях было адной з найбуйнейшых дзяржаў у Паўднёва-Усходняй Азіі. Дзякуючы цэнтральнаму геаграфічнаму становішчу, каралеўства змагло стаць важным цэнтрам гандлю ў Паўднёва-Усходняй Азіі, а таксама значным культурным цэнтрам. Пасля перыяду ўнутраных канфліктаў каралеўства Лансанг падзялілася на тры асобных каралеўствы — Луанг Прабанг, В’енцьян і Чампасак. У 1893 году яны сталі французскім пратэктаратам, разам сфармаваўшы тое, што цяпер вядома як краіна Лаос.
З канца XIX ст. Лаос быў уключаны ў Французскі Індакітай, з 1930-х — у сферы японскіх інтарэсаў, у Другую сусветную вайну акупаваны Японіяй. Пад канец вайны ўзнік антыкаланіяльны рух (Вызваленне Лаоса) на чале з прынцамі Суфанувонгам (Суванавонгам) і Сувана Фумам.
Пасля капітуляцыі Японіі Лао Ісара падняло паўстанне супраць французскага панавання і абвясціла незалежнасць краіны пад назвай Патэт-Лао (Краіна Лао). Францыя разбіла армію Патэт-Лао і да 1953 захоўвала сваю ўладу над Лаосам. 22 кастрычніка 1953 Лаос атрымлівае незалежнасць, у 1954 абвяшчаецца нейтральным каралеўствам на чале з каралём .
Важную ролю ў вызваленні Лаоса адыграў створаны 11 сакавіка 1951 . Па запрашэнні кіраўнікоў лаоскага вызваленчага руху ў Лаос прыбылі в’етнамскія добраахвотнікі. Сумеснымі намаганнямі краіны Індакітая дамагліся ад Францыі прызнання іх незалежнасці.
У канцы 1950-х у Лаосе пачынаецца грамадзянская вайна, выкліканая спробамі правых сіл захапіць уладу. 7 кастрычніка 1960 кааліцыйны ўрад Сувана Фумы ўстанаўлівае дыпламатычныя адносіны з СССР і атрымлівае ад Савецкага Саюза, В’етнама, іншых сацыялістычных краін ваенную і эканамічную дапамогу.
У наступныя два гады войска Патэт-Лао з удзелам в’етнамскіх салдат займае 2/3 тэрыторыі краіны. У 1964 ЗША пачынаюць неаб’яўленыя ваенныя дзеянні ў Лаосе (так званую «Сакрэтную вайну») з мэтай разбіць Адзіны фронт трох краін Індакітая, знішчыць базы Дэмакратычнай Рэспублікі В’етнам, створаныя на тэрыторыі Лаоса для аперацый у Паўднёвым В’етнаме, і ліквідаваць маршрут таемнага перамяшчэння узброеных фармаванняў, вядомы як «сцежка Ха Шы Міна». Амерыканская дапамога пастаўлялася па лініі амерыканскага агенцтва міжнароднага развіцця з тэрыторыі Тайланда, амерыканскія афіцэры непасрэдна кіравалі лаоскай каралеўскай арміяй, авіяцыя ЗША вяла бамбардзіроўкі Лаоса.
21 лютага 1973 суб’ектамі грамадзянскай вайны падпісана пагадненне аб аднаўленні міру і дасягненні нацыянальнай згоды ў Лаосе. 29 лістапада 1975 кароль Лаоса адрокся ад прастола. 2 снежня 1975 абвешчана Лаоская Народна-Дэмакратычная Рэспубліка.
Дзяржаўны лад і палітыка
Лаос — рэспубліка. Канстытуцыя, прынятая ў жніўні 1991, фіксуе існаванне ў краіне дзяржавы аднапартыйнага тыпу, у якім кіруючая Народна-рэвалюцыйная партыя Лаоса з’яўляецца «кіруючым ядром сістэмы». Згодна са статутам партыі, яна «фармулюе і карэктуе галоўныя напрамкі стратэгіі і тактыкі нацыянальнага развіцця ва ўсіх сферах жыцця і кантралюе дзейнасць сваіх кіруючых кадраў і радавых членаў, дзяржаўных устаноў і грамадскіх арганізацый».
Кіраўнік дзяржавы — прэзідэнт, які выбіраецца дэпутатамі Нацыянальнага сходу на пяцігадовы тэрмін. Для абрання кандыдат павінен набраць не менш як дзве трэці галасоў.
Вышэйшы прадстаўнічы і заканадаўчы орган — аднапалатны Нацыянальны сход (109 членаў), абіраецца на 5 гадоў усеагульным галасаваннем грамадзян старэйшых за 18 гадоў.
Выканаўчая ўлада належыць ураду, прызначанаму прэзідэнтам і зацвярджаюцца Нацыянальным сходам.
Унітарная рэспубліка, дзеліцца на 17 правінцый.
Беларуска-лаоскія адносіны
Дыпламатычныя адносіны паміж Рэспублікай Беларусь і Лаоскай Народна-Дэмакратычнай Рэспублікай устаноўлены 7 лютага 1994 г.
15 красавіка 2011 г. Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Рэспублікі Беларусь у Сацыялістычнай Рэспубліцы В’етнам Садоха прызначаны Надзвычайным і Паўнамоцным Паслом Рэспублікі Беларусь у Лаоскай Народна-Дэмакратычнай Рэспубліцы па сумяшчальніцтве. 10 мая 2011 г. Садоха ўручыў даверчыя граматы Прэзідэнту Лаоскай Народна-Дэмакратычнай Рэспублікі Цюмалі Сайнясону. У чэрвені 2012 Лаос з афіцыйным візітам наведаў Міністр замежных спраў Беларусі С. М. Мартынаў.
Насельніцтва
Высокі тэмп росту насельніцтва (1,5 % у 2017). Краіна мультынацыянальная, насельніцтва складаюць мноства народнасцей (больш за 60), што належаць да некалькіх этнічна блізкіх групаў.
Большая частка насельніцтва адносіцца да тайскай моўнай групы: (каля 53 %), тай, горныя тай і інш. Лаа (інакш іх называюць лаа-лумы — раўнінныя лаа) выдзяліліся са складу агульнатайскага этнасу ў XIV стагоддзі. Пражываюць яны ў даліне Меконга, у найбольш шчыльна заселенай частцы Лаоса. Што тычыцца горных лаа-танг (кхмерская група) і лаа-сунаў (), то яны пражываюць у горных ўсходняй і паўночнай, слабазаселеных частках краіны. Жывуць у Лаосе таксама кітайцы, в’етнамцы, індыйцы і інш. Вернікі пераважна будысты (67 %), прыхільнікі розных рода-племянных анімістычных вераванняў, так званай лаоскай народнай рэлігіі (31 %). Каля 2 % насельніцтва — хрысціяне.
Урбанізацыя вельмі нізкая — 33 %, у сталіцы пражывае амаль палова ўсіх гараджан — 1 млн чалавек (2017), астатнія гарады невялікія (Паксэ — 90 тыс.), Саванакхет (66 тыс.), (47 тыс.)
Эканоміка
Грашовая адзінка — кіп. ВУП на душу насельніцтва у 2017 склаў 7 400 долараў. Найбяднейшая пасля Усходняга Тымора краіна ПУА. Пры гэтым цягам апошняга дзясяцігоддзя эканоміка Лаоса дэманстравала штогадовы рост больш за 7 %. Амбіцыйныя планы развіцця лаоскай эканомікі звязаны з асваеннем гіганцкага гідрапатэнцыялу Меконга і экспартам электраэнергіі ў суседнія краіны.
Каля 70 % насельніцтва занята ў сельскай і лясной гаспадарцы. Прыкладна 80 % пасяўных плошчаў адведзеныя пад рыс. Сярод іншых культур — кукуруза, батат, кава; развітыя гадоўля птушкі, буйвалаў. Важнае значэнне маюць лесанарыхтоўкі. Прамысловасць: здабыўныя галіны (здабыча медзі, волава). Асноўны тып электрастанцый — ГЭС, на Меконзе і прытоках. Акрамя электраэнергетыкі, апрацоўчыя галіны прадстаўлены пашывам адзення. Асноўны гандлёвы партнёр — Тайланд, на які прыходзіцца амаль палова знешняга гандлю. Пачынаючы з 2010, краіну штогод наведвае больш за 2,5 млн турыстаў. У 2016 гэтая лічба дасягнула 4,2 млн.. Ва ўмовах складанага горнага рэльефу развіццё атрымаў . Меконг суднаходны на працягу 500 км ад В’енцьяна да Саванакхета, дзе шырыня ракі дасягае 1,5 км. Найбольш распаўсюджаныя сродкі руху — пласкадонныя , доўгія пірoгі і маторныя лодкі. Квітнее кантрабандны гандаль опіумам — паўночныя раёны Лаоса з’яўляюцца адной з вяршыняў знакамітага .
Некаторыя цікавінкі
- Урад Лаоса прадаў правы на нацыянальны дамен верхняга ўзроўню для Лаоса (.la) гораду Лос-Анджэлес.
![image]()
Даліна збаноў - В’енцьян у перакладзе — горад сандалавага дрэва. Хоць у наш час лаоскія мовазнаўцы «лабіруюць» пераклад «месяцавы горад».
- Паблізу мяжы з В’етнамам знаходзіцца Даліна збаноў, помнік археалогіі — пляцоўкі з вялізнымі каменнымі збанамі, што выкарыстоўваліся ці то ў якасці пахавальных урнаў, ці то для збору дажджавой вады. ЮНЕСКА не ўключае аб’ект ў спіс аб’ектаў Сусветнай спадчыны з-за вялікай колькасці нездэтанаваўшых амерыканскіх авіяснарадаў у зямлі Даліны.
- На гербе краіны цэнтральнае месца займае выява пагады Тхат Луанг. , у якім яна знаходзіцца, — буйны горад, аб’ект Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.
Зноскі
- https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/la.html Архівавана 16 кастрычніка 2020.
- https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=67&pr.y=9&sy=2017&ey=2017&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=544&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=
- https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/asia
- http://www.tourismlaos.org/files/files/2016%20Statistic%20Report.pdf Архівавана 22 кастрычніка 2016.
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Лаос
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Laos Lao ສາທາລະນະລ ດ ປະຊາທ ປະໄຕ ປະຊາຊ ນລາວ Sathalanalat Paxathipatai Paxaxon Lao French Republique democratique populaire lao Laoskaya Narodna Demakratychnaya Respublika dzyarzhava y Paydnyova Ushodnyaj Azii razmeshchanaya na payvostrave Indakitaj Na poynachy myazhue z M yanmaj i Kitaem na yshodze z V etnamam na poydni z Kambodzhaj na zahadze z Tajlandam ne mae vyhadu da mora Prytrymlivaecca kamunistychnaj idealogii adnapartyjnaya sistema na chale z Laoskaj narodna revalyucyjnaj partyyaj Mae nevyalikuyu kolkasc naselnictva ale tempy rostu davoli vysokiya Najmensh gustazaselenaya kraina regiyonu Religiya budyzm Adna z najbyadnejshyh krain regiyonu Use prybytki krainy i nadzei na lepshuyu buduchynyu zvyazanyya z resursami netray rakoyu Mekong a taksama z raznastajnascyu nezvychajna prygozhyh krayaviday shto vabyac turystay Z yaylyaecca chlenam AAN ASEAN Laoskaya Narodna Demakratychnaya Respublika ສາທາລະນະລ ດປະຊາທ ປະໄຕ ປະຊາຊ ນລາວ Sathalanalat Pasathipatai Pasason Lao Scyag Laosa Gerb LaosaDeviz ສ ນຕ ພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທ ປະໄຕ ເອກະພາບ ວ ດຖະນາຖາວອນ Mir nezalezhnasc demakratyya adzinstva i roskvit Gimn Pheng Xat Lao Data nezalezhnasci 19 lipenya 1949 goda ad Francyi Aficyjnaya mova laoskayaStalica V encyanNajbujnejshyya garady V encyan Forma kiravannyaPrezident Prem er ministr Bunyang VarachytDzyarzh religiya budyzmPloshcha Usyago vodnaj paverhni 81 ya y svece 236 800 km 2Naselnictva Acenka 2017 Shchylnasc 7 1 mln chal 105 ya 30 chal km VUP Razam 2017 Na dushu naselnictva 49 mlrd 132 y 7400IRChP 2011 0 524 138 y Valyuta laoski kip 100 atam Internet damen laKod ISO Alpha 2 LAKod ISO Alpha 3 LAOKod MAK LAOTelefonny kod 856Chasavyya payasy 7EtymalogiyaNazva krainy pahodzic ad imya naroda lao GeagrafiyaAsnoyny artykul Geagrafiya Laosa Gorny krayavidMekong na poydni Laosa Peravazhna gornaya kraina Pa myazhy z V etnamam prahodzyac gory Chyangshon na paynochnym zahadze hrybet Luang Prabang Na poynachy i poydni razmeshchany plato z syarednyaj vyshynyoj kalya 1000 1200 m Najvyshejshy punkt gara Bia 2830 m znahodzicca y paydnyovaj chastcy plato Siangkhuang U Laose mayucca bujnyya zapasy rudnyh karysnyh vykapnyay zhaleznaj rudy z utrymannem metalu da 60 65 2 3 ysih resursay Paydnyova Ushodnyaj Azii i volava gory Laosa z yaylyayucca chastkaj alavyanna valframavaga poyasu Gory i plato y paydnyova zahodnyaj chastcy abryvayucca da daliny Mekonga najbujnejshaj raki krainy i ysyago regiyonu Yago pracyaglasc na terytoryi Laosa 1850 km Na samym poydni krainy Mekong utvarae grandyyozny kaskad vadaspaday Khon agulnaj vyshynyoj 21 m i shyrynyoj amal u 10 km shto robic getyya vadaspady samymi shyrokimi y svece Bolshasc rek adnosicca da basejna Mekonga najbujnejshyya z ih Tha U Ngum Bangfaj Klimat subekvataryyalny musonny haraktaryzuecca vyalikaj kolkascyu apadkay u syarednim 1500 2000 mm i dzyalennem goda na dva sezony letni peryyad dazhdzhoy musonay z maya pa kastrychnik i zimovy suhi peryyad z listapada pa krasavik U suhim sezone dva adrezki suhi prahalodny z listapada pa lyuty i garachy suhi y sakaviku krasaviku Bolsh za trec terytoryi pakryta gustymi lyasami U aposhnyae stagoddze lyasistasc zmenshylasya praktychna ydvaya Na poynachy raspaysyudzhanyya vechnazyalyonyya vilgotnyya subtrapichnyya lyasy z vyalikim udzelam magnolij layray liyan paparaci Vyshej za 1500 m yany zmyanyayucca hvojna shyrakalistymi lyasami z dubam hvoyaj kashtanam Na plato centralnaga i paydnyovaga Laosa daminuyuc svetlyya musonnyya listapadnyya lyasy z cikam shareyaj dypterakarpusam zarasnikami bambuka Daliny paydnyovaga Laosa i shily gor Chyangshon parasli vechnazyalyonymi vilgotnymi trapichnymi lyasami U Laose peravazhayuc chyrvanazyomy chyrvona zhoytyya i chyrvonyya gleby Zahavalisya davoli znachnyya statki dzikih indyjskih slanoy U lyasah vodzyacca malpy gibony makaki i insh i paymalpy z drapezhnikay tygr leapard marmurovaya pantera malajski i belagrudy myadzvedzi Mescami sustrakayucca palmavaya kunica i balotnaya rys Z kapytnyh shyroka raspaysyudzhanyya byki banteng i gayal bujvaly aleni dziki Z 1993 dzejnichae pryrodaahoynaya pragrama pavodle yakoj 21 terytoryi Laosa pavinen uvajsci y sklad nacyyanalnyh parkay GistoryyaAsnoyny artykul Suchasnaya laoskaya gistaryyagrafiya zvyazvae svayu gistarychnuyu i kulturnuyu identychnasc z karaleystvam paetychnaya nazva Karaleystva milyona slanoy pad belym parasonam yakoe y 14 17 stagoddzyah bylo adnoj z najbujnejshyh dzyarzhay u Paydnyova Ushodnyaj Azii Dzyakuyuchy centralnamu geagrafichnamu stanovishchu karaleystva zmaglo stac vazhnym centram gandlyu y Paydnyova Ushodnyaj Azii a taksama znachnym kulturnym centram Paslya peryyadu ynutranyh kanfliktay karaleystva Lansang padzyalilasya na try asobnyh karaleystvy Luang Prabang V encyan i Champasak U 1893 godu yany stali francuzskim pratektaratam razam sfarmavayshy toe shto cyaper vyadoma yak kraina Laos Z kanca XIX st Laos byy uklyuchany y Francuzski Indakitaj z 1930 h u sfery yaponskih intaresay u Druguyu susvetnuyu vajnu akupavany Yaponiyaj Pad kanec vajny yznik antykalaniyalny ruh Vyzvalenne Laosa na chale z pryncami Sufanuvongam Suvanavongam i Suvana Fumam Paslya kapitulyacyi Yaponii Lao Isara padnyalo paystanne suprac francuzskaga panavannya i abvyascila nezalezhnasc krainy pad nazvaj Patet Lao Kraina Lao Francyya razbila armiyu Patet Lao i da 1953 zahoyvala svayu yladu nad Laosam 22 kastrychnika 1953 Laos atrymlivae nezalezhnasc u 1954 abvyashchaecca nejtralnym karaleystvam na chale z karalyom Vazhnuyu rolyu y vyzvalenni Laosa adygray stvorany 11 sakavika 1951 Pa zaprashenni kiraynikoy laoskaga vyzvalenchaga ruhu y Laos prybyli v etnamskiya dobraahvotniki Sumesnymi namagannyami krainy Indakitaya damaglisya ad Francyi pryznannya ih nezalezhnasci U kancy 1950 h u Laose pachynaecca gramadzyanskaya vajna vyklikanaya sprobami pravyh sil zahapic uladu 7 kastrychnika 1960 kaalicyjny yrad Suvana Fumy ystanaylivae dyplamatychnyya adnosiny z SSSR i atrymlivae ad Saveckaga Sayuza V etnama inshyh sacyyalistychnyh krain vaennuyu i ekanamichnuyu dapamogu U nastupnyya dva gady vojska Patet Lao z udzelam v etnamskih saldat zajmae 2 3 terytoryi krainy U 1964 ZShA pachynayuc neab yaylenyya vaennyya dzeyanni y Laose tak zvanuyu Sakretnuyu vajnu z metaj razbic Adziny front troh krain Indakitaya znishchyc bazy Demakratychnaj Respubliki V etnam stvoranyya na terytoryi Laosa dlya aperacyj u Paydnyovym V etname i likvidavac marshrut taemnaga peramyashchennya uzbroenyh farmavannyay vyadomy yak scezhka Ha Shy Mina Amerykanskaya dapamoga pastaylyalasya pa linii amerykanskaga agenctva mizhnarodnaga razviccya z terytoryi Tajlanda amerykanskiya aficery nepasredna kiravali laoskaj karaleyskaj armiyaj aviyacyya ZShA vyala bambardziroyki Laosa 21 lyutaga 1973 sub ektami gramadzyanskaj vajny padpisana pagadnenne ab adnaylenni miru i dasyagnenni nacyyanalnaj zgody y Laose 29 listapada 1975 karol Laosa adroksya ad prastola 2 snezhnya 1975 abveshchana Laoskaya Narodna Demakratychnaya Respublika Dzyarzhayny lad i palitykaAsnoyny artykul Laos respublika Kanstytucyya prynyataya y zhniyni 1991 fiksue isnavanne y kraine dzyarzhavy adnapartyjnaga typu u yakim kiruyuchaya Narodna revalyucyjnaya partyya Laosa z yaylyaecca kiruyuchym yadrom sistemy Zgodna sa statutam partyi yana farmulyue i karektue galoynyya napramki strategii i taktyki nacyyanalnaga razviccya va ysih sferah zhyccya i kantralyue dzejnasc svaih kiruyuchyh kadray i radavyh chlenay dzyarzhaynyh ustanoy i gramadskih arganizacyj Kiraynik dzyarzhavy prezident yaki vybiraecca deputatami Nacyyanalnaga shodu na pyacigadovy termin Dlya abrannya kandydat pavinen nabrac ne mensh yak dzve treci galasoy Vyshejshy pradstaynichy i zakanadaychy organ adnapalatny Nacyyanalny shod 109 chlenay abiraecca na 5 gadoy useagulnym galasavannem gramadzyan starejshyh za 18 gadoy Vykanaychaya ylada nalezhyc uradu pryznachanamu prezidentam i zacvyardzhayucca Nacyyanalnym shodam Unitarnaya respublika dzelicca na 17 pravincyj Belaruska laoskiya adnosinyDyplamatychnyya adnosiny pamizh Respublikaj Belarus i Laoskaj Narodna Demakratychnaj Respublikaj ustanoyleny 7 lyutaga 1994 g 15 krasavika 2011 g Nadzvychajny i Paynamocny Pasol Respubliki Belarus u Sacyyalistychnaj Respublicy V etnam Sadoha pryznachany Nadzvychajnym i Paynamocnym Paslom Respubliki Belarus u Laoskaj Narodna Demakratychnaj Respublicy pa sumyashchalnictve 10 maya 2011 g Sadoha yruchyy daverchyya gramaty Prezidentu Laoskaj Narodna Demakratychnaj Respubliki Cyumali Sajnyasonu U cherveni 2012 Laos z aficyjnym vizitam naveday Ministr zamezhnyh spray Belarusi S M Martynay NaselnictvaVysoki temp rostu naselnictva 1 5 u 2017 Kraina multynacyyanalnaya naselnictva skladayuc mnostva narodnascej bolsh za 60 shto nalezhac da nekalkih etnichna blizkih grupay Luang Prabang Bolshaya chastka naselnictva adnosicca da tajskaj moynaj grupy kalya 53 taj gornyya taj i insh Laa inaksh ih nazyvayuc laa lumy rayninnyya laa vydzyalilisya sa skladu agulnatajskaga etnasu y XIV stagoddzi Prazhyvayuc yany y daline Mekonga u najbolsh shchylna zaselenaj chastcy Laosa Shto tychycca gornyh laa tang khmerskaya grupa i laa sunay to yany prazhyvayuc u gornyh yshodnyaj i paynochnaj slabazaselenyh chastkah krainy Zhyvuc u Laose taksama kitajcy v etnamcy indyjcy i insh Verniki peravazhna budysty 67 pryhilniki roznyh roda plemyannyh animistychnyh veravannyay tak zvanaj laoskaj narodnaj religii 31 Kalya 2 naselnictva hrysciyane Urbanizacyya velmi nizkaya 33 u stalicy prazhyvae amal palova ysih garadzhan 1 mln chalavek 2017 astatniya garady nevyalikiya Pakse 90 tys Savanakhet 66 tys 47 tys EkanomikaGrashovaya adzinka kip VUP na dushu naselnictva u 2017 sklay 7 400 dolaray Najbyadnejshaya paslya Ushodnyaga Tymora kraina PUA Pry getym cyagam aposhnyaga dzyasyacigoddzya ekanomika Laosa demanstravala shtogadovy rost bolsh za 7 Ambicyjnyya plany razviccya laoskaj ekanomiki zvyazany z asvaennem giganckaga gidrapatencyyalu Mekonga i ekspartam elektraenergii y susedniya krainy Kalya 70 naselnictva zanyata y selskaj i lyasnoj gaspadarcy Prykladna 80 pasyaynyh ploshchay advedzenyya pad rys Syarod inshyh kultur kukuruza batat kava razvityya gadoylya ptushki bujvalay Vazhnae znachenne mayuc lesanaryhtoyki Pramyslovasc zdabyynyya galiny zdabycha medzi volava Asnoyny typ elektrastancyj GES na Mekonze i prytokah Akramya elektraenergetyki apracoychyya galiny pradstayleny pashyvam adzennya Asnoyny gandlyovy partnyor Tajland na yaki pryhodzicca amal palova zneshnyaga gandlyu Pachynayuchy z 2010 krainu shtogod navedvae bolsh za 2 5 mln turystay U 2016 getaya lichba dasyagnula 4 2 mln Va ymovah skladanaga gornaga relefu razviccyo atrymay Mekong sudnahodny na pracyagu 500 km ad V encyana da Savanakheta dze shyrynya raki dasyagae 1 5 km Najbolsh raspaysyudzhanyya srodki ruhu plaskadonnyya doygiya pirogi i matornyya lodki Kvitnee kantrabandny gandal opiumam paynochnyya rayony Laosa z yaylyayucca adnoj z vyarshynyay znakamitaga Nekatoryya cikavinkiUrad Laosa praday pravy na nacyyanalny damen verhnyaga yzroynyu dlya Laosa la goradu Los Andzheles Dalina zbanoy V encyan u perakladze gorad sandalavaga dreva Hoc u nash chas laoskiya movaznaycy labiruyuc peraklad mesyacavy gorad Pablizu myazhy z V etnamam znahodzicca Dalina zbanoy pomnik arhealogii plyacoyki z vyaliznymi kamennymi zbanami shto vykarystoyvalisya ci to y yakasci pahavalnyh urnay ci to dlya zboru dazhdzhavoj vady YuNESKA ne yklyuchae ab ekt y spis ab ektay Susvetnaj spadchyny z za vyalikaj kolkasci nezdetanavayshyh amerykanskih aviyasnaraday u zyamli Daliny Na gerbe krainy centralnae mesca zajmae vyyava pagady That Luang u yakim yana znahodzicca bujny gorad ab ekt Susvetnaj spadchyny YuNESKA Znoskihttps www cia gov library publications resources the world factbook geos la html Arhivavana 16 kastrychnika 2020 https www imf org external pubs ft weo 2017 02 weodata weorept aspx pr x 67 amp pr y 9 amp sy 2017 amp ey 2017 amp scsm 1 amp ssd 1 amp sort country amp ds amp br 1 amp c 544 amp s NGDPD 2CPPPGDP 2CNGDPDPC 2CPPPPC amp grp 0 amp a https data iana org time zones tzdb 2021e asia http www tourismlaos org files files 2016 20Statistic 20Report pdf Arhivavana 22 kastrychnika 2016 SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Laos