Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Брэтонская мова (саманазва Brezhoneg) адносіцца да кельцкай групы індаеўрапейскай сям’і моў, вельмі блізкая да валійскай і асабліва да корнскай, роднасная мёртвай гальскай. Распаўсюджана на паўночным захадзе Францыі ў Брэтані, у асноўным у дэпартаменце Фіністэр (Penn ar Bed) і на захадзе дэпартаментаў Кот-д’Армор (Aodoù-an-Arvor) і Марбіян (Mor-bihan).
| Брэтонская мова | |
|---|---|
 | |
| Саманазва | Brezhoneg |
| Краіны | Францыя |
| Рэгіёны | Брэтань |
| Арганізацыя, якая рэгулюе | Ofis publik ar brezhoneg[d] |
| Агульная колькасць носьбітаў | 270 000 (INSEE, 1999) |
| Статус | сур’ёзная пагроза[d] |
| Класіфікацыя | |
| Катэгорыя | Мовы Еўразіі |
| Пісьменнасць | лацініца |
| Моўныя коды | |
| (ДАСТ 7.75–97) | бре 120 |
| (ISO 639-1) | br |
| (ISO 639-2) | bre |
| (ISO 639-3) | bre |
| bre | |
| 336 | |
| Ethnologue | bre |
| Linguasphere | 50-ABB-b |
| ELCat | 1228 |
| IETF | br |
| Glottolog | bret1244 |
 Вікіпедыя на гэтай мове | |
Брэтонская мова праз асаблівасць месцазнаходжання носьбітаў адрозніваецца ад іншых кельцкіх моцным французскай мовы, што выяўляецца і ў фанетыцы, і ў граматыцы.
У перыяд ад 1950-х гг. адбылося значнае зніжэнне колькасці носьбітаў мовы — ад больш чым за мільён чалавек да прыкладна 200 тыс., пры гэтым большасць (61 %) носьбітаў складаюць людзі старэйшыя за 60 гадоў, што дало падставу да ўключэння яе ў катэгорыю моў на мяжы знікнення паводле «Атласу моў, што знаходзяцца ў небяспецы» ЮНЕСКА. Між тым, у часе 2006—2012 гг. на 33 % вырасла колькасць дзяцей, якія наведваюць двухмоўныя класы.
Арфаграфія
На працягу часу былі створаны розныя сістэмы напісання. Сёння большасць брэтонскіх пісьменнікаў ужываюць арфаграфію Пэўрунван, гэтая ж сістэма выкарыстоўваецца ў большасці брэтонскамоўных школ. Яна была створана ў 1941 годзе з мэтай распрацавання агульнай літаратурнай нормы, якая ўлічвала б асаблівасці ўсіх дыялектаў і аб’ядноўвала існуючыя арфаграфіі. Яна атрымала назву Peurunvan, што значыць «поўнасцю адзіная».
Алфавіт
Пісьмовасць брэтонскай мовы засноўваецца на лацінскай графіцы і змяшчае наступныя літары:
- a, b, ch, c’h, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, r, s, t, u, v, w, y, z
Таксама над некаторымі літарамі могуць выкарыстоўвацца дыякрытычныя знакі цыркумфлекс, гравіс, трэма ды тыльда (â, ê, î, ô, û, ù, ü, ñ).
Бібліяграфія
- Desbordes, Yann Petite grammaire du breton moderne. Lesneven: Mouladurioù Hor Yezh, 1990
- Falc’hun, François Le système consonantique du breton avec une étude comparative de phonétique expérimentale. Rennes: Plihon, 1951
- Jackson, Kenneth H. A Historical Phonology of Breton. Dublin: DIAS, 1967
- Kervella, Frañsez Yezhadur bras ar brezhoneg. Brest: Al Liamm, 1947.
- Press, Ian A grammar of modern Breton. Berlin: Mouton de Gruyter, 1986
Зноскі
- Справаздача INSEE пра становішча брэтонскай мовы ў Брэтані (фр.)
- UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger Праверана 24 чэрвеня 2018.
Спасылкі
- Урокі брэтонскай мовы на французскай Архівавана 7 студзеня 2012.
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Bretonskaya mova samanazva Brezhoneg adnosicca da kelckaj grupy indaeyrapejskaj syam i moy velmi blizkaya da valijskaj i asabliva da kornskaj rodnasnaya myortvaj galskaj Raspaysyudzhana na paynochnym zahadze Francyi y Bretani u asnoynym u departamence Finister Penn ar Bed i na zahadze departamentay Kot d Armor Aodou an Arvor i Marbiyan Mor bihan Bretonskaya movaSamanazva BrezhonegKrainy FrancyyaRegiyony BretanArganizacyya yakaya regulyue Ofis publik ar brezhoneg d Agulnaya kolkasc nosbitay 270 000 INSEE 1999 Status sur yoznaya pagroza d KlasifikacyyaKategoryya Movy EyraziiIndaeyrapejskaya syam ya Kelckaya galina dd Pismennasc lacinicaMoynyya kodyDAST 7 75 97 bre 120ISO 639 1 brISO 639 2 breISO 639 3 brebre336Ethnologue breLinguasphere 50 ABB bELCat 1228IETF brGlottolog bret1244Vikipedyya na getaj move Bretonskaya mova praz asablivasc mescaznahodzhannya nosbitay adroznivaecca ad inshyh kelckih mocnym francuzskaj movy shto vyyaylyaecca i y fanetycy i y gramatycy U peryyad ad 1950 h gg adbylosya znachnae znizhenne kolkasci nosbitay movy ad bolsh chym za milyon chalavek da prykladna 200 tys pry getym bolshasc 61 nosbitay skladayuc lyudzi starejshyya za 60 gadoy shto dalo padstavu da yklyuchennya yae y kategoryyu moy na myazhy zniknennya pavodle Atlasu moy shto znahodzyacca y nebyaspecy YuNESKA Mizh tym u chase 2006 2012 gg na 33 vyrasla kolkasc dzyacej yakiya navedvayuc dvuhmoynyya klasy ArfagrafiyaNa pracyagu chasu byli stvorany roznyya sistemy napisannya Syonnya bolshasc bretonskih pismennikay uzhyvayuc arfagrafiyu Peyrunvan getaya zh sistema vykarystoyvaecca y bolshasci bretonskamoynyh shkol Yana byla stvorana y 1941 godze z metaj raspracavannya agulnaj litaraturnaj normy yakaya ylichvala b asablivasci ysih dyyalektay i ab yadnoyvala isnuyuchyya arfagrafii Yana atrymala nazvu Peurunvan shto znachyc poynascyu adzinaya Alfavit Pismovasc bretonskaj movy zasnoyvaecca na lacinskaj graficy i zmyashchae nastupnyya litary a b ch c h d e f g h i j k l m n o p r s t u v w y z Taksama nad nekatorymi litarami moguc vykarystoyvacca dyyakrytychnyya znaki cyrkumfleks gravis trema dy tylda a e i o u u u n BibliyagrafiyaDesbordes Yann Petite grammaire du breton moderne Lesneven Mouladuriou Hor Yezh 1990 Falc hun Francois Le systeme consonantique du breton avec une etude comparative de phonetique experimentale Rennes Plihon 1951 Jackson Kenneth H A Historical Phonology of Breton Dublin DIAS 1967 Kervella Fransez Yezhadur bras ar brezhoneg Brest Al Liamm 1947 Press Ian A grammar of modern Breton Berlin Mouton de Gruyter 1986ZnoskiSpravazdacha INSEE pra stanovishcha bretonskaj movy y Bretani fr UNESCO Atlas of the World s Languages in Danger Praverana 24 chervenya 2018 lt a href https wikidata org wiki Track Q925553 gt lt a gt SpasylkiVikipedyya mae razdzel napisany Degemer bretonskaj Uroki bretonskaj movy na francuzskaj Arhivavana 7 studzenya 2012