Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Выкана́ўчы камітэ́т Ра́ды Усебелару́скага з’е́зда — орган улады, створаны Радай Усебеларускага з’езда 1917 года. 18 сакавіка 1918 года Рада Усебеларускага з’езда пераўтвораная ў Раду Беларускай Народнай Рэспублікі, пасля чаго Выканаўчы камітэт спыніў сваё існаванне.
Гісторыя
Паводле рэзалюцыі Усебеларускага з’езда, прынятай у ноч з 17(30) на 18(31) снежня 1917, яго дэлегатам належала выбраць са свайго складу орган краёвай улады Беларусі. Пасля разгону з’езда бальшавіцкімі ўладамі Аблвыканкамзаху яго дэлегаты сабраліся ў дэпо Лібава-Роменскай чыгункі і 18(31) снежня перадалі краёвую ўладу Радзе Старшынь або Радзе Усебеларускага з’езда, якая складалася са 105 чалавек. 21 снежня 1917 (3 студзеня 1918) Рада Усебеларускага з’езда абрала са свайго складу Выканаўчы камітэт з 10 чалавек. Рада выконвала функцыі перадпарламента, а выканаўчы камітэт першапачаткова быў правобразам урада Беларусі.
Члены Выканаўчага камітэта выконвалі пэўныя міністэрскія функцыі: Язэп Варонка — старшыня, замежныя справы; Палута Бадунова — сацыяльная апека; Тамаш Грыб — сельская гаспадарка; Макар Касцевіч — асвета; Алесь Прушынскі — праца; Сымон Рак-Міхайлоўскі — ваенныя справы; Іван Серада — унутраныя справы; Лявон Заяц — кіраўнік спраў; Язэп Дыла і Іосіф Лагун — міністры без партфеляў.
У 1918 годзе Язэп Дыла і Іосіф Лагун ўступілі ў РКП(б), працавалі ў бальшавіцкім Беларускім нацыянальным камісарыяце і сталі праціўнікамі Беларускай Народнай Рэспублікі. Астатнія члены працавалі ў паўлегальных умовах, некаторыя арыштоўваліся бальшавіцкімі ўладамі Заходняй вобласці і фронту. 19 лютага 1918 пасля выезду з Менска Аблвыкамзаха і СНК Заходняй вобласці і фронту Выканаўчы камітэт стаў легальным органам улады. Паводле прапановы старшыні, Язэпа Варонкі, у яго склад былі кааптаваны прадстаўнікі літоўскай, польскай, рускай і яўрэйскай нацыянальных мяншыняў.
21 лютага 1918 года Выканаўчы камітэт выдаў Першую Устаўную грамату, паводле якой ён абвяшчаў сябе найвышэйшай часовай уладай Беларусі «для кіравання краем і склікання, як можна хутчэй, Усебеларускага Устаноўчага сойму». 21 лютага Выканаўчы камітэт сфармаваў урад — Народны сакратарыят Беларусі на чале з Язэпам Варонкам, і ўсклаў на яго функцыі выканаўчай улады. Германскія акупацыйныя ўлады, якія 21 лютага акупавалі Менск, не прызнавалі Народны сакратарыят. 3 сакавіка Германія і Савецкая Расія заключылі Брэсцкі мір, паводле якога Беларусь была падзелена паміж імі. Выконваючы волю Усебеларускага з’езда і развіваючы ідэі Першай Устаўной граматы аб праве беларускага народа на «поўнае самаазначэнне», Выканаўчы камітэт выдаў 9 сакавіка Другую Устаўную грамату, у якой Беларусь абвяшчалася Народнай Рэспублікай. Да склікання Устаноўчага Сойму заканадаўчая ўлада перадавалася Радзе Усебеларускага з’езда. Аднак ва ўмовах германскай акупацыі выбары ва Усебеларускі Устаноўчы сойм правесці было немагчыма. 18 сакавіка Рада Усебеларускага з’езда на пленарным пасяджэнні абвясціла сябе Радай Беларускай Народнай Рэспублікі і такім чынам узяла на сябе функцыі парламента. Выканаўчы камітэт Рады Усебеларускага з’езда спыніў сваё існаванне.
Літаратура
- Варонка, Я. Беларускі рух ад 1917 да 1920 году: кароткі агляд / Я. Варонко. — Менск [Мінск]: Беларускае кааперацыйна-выдавецкае таварыства «Адраджэнне», 1991. — 29 с.
- Езавітаў, К. Першы Усебеларускі кангрэс // Беларуская мінуўшчына. — 1993. — № 1. — С.
- Казбярук, У. Паміж молатам і кавадлам, або Крок наперад, два крокі назад // Літаратура і мастацтва. — 1991. — № . — 8 сакавіка. — С.; № . — 15 сакавіка. — С.; № . — 22 сакавіка. — С.
- Сідарэвіч, А. М. Выканаўчы камітэт Рады Усебеларускага з’езда / А. М. Сідарэвіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. / Беларуская Энцыклапедыя; Рэдкал.: М. В. Біч і інш.; Прадм. М. Ткачова; Маст. Э. Э. Жакевіч. Т. 2: Беліцк—Гімн / Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — 536 с. — С. 370—371. — ISBN 5-85700-142-0.
- Турук, Ф. Ф. Белорусское движение: Очерк истории национального и революционного движения белорусов: С прил.образцов белорус.нелегал.лит.,важнейших документов белорус.полит.партий и национальные организации и этнографические карты белорусского племени, сост. Е. Ф. Карским / Предисл. А. Кавки. — Б.м., 1994 (Мн.:Картогр. ф-ка Белгеодезии). — 144 с. + 1 л. карт.
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Vykana ychy kamite t Ra dy Usebelaru skaga z e zda organ ulady stvorany Radaj Usebelaruskaga z ezda 1917 goda 18 sakavika 1918 goda Rada Usebelaruskaga z ezda peraytvoranaya y Radu Belaruskaj Narodnaj Respubliki paslya chago Vykanaychy kamitet spyniy svayo isnavanne GistoryyaYazep Varonka starshynya Vykanaychaga kamiteta Rady Usebelaruskaga z ezda Pavodle rezalyucyi Usebelaruskaga z ezda prynyataj u noch z 17 30 na 18 31 snezhnya 1917 yago delegatam nalezhala vybrac sa svajgo skladu organ krayovaj ulady Belarusi Paslya razgonu z ezda balshavickimi yladami Ablvykankamzahu yago delegaty sabralisya y depo Libava Romenskaj chygunki i 18 31 snezhnya peradali krayovuyu yladu Radze Starshyn abo Radze Usebelaruskaga z ezda yakaya skladalasya sa 105 chalavek 21 snezhnya 1917 3 studzenya 1918 Rada Usebelaruskaga z ezda abrala sa svajgo skladu Vykanaychy kamitet z 10 chalavek Rada vykonvala funkcyi peradparlamenta a vykanaychy kamitet pershapachatkova byy pravobrazam urada Belarusi Chleny Vykanaychaga kamiteta vykonvali peynyya ministerskiya funkcyi Yazep Varonka starshynya zamezhnyya spravy Paluta Badunova sacyyalnaya apeka Tamash Gryb selskaya gaspadarka Makar Kascevich asveta Ales Prushynski praca Symon Rak Mihajloyski vaennyya spravy Ivan Serada unutranyya spravy Lyavon Zayac kiraynik spray Yazep Dyla i Iosif Lagun ministry bez partfelyay U 1918 godze Yazep Dyla i Iosif Lagun ystupili y RKP b pracavali y balshavickim Belaruskim nacyyanalnym kamisaryyace i stali praciynikami Belaruskaj Narodnaj Respubliki Astatniya chleny pracavali y paylegalnyh umovah nekatoryya aryshtoyvalisya balshavickimi yladami Zahodnyaj voblasci i frontu 19 lyutaga 1918 paslya vyezdu z Menska Ablvykamzaha i SNK Zahodnyaj voblasci i frontu Vykanaychy kamitet stay legalnym organam ulady Pavodle prapanovy starshyni Yazepa Varonki u yago sklad byli kaaptavany pradstayniki litoyskaj polskaj ruskaj i yayrejskaj nacyyanalnyh myanshynyay Ustaynaya gramata da naroday Belarusi ad 21 lyutaga 1918 goda vydadzenaya Vykanaychym kamitetam Rady Usebelaruskaga z ezda 21 lyutaga 1918 goda Vykanaychy kamitet vyday Pershuyu Ustaynuyu gramatu pavodle yakoj yon abvyashchay syabe najvyshejshaj chasovaj uladaj Belarusi dlya kiravannya kraem i sklikannya yak mozhna hutchej Usebelaruskaga Ustanoychaga sojmu 21 lyutaga Vykanaychy kamitet sfarmavay urad Narodny sakrataryyat Belarusi na chale z Yazepam Varonkam i ysklay na yago funkcyi vykanaychaj ulady Germanskiya akupacyjnyya ylady yakiya 21 lyutaga akupavali Mensk ne pryznavali Narodny sakrataryyat 3 sakavika Germaniya i Saveckaya Rasiya zaklyuchyli Brescki mir pavodle yakoga Belarus byla padzelena pamizh imi Vykonvayuchy volyu Usebelaruskaga z ezda i razvivayuchy idei Pershaj Ustaynoj gramaty ab prave belaruskaga naroda na poynae samaaznachenne Vykanaychy kamitet vyday 9 sakavika Druguyu Ustaynuyu gramatu u yakoj Belarus abvyashchalasya Narodnaj Respublikaj Da sklikannya Ustanoychaga Sojmu zakanadaychaya ylada peradavalasya Radze Usebelaruskaga z ezda Adnak va ymovah germanskaj akupacyi vybary va Usebelaruski Ustanoychy sojm pravesci bylo nemagchyma 18 sakavika Rada Usebelaruskaga z ezda na plenarnym pasyadzhenni abvyascila syabe Radaj Belaruskaj Narodnaj Respubliki i takim chynam uzyala na syabe funkcyi parlamenta Vykanaychy kamitet Rady Usebelaruskaga z ezda spyniy svayo isnavanne LitaraturaVaronka Ya Belaruski ruh ad 1917 da 1920 godu karotki aglyad Ya Varonko Mensk Minsk Belaruskae kaaperacyjna vydaveckae tavarystva Adradzhenne 1991 29 s Ezavitay K Pershy Usebelaruski kangres Belaruskaya minuyshchyna 1993 1 S Kazbyaruk U Pamizh molatam i kavadlam abo Krok naperad dva kroki nazad Litaratura i mastactva 1991 8 sakavika S 15 sakavika S 22 sakavika S Sidarevich A M Vykanaychy kamitet Rady Usebelaruskaga z ezda A M Sidarevich Encyklapedyya gistoryi Belarusi U 6 t Belaruskaya Encyklapedyya Redkal M V Bich i insh Pradm M Tkachova Mast E E Zhakevich T 2 Belick Gimn Redkal B I Sachanka gal red i insh Mn BelEn 1994 536 s S 370 371 ISBN 5 85700 142 0 Turuk F F Belorusskoe dvizhenie Ocherk istorii nacionalnogo i revolyucionnogo dvizheniya belorusov S pril obrazcov belorus nelegal lit vazhnejshih dokumentov belorus polit partij i nacionalnye organizacii i etnograficheskie karty belorusskogo plemeni sost E F Karskim Predisl A Kavki B m 1994 Mn Kartogr f ka Belgeodezii 144 s 1 l kart