Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Езуіты (ад лац. Jesus — Езус, Ісус) — манахі каталіцкага манаскага «Таварыства Езуса» (Societas Jesu), заснаванага ў 1534 годзе іспанскім дваранінам Ігнатам Лаёлам і зацверджанага ў 1540 годзе папай Паўлам III. Пачатковай мэтай стварэння Ордэна езуітаў была барацьба з Рэфармацыяй і ерасямі, распаўсюджванне веры Хрыстовай праз выхаванне моладзі. Арганізацыя яго грунтавалася на прынцыпах адзінаначалля (кіраўнік Ордэна называўся генералам), строгага цэнтралізму, безумоўнага падпарадкавання і жалезнай дысцыпліны. Слоўная пропаведзь спалучалася з дабрачыннай дзейнасцю: наладжваннем прытулкаў для сіротаў, бясплатных сталовак і г.д.
| Езуіты | |
|---|---|
| Герб | |
 | |
| Дата заснавання / стварэння | 1540 |
| Мянушка | Gesuiti, Jesuítas і Jesuitas |
| Кароткая назва | S.J. |
| Спонсар | Noël Brûlart de Sillery[d] |
| Архівы захоўваюцца ў | Archiepiscopal Archive of Mechelen[d][…] |
| Названа ад | Ісус Хрыстос |
| Заснавальнік | Ігнацій Лаёла, Францішак Ксаверый, Peter Faber[d] і Holy Companions[d] |
| Пасада кіраўніка арганізацыі | Генерал Таварыства Ісуса |
| Галоўны выканаўчы дырэктар | Arturo Sosa Abascal[d] і Adolfo Nicolás[d] |
| Дэвіз (тэкст) | Ad maiorem Dei gloriam |
| Выканаўчая ўлада | Генеральныя кангрэгацыі Таварыства Ісуса |
| Заканадаўчы орган | Генеральныя кангрэгацыі Таварыства Ісуса |
| Колькасць членаў | 26 799 мужчына |
| Матчына кампанія | Лацінская Царква |
| Даччыная арганізацыя (кампанія, установа) | Jesuit Refugee Service[d] і Jesuit Volunteer Corps[d] |
| Валодае | Замак Хаўер, Zeitschrift für katholische Theologie[d], La Civiltà Cattolica[d], Orientierung[d], America[d], Christus[d], Nouvelle Revue théologique[d], Colegio Mayor Loyola[d], Colegio Mayor Universitario Loyola (Madrid)[d], Razón y Fe[d], Універсітэт імя Лаёлы, Casa da Torre[d], Boix House[d], St. Ignatius College[d], Camp Ekon[d], Catholic Standard[d], Radio Marañón[d], Pontifical Biblical Institute[d] і Engenho de Sergipe do Conde[d] |
| Размяшчэнне штаб-кватэры |
|
| Асноўная тэма твора | lifestance organisation[d][…] |
| Афіцыйны сайт | jesuits.global |
 | |
| Святы-заступнік | Our Lady of the Road[d] |
| Шаблон аўтара на Вікісховішчы | Society of Jesus |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя
У аснову дзейнасці ордэна была пакладзена тэорыя прабабілізму (праўдападабенства), распрацаваная ў XVII стагоддзі ідэолагамі ордэна і Лігуэрам. Сутнасць гэтай тэорыі заключалась ў тым, што любому грахоўнаму, амаральнаму ўчынку (ашуканству, згвалтаванню, здрадзе і г. д.) можна было, атрымаўшы дазвол ад Бога праз свайго духоўнага кіраўніка па ордэну, надаць дабрадзейны сэнс. Адсюль і дэвіз — «Мэта апраўдвае сродкі», і тыя дзеянні, учынкі, якія выклікалі абурэнне грамадскасці і прывялі да патрабаванняў забароны дзейнасці ордэна езуітаў у еўрапейскіх краінах.
Адным з асноўных спосабаў дасягнення сваіх мэтаў Ордэн лічыў выхаванне моладзі ў духу пабожнасці і веры праз сетку калегіумаў і акадэмій. Езуіцкія школы былі аднымі з найлепшых у Еўропе. Там, як правіла, вучыліся дзеці багатых і знакамітых людзей, якіх вабіла высокая якасць выкладання, новая і мэтазгодная арганізацыя школьнае справы. Езуіты першымі падзялілі ўсю масу навучэнцаў на класы (паводле ступені падрыхтоўкі) і распрацавалі праграмы паслядоўнага вывучэння прадметаў. Яны стварылі цудоўныя школьныя будынкі, увялі добрае абсталяванне навучальнымі дапаможнікамі, умела чаргавалі заняткі з адпачынкам, пазбягаючы ператамлення навучэнцаў, вялікую ўвагу звярталі на фізічнае развіццё. Асновай выкладання ў езуіцкіх калегіумах і акадэміях былі гуманітарныя навукі, перадусім класічныя мовы, філасофія і «вянец навук» — тэалогія. Праграмы навучання, складзеныя ў 1584 годзе, у часы генерала , былі тады аднымі з найлепшых і не пераглядаліся аж да сярэдзіны XVIII стагоддзя.
Высокі ўзровень навучання і перадавая методыка выкладання прынеслі вялікую папулярнасць езуітам. Шматлікія ахвяраванні бацькоў і дабрадзеяў зрабілі Ордэн адным з найбуйнейшых уладальнікаў у Еўропе. Ва ўмовах росту і секулярызацыі мыслення яго маёмасць стала прывабным «кавалкам» для шмат якіх заходнееўрапейскіх манархаў. У 1759 годзе дзейнасць ордэна была забаронена ў Партугаліі, у 1764 годзе — у Францыі, у 1767 годзе — у Іспаніі, і на Сіцыліі. Было вядома, што Папа Клімент XIII збіраецца 3 лютага 1769 года аб’явіць рашэнне аб роспуску ордэна езуітаў, але ў ноч перад гэтым ён раптоўна памёр. Папа Клімент XIV, нягледзячы на актыўныя захады з боку езуітаў пераканаць новага Папу ў адсутнасці сур’ёзных падстаў для такога рашэння усё ж падпісаў 21 ліпеня 1773 года булу аб забароне дзейнасці «Таварыства Ісуса». У Беларусі ён праіснаваў да 1820 года (рэзідэнцыя генерала была ў Полацку), да забароны яго расійскім урадам.
Паля вяртання ў Рым Папы з-пад французскага арышту, ён адразу выдаў булу аб аднаўленні дзейнасці ордэна езуітаў.
У цяперашнім часе Ордэн езуітаў дзейнічае ў Злучаных Штатах Амерыкі, Іспаніі, Партугаліі і некаторых іншых краінах.
На Беларусі
На тэрыторыі Беларусі езуіты з’явіліся ў Вільні ў 1569 годзе; у 1570 годзе быў закладзены Віленскі езуіцкі калегіум, пераўтвораны ў 1579 годзе ў акадэмію (універсітэт). У 1581 годзе быў адчынены калегіум у Полацку, у 1584 годзе — у Нясвіжы. Да сярэдзіны XVII стагоддзя езуіты стварылі на тэрыторыі Вялікага Княства Літоўскага шырокую сетку навучальных устаноў і амаль поўнасцю засяродзілі ў сваіх руках сярэднюю і вышэйшую адукацыю. З езуіцкіх школаў выйшаў шэраг знакамітых вучоных, грамадскіх дзеячаў і пісьменнікаў. Дзякуючы ім у Беларусі да 1820 года існавала развітая сістэма еўрапейскай адукацыі (каля 10 вышэйшых гуманітарных школаў, з іх дзве акадэміі і 7 гімназіяў), якая была адхіленая пасля далучэння Беларусі да Расіі.
У гады першага падзелу Рэчы Паспалітай (1772 год) члены «Таварыства Ісуса» ў гэты час валодалі 550 тыс. гектараў зямлі і 47 610 сялянамі.
У Расіі
Пранікненне езуітаў у Маскоўскую дзяржаву пачалося пры Іване Грозным. У 1719 годзе указам імператара Пятра I дзейнасць езуітаў на тэрыторыі імперыі была забаронена. Прадпісвалася «всех иезуитов с их служителями выслать немедленно изо всех городов и земель Российских». Пасля 1779 года Расія была адзінай дзяржавай, на тэрыторыі якой була Папы Клімента XIV не мела моцы. Разам з тым, адносіны Кацярыны II да езуітаў былі даволі няпростымі. У «Наказе генера-губернаторам Псковской и Могилевской губерний об организации управления в присоединенных от Польши землях» яна падкрэслівала: «Вы за сими наипаче недреманно смотреть имеете, яко за коварнейшими из всех прочих латинских орденов…». У 1775 годзе, яна напіша пра езуітаў наступнае: «Надо сознаться, что эти мошенники — отличные люди. Нигде еще не смогли устроить что-нибудь подобное их школам…». А падчас наведвання ў 1780 годзе Полацка яна запіша ў свой дзённік: "Я была у них нынче утром, слушала «Тебе Бога хвалим» и посетила их дома. Там полное веселие. Вчера, въезжая сюда, я была поражена великолепием их представительности. Все остальные католические ордена свиньи в сравнении с ними. Одно только, что эти люди не пляшут. К нам они пожаловали изо всех стран. Ей-ей покладные люди. Пасля 1780 года, калі езуіты атрымалі афіцыйны дазвол на права навіцыяту (прыёму ў ордэн новых членаў) і абранне генерала ордэна, яго роля паступова ўзрастае, а цэнтрам збору езуітаў свету становіцца Полацк.
На мяжы стагоддзяў езуіты робяць спробу пашырыць свой уплыў на ўсю Расійскую імперыю. Былі створаны навучальныя ўстановы у Астрахані, Адэсе, Рызе, таварыствы ў Казані, Маскве, Варонежы, Тамбове, Саратаве, Харкаве і іншых гарадах. Ордэн рабіў спробы перанесці цэнтр сваёй дзейнасці ў Санкт-Пецярбург: у красавіку 1801 года — адкрываецца езуіцкае вучылішча, а ў 1803 годзе — калегіум (інстытут), рэктарам якога прызначаецца былы прафесар Полацкага калегіума, генерал ордэна з 1802 года Г. Грубер. Пажар 1805 года, у вогнішчы якога загінула не толькі рэзідэнцыя езуітаў, але і сам Г. Грубер, знізіў магчымасць пашырэння ўплыву ордэна ў сталіцы.
Пасля вяртання Папы у Рым і аднаўлення ордэна езуітаў, ён страчвае ролю сродка па ўмацаванні манархічнага ладу ў Расійскай імперыі. У 1815 годзе езуіты былі абвінавачаны ў росце даўгоў, і ім было забаронена ў далейшым наведваць Маскву і Санкт-Пецярбург і загадага, «…снабдя на дорогу теплой одеждою, расадить по саням, и под надзором полиции отправить в Полоцк». Адначасова былі зачынены пецярбургскія ўстановы езуітаў. У 1817 годзе кіраўнікі ўсіх езуіцкіх навучальных устаноў, якія падпарадкоўваліся акадэміі, як і рэктар самой акадэміі, былі абвінавачаны (і не без падстаў) Міністэрствам духоўных спраў і народнай адукацыі ў тым, што выкладчыкі падчас вучэбнага працэсу імкнуцца пераканаць юнакоў праваслаўнай і іншых веравызнанняў прыняць каталіцтва. Як вынік — чарговы ўказ Аляксандра I, у адпаведнасці з якім бацькі юнакоў іншых веравызнанняў, акрамя каталіцкага, былі вымушаны ў чэрвені—ліпені гэтага ж году забраць сваіх дзяцей. У 11 езуіцкіх навучальных установах імперыі такіх дзяцей аказалася 160 чал., у т. л. Полацкай акадэміі — 3, у Полацкім вучылішчы — 7, у Магілёўскім — 10, у Адэскім — 31, у Астраханскім — 13, у Віцебскім — 6, у Раманаўскім — 12.
Ацэнкі
Дзейнасць ордэна прыцягнула скрайнія ацэнкі. Станоўчыя сцвярджаюць, што наватарскія, энергічныя дзеянні Ордэна сталі сапраўдным выратаваннем для каталіцкай царквы ў час надзвычай небяспечнага для яе крызісу 1-й палове XVI ст. і ў час пазнейшай царкоўнай рэформы; наватарскія падыходы езуітаў да адукацыі і да дактрынальных пытанняў заклалі падмурак для далейшай дзейнасці ўсяе Каталіцкае царквы. Адмоўныя асноўваюцца на нетыповай для каталіцкіх ордэнаў таямнічасці «Таварыста Ісуса», яго магутнасці і сталым, маштабным умяшанні ў свецкія справы; паведамляецца, што слова «езуіт» стала назоўным і сімвалізуе ва ўсіх еўрапейскіх мовах крывадушнасць, падступнасць, хітрасць. Езуітам таксама прыпісваюць следаванне прынцыпу «мэта апраўдвае сродкі».
Гл. таксама
- Спіс месцаў, звязаных з езуітамі
Зноскі
- https://www.odis.be/lnk/OR_997
- Brûlart de Sillery, Noël, Brulart de Sillery, Noël, Sillery, Noël Brulart de // Répertoire du patrimoine culturel du Québec - Fiche de l'élément Праверана 23 снежня 2018.
- http://www.archiefbank.be/dlnk/AE_9838
- http://www.archiefbank.be/dlnk/AE_9839
- https://gc36.org/fr/cg36-nouveau-pere-general/
- https://www.odis.be/lnk/OR_49146
- https://www.odis.be/lnk/OR_49279
- Великович, Л. Н. Черная гвардия Ватикана / Л. Н. Великович. — 2-е изд., доп. — М.: Мысль, 1985. — 271 с., 8 л. ил. — С. 44.
- Блинова, Т. Б. Иезуиты в Белоруссии / Т. Б. Блинова. — Минск: Беларусь, 1990. — 108,[2] с. — С. 97. — ISBN 5-338-00476-3.
- Великович, Л. Н. Черная гвардия Ватикана… — С. 41; Шышыгіна-Патоцкая, К. Я. Чорная дама Нясвіжскага замка. — Мінск: Полымя, 1992. — 36 с.: іл. — С. 28. — ISBN 5-345-00684-9.
- Расійскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 733. — Воп. 62. — Спр. 517. — А. 2.
- Белоруссия в эпоху феодализма: сб. документов и материалов: в 3 т. / АН БССР, Ин-т истории, Архивное управление МВД БССР. Т. 3: Воссоединение Белоруссии с Россией и ее экономическое развитие в конце XVIII — первой половине XIX века (1772—1860). — Минск: Изд-во Академии наук БССР, 1961. — 625 с. — С. 27; Жлутко, А. Езуіты на Беларусі: пошукі праўды // З гісторыяй на «Вы». Вып. II. — Мінск: Мастацкая літаратура, 1994. — С. 131.
- Арлоў, У. А. Таямніцы полацкай гісторыі / У. А. Арлоў; Рэд. Э. Н. Гнеўка; Маст. Г. І. Мацур. — Мінск: Беларусь, 1994. — 462,[2] с.: іл. — С. 294.
- Расійскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 733. — Воп. 62. — Спр. 198. — Л. 76.
- Зорин, Н. Минувшее и настоящее г. Полоцка: Краткий исторический очерк / Н. Зорин. — Полоцк: тип. Х. В. Клячко, 1910. — 36 с. — С. 20; РДГА. Ф. 733. — Воп. 62. — Спр. 517. — Л. 4, 7.
- РДГА. Ф. 733. — Воп. 62. — Спр. 198. — Л. 167, 172—174 адв.
- Леонард Хольц Офм. История христанского монашества. — СПб : Изд-во Святого Креста, 1993. — 424 с. — Leonard Holtz. Geschichte des Christlichen Ordenslebens. Benziger Verlag AG Zuerich, 1986 [2-е выд., дап., 1991]. ISBN 83-228-0214-V С.209—211.
- Каталіцкі часопіс «Энфармасьён каталік інтэрнасьяналь» паводле паведамлення ў Л. Н. Великович. Чёрная гвардия Ватикана. — 2-е выд., дап. — М. : Мысль, 1985. — 271 с.; 8 л. ил.
- Іван Саверчанка, Зміцер Санько. 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі. Мінск, 1999
Літаратура
- Шайкоў, В. Полацкая езуіцкая акадэмія (1812—1820 гг.) / В. Шайкоў // Беларускі гістарычны часопіс. — 1995. — № 4. — С. 73—82.
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Езуіты- Езуіты ў Беларусі
- Езуіты ў Расіі Архівавана 23 жніўня 2008.
- Езуіты на Украіне
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Ezuity ad lac Jesus Ezus Isus manahi katalickaga manaskaga Tavarystva Ezusa Societas Jesu zasnavanaga y 1534 godze ispanskim dvaraninam Ignatam Layolam i zacverdzhanaga y 1540 godze papaj Paylam III Pachatkovaj metaj stvarennya Ordena ezuitay byla baracba z Refarmacyyaj i erasyami raspaysyudzhvanne very Hrystovaj praz vyhavanne moladzi Arganizacyya yago gruntavalasya na pryncypah adzinanachallya kiraynik Ordena nazyvaysya generalam strogaga centralizmu bezumoynaga padparadkavannya i zhaleznaj dyscypliny Sloynaya propavedz spaluchalasya z dabrachynnaj dzejnascyu naladzhvannem prytulkay dlya sirotay byasplatnyh stalovak i g d EzuityGerbData zasnavannya stvarennya1540MyanushkaGesuiti Jesuitas i JesuitasKarotkaya nazvaS J SponsarNoel Brulart de Sillery d Arhivy zahoyvayucca yArchiepiscopal Archive of Mechelen d Nazvana adIsus HrystosZasnavalnikIgnacij Layola Francishak Ksaveryj Peter Faber d i Holy Companions d Pasada kiraynika arganizacyiGeneral Tavarystva IsusaGaloyny vykanaychy dyrektarArturo Sosa Abascal d i Adolfo Nicolas d Deviz tekst Ad maiorem Dei gloriamVykanaychaya yladaGeneralnyya kangregacyi Tavarystva IsusaZakanadaychy organGeneralnyya kangregacyi Tavarystva IsusaKolkasc chlenay26 799 muzhchynaMatchyna kampaniyaLacinskaya CarkvaDachchynaya arganizacyya kampaniya ustanova Jesuit Refugee Service d i Jesuit Volunteer Corps d ValodaeZamak Hayer Zeitschrift fur katholische Theologie d La Civilta Cattolica d Orientierung d America d Christus d Nouvelle Revue theologique d Colegio Mayor Loyola d Colegio Mayor Universitario Loyola Madrid d Razon y Fe d Universitet imya Layoly Casa da Torre d Boix House d St Ignatius College d Camp Ekon d Catholic Standard d Radio Maranon d Pontifical Biblical Institute d i Engenho de Sergipe do Conde d Razmyashchenne shtab kvateryIl DzhezuGeneral Tavarystva IsusaAsnoynaya tema tvoralifestance organisation d Aficyjny sajtjesuits globalSvyaty zastupnikOur Lady of the Road d Shablon aytara na VikishovishchySociety of Jesus Medyyafajly na VikishovishchyEzuit misiyaner 1779 GistoryyaU asnovu dzejnasci ordena byla pakladzena teoryya prababilizmu praydapadabenstva raspracavanaya y XVII stagoddzi ideolagami ordena i Ligueram Sutnasc getaj teoryi zaklyuchalas y tym shto lyubomu grahoynamu amaralnamu ychynku ashukanstvu zgvaltavannyu zdradze i g d mozhna bylo atrymayshy dazvol ad Boga praz svajgo duhoynaga kiraynika pa ordenu nadac dabradzejny sens Adsyul i deviz Meta apraydvae srodki i tyya dzeyanni uchynki yakiya vyklikali aburenne gramadskasci i pryvyali da patrabavannyay zabarony dzejnasci ordena ezuitay u eyrapejskih krainah Adnym z asnoynyh sposabay dasyagnennya svaih metay Orden lichyy vyhavanne moladzi y duhu pabozhnasci i very praz setku kalegiumay i akademij Ezuickiya shkoly byli adnymi z najlepshyh u Eyrope Tam yak pravila vuchylisya dzeci bagatyh i znakamityh lyudzej yakih vabila vysokaya yakasc vykladannya novaya i metazgodnaya arganizacyya shkolnae spravy Ezuity pershymi padzyalili ysyu masu navuchencay na klasy pavodle stupeni padryhtoyki i raspracavali pragramy paslyadoynaga vyvuchennya pradmetay Yany stvaryli cudoynyya shkolnyya budynki uvyali dobrae abstalyavanne navuchalnymi dapamozhnikami umela chargavali zanyatki z adpachynkam pazbyagayuchy peratamlennya navuchencay vyalikuyu yvagu zvyartali na fizichnae razviccyo Asnovaj vykladannya y ezuickih kalegiumah i akademiyah byli gumanitarnyya navuki peradusim klasichnyya movy filasofiya i vyanec navuk tealogiya Pragramy navuchannya skladzenyya y 1584 godze u chasy generala byli tady adnymi z najlepshyh i ne peraglyadalisya azh da syaredziny XVIII stagoddzya Vysoki yzroven navuchannya i peradavaya metodyka vykladannya prynesli vyalikuyu papulyarnasc ezuitam Shmatlikiya ahvyaravanni backoy i dabradzeyay zrabili Orden adnym z najbujnejshyh uladalnikay u Eyrope Va ymovah rostu i sekulyaryzacyi myslennya yago mayomasc stala pryvabnym kavalkam dlya shmat yakih zahodneeyrapejskih manarhay U 1759 godze dzejnasc ordena byla zabaronena y Partugalii u 1764 godze u Francyi u 1767 godze u Ispanii i na Sicylii Bylo vyadoma shto Papa Kliment XIII zbiraecca 3 lyutaga 1769 goda ab yavic rashenne ab rospusku ordena ezuitay ale y noch perad getym yon raptoyna pamyor Papa Kliment XIV nyagledzyachy na aktyynyya zahady z boku ezuitay perakanac novaga Papu y adsutnasci sur yoznyh padstay dlya takoga rashennya usyo zh padpisay 21 lipenya 1773 goda bulu ab zabarone dzejnasci Tavarystva Isusa U Belarusi yon praisnavay da 1820 goda rezidencyya generala byla y Polacku da zabarony yago rasijskim uradam Palya vyartannya y Rym Papy z pad francuzskaga aryshtu yon adrazu vyday bulu ab adnaylenni dzejnasci ordena ezuitay U cyaperashnim chase Orden ezuitay dzejnichae y Zluchanyh Shtatah Ameryki Ispanii Partugalii i nekatoryh inshyh krainah Na BelarusiEzuicki kascyol u Grodne Na terytoryi Belarusi ezuity z yavilisya y Vilni y 1569 godze u 1570 godze byy zakladzeny Vilenski ezuicki kalegium peraytvorany y 1579 godze y akademiyu universitet U 1581 godze byy adchyneny kalegium u Polacku u 1584 godze u Nyasvizhy Da syaredziny XVII stagoddzya ezuity stvaryli na terytoryi Vyalikaga Knyastva Litoyskaga shyrokuyu setku navuchalnyh ustanoy i amal poynascyu zasyarodzili y svaih rukah syarednyuyu i vyshejshuyu adukacyyu Z ezuickih shkolay vyjshay sherag znakamityh vuchonyh gramadskih dzeyachay i pismennikay Dzyakuyuchy im u Belarusi da 1820 goda isnavala razvitaya sistema eyrapejskaj adukacyi kalya 10 vyshejshyh gumanitarnyh shkolay z ih dzve akademii i 7 gimnaziyay yakaya byla adhilenaya paslya daluchennya Belarusi da Rasii U gady pershaga padzelu Rechy Paspalitaj 1772 god chleny Tavarystva Isusa y gety chas valodali 550 tys gektaray zyamli i 47 610 syalyanami U RasiiPraniknenne ezuitay u Maskoyskuyu dzyarzhavu pachalosya pry Ivane Groznym U 1719 godze ukazam imperatara Pyatra I dzejnasc ezuitay na terytoryi imperyi byla zabaronena Pradpisvalasya vseh iezuitov s ih sluzhitelyami vyslat nemedlenno izo vseh gorodov i zemel Rossijskih Paslya 1779 goda Rasiya byla adzinaj dzyarzhavaj na terytoryi yakoj bula Papy Klimenta XIV ne mela mocy Razam z tym adnosiny Kacyaryny II da ezuitay byli davoli nyaprostymi U Nakaze genera gubernatoram Pskovskoj i Mogilevskoj gubernij ob organizacii upravleniya v prisoedinennyh ot Polshi zemlyah yana padkreslivala Vy za simi naipache nedremanno smotret imeete yako za kovarnejshimi iz vseh prochih latinskih ordenov U 1775 godze yana napisha pra ezuitay nastupnae Nado soznatsya chto eti moshenniki otlichnye lyudi Nigde eshe ne smogli ustroit chto nibud podobnoe ih shkolam A padchas navedvannya y 1780 godze Polacka yana zapisha y svoj dzyonnik Ya byla u nih nynche utrom slushala Tebe Boga hvalim i posetila ih doma Tam polnoe veselie Vchera vezzhaya syuda ya byla porazhena velikolepiem ih predstavitelnosti Vse ostalnye katolicheskie ordena svini v sravnenii s nimi Odno tolko chto eti lyudi ne plyashut K nam oni pozhalovali izo vseh stran Ej ej pokladnye lyudi Paslya 1780 goda kali ezuity atrymali aficyjny dazvol na prava navicyyatu pryyomu y orden novyh chlenay i abranne generala ordena yago rolya pastupova yzrastae a centram zboru ezuitay svetu stanovicca Polack Na myazhy stagoddzyay ezuity robyac sprobu pashyryc svoj uplyy na ysyu Rasijskuyu imperyyu Byli stvorany navuchalnyya ystanovy u Astrahani Adese Ryze tavarystvy y Kazani Maskve Varonezhy Tambove Saratave Harkave i inshyh garadah Orden rabiy sproby peranesci centr svayoj dzejnasci y Sankt Pecyarburg u krasaviku 1801 goda adkryvaecca ezuickae vuchylishcha a y 1803 godze kalegium instytut rektaram yakoga pryznachaecca byly prafesar Polackaga kalegiuma general ordena z 1802 goda G Gruber Pazhar 1805 goda u vognishchy yakoga zaginula ne tolki rezidencyya ezuitay ale i sam G Gruber zniziy magchymasc pashyrennya yplyvu ordena y stalicy Paslya vyartannya Papy u Rym i adnaylennya ordena ezuitay yon strachvae rolyu srodka pa ymacavanni manarhichnaga ladu y Rasijskaj imperyi U 1815 godze ezuity byli abvinavachany y rosce daygoy i im bylo zabaronena y dalejshym navedvac Maskvu i Sankt Pecyarburg i zagadaga snabdya na dorogu teploj odezhdoyu rasadit po sanyam i pod nadzorom policii otpravit v Polock Adnachasova byli zachyneny pecyarburgskiya ystanovy ezuitay U 1817 godze kirayniki ysih ezuickih navuchalnyh ustanoy yakiya padparadkoyvalisya akademii yak i rektar samoj akademii byli abvinavachany i ne bez padstay Ministerstvam duhoynyh spray i narodnaj adukacyi y tym shto vykladchyki padchas vuchebnaga pracesu imknucca perakanac yunakoy pravaslaynaj i inshyh veravyznannyay prynyac katalictva Yak vynik chargovy ykaz Alyaksandra I u adpavednasci z yakim backi yunakoy inshyh veravyznannyay akramya katalickaga byli vymushany y cherveni lipeni getaga zh godu zabrac svaih dzyacej U 11 ezuickih navuchalnyh ustanovah imperyi takih dzyacej akazalasya 160 chal u t l Polackaj akademii 3 u Polackim vuchylishchy 7 u Magilyoyskim 10 u Adeskim 31 u Astrahanskim 13 u Vicebskim 6 u Ramanayskim 12 AcenkiDzejnasc ordena prycyagnula skrajniya acenki Stanoychyya scvyardzhayuc shto navatarskiya energichnyya dzeyanni Ordena stali sapraydnym vyratavannem dlya katalickaj carkvy y chas nadzvychaj nebyaspechnaga dlya yae kryzisu 1 j palove XVI st i y chas paznejshaj carkoynaj reformy navatarskiya padyhody ezuitay da adukacyi i da daktrynalnyh pytannyay zaklali padmurak dlya dalejshaj dzejnasci ysyae Katalickae carkvy Admoynyya asnoyvayucca na netypovaj dlya katalickih ordenay tayamnichasci Tavarysta Isusa yago magutnasci i stalym mashtabnym umyashanni y sveckiya spravy pavedamlyaecca shto slova ezuit stala nazoynym i simvalizue va ysih eyrapejskih movah kryvadushnasc padstupnasc hitrasc Ezuitam taksama prypisvayuc sledavanne pryncypu meta apraydvae srodki Gl taksamaSpis mescay zvyazanyh z ezuitami angl Znoskihttps www odis be lnk OR 997 Brulart de Sillery Noel Brulart de Sillery Noel Sillery Noel Brulart de Repertoire du patrimoine culturel du Quebec Fiche de l elementPraverana 23 snezhnya 2018 http www archiefbank be dlnk AE 9838 http www archiefbank be dlnk AE 9839 https gc36 org fr cg36 nouveau pere general https www odis be lnk OR 49146 https www odis be lnk OR 49279 Velikovich L N Chernaya gvardiya Vatikana L N Velikovich 2 e izd dop M Mysl 1985 271 s 8 l il S 44 Blinova T B Iezuity v Belorussii T B Blinova Minsk Belarus 1990 108 2 s S 97 ISBN 5 338 00476 3 Velikovich L N Chernaya gvardiya Vatikana S 41 Shyshygina Patockaya K Ya Chornaya dama Nyasvizhskaga zamka Minsk Polymya 1992 36 s il S 28 ISBN 5 345 00684 9 Rasijski dzyarzhayny gistarychny arhiy F 733 Vop 62 Spr 517 A 2 Belorussiya v epohu feodalizma sb dokumentov i materialov v 3 t AN BSSR In t istorii Arhivnoe upravlenie MVD BSSR T 3 Vossoedinenie Belorussii s Rossiej i ee ekonomicheskoe razvitie v konce XVIII pervoj polovine XIX veka 1772 1860 Minsk Izd vo Akademii nauk BSSR 1961 625 s S 27 Zhlutko A Ezuity na Belarusi poshuki praydy Z gistoryyaj na Vy Vyp II Minsk Mastackaya litaratura 1994 S 131 Arloy U A Tayamnicy polackaj gistoryi U A Arloy Red E N Gneyka Mast G I Macur Minsk Belarus 1994 462 2 s il S 294 Rasijski dzyarzhayny gistarychny arhiy F 733 Vop 62 Spr 198 L 76 Zorin N Minuvshee i nastoyashee g Polocka Kratkij istoricheskij ocherk N Zorin Polock tip H V Klyachko 1910 36 s S 20 RDGA F 733 Vop 62 Spr 517 L 4 7 RDGA F 733 Vop 62 Spr 198 L 167 172 174 adv Leonard Holc Ofm Istoriya hristanskogo monashestva SPb Izd vo Svyatogo Kresta 1993 424 s Leonard Holtz Geschichte des Christlichen Ordenslebens Benziger Verlag AG Zuerich 1986 2 e vyd dap 1991 ISBN 83 228 0214 V S 209 211 Katalicki chasopis Enfarmasyon katalik internasyanal pavodle pavedamlennya y L N Velikovich Chyornaya gvardiya Vatikana 2 e vyd dap M Mysl 1985 271 s 8 l il Ivan Saverchanka Zmicer Sanko 150 pytannyay i adkazay z gistoryi Belarusi Minsk 1999LitaraturaShajkoy V Polackaya ezuickaya akademiya 1812 1820 gg V Shajkoy Belaruski gistarychny chasopis 1995 4 S 73 82 SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Ezuity Ezuity y Belarusi Ezuity y Rasii Arhivavana 23 zhniynya 2008 Ezuity na Ukraine