Баку (азерб.: Bakı) — сталіца і найбуйнейшы горад Азербайджана.
Горад
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Горад з’яўляецца навуковым, культурным і прамысловым цэнтрам Азербайджана. Шматлікія значныя азербайджанскія ўстановы маюць свае штаб-кватэры ў ім, у тым ліку , якая ўваходзіць у спіс 100 найбуйнейшых кампаній.
Горад Баку складаецца з 12 раёнаў і 59 пасёлкаў.
Геаграфія
Баку знаходзіцца на заходнім узбярэжжы Каспійскага мора на 28 метраў ніжэй за ўзровень мора, што робіць яго самай нізкай сталіцай у свеце, а таксама самым вялікім горадам у свеце, які размешчаны ніжэй за ўзровень мора. У наваколлі гораду ёсць мноства гразевых вулканаў (Кейракі, Богх-Богха, Лакбатан і іншыя) і салёных азёр (як Бёюк-Шор, Хадасан і іншыя).
Клімат
Клімат Баку | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Паказчык | Сту | Лют | Сак | Кра | Май | Чэр | Ліп | Жні | Вер | Кас | Ліс | Сне | Год |
Сярэдні максімум, °C | 6,6 | 6,3 | 9,8 | 16,4 | 22,1 | 27,3 | 30,6 | 29,7 | 25,6 | 19,6 | 13,5 | 9,7 | 18,9 |
Сярэдняя тэмпература, °C | 4,2 | 4,0 | 6,3 | 12,3 | 18,0 | 22,8 | 26,4 | 25,6 | 21,8 | 16,0 | 10,8 | 6,6 | 14,5 |
Сярэдні мінімум, °C | 2,1 | 2,0 | 4,2 | 9,4 | 14,9 | 19,7 | 22,2 | 22,9 | 19,4 | 13,6 | 8,8 | 4,8 | 12,0 |
Крыніца: World Climate |
Гісторыя
У маі 2012 года ў Баку прайшоў 57-ы конкурс песні Еўрабачанне, спецыяльна для якога была пабудавана .
У чэрвені 2015 года ў Баку прайшлі першыя ў гісторыі Еўрапейскія гульні.
Насельніцтва
Насельніцтва складае 2,1 мільёны жыхароў (2011), такім чынам Баку з’яўляецца самым вялікім паводле колькасці насельніцтва горадам на беразе Каспійскага мора і на Каўказе.
Да 1988 года ў Баку пражывала вялікая колькасць рускіх, армян і яўрэяў, што спрыялі культурнай разнастайнасці горада. З пачаткам Карабахскай вайны і пагромаў армян, пачынаючы са студзеня 1990 года, большая частка армянскай дыяспары з’ехала з горада.
Насельніцтва
|
Год | Азербайджанцы | % | Рускія | % | Армяне | % | Яўрэі | % | Іншыя | % | Насельніцтва |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1886 | 37,530 | 43.3 | 21,390 | 24.7 | 24,490 | 28.3 | 391 | 0.5 | 2,810 | 3.2 | 86,611 |
1897 | 40,341 | 36 | 37,399 | 33.4 | 19,099 | 17.1 | 3,369 | 3 | 11,696 | 10.5 | 111,904 |
1926 | 118,737 | 26.2 | 167,373 | 36.9 | 76,656 | 16.9 | 19,589 | 4.3 | 70,978 | 15.7 | 453,333 |
1939 | 215,482 | 27.4 | 343,064 | 43.6 | 118,650 | 15.1 | 31,050 | 3.9 | 79,377 | 10.1 | 787,623 |
1959 | 211,372 | 32.9 | 223,242 | 34.7 | 137,111 | 21.3 | 24,057 | 3.7 | 56,725 | 8.7 | 652,507 |
1970 | 586,052 | 46.3 | 351,090 | 27.7 | 207,464 | 16.4 | 29,716 | 2.3 | 88,193 | 6.9 | 1,262,515 |
1979 | 530,556 | 52.4 | 229,873 | 22.7 | 167,226 | 16.5 | 22,916 | 2.3 | 62,865 | 6.2 | 1,013,436 |
1999 | 1,574,252 | 88 | 119,371 | 6.7 | 378 | 0.02 | 5,164 | 0.3 | 89,689 | 5 | 1,788,854 |
2009 | 1,848,107 | 90.3 | 108,525 | 5.3 | 104 | 0 | 6,056 | 0.6 | 83,023 | 4.1 | 2,045,815 |
Транспарт
- Бакінскі метрапалітэн
Славутасці
- Дзявочая вежа
- Бакінская тэлевежа
- Бакінскі заапарк
- Азербайджанская нацыянальная бібліятэка
- Азербайджанская дзяржаўная філармонія
- Азербайджанскі тэатр оперы і балета
- Азербайджанскі Дзяржаўны Акадэмічны Драматычны Тэатр
- Азербайджанскі Дзяржаўны Тэатр Юнага Гледача
- Тэатр лялек імя А. Шаіга
- Азербайджанскі дзяржаўны музей дывана і народнага прыкладнога мастацтва імя Ляціфа Керымава
- Бакінскі музей сучаснага мастацтва
Вядомыя асобы
- Генрых Мікалаевіч Абаеў (1932—2014) — спецыяліст у галіне працэсаў і апаратаў хімічнай тэхналогіі.
- Арсен Барысавіч Авакаў (нар. 1964) — украінскі палітык, (з 2014 года).
- Віталь Рубенавіч Габрыелян (нар. 1944) — спартсмен (шашкі), майстар спорту СССР, гросмайстар, чэмпіён СССР па шашках (1964, 1966, 1969, 1973, 1977).
- Эдуард Дзмітрыевіч Зарэмба (1937—2012) — беларускі футбаліст.
- Ніна Аляксандраўна Зельтэн (нар. 1924) — беларускі архітэктар.
Гарады-пабрацімы
Гл. таксама
- Азерпошта
- Азербайджанфільм
- Шымал ДРЭС
Зноскі
- http://www.baku.azstat.org/section/demography/
- State Oil Company of Azerbaijan Republic: Transition from National to Transnational Company or Demand of Time? Архівавана 11 студзеня 2012.. Turkishweekly.net.
- Административно-территориальное деление :: Баку . bakucity.preslib.az. Праверана 2024-02-09.Памылка Lua: not enough memory.
- World Climate — Baku (англ.)
- Bakı şəhəri — Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi Архівавана 30 чэрвеня 2012.
- Azerbaijan — The Soviet and post-Soviet periods. Britannica
- Russian Empire census
- 1926 Soviet census
- 1939 Soviet census
- 1959 Soviet census
- 1970 Soviet census
- 1979 Soviet census
- Перапіс насельніцтва СССР, 1989
- https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/2_4.xls
- https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/?lang=en
- http://www.baku.azstat.org/section/demography/001.xls
- (руск.) Свод статистических данных о населении Закавказского края, извлечённых из посемейных списков 1886 года, г. Тифлис, 1893
- (руск.) Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. — г. Баку
- (руск.) Всесоюзная перепись населения 1926 года, т. 14, Закавказская СФСР, г. Москва, 1929
- Soviet 1939 census
- Soviet 1959 census
- Soviet 1970 census
- Soviet 1979 census
- (англ.) Ethnic composition of Azerbaijan 1999
- (англ.) Ethnic composition of Azerbaijan 2009
- https://www.izmir.bel.tr/tr/KardesKentler/62
- http://baku-ih.gov.az/page/26.html
- http://www.bordeaux.fr/ebx/LinkResolverServlet?classofcontent=presentationStandard&id=89715
- http://azerbaijans.com/content_1719_az.html
- https://www.azerbaijans.com/content_1719_az.html
- https://www4.honolulu.gov/docushare/dsweb/Get/Document-114443/98-206.pdf
- https://old.kyivcity.gov.ua/files/2018/2/15/Mista-pobratymy.pdf
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2).Памылка Lua: not enough memory.
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме [[Commons:Category:Памылка Lua: not enough memory.|Баку]]
Памылка Lua: not enough memory.Памылка Lua: not enough memory. Памылка Lua: not enough memory. Памылка Lua: not enough memory. Памылка Lua: not enough memory. Памылка Lua: not enough memory.
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Baku azerb Baki stalica i najbujnejshy gorad Azerbajdzhana Gorad Baku azerb Baki Gerb Scyag Kraina AzerbajdzhanRegiyon Apsheronski payvostrayKaardynaty 40 23 pn sh 49 51 u d H G Ya OUnutranae dzyalenne 12 rayonay i 59 pasyolkayKiraynik Eldar Azizay d Zasnavany I stagoddzePershaya zgadka V stagoddzePloshcha 2 140 km Vyshynya centra 28 mVodnyya ab ekty Kaspijskae moraAficyjnaya mova azerbajdzhanskayaNaselnictva 2 300 500 chalavek 2021 Nacyyanalny sklad azerbajdzhancy ruskiyaKanfesijny sklad islam pravaslayeChasavy poyas UTC 04 00Telefonny kod 994 12Pashtovyya indeksy AZ1000Aytamabilny kod 10 90 77Aficyjny sajt baku ih gov az azerb Baku na karce AzerbajdzhanaMedyyafajly na Vikishovishchy Gorad z yaylyaecca navukovym kulturnym i pramyslovym centram Azerbajdzhana Shmatlikiya znachnyya azerbajdzhanskiya ystanovy mayuc svae shtab kvatery y im u tym liku yakaya yvahodzic u spis 100 najbujnejshyh kampanij Gorad Baku skladaecca z 12 rayonay i 59 pasyolkay GeagrafiyaBaku znahodzicca na zahodnim uzbyarezhzhy Kaspijskaga mora na 28 metray nizhej za yzroven mora shto robic yago samaj nizkaj stalicaj u svece a taksama samym vyalikim goradam u svece yaki razmeshchany nizhej za yzroven mora U navakolli goradu yosc mnostva grazevyh vulkanay Kejraki Bogh Bogha Lakbatan i inshyya i salyonyh azyor yak Byoyuk Shor Hadasan i inshyya KlimatKlimat BakuPakazchyk Stu Lyut Sak Kra Maj Cher Lip Zhni Ver Kas Lis Sne GodSyaredni maksimum C 6 6 6 3 9 8 16 4 22 1 27 3 30 6 29 7 25 6 19 6 13 5 9 7 18 9Syarednyaya temperatura C 4 2 4 0 6 3 12 3 18 0 22 8 26 4 25 6 21 8 16 0 10 8 6 6 14 5Syaredni minimum C 2 1 2 0 4 2 9 4 14 9 19 7 22 2 22 9 19 4 13 6 8 8 4 8 12 0Krynica World ClimateGistoryyaU mai 2012 goda y Baku prajshoy 57 y konkurs pesni Eyrabachanne specyyalna dlya yakoga byla pabudavana U cherveni 2015 goda y Baku prajshli pershyya y gistoryi Eyrapejskiya gulni NaselnictvaNaselnictva skladae 2 1 milyony zhyharoy 2011 takim chynam Baku z yaylyaecca samym vyalikim pavodle kolkasci naselnictva goradam na beraze Kaspijskaga mora i na Kaykaze Da 1988 goda y Baku prazhyvala vyalikaya kolkasc ruskih armyan i yayreyay shto spryyali kulturnaj raznastajnasci gorada Z pachatkam Karabahskaj vajny i pagromay armyan pachynayuchy sa studzenya 1990 goda bolshaya chastka armyanskaj dyyaspary z ehala z gorada NaselnictvaGod Kolkasc1897 111 9041926 446 8321939 543 9391959 642 507 God Kolkasc1970 851 5471979 1 021 9691989 1 150 0552009 2 045 800 God Kolkasc2012 2 122 3002014 2 181 8002018 2 262 6002019 2 293 100 God Kolkasc2020 2 293 7002021 2 300 500Nacyyanalny sklad Baku God Azerbajdzhancy Ruskiya Armyane Yayrei Inshyya Naselnictva1886 37 530 43 3 21 390 24 7 24 490 28 3 391 0 5 2 810 3 2 86 6111897 40 341 36 37 399 33 4 19 099 17 1 3 369 3 11 696 10 5 111 9041926 118 737 26 2 167 373 36 9 76 656 16 9 19 589 4 3 70 978 15 7 453 3331939 215 482 27 4 343 064 43 6 118 650 15 1 31 050 3 9 79 377 10 1 787 6231959 211 372 32 9 223 242 34 7 137 111 21 3 24 057 3 7 56 725 8 7 652 5071970 586 052 46 3 351 090 27 7 207 464 16 4 29 716 2 3 88 193 6 9 1 262 5151979 530 556 52 4 229 873 22 7 167 226 16 5 22 916 2 3 62 865 6 2 1 013 4361999 1 574 252 88 119 371 6 7 378 0 02 5 164 0 3 89 689 5 1 788 8542009 1 848 107 90 3 108 525 5 3 104 0 6 056 0 6 83 023 4 1 2 045 815TranspartBakinski metrapalitenSlavutasciDzyavochaya vezha Bakinskaya televezha Bakinski zaapark Azerbajdzhanskaya nacyyanalnaya bibliyateka Azerbajdzhanskaya dzyarzhaynaya filarmoniya Azerbajdzhanski teatr opery i baleta Azerbajdzhanski Dzyarzhayny Akademichny Dramatychny Teatr Azerbajdzhanski Dzyarzhayny Teatr Yunaga Gledacha Teatr lyalek imya A Shaiga Azerbajdzhanski dzyarzhayny muzej dyvana i narodnaga prykladnoga mastactva imya Lyacifa Kerymava Bakinski muzej suchasnaga mastactvaVyadomyya asobyAsnoyny artykul Vyadomyya asoby Baku Genryh Mikalaevich Abaey 1932 2014 specyyalist u galine pracesay i aparatay himichnaj tehnalogii Arsen Barysavich Avakay nar 1964 ukrainski palityk z 2014 goda Vital Rubenavich Gabryelyan nar 1944 spartsmen shashki majstar sportu SSSR grosmajstar chempiyon SSSR pa shashkah 1964 1966 1969 1973 1977 Eduard Dzmitryevich Zaremba 1937 2012 belaruski futbalist Nina Alyaksandrayna Zelten nar 1924 belaruski arhitektar Garady pabracimyPamylka Lua not enough memory Gl taksamaAzerposhta Azerbajdzhanfilm Shymal DRESZnoskihttp www baku azstat org section demography State Oil Company of Azerbaijan Republic Transition from National to Transnational Company or Demand of Time Arhivavana 11 studzenya 2012 Turkishweekly net Administrativno territorialnoe delenie Baku nyavyzn bakucity preslib az Praverana 2024 02 09 Pamylka Lua not enough memory World Climate Baku angl Baki seheri Azerbaycan Dovlet Statistika Komitesi Arhivavana 30 chervenya 2012 Azerbaijan The Soviet and post Soviet periods Britannica Russian Empire census lt a href https wikidata org wiki Track Q2163579 gt lt a gt 1926 Soviet census lt a href https wikidata org wiki Track Q4350766 gt lt a gt 1939 Soviet census lt a href https wikidata org wiki Track Q4127589 gt lt a gt 1959 Soviet census lt a href https wikidata org wiki Track Q4350764 gt lt a gt 1970 Soviet census lt a href https wikidata org wiki Track Q4350767 gt lt a gt 1979 Soviet census lt a href https wikidata org wiki Track Q11185939 gt lt a gt Perapis naselnictva SSSR 1989 lt a href https wikidata org wiki Track Q2621042 gt lt a gt https www stat gov az source demoqraphy ap az 2 4 xls https www stat gov az source demoqraphy lang en http www baku azstat org section demography 001 xls rusk Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskogo kraya izvlechyonnyh iz posemejnyh spiskov 1886 goda g Tiflis 1893 rusk Pervaya vseobshaya perepis naseleniya Rossijskoj Imperii 1897 g g Baku rusk Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1926 goda t 14 Zakavkazskaya SFSR g Moskva 1929 Soviet 1939 census Soviet 1959 census Soviet 1970 census Soviet 1979 census angl Ethnic composition of Azerbaijan 1999 angl Ethnic composition of Azerbaijan 2009 https www izmir bel tr tr KardesKentler 62 http baku ih gov az page 26 html http www bordeaux fr ebx LinkResolverServlet classofcontent presentationStandard amp id 89715 http azerbaijans com content 1719 az html https www azerbaijans com content 1719 az html https www4 honolulu gov docushare dsweb Get Document 114443 98 206 pdf https old kyivcity gov ua files 2018 2 15 Mista pobratymy pdfLitaraturaBelaruskaya encyklapedyya U 18 t T 2 Arshyca Belaruscy Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 1996 T 2 480 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0061 7 t 2 Pamylka Lua not enough memory SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Commons Category Pamylka Lua not enough memory Baku Pamylka Lua not enough memory Pamylka Lua not enough memory Pamylka Lua not enough memory Pamylka Lua not enough memory Pamylka Lua not enough memory Pamylka Lua not enough memory