Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Аўгуст або Гай Актавій, пасля ўсынаўлення Цэзарам — Гай Юлій Цэзар Актавіян, у 27 да н.э. ужо як імператар узяў імя Цэзар Дзіў Філій Аўгуст (63 да н.э. — 14) — рымскі палітычны дзеяч, рымскі імператар (30 да н.э. — 14).
| Гай Юлій Цэзар Аўгуст | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GAIUS IULIUS CAESAR AUGUSTUS | |||||||
 Бюст імператара Аўгуста, Капіталійскі музей, Рым | |||||||
| |||||||
| Пераемнік | Тыберый Цэзар Аўгуст | ||||||
| Нараджэнне | 23 верасня 63 да н.э. | ||||||
| Смерць | 19 жніўня 14(75 гадоў)
| ||||||
| Месца пахавання |
| ||||||
| Род | Юліі-Клаўдзіі[d], Юліі Цэзары[d] і Octavii Rufi[d] | ||||||
| Імя пры нараджэнні | лац.: C. Octavius C.f. | ||||||
| Бацька | Гай Актавій[d] або Гай Юлій Цэзар | ||||||
| Маці | Атыя Бальба Цэзонія[d] | ||||||
| Жонка | Клодыя Пульхра[d], Scribonia[d][…] і Лівія Друзіла | ||||||
| Дзеці | Юлія Старэйшая[d][…], Gaius Caesar[d], Lucius Caesar[d], Тыберый і Agrippa Postumus[d] | ||||||
| Веравызнанне | старажытнарымская рэлігія | ||||||
| Званне | Імператар | ||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Помстай за забойства Цэзара (42 да н.э.), свайго прыёмнага бацькі, арганізаваў і здзейсніў масавыя рэпрэсіі, скіраваныя на высакародных рымскіх грамадзян, і значна ўзбагаціўся іх маёмасцю. Падчас далейшага ваенна-палітычнага канфлікту змог перамагчы Брута і (42 да н.э.) і Марка Антонія і Клеапатру VII (31 да н.э.), і дамогся, такім чынам, адзінаўладдзя. Ад сената атрымаў ганаровае званне Аўгуст (святы, вялікі; 27 да н.э.). Сын і Аціі; прыёмны сын Цэзара.
Стаўшы валадаром, Аўгуст свядома адыйшоў ад усходне-грэчаскіх культурных схільнасцей Цэзара, і выявіў сябе прыхільнікам рымскай культуры, вяртання да старых рымскіх звычаяў
Біяграфія
Паходжанне, нараджэнне, юнацтва
Сапраўднае імя Актавіяна — Гай Актавій Фуры́н (лац.: Gaius Octavius Thurinus). Ён нарадзіўся 23 верасня 63 года да н.э. у Рыме. Ён паходзіў з плебейскай сям’і, якая адносілася да заможнага , аднак не адносілася да палітычнай эліты — набілітэту. Продкі Актавія па бацькоўскай лініі вядомыя з Першай Пунічнай вайны. Бацька Актавія ў 65 да н.э. ажаніўся другім шлюбам з Аціяй, дачкой сястры Гая Юлія Цэзара. У 59 да н.э. ён раптоўна памёр.
Другім мужам Аціі і айчымам Актавія стаў , які ў 56 годзе да н.э. дамогся консульства, вышэшйай пасады ў Старажытным Рыме. Дзякуючы яму Гай атрымаў выдатную адукацыю; яго настаўнікамі былі Сфер, Арый з Александрыі, Апаладор з Пергама, Марк Эпідзій. У выхаванні Актавія таксама ўдзельнічала бабуля па матчынай лініі, Юлія, маці Цэзара. Калі ў 49 годзе Цэзар распачаў грамадзянскую вайну, Актавій некаторы час хаваўся, але потым з дапамогай дзядзькі ён увайшоў у прэстыжную калегію пантыфікаў, а таксама быў прызначаны арганізатарам Грэчаскімі гульнямі ў сталіцы і, нарэшце, прэфектам Рыма падчас Лацінскіх гульняў. Лічыцца, што такім чынам ён рыхтаваў пляменніка да дзяржаўнай кар’еры. Актавій намінальна ўдзельнічаў і ў апошняй, іспанскай, кампаніі Цэзара: яго карабель разбіўся, і ён не паспеў прыйсці ў лагер Цэзара. У 44 годзе да н.э. Актавій знаходзіўся ў Грэцыі, калі раптам даведаўся пра забойства свайго дзядзькі — на той момант ужо рымскага . Пакуль Актавій збіраўся да вяртання ў сталіцу, у Рыме публічна прачыталі тэстамент Цэзара. Нечакана для ўсіх яго пераемнікам прызначаўся Актавіян, аднак для прыняцця спадчыны ён павінен быў прызнаць Цэзара сваім бацькам (у дыктатара не засталося дзяцей, народжаных у шлюбе). Актавій быццам бы не ведаў пра тэстамент, аднак сучасныя даследчыкі лічаць яго адмаўленні прыдуманымі. Бацькі адгаворвалі Актавія ад прыняцця спадчыны Цэзара праз пагрозу яго жыццю, аднак ён урэшце вырашыў пагадзіцца.
Пакуль Актавіян знаходзіўся ў Грэцыі і вагаўся па пытанні аб спадчыне Цэзара (у яе склад уваходзілі вялікія грашовыя багацці), у Рыме вялася актыўная барацьба за месца фактычнага пераемніка дыктатара, бо Актавія не разгядалі як самастойнага кіраўніка. Найбольшых поспехаў дасягнуў паплечнік дыктатара Марк Антоній, які замірыўся са змоўшчыкамі супраць Цэзара і дамогся садзейнічання сената.
Сутыкненне з Антоніям. Муцінская вайна
У канцы вясны Актавій вярнуўся ў Італію і заявіў пра жаданне прыняць спадчыну Цэзара. Дзякуючы гэтаму пераемніка дыктатара падтрымала шмат ветэранаў легіёнаў Цэзара і большая частка сталічнага плебсу. Аднак выкананню тэстамента Цэзара перашкаджаў Антоній. У прыватнасці, ён адмовіўся перадаваць Гаю 700 мільёнаў сестэрцыяў са скарба Цэзара, а таксама зацягваў працэдуру ўсынаўлення. Марк нават пачаў нагадваць у публічных прамовах, што біялагічным сынам дыктатара з’яўляецца сын Клеапатры Цэзарыён. Ветэраны Цэзара на некаторы час замірылі Марка і Гая, настойваючы на іх сумеснай барацьбе з забойцамі дыктатара — Маркам Брутам, і іх паплечнікамі. Падчас знаходжання ў сталіцы Актавій (пасля ўсынаўлення яго новым імем стала Гай Юлій Цэзар Актавіян, хаця апошнюю частку ён выкарыстоўваў рэдка) усталяваў добрыя сувязі са шматлікімі сенатарамі і, перш за ўсё, Цыцэронам, якога добра ведаў і раней. Сенатары разглядалі Актавіяна як больш зручнага для іх кандыдата на спадчыну Цэзара ў параўнанні з наравістым Антоніям.
У верасні Антоній пасварыўся з Цыцэронам, аднак Актавіян быў на баку апошняга. У лістападзе Гай, кіруючы арміяй з ветэранаў Цэзара і перабежчыкаў Антонія, увайшоў у Рым і абвясціў пра жаданне пачаць вайну з Антоніям. Аднак гэта выклікала незадавальненне яго войска, бо яны па-ранейшаму настойвалі на барацьбе супраць Марка Брута і Касія. Гай быў вымушаны хавацца ў Арэцыі (сучасны Арэца). Праз некалькі дзён у Рым увайшоў Антоній, які беспаспяхова патрабаваў прызнаць Актавіяна ворагам дзяржавы, а на пасяджэнні сената ён гвалтам дамогся прызначэння сябе на пасаду намесніка правінцыі Цызальпійская Галія. Пасля гэтага Марк Антоній пачаў аблогу Мутыны (сучасная Модэна) у Цызальпійскай Галіі, дзе замацаваўся Дэцым Брут, прызначаны намеснікам раней. Сенат хутка прызнаў апошнія загады Антонія незаконнымі і запрасіў Актавіяна дапамагчы ў барацьбе супраць яго войска. Цыцэрон, прыхільнік Актавіяна, нават здолеў пераканаць сенат выплаціць Гаю грошы, якія ён абяцаў сваёй арміі. У бітве пры Гальскам форуме (сучасны Кастэльфранка-Эмілія) Антоній перамог консула Гая Вібію Пансу, аднак адразу пасля гэтага яго войска было пабіта іншым консулам Аўлам Гірцыям. Антоній адыйшоў пад сцены Муціны, дзе Гірцый і Актавіян перамаглі Антонія і прымусілі яго ўцякаць праз Альпы ў Нарбонскую Галію. Арганізаваць пагоню за Маркам не атрымалася, бо Актавіян адмовіўся супрацоўнічаць з Дэцымам Брутам, які ўдзельнічаў у забойстве Цэзара.
Другі трыумвірат. Вайна з Брутам і Касіям
Падчас Муцінскай вайны заігнулі абодва консулы, і патрабавалася абранне новых вышэйшых магістратаў. Актавіян пісаў Цыцэрону, каб ён прасіў сенат дазволіць стаць консуламі Гаю і Цыцэрону. Аднак сенат адмовіў амбіцыёзнаму Актавіяну, спасылаючыся на яго занадта малады ўзрост (Гаю было 19, хаця звычайна консуламі абіралі людзей ва ўзросце 40-42 гадоў). Сенат таксама адмовіўся выконваць абяцанні па ўзнагароджванні войска Актавіяна. Гэта прывяло Гая да пошукаў перамір’я з Антоніем. У прыватнасці, Актавіян пачаў адпускаць на свабоду салдат і афіцэраў Антонія, якія трапілі яму ў палон. Хутка Дэцым Брут быў забіты, а Антоній сабраў 23 легіёны, сярод якіх было шмат ветэранаў Цэзара. Актавіян тым часам сабраў усе легіёны ў Італіі, дамогся абрання ў консулы разам са сваім паплечнікам Квінтам Педыям і завяршыў сваё ўсынаўленне, аднак калі Антоній вярнуўся ў Італію, ён не перашкаджаў яму.
Увосень Антоній, Актавіян і саюзнік Антонія Лепід сустрэліся каля Баноніі (сучасная Балоння) і дамовіліся аб стварэнні трыумвірата, удзельнікі якога мелі б законную ўладу. Галоўнай мэтай стварэння трыумвірата абвясцілі барацьбу з «рэспубліканцамі» Маркам Брутам і Касіям, якія пачалі называць сябе вызваліцелямі (лац.: liberatores). 27 лістапада 43 да н.э. па ініцыятыве трыбуна Публія Тыцыя быў прыняты закон аб стварэнні калегіі з трох чалавек «для прывядзення рэспублікі ў парадак» (лац.: triumviri rei publicae constituendae). Трыумвіры правялі — паслядоўныя пакаранні смерцю шэрагу людзей па ўзгодненых спісах. Большасць з ахвяр праскрыпцый складалі палітычныя апаненты трыумвіраў, але сярод іх былі і асабістыя ворагі. Трапляліся і сваякі трыумвіраў. 7 снежня 43 да н.э. салдаты Антонія захапілі і пакаралі славутага Цыцэрона.
Пасля праскрыпцый, падчас якіх трыумвіры здолелі сабраць грошы на ўтрыманне буйной арміі, Антоній і Актавіян пераправіліся ў Грэцыю, дзе знаходзілася база Марка Брута і Касія. Лепід застаўся ў Італіі. Рэспубліканцы валодалі перавагай на моры і былі добра забяспечаны ўсім неабходным, таму яны абралі пасіўную стратэгію, спадзеючыся аслабіць Антонія і Актавіяна. Дзве вялікія арміі (прыкладна па 100 тысяч чалавек) зблізіліся на багністай раўніне каля горада Філіпы. У кастрычніку Антоній паспрабаваў абыйсці войскі рэспубліканцаў з іх левага (паўднёвага) боку. Там пачалася бітва паміж легіёнамі Антонія і Касія, паспяховая для трыумвіра. Аднак паміж камандуючымі не было паразумення, і Брут з Актавіянам на паўночным баку даведаліся пра пачатак бітвы толькі праз некаторы час. Брут павёў войскі на лагер труымвіраў і нават захапіў яго. Антоній і Брут амаль адначасова даведаліся пра поспехі на другім баку і адыйшлі назад. Падчас першай бітвы пры Філіпах Касій вырашыў, што ўся вайна прайграна і скончыў жыццё самагубствам. Праз некалькі тыдняў, калі ў войску трыумвіраў амаль скончылася харчаванне, а надвор’е значна пагоршылася, Брут урэшцн пагадзіўся на генеральную бітву, аднак, паводле некаторых старажытных крыніц, Актавіян у ёй не ўдзельнічаў праз хваробу. Войска трыумвіраў на чале з Антоніем перамагло Брута. Пасля бітвы Антоній застаўся на Усходзе, а Актавіян вярнуўся ў Рым.
Актавіян у Італіі (30-я да н.э.)
Па дамоўленасці з Антоніем Актавіян павінен быў забяспечыць дэмабілізаваных салдат абяцанымі ўзнагародамі — грашыма і зямлёй. Выканаць абяцанні аказалася няпроста, бо Італія была ў заняпадзе прах шматгадовыя грамадзянскія войны, а прыхільнік справы рэспубліканцаў Секст Пампей блакаваў шляхі дастаўкі харчавання на паўвостраў. Для выканання вялізарных абяцанняў перад войскамі (усяго патрабавалася рассяліць 170 тысяч ветэранаў) Гаю прыйшлося адбіраць зямлю, якая належала жыхарам шматлікіх гарадоў і вёсак Італіі. Участкі прымусова выкупляліся па цэнах значна ніжэй за рыначныя, праз што пачаўся заняпад сельскай гаспадаркі: многія ветэраны не мелі жывёлы і ўласнага сельскагаспадарчага інвентара і не маглі адразу пачаць працаваць на зямлі. Акрамя таго, шмат рабоў, у тым ліку і сельскагаспадарчых, збеглі да Секста Пампея, які абяцаў ім свабоду пры ўмове службы ў сваёй арміі. Эканамічная сітуацыя пагоршылася праз дэзарганізацыю рамяства і гандлю ў выніку грамадзянскіх войнаў. Інтарэсы Антонія ў сталіцы прадстаўлялі яго брат Луцый і жонка Фульвія. У 41 да н.э. яны скарысталіся непапулярнасцю Актавіяна з прычынм не выканання абяцанняў перад войскам і пачалі ўзбройваць незадаволеных. Луцый адкрыта выступіў супраць палітыкі Гая, на некаторы час заняў са сваімі атрадамі Рым і заклікаў да спынення экспрапрыяцый зямлі, і шмат хто яго падтрымаў. Аднак Марк Антоній не ўмяшаўся ў развіццё сітуацыі (старажытныя крыніцы тлумачаць гэта захапленнем Марка Клеапатрай; таксама магчыма падрыхтоўка да вайны з Парфіяй). Дзякуючы прамаруджванню Марка Антонія Гай сабраў лаяльныя войскі, аблажыў Луцыя Антонія ў Перузіі (сучасная Перуджа) і вымусіў яго здацца. Сам горад, які прыняў мяцежнікаў, ён загадаў спаліць. Пасля Перузінскай вайны Марк Антоній вярнуўся ў Італію, але пад націскам ветэранаў дамовіўся з Актавіянам аб падзеле ўплыву: Марк атрымліваў усе ўсходнія правінцыі Рымскай рэспублікі, Гай — заходнія правінцыі і Італію, а Лепід — толькі Афрыку. Пагадненне замацавалі шлюбам Антонія на Актавіі, сястры Гая.
У 39 да н.э. Актавіян і Антоній былі вымушаны пераглядзець пагадненне, каб замірыць Секста Пампея. Трыумвіры паабяцалі на пяць гадоў захаваць за Секстам Сіцылію, Сардзінію і Корсіку, а таксама абяцалі дадаць Пелапанес, але адмовілі яму ва ўключэнні ў лік трыумвіраў з прадастаўленнем адпаведных законных паўнамоцтваў. Замест гэтага яму паабяцалі консульства ў 33 да н.э. Секст павінен быў зняць блакаду, забяспечыць Італію харчаваннем (большасць збожжа пастаўлялася ў сталіцу менавіта морам), зачысціць Міжземнае мора ад піратаў і не прымаць новых збеглых рабоў. Трыумвіры аб’явілі пра амністыю Секста і яго прыхільнікам, а таксама паабяцалі тыя ж узнагароды, што і для легіянераў трыумвірата. Пагадненне паміж Секстам і трумвірамі было хутка парушана, і марская блакада Італіі аднавілася. Марк і Гай дамовіліся падоўжыць паўнамоцтвы трыумвірата на пяць гадоў, а таксама абмяняцца войскам: Антонію для вайны з Парфіяй былі патрэбны легіянеры, а Актавіян для барацьбы з Пампеем меў патрэбу ў караблях. Сябр Актавіяна Марк Віпсаній Агрыпа стварыў вялікі флот, дзякуючы якому ён перамог Пампея.
Пасля вяртання Антонія з Парфіі і вайны з Арменіяй абодва трыумвіра (Лепіда раней адхілілі ад улады) пачалі рыхтавацца да вайны. Актавіян абапіраўся на насельніцтва Рыма і Італіі, а Марка Антонія падтрымлівалі пераважна грэкі і народы Усходу, якія жадалі падзяліць уладу з рымскімі грамадзянамі.
Другое сутыкненне з Антоніем і заваяванне Егіпта
Калі Антоній тым часам жаніўся на егіпецкай царыцы Клеапатры без разрыву шлюбу з , Актавіян, каб настроіць рымлян супраць Антонія, загадаў прачытаць яго завяшчанне, якое захоўвалася ў : у ім не толькі егіпецкія, але і рымскія і саюзныя Рыму зямлі падзяляліся паміж дзецьмі Клеапатры. Сенат абвясціў вайну Клеапатры. Вырашальная бітва адбылася на мора ў мыса Акцый, дзе флотам Актавіяна камандаваў Агрыпа: раптоўнае адступленне карабля Клеапатры, а за ім егіпецкага флоту прывяло да паражэння Антонія. Сам Актавіян павёў войскі на Егіпет. Калі ён падышоў да Александрыі, легіёны Антонія зноў перайшлі на яго бок, і Антоній здзейсніў самагубства. Актавіян у перамовах з Клеапатрай зрабіў выгляд, што захавае яе царства, але яна, зразумеўшы што патрэбна толькі для трыўмфу, таксама скончыла самагубствам. Актавіян дазволіў пахаваць абодвух паводле іх просьбы — у адной грабніцы. Старэйшага сына Антонія ад Фульвіі, Антула, Актавіян загадаў адцягнуць ад статуі Цэзара, дзе той шукаў , і забіць. Пасля разважанняў, са словамі «Нядобра шматцэзарства», ён загадаў караць смерцю і , сына Клеапатры і Цэзара, які папытаўся бегчы.
Пачатак кіравання
Вярнуўшыся з Егіпта, Актавіян уладкаваў трыўмф. 13 студзеня 27 года да н.э. ён склаў з сябе надзвычайныя паўнамоцтвы перад сенатам і абвясціў пра рэстаўрацыю Рэспублікі, але пакінуў за сабой камандаванне 75 легіёнамі і тытул імператара (на той момант гэты тытул меў іншае значэнне і адзначаў военачальніка-пераможца). Актавіян кіраваў перш за ўсё з дапамогай рэспубліканскіх пасад консула і трыбуна. Ён таксама карыстаўся беспярэчным аўтарытэтам у сенаце і на народным сходзе (каміцыях), што дазваляла яму праводзіць палітыку ў сваіх інтарэсах. Ад пасады дыктатара ці тытула цара, якія б юрыдычна замацавалі яго першынства, ён рашуча адмаўлялся.
У 27-19 да н.э. пад кіраўніцтвам Актавіяна да Рымскай дзяржавы былі далучаны апошнія вольныя тэрыторыі на Пірэнейскам паўвостраве. Межы дзяржавы пашырыліся дзякуючы паспяховым кампаніям у Далмацыі і Паноніі, значна павялічылася колькасць рымскіх легіёнаў у Германіі, дзе межы на кароткі час дасягнулі Эльбы. Далейшую экспансію спыніла перамога германцаў над рымскімі легіянерамі ў Тэўтабургскім лесе і паўстанне ў Паноніі. На Усходзе Аўгуст без бою далучыў Егіпет, некаторыя дзяржавы Малой Азіі і Іудэю. Акрамя таго, ён надаў кіраўнікам некалькіх суседніх буферных дзяржаў статус саюзніка, што пашырыла сферу ўплыву Рыма.
Знешнасць
Амаль усе верагодныя выявы Аўгуста былі створаны або ў час яго праўлення, або пры бліжэйшых пераемніках. Аўтэнтычных выяваў, зробленых, калі ён быў дзіцём, не існуе.
Вяртанне Аўгуста да рымскіх культурных традыцый выразілася і ў яго пазнейшых звычайных выглядзе і адзенні на выявах — стараіталійская прычоска і рымская тога (якую ён сваім прыкладам вярнуў у моду). Адзначаюцца натхнёныя «рымскім духам» сціпласць яго выяваў, адсутнасць на іх атрыбутаў імператарскай улады.
Некаторыя вядомыя выявы Актавіяна Аўгуста:
 |  |  |  |  |
| Бюст Аўгуста з музея Сен-Раймон | Бюст Аўгуста з галаўным уборам жрацоў | Скульптура з Прыма-Порты | Гема з партрэтам Аўгуста | Бюст з Меру (Судан) |
Сям’я
Другім шлюбам быў жанаты з Лівіяй Друзілай (з 38 да н.э.), але не меў сваіх сыноў; і ўнукі, дзеці яго дачкі Юліі і Агрыпы, памерлі рана. З дзяржаўных меркаванняў, згодна з просьбамі Лівіі Друзілы, усынавіў яе сына ад першага шлюбу Тыберыя і абвясціў яго сваім пераемнікам.
| 1. Скрыбонія | Актавіян Аўгуст | 2. Лівія Друзіла (першы муж — Нерон) | Тыберый Клаўдзій Нерон | ||||||||||||||||||||||||||
| 2. Юлія Цэзарыс | Тыберый Клаўдзій Нерон (імператар Тыберый) | Нерон Клаўдзій Друз | |||||||||||||||||||||||||||
Ацэнкі
Пры жыцці і пасля смерці, і наогул да канца антычнага свету Аўгуст лічыўся ідэальнай асобай, узорам уладара. Грубасць і жорсткасць, з якімі ён дасягаў сваіх мэтаў, былі забыты, бо Рым перажываў пры ім доўгі перыяд магутнасці і стабільнасці (гл.далей: — ).
Зноскі
- Любкер Ф. Octavianus // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 936–940.
- Suetonius 5 // Divus Augustus
- Auguste // Encyclopædia Universalis — Encyclopædia Britannica, 1968.
- http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/augustus.shtml
- Luke T. Cultivating the memory of Octavius Thurinus — 2015. — Т. 3, вып. 2. — doi:10.1515/JAH-2015-0012
- Любкер Ф. Octavii // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 940–941.
- C. Iulius (132) C. f. C. n. Fab. Caesar Octavianus = C. Octavius C. f. Sca. Thurinus (or Caepias) // Digital Prosopography of the Roman Republic Праверана 10 чэрвеня 2021.
- Digital Prosopography of the Roman Republic Праверана 10 чэрвеня 2021.
- Scheid J. Scribonia Caesaris et les Cornelii Lentuli // Bulletin de correspondance hellénique — Athènes: École française d'Athènes, 1976. — Vol. 100, вып. 1. — P. 485–491. — ISSN 0007-4217; 2241-0104 — doi:10.3406/BCH.1976.2060
- Любкер Ф. Livii // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 775–777.
- Julia the Elder // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1904. — Т. XLI. — С. 370.
- Паведамляецца, што ён нават абдумваў прыняцце імя Ромул. Хафнер Г. Выдающиеся портреты античности : 337 портретов в слове и образе / Пер. с нем. В. А. Сеферьянц. — М.: Прогресс, 1984. — 311 с. (руск.)
- Дыян Касій памылкова сцвярджае пра нараджэнне ў Вялітрах.
- Шифман И. Ш. Цезарь Август. — Л.: Наука, 1990. — С. 7-10.
- Шифман И. Ш. Цезарь Август. — Л.: Наука, 1990. — С. 11-13.
- Шифман И. Ш. Цезарь Август. — Л.: Наука, 1990. — С. 13-14.
- Шифман И. Ш. Цезарь Август. — Л.: Наука, 1990. — С. 31-32.
- Шифман И. Ш. Цезарь Август. — Л.: Наука, 1990. — С. 28-29.
- Шифман И. Ш. Цезарь Август. — Л.: Наука, 1990. — С. 33.
- Машкин Н. А. Принципат Августа. — М.; Л.: Изд-во АН СССР, 1949. — С. 148—150.
- Борухович В. Г. После мартовских ид 44 г. до н.э. (исторический очерк) // Античный мир и археология. — Вып. 5. — Саратов, 1983. — С. 140.
- Huzar E. Mark Antony: A Biography. — Minneapolis: University of Minnesota Press, 1978. — P. 108—110.
- Першы трыумвірат Цэзара, Пампея і Краса быў нефармальным і трымаўся на вусных дамоўленасцях.
- Huzar, E. Mark Antony: A Biography. — Minneapolis: University of Minnesota Press, 1978. — P. 129—130.
- Борухович, В. Г. Последний период гражданских войн (исторический очерк) // Античный мир и археология. — Вып. 6. — Саратов, 1986. — С. 115—120.
- Борухович, В. Г. После мартовских ид 44 г. до н.э. (исторический очерк) // Античный мир и археология. — Вып. 5. — Саратов, 1983. — С. 154.
- Huzar, E. Mark Antony: A Biography. — Minneapolis: University of Minnesota Press, 1978. — P. 186.
- «Малады Аўгуст» і яго копіі лічацца рыдумкай канца 18 — пач. 19 ст. Хафнер Г. Выдающиеся портреты античности : 337 портретов в слове и образе / Пер. с нем. В. А. Сеферьянц. — М.: Прогресс, 1984. — 311 с. (руск.)
- Хафнер Г. Выдающиеся портреты античности : 337 портретов в слове и образе / Пер. с нем. В. А. Сеферьянц. — М.: Прогресс, 1984. — 311 с. (руск.)
Літаратура
- Аўгуст // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2). С. 83.
- Машкин, Н. А. Принципат Августа. Происхождение и социальная сущность. — М., Л.: Издательство Академии наук СССР, 1949.
- Неродо, Ж.-П. Август. — М.: Молодая гвардия, 2003.
- Парфёнов, В. Н. Император Цезарь Август. Армия. Война. Политика. — М.: Алетейя. 2001.
- Шифман, И. Ш. Цезарь Август. — Л.: Наука, 1990.
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Актавіян Аўгуст- Augustus — short biography at the BBC
- «Augustus Caesar and the Pax Romana» — essay by Steven Kreis about Augustus’s legacy
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Aygust abo Gaj Aktavij paslya ysynaylennya Cezaram Gaj Yulij Cezar Aktaviyan u 27 da n e uzho yak imperatar uzyay imya Cezar Dziy Filij Aygust 63 da n e 14 rymski palitychny dzeyach rymski imperatar 30 da n e 14 Gaj Yulij Cezar AygustGAIUS IULIUS CAESAR AUGUSTUSByust imperatara Aygusta Kapitalijski muzej Rym1 y Rymski imperatar16 studzenya 27 da n e 19 zhniynya 14 godaPeraemnik Tyberyj Cezar AygustNaradzhenne 23 verasnya 63 da n e Rym Rymskaya respublikaSmerc 19 zhniynya 14 75 gadoy Nola d Rymskaya imperyyaMesca pahavannya Mayzalej AygustaRod Yulii Klaydzii d Yulii Cezary d i Octavii Rufi d Imya pry naradzhenni lac C Octavius C f Backa Gaj Aktavij d abo Gaj Yulij CezarMaci Atyya Balba Cezoniya d Zhonka Klodyya Pulhra d Scribonia d i Liviya DruzilaDzeci Yuliya Starejshaya d Gaius Caesar d Lucius Caesar d Tyberyj i Agrippa Postumus d Veravyznanne starazhytnarymskaya religiyaZvanne Imperatar Medyyafajly na Vikishovishchy Pomstaj za zabojstva Cezara 42 da n e svajgo pryyomnaga backi arganizavay i zdzejsniy masavyya represii skiravanyya na vysakarodnyh rymskih gramadzyan i znachna yzbagaciysya ih mayomascyu Padchas dalejshaga vaenna palitychnaga kanfliktu zmog peramagchy Bruta i 42 da n e i Marka Antoniya i Kleapatru VII 31 da n e i damogsya takim chynam adzinayladdzya Ad senata atrymay ganarovae zvanne Aygust svyaty vyaliki 27 da n e Syn i Acii pryyomny syn Cezara Stayshy valadarom Aygust svyadoma adyjshoy ad ushodne grechaskih kulturnyh shilnascej Cezara i vyyaviy syabe pryhilnikam rymskaj kultury vyartannya da staryh rymskih zvychayayBiyagrafiyaPahodzhanne naradzhenne yunactva Sapraydnae imya Aktaviyana Gaj Aktavij Fury n lac Gaius Octavius Thurinus Yon naradziysya 23 verasnya 63 goda da n e u Ryme Yon pahodziy z plebejskaj syam i yakaya adnosilasya da zamozhnaga adnak ne adnosilasya da palitychnaj elity nabilitetu Prodki Aktaviya pa backoyskaj linii vyadomyya z Pershaj Punichnaj vajny Backa Aktaviya y 65 da n e azhaniysya drugim shlyubam z Aciyaj dachkoj syastry Gaya Yuliya Cezara U 59 da n e yon raptoyna pamyor Drugim muzham Acii i ajchymam Aktaviya stay yaki y 56 godze da n e damogsya konsulstva vysheshjaj pasady y Starazhytnym Ryme Dzyakuyuchy yamu Gaj atrymay vydatnuyu adukacyyu yago nastaynikami byli Sfer Aryj z Aleksandryi Apalador z Pergama Mark Epidzij U vyhavanni Aktaviya taksama ydzelnichala babulya pa matchynaj linii Yuliya maci Cezara Kali y 49 godze Cezar raspachay gramadzyanskuyu vajnu Aktavij nekatory chas havaysya ale potym z dapamogaj dzyadzki yon uvajshoy u prestyzhnuyu kalegiyu pantyfikay a taksama byy pryznachany arganizataram Grechaskimi gulnyami y stalicy i nareshce prefektam Ryma padchas Lacinskih gulnyay Lichycca shto takim chynam yon ryhtavay plyamennika da dzyarzhaynaj kar ery Aktavij naminalna ydzelnichay i y aposhnyaj ispanskaj kampanii Cezara yago karabel razbiysya i yon ne paspey pryjsci y lager Cezara U 44 godze da n e Aktavij znahodziysya y Grecyi kali raptam davedaysya pra zabojstva svajgo dzyadzki na toj momant uzho rymskaga Pakul Aktavij zbiraysya da vyartannya y stalicu u Ryme publichna prachytali testament Cezara Nechakana dlya ysih yago peraemnikam pryznachaysya Aktaviyan adnak dlya prynyaccya spadchyny yon pavinen byy pryznac Cezara svaim backam u dyktatara ne zastalosya dzyacej narodzhanyh u shlyube Aktavij byccam by ne veday pra testament adnak suchasnyya dasledchyki lichac yago admaylenni prydumanymi Backi adgavorvali Aktaviya ad prynyaccya spadchyny Cezara praz pagrozu yago zhyccyu adnak yon ureshce vyrashyy pagadzicca Pakul Aktaviyan znahodziysya y Grecyi i vagaysya pa pytanni ab spadchyne Cezara u yae sklad uvahodzili vyalikiya grashovyya bagacci u Ryme vyalasya aktyynaya baracba za mesca faktychnaga peraemnika dyktatara bo Aktaviya ne razgyadali yak samastojnaga kiraynika Najbolshyh pospehay dasyagnuy paplechnik dyktatara Mark Antonij yaki zamiryysya sa zmoyshchykami suprac Cezara i damogsya sadzejnichannya senata Sutyknenne z Antoniyam Mucinskaya vajna U kancy vyasny Aktavij vyarnuysya y Italiyu i zayaviy pra zhadanne prynyac spadchynu Cezara Dzyakuyuchy getamu peraemnika dyktatara padtrymala shmat veteranay legiyonay Cezara i bolshaya chastka stalichnaga plebsu Adnak vykanannyu testamenta Cezara perashkadzhay Antonij U pryvatnasci yon admoviysya peradavac Gayu 700 milyonay sestercyyay sa skarba Cezara a taksama zacyagvay praceduru ysynaylennya Mark navat pachay nagadvac u publichnyh pramovah shto biyalagichnym synam dyktatara z yaylyaecca syn Kleapatry Cezaryyon Veterany Cezara na nekatory chas zamiryli Marka i Gaya nastojvayuchy na ih sumesnaj baracbe z zabojcami dyktatara Markam Brutam i ih paplechnikami Padchas znahodzhannya y stalicy Aktavij paslya ysynaylennya yago novym imem stala Gaj Yulij Cezar Aktaviyan hacya aposhnyuyu chastku yon vykarystoyvay redka ustalyavay dobryya suvyazi sa shmatlikimi senatarami i persh za ysyo Cyceronam yakoga dobra veday i ranej Senatary razglyadali Aktaviyana yak bolsh zruchnaga dlya ih kandydata na spadchynu Cezara y paraynanni z naravistym Antoniyam U verasni Antonij pasvaryysya z Cyceronam adnak Aktaviyan byy na baku aposhnyaga U listapadze Gaj kiruyuchy armiyaj z veteranay Cezara i perabezhchykay Antoniya uvajshoy u Rym i abvyasciy pra zhadanne pachac vajnu z Antoniyam Adnak geta vyklikala nezadavalnenne yago vojska bo yany pa ranejshamu nastojvali na baracbe suprac Marka Bruta i Kasiya Gaj byy vymushany havacca y Arecyi suchasny Areca Praz nekalki dzyon u Rym uvajshoy Antonij yaki bespaspyahova patrabavay pryznac Aktaviyana voragam dzyarzhavy a na pasyadzhenni senata yon gvaltam damogsya pryznachennya syabe na pasadu namesnika pravincyi Cyzalpijskaya Galiya Paslya getaga Mark Antonij pachay ablogu Mutyny suchasnaya Modena u Cyzalpijskaj Galii dze zamacavaysya Decym Brut pryznachany namesnikam ranej Senat hutka pryznay aposhniya zagady Antoniya nezakonnymi i zaprasiy Aktaviyana dapamagchy y baracbe suprac yago vojska Cyceron pryhilnik Aktaviyana navat zdoley perakanac senat vyplacic Gayu groshy yakiya yon abyacay svayoj armii U bitve pry Galskam forume suchasny Kastelfranka Emiliya Antonij peramog konsula Gaya Vibiyu Pansu adnak adrazu paslya getaga yago vojska bylo pabita inshym konsulam Aylam Gircyyam Antonij adyjshoy pad sceny Muciny dze Gircyj i Aktaviyan peramagli Antoniya i prymusili yago ycyakac praz Alpy y Narbonskuyu Galiyu Arganizavac pagonyu za Markam ne atrymalasya bo Aktaviyan admoviysya supracoynichac z Decymam Brutam yaki ydzelnichay u zabojstve Cezara Drugi tryumvirat Vajna z Brutam i Kasiyam Padchas Mucinskaj vajny zaignuli abodva konsuly i patrabavalasya abranne novyh vyshejshyh magistratay Aktaviyan pisay Cyceronu kab yon prasiy senat dazvolic stac konsulami Gayu i Cyceronu Adnak senat admoviy ambicyyoznamu Aktaviyanu spasylayuchysya na yago zanadta malady yzrost Gayu bylo 19 hacya zvychajna konsulami abirali lyudzej va yzrosce 40 42 gadoy Senat taksama admoviysya vykonvac abyacanni pa yznagarodzhvanni vojska Aktaviyana Geta pryvyalo Gaya da poshukay peramir ya z Antoniem U pryvatnasci Aktaviyan pachay adpuskac na svabodu saldat i aficeray Antoniya yakiya trapili yamu y palon Hutka Decym Brut byy zabity a Antonij sabray 23 legiyony syarod yakih bylo shmat veteranay Cezara Aktaviyan tym chasam sabray use legiyony y Italii damogsya abrannya y konsuly razam sa svaim paplechnikam Kvintam Pedyyam i zavyarshyy svayo ysynaylenne adnak kali Antonij vyarnuysya y Italiyu yon ne perashkadzhay yamu Uvosen Antonij Aktaviyan i sayuznik Antoniya Lepid sustrelisya kalya Banonii suchasnaya Balonnya i damovilisya ab stvarenni tryumvirata udzelniki yakoga meli b zakonnuyu yladu Galoynaj metaj stvarennya tryumvirata abvyascili baracbu z respublikancami Markam Brutam i Kasiyam yakiya pachali nazyvac syabe vyzvalicelyami lac liberatores 27 listapada 43 da n e pa inicyyatyve trybuna Publiya Tycyya byy prynyaty zakon ab stvarenni kalegii z troh chalavek dlya pryvyadzennya respubliki y paradak lac triumviri rei publicae constituendae Tryumviry pravyali paslyadoynyya pakaranni smercyu sheragu lyudzej pa yzgodnenyh spisah Bolshasc z ahvyar praskrypcyj skladali palitychnyya apanenty tryumviray ale syarod ih byli i asabistyya voragi Traplyalisya i svayaki tryumviray 7 snezhnya 43 da n e saldaty Antoniya zahapili i pakarali slavutaga Cycerona Paslya praskrypcyj padchas yakih tryumviry zdoleli sabrac groshy na ytrymanne bujnoj armii Antonij i Aktaviyan perapravilisya y Grecyyu dze znahodzilasya baza Marka Bruta i Kasiya Lepid zastaysya y Italii Respublikancy valodali peravagaj na mory i byli dobra zabyaspechany ysim neabhodnym tamu yany abrali pasiynuyu strategiyu spadzeyuchysya aslabic Antoniya i Aktaviyana Dzve vyalikiya armii prykladna pa 100 tysyach chalavek zblizilisya na bagnistaj raynine kalya gorada Filipy U kastrychniku Antonij pasprabavay abyjsci vojski respublikancay z ih levaga paydnyovaga boku Tam pachalasya bitva pamizh legiyonami Antoniya i Kasiya paspyahovaya dlya tryumvira Adnak pamizh kamanduyuchymi ne bylo parazumennya i Brut z Aktaviyanam na paynochnym baku davedalisya pra pachatak bitvy tolki praz nekatory chas Brut pavyoy vojski na lager truymviray i navat zahapiy yago Antonij i Brut amal adnachasova davedalisya pra pospehi na drugim baku i adyjshli nazad Padchas pershaj bitvy pry Filipah Kasij vyrashyy shto ysya vajna prajgrana i skonchyy zhyccyo samagubstvam Praz nekalki tydnyay kali y vojsku tryumviray amal skonchylasya harchavanne a nadvor e znachna pagorshylasya Brut ureshcn pagadziysya na generalnuyu bitvu adnak pavodle nekatoryh starazhytnyh krynic Aktaviyan u yoj ne ydzelnichay praz hvarobu Vojska tryumviray na chale z Antoniem peramaglo Bruta Paslya bitvy Antonij zastaysya na Ushodze a Aktaviyan vyarnuysya y Rym Aktaviyan u Italii 30 ya da n e Pa damoylenasci z Antoniem Aktaviyan pavinen byy zabyaspechyc demabilizavanyh saldat abyacanymi yznagarodami grashyma i zyamlyoj Vykanac abyacanni akazalasya nyaprosta bo Italiya byla y zanyapadze prah shmatgadovyya gramadzyanskiya vojny a pryhilnik spravy respublikancay Sekst Pampej blakavay shlyahi dastayki harchavannya na payvostray Dlya vykanannya vyalizarnyh abyacannyay perad vojskami usyago patrabavalasya rassyalic 170 tysyach veteranay Gayu pryjshlosya adbirac zyamlyu yakaya nalezhala zhyharam shmatlikih garadoy i vyosak Italii Uchastki prymusova vykuplyalisya pa cenah znachna nizhej za rynachnyya praz shto pachaysya zanyapad selskaj gaspadarki mnogiya veterany ne meli zhyvyoly i ylasnaga selskagaspadarchaga inventara i ne magli adrazu pachac pracavac na zyamli Akramya tago shmat raboy u tym liku i selskagaspadarchyh zbegli da Seksta Pampeya yaki abyacay im svabodu pry ymove sluzhby y svayoj armii Ekanamichnaya situacyya pagorshylasya praz dezarganizacyyu ramyastva i gandlyu y vyniku gramadzyanskih vojnay Intaresy Antoniya y stalicy pradstaylyali yago brat Lucyj i zhonka Fulviya U 41 da n e yany skarystalisya nepapulyarnascyu Aktaviyana z prychynm ne vykanannya abyacannyay perad vojskam i pachali yzbrojvac nezadavolenyh Lucyj adkryta vystupiy suprac palityki Gaya na nekatory chas zanyay sa svaimi atradami Rym i zaklikay da spynennya eksprapryyacyj zyamli i shmat hto yago padtrymay Adnak Mark Antonij ne ymyashaysya y razviccyo situacyi starazhytnyya krynicy tlumachac geta zahaplennem Marka Kleapatraj taksama magchyma padryhtoyka da vajny z Parfiyaj Dzyakuyuchy pramarudzhvannyu Marka Antoniya Gaj sabray layalnyya vojski ablazhyy Lucyya Antoniya y Peruzii suchasnaya Perudzha i vymusiy yago zdacca Sam gorad yaki prynyay myacezhnikay yon zagaday spalic Paslya Peruzinskaj vajny Mark Antonij vyarnuysya y Italiyu ale pad naciskam veteranay damoviysya z Aktaviyanam ab padzele yplyvu Mark atrymlivay use yshodniya pravincyi Rymskaj respubliki Gaj zahodniya pravincyi i Italiyu a Lepid tolki Afryku Pagadnenne zamacavali shlyubam Antoniya na Aktavii syastry Gaya U 39 da n e Aktaviyan i Antonij byli vymushany peraglyadzec pagadnenne kab zamiryc Seksta Pampeya Tryumviry paabyacali na pyac gadoy zahavac za Sekstam Sicyliyu Sardziniyu i Korsiku a taksama abyacali dadac Pelapanes ale admovili yamu va yklyuchenni y lik tryumviray z pradastaylennem adpavednyh zakonnyh paynamoctvay Zamest getaga yamu paabyacali konsulstva y 33 da n e Sekst pavinen byy znyac blakadu zabyaspechyc Italiyu harchavannem bolshasc zbozhzha pastaylyalasya y stalicu menavita moram zachyscic Mizhzemnae mora ad piratay i ne prymac novyh zbeglyh raboy Tryumviry ab yavili pra amnistyyu Seksta i yago pryhilnikam a taksama paabyacali tyya zh uznagarody shto i dlya legiyaneray tryumvirata Pagadnenne pamizh Sekstam i trumvirami bylo hutka parushana i marskaya blakada Italii adnavilasya Mark i Gaj damovilisya padoyzhyc paynamoctvy tryumvirata na pyac gadoy a taksama abmyanyacca vojskam Antoniyu dlya vajny z Parfiyaj byli patrebny legiyanery a Aktaviyan dlya baracby z Pampeem mey patrebu y karablyah Syabr Aktaviyana Mark Vipsanij Agrypa stvaryy vyaliki flot dzyakuyuchy yakomu yon peramog Pampeya Paslya vyartannya Antoniya z Parfii i vajny z Armeniyaj abodva tryumvira Lepida ranej adhilili ad ulady pachali ryhtavacca da vajny Aktaviyan abapiraysya na naselnictva Ryma i Italii a Marka Antoniya padtrymlivali peravazhna greki i narody Ushodu yakiya zhadali padzyalic uladu z rymskimi gramadzyanami Drugoe sutyknenne z Antoniem i zavayavanne Egipta Asnoyny artykul Kali Antonij tym chasam zhaniysya na egipeckaj carycy Kleapatry bez razryvu shlyubu z Aktaviyan kab nastroic rymlyan suprac Antoniya zagaday prachytac yago zavyashchanne yakoe zahoyvalasya y u im ne tolki egipeckiya ale i rymskiya i sayuznyya Rymu zyamli padzyalyalisya pamizh dzecmi Kleapatry Senat abvyasciy vajnu Kleapatry Vyrashalnaya bitva adbylasya na mora y mysa Akcyj dze flotam Aktaviyana kamandavay Agrypa raptoynae adstuplenne karablya Kleapatry a za im egipeckaga flotu pryvyalo da parazhennya Antoniya Sam Aktaviyan pavyoy vojski na Egipet Kali yon padyshoy da Aleksandryi legiyony Antoniya znoy perajshli na yago bok i Antonij zdzejsniy samagubstva Aktaviyan u peramovah z Kleapatraj zrabiy vyglyad shto zahavae yae carstva ale yana zrazumeyshy shto patrebna tolki dlya tryymfu taksama skonchyla samagubstvam Aktaviyan dazvoliy pahavac abodvuh pavodle ih prosby u adnoj grabnicy Starejshaga syna Antoniya ad Fulvii Antula Aktaviyan zagaday adcyagnuc ad statui Cezara dze toj shukay i zabic Paslya razvazhannyay sa slovami Nyadobra shmatcezarstva yon zagaday karac smercyu i syna Kleapatry i Cezara yaki papytaysya begchy Pachatak kiravannya Mezhy Rymskaj dzyarzhavy da 31 goda da n e Pashyrenne mezhay Rymskaj dzyarzhavy y 31 19 da n e Pashyrenne mezhay u 19 9 da n e Pashyrenne mezhay u 9 da n e 6 n e Sayuznyya dzyarzhavy Vyarnuyshysya z Egipta Aktaviyan uladkavay tryymf 13 studzenya 27 goda da n e yon sklay z syabe nadzvychajnyya paynamoctvy perad senatam i abvyasciy pra restayracyyu Respubliki ale pakinuy za saboj kamandavanne 75 legiyonami i tytul imperatara na toj momant gety tytul mey inshae znachenne i adznachay voenachalnika peramozhca Aktaviyan kiravay persh za ysyo z dapamogaj respublikanskih pasad konsula i trybuna Yon taksama karystaysya bespyarechnym aytarytetam u senace i na narodnym shodze kamicyyah shto dazvalyala yamu pravodzic palityku y svaih intaresah Ad pasady dyktatara ci tytula cara yakiya b yurydychna zamacavali yago pershynstva yon rashucha admaylyalsya U 27 19 da n e pad kiraynictvam Aktaviyana da Rymskaj dzyarzhavy byli daluchany aposhniya volnyya terytoryi na Pirenejskam payvostrave Mezhy dzyarzhavy pashyrylisya dzyakuyuchy paspyahovym kampaniyam u Dalmacyi i Panonii znachna pavyalichylasya kolkasc rymskih legiyonay u Germanii dze mezhy na karotki chas dasyagnuli Elby Dalejshuyu ekspansiyu spynila peramoga germancay nad rymskimi legiyanerami y Teytaburgskim lese i paystanne y Panonii Na Ushodze Aygust bez boyu daluchyy Egipet nekatoryya dzyarzhavy Maloj Azii i Iudeyu Akramya tago yon naday kiraynikam nekalkih susednih bufernyh dzyarzhay status sayuznika shto pashyryla sferu yplyvu Ryma ZneshnascAmal use veragodnyya vyyavy Aygusta byli stvorany abo y chas yago praylennya abo pry blizhejshyh peraemnikah Aytentychnyh vyyavay zroblenyh kali yon byy dzicyom ne isnue Vyartanne Aygusta da rymskih kulturnyh tradycyj vyrazilasya i y yago paznejshyh zvychajnyh vyglyadze i adzenni na vyyavah staraitalijskaya prychoska i rymskaya toga yakuyu yon svaim prykladam vyarnuy u modu Adznachayucca nathnyonyya rymskim duham sciplasc yago vyyavay adsutnasc na ih atrybutay imperatarskaj ulady Nekatoryya vyadomyya vyyavy Aktaviyana Aygusta Byust Aygusta z muzeya Sen Rajmon Byust Aygusta z galaynym uboram zhracoy Skulptura z Pryma Porty Gema z partretam Aygusta Byust z Meru Sudan Syam yaDrugim shlyubam byy zhanaty z Liviyaj Druzilaj z 38 da n e ale ne mey svaih synoy i ynuki dzeci yago dachki Yulii i Agrypy pamerli rana Z dzyarzhaynyh merkavannyay zgodna z prosbami Livii Druzily usynaviy yae syna ad pershaga shlyubu Tyberyya i abvyasciy yago svaim peraemnikam 1 Skryboniya Aktaviyan Aygust 2 Liviya Druzila pershy muzh Neron Tyberyj Klaydzij Neron 2 Yuliya Cezarys Tyberyj Klaydzij Neron imperatar Tyberyj Neron Klaydzij Druz AcenkiPry zhycci i paslya smerci i naogul da kanca antychnaga svetu Aygust lichyysya idealnaj asobaj uzoram uladara Grubasc i zhorstkasc z yakimi yon dasyagay svaih metay byli zabyty bo Rym perazhyvay pry im doygi peryyad magutnasci i stabilnasci gl dalej ZnoskiLyubker F Octavianus Realnyj slovar klassicheskih drevnostej po Lyubkeru pod red F F Zelinskij A I Georgievskij M S Kutorga i dr SPb Obshestvo klassicheskoj filologii i pedagogiki 1885 S 936 940 lt a href https wikidata org wiki Track Q101490 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1459210 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q694826 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4135787 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q24933120 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q30059240 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q45262034 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4249594 gt lt a gt Suetonius 5 Divus Augustus lt a href https wikidata org wiki Track Q10133 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q110768614 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1229963 gt lt a gt Auguste Encyclopaedia Universalis Encyclopaedia Britannica 1968 lt a href https wikidata org wiki Track Q2743906 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1340194 gt lt a gt http www bbc co uk history historic figures augustus shtml Luke T Cultivating the memory of Octavius Thurinus 2015 T 3 vyp 2 doi 10 1515 JAH 2015 0012 lt a href https wikidata org wiki Track Q59664051 gt lt a gt Lyubker F Octavii Realnyj slovar klassicheskih drevnostej po Lyubkeru pod red F F Zelinskij A I Georgievskij M S Kutorga i dr SPb Obshestvo klassicheskoj filologii i pedagogiki 1885 S 940 941 lt a href https wikidata org wiki Track Q101490 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1459210 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q694826 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4135787 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q24933120 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q30059240 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q45262166 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4249594 gt lt a gt C Iulius 132 C f C n Fab Caesar Octavianus C Octavius C f Sca Thurinus or Caepias Digital Prosopography of the Roman Republic Praverana 10 chervenya 2021 lt a href https wikidata org wiki Track Q100166489 gt lt a gt Digital Prosopography of the Roman Republic Praverana 10 chervenya 2021 lt a href https wikidata org wiki Track Q100166489 gt lt a gt Scheid J Scribonia Caesaris et les Cornelii Lentuli Bulletin de correspondance hellenique Athenes Ecole francaise d Athenes 1976 Vol 100 vyp 1 P 485 491 ISSN 0007 4217 2241 0104 doi 10 3406 BCH 1976 2060 lt a href https wikidata org wiki Track Q836784 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q273548 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q67224806 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1524 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1004380 gt lt a gt Lyubker F Livii Realnyj slovar klassicheskih drevnostej po Lyubkeru pod red F F Zelinskij A I Georgievskij M S Kutorga i dr SPb Obshestvo klassicheskoj filologii i pedagogiki 1885 S 775 777 lt a href https wikidata org wiki Track Q101490 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1459210 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q694826 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4135787 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q45189208 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q30059240 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q24933120 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4249594 gt lt a gt Julia the Elder Enciklopedicheskij slovar SPb Brokgauz Efron 1904 T XLI S 370 lt a href https wikidata org wiki Track Q19908137 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q602358 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q23892994 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q24512680 gt lt a gt Pavedamlyaecca shto yon navat abdumvay prynyacce imya Romul Hafner G Vydayushiesya portrety antichnosti 337 portretov v slove i obraze Per s nem V A Seferyanc M Progress 1984 311 s rusk Dyyan Kasij pamylkova scvyardzhae pra naradzhenne y Vyalitrah Shifman I Sh Cezar Avgust L Nauka 1990 S 7 10 Shifman I Sh Cezar Avgust L Nauka 1990 S 11 13 Shifman I Sh Cezar Avgust L Nauka 1990 S 13 14 Shifman I Sh Cezar Avgust L Nauka 1990 S 31 32 Shifman I Sh Cezar Avgust L Nauka 1990 S 28 29 Shifman I Sh Cezar Avgust L Nauka 1990 S 33 Mashkin N A Principat Avgusta M L Izd vo AN SSSR 1949 S 148 150 Boruhovich V G Posle martovskih id 44 g do n e istoricheskij ocherk Antichnyj mir i arheologiya Vyp 5 Saratov 1983 S 140 Huzar E Mark Antony A Biography Minneapolis University of Minnesota Press 1978 P 108 110 Pershy tryumvirat Cezara Pampeya i Krasa byy nefarmalnym i trymaysya na vusnyh damoylenascyah Huzar E Mark Antony A Biography Minneapolis University of Minnesota Press 1978 P 129 130 Boruhovich V G Poslednij period grazhdanskih vojn istoricheskij ocherk Antichnyj mir i arheologiya Vyp 6 Saratov 1986 S 115 120 Boruhovich V G Posle martovskih id 44 g do n e istoricheskij ocherk Antichnyj mir i arheologiya Vyp 5 Saratov 1983 S 154 Huzar E Mark Antony A Biography Minneapolis University of Minnesota Press 1978 P 186 Malady Aygust i yago kopii lichacca rydumkaj kanca 18 pach 19 st Hafner G Vydayushiesya portrety antichnosti 337 portretov v slove i obraze Per s nem V A Seferyanc M Progress 1984 311 s rusk Hafner G Vydayushiesya portrety antichnosti 337 portretov v slove i obraze Per s nem V A Seferyanc M Progress 1984 311 s rusk LitaraturaAygust Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 2 Arshyca Belaruscy Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 1996 T 2 480 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0061 7 t 2 S 83 Mashkin N A Principat Avgusta Proishozhdenie i socialnaya sushnost M L Izdatelstvo Akademii nauk SSSR 1949 Nerodo Zh P Avgust M Molodaya gvardiya 2003 Parfyonov V N Imperator Cezar Avgust Armiya Vojna Politika M Aletejya 2001 Shifman I Sh Cezar Avgust L Nauka 1990 SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Aktaviyan Aygust Augustus short biography at the BBC Augustus Caesar and the Pax Romana essay by Steven Kreis about Augustus s legacy