Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Альбрэхт Гаштольд (? — снежань 1539) — вялікалітоўскі дзяржаўны дзеяч. Дваранін гаспадарскі (узг. 1501), намеснік навагародскі (1503-1506), вялікі падчашы літоўскі (1505-1509), ваявода навагародскі (1508-1513), полацкі (1513-1519), троцкі (1519-1522) і віленскі (з 1522), вялікі канцлер літоўскі (з 1522), стараста бельскі (з 1513) мазырскі (з 1514), гарадзенскі (да 1533).
| Альбрэхт Гаштольд | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
 Герб «Габданк» | |||||||
| |||||||
| |||||||
| Папярэднік | Мікалай Радзівіл | ||||||
| Пераемнік | Юрый Радзівіл | ||||||
| |||||||
| Папярэднік | Іван Глінскі | ||||||
| Пераемнік | Ян Забярэзінскі | ||||||
| |||||||
| Папярэднік | Станіслаў Глябовіч | ||||||
| Пераемнік | Станіслаў Осцік | ||||||
| |||||||
| Папярэднік | Станіслаў Осцік | ||||||
| Пераемнік | Канстанцін Астрожскі | ||||||
| |||||||
| Папярэднік | Мікалай Радзівіл | ||||||
| Пераемнік | Ян Глябовіч | ||||||
| |||||||
| Папярэднік | Мікалай Радзівіл | ||||||
| Пераемнік | вялікі канцлер літоўскі | ||||||
| Нараджэнне | 1455 ці 1470
| ||||||
| Смерць | снежань 1539
| ||||||
| Месца пахавання |
| ||||||
| Род | Гаштольды | ||||||
| Бацька | Марцін Гаштольд | ||||||
| Маці | Сямёнаўна Гаштольдава[d] | ||||||
| Жонка | каля Соф’я Васілеўна | ||||||
| Дзеці | Станіслаў Гаштольд | ||||||
| Бітвы | вайна Маскоўскай дзяржавы супраць ВКЛ, 1507—1508 вайна Маскоўскай дзяржавы супраць ВКЛ, 1512—1522 | ||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Біяграфія
Сын Марціна Гаштольда. Рана застаўся без бацькі, быў пад апекай маці Ганны з Гальшанскіх і бабкі княгіні Трабскай. Верагодна, каля 1492 вучыўся ў Кракаўскім універсітэце.
У 1503 годзе браў ўдзел у паспяховым паходзе на крымскіх татараў. У 1505 годзе абараняў ад татараў Навагрудак.
Удзельнічаў у вайне Маскоўскай дзяржавы супраць ВКЛ (1507—1508), узначальваў абарону Смаленска, у наступным годзе ўдзельнічаў у баях пад Оршай.
Не падтрымаў мяцеж М. Глінскага, але ў 1509—1510 быў зняволены, напэўна, праз інтрыгі свайго праціўніка М. Радзівіла. У 1508—1511 г. адхілены ад пасады па падазрэнні ў прыхільнасці да князя Міхаіла Глінскага, даказаў сваю невінаватасць. У час вайны Маскоўскай дзяржавы з ВКЛ (1512—1522) у 1514 г. удзельнічаў у абароне Полацка ад рускіх. Патрабаваў выселіць з ВКЛ польскіх каталіцкіх манахаў за няведанне мовы народа і амаральныя паводзіны.
Браў удзел у падрыхтоўцы Статута Вялікага княства Літоўскага 1529 года, па яго ініцыятыве ў Статут уведзены прававыя нормы, паводле якіх чужынцы, што не з'яўляліся ўраджэнцамі ВКЛ, не мелі права займаць тут урады і набываць нерухомую маёмасць. Спрыяў абвяшчэнню ў 1529 г. Жыгімонта ІІ Аўгуста вялікім князем літоўскім, што было спробай адасобіць ВКЛ ад Польскага каралеўства. Напярэдадні 1495 атрымаў ад бабулі па маці княгіні Марыны, удавы князя С. Гальшанскага-Трабскага і дачкі князя Дзмітрыя «Сякіры» Друцкага-Зубравіцкага, вялізную спадчыну апошняга: Быхаў і Тайманаў на Дняпры, Дубасну ў Бабруйскай воласці, вялікія маёнткі на Кіеўшчыне, верагодна таксама Шклоў.
Шлюб з адзінаю дачкой і спадкаемніцай князя В. Вярэйскага Соф'яй на пачатку 16 стагоддзя прынёс яму замак Любеч, Валожын у Ашмянскім павеце, Койданаў, Радашковічы і Усу ў Менскім павеце. Купіў, вымяняў і атрымаў у спадчыну шмат іншых маёнткаў. Быў найбагацейшым магнатам таго часу, паводле попісу 1528 г. ставіў у войска ВКЛ 466 вершнікаў, г. зн. меў больш за 7 тысяч сем'яў падданых. У 1522 кароль і вялікі князь Жыгімонт Стары надаў яму прывілей прыпячатаць дакумэнты не зялёным, а чырвоным воскам, на што мелі права толькі асобы каралеўскага роду. У 1529 атрымаў графскі тытул ад Папы Рымскага Клімента VII, а ў 1530 — тытул графа на Мураваных Геранёнах ад імператара Карла V.
Сабраў вялікую бібліятэку, дзе акрамя кірылычных славянскіх рукапісаў былі кнігі на лацінскай, польскай і чэшскай мовах. Верагодна быў ініцыятарам першай разгорнутай рэдакцыі беларуска-літоўскіх летапісаў, якая ўключала паданне пра паходжанне літоўскай знаці ад рымскіх патрыцыяў, а таксама пра , які нібыта ў часы Альгерда спрыяў пашырэнню каталіцтва ў Літве.
Радавод
| Якуб | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Талівойш | Юрый | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Гаштольд | Андрэй | Пётр | Ян | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Войцех | Альбрэхт | Станіслаў | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Марцін | Альжбета | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ян | Юрый | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Марыя | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Аляксандра | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Зноскі
- Deutsche Nationalbibliothek Record #136355692 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016.
- Urzędnicy podlascy XIV―XVIII wieku: spisy / пад рэд. E. Dubas-Urwanowicz — Kórnik: Biblioteka Kórnicka, 1994. — С. 59. — 199 с. — ISBN 83-85213-16-3
- Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku / пад рэд. J. Wolff — Warszawa: 1895. — С. 98.
- Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. V, Ziemia połocka i województwo połockie XIV‒XVIII wiek / пад рэд. Г. Люлевіч — Warszawa: 2018. — С. 236. — ISBN 978-83-65880-49-9
- Іншыя формы імя: Альберт, Альбрыхт
- Гаштольды // Альбрехт // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 141. — 737 с.
- ЭнцВКЛ 2005.
- А. М. Нарбут. Гаштольды // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 2: Беліцк — Гімн / Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1994. — 537 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-142-0. С. 500.
- Аляксандр Ярашэвіч. Гаштольды // «Спадчына» № 6, 1992.
Літаратура
- А. П. Грыцкевіч. Гаштольды // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 2: Беліцк — Гімн / Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1994. — 537 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-142-0.
- Пазднякоў В. Гаштольд Альбрэхт Марцінавіч // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 517. — 688 с. — ISBN 985-11-0314-4 (т. 1), ISBN 985-11-0315-2.
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Альбрэхт Гаштольд
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Albreht Gashtold snezhan 1539 vyalikalitoyski dzyarzhayny dzeyach Dvaranin gaspadarski uzg 1501 namesnik navagarodski 1503 1506 vyaliki padchashy litoyski 1505 1509 vayavoda navagarodski 1508 1513 polacki 1513 1519 trocki 1519 1522 i vilenski z 1522 vyaliki kancler litoyski z 1522 starasta belski z 1513 mazyrski z 1514 garadzenski da 1533 Albreht GashtoldGerb Gabdank Namesnik navagradski1503 1506padchashy litoyskistudzen 1505 lyuty 1509Papyarednik Mikalaj RadzivilPeraemnik Yuryj Radzivilvayavoda novagarodski1508 1513Papyarednik Ivan GlinskiPeraemnik Yan Zabyarezinskivayavoda polacki1513 1519Papyarednik Stanislay GlyabovichPeraemnik Stanislay Oscikvayavoda trocki1519 1522Papyarednik Stanislay OscikPeraemnik Kanstancin Astrozhskivayavoda vilenski1522 Papyarednik Mikalaj RadzivilPeraemnik Yan Glyabovichvyaliki kancler litoyski1522 Papyarednik Mikalaj RadzivilPeraemnik vyaliki kancler litoyskiNaradzhenne 1455 ci 1470 Vilnya Vilenskae vayavodstva Vyalikae Knyastva LitoyskaeSmerc snezhan 1539 Vilnya Vilenskae vayavodstva Vyalikae Knyastva LitoyskaeMesca pahavannya Kafedralny sabor Svyatoga StanislavaRod GashtoldyBacka Marcin GashtoldMaci Syamyonayna Gashtoldava d Zhonka kalya Sof ya VasileynaDzeci Stanislay GashtoldBitvy vajna Maskoyskaj dzyarzhavy suprac VKL 1507 1508 vajna Maskoyskaj dzyarzhavy suprac VKL 1512 1522 Medyyafajly na VikishovishchyNadmagille Albrehta Gashtolda y Vilenskim kafedralnym saboryBiyagrafiyaSyn Marcina Gashtolda Rana zastaysya bez backi byy pad apekaj maci Ganny z Galshanskih i babki knyagini Trabskaj Veragodna kalya 1492 vuchyysya y Krakayskim universitece U 1503 godze bray ydzel u paspyahovym pahodze na krymskih tataray U 1505 godze abaranyay ad tataray Navagrudak Udzelnichay u vajne Maskoyskaj dzyarzhavy suprac VKL 1507 1508 uznachalvay abaronu Smalenska u nastupnym godze ydzelnichay u bayah pad Orshaj Ne padtrymay myacezh M Glinskaga ale y 1509 1510 byy znyavoleny napeyna praz intrygi svajgo praciynika M Radzivila U 1508 1511 g adhileny ad pasady pa padazrenni y pryhilnasci da knyazya Mihaila Glinskaga dakazay svayu nevinavatasc U chas vajny Maskoyskaj dzyarzhavy z VKL 1512 1522 u 1514 g udzelnichay u abarone Polacka ad ruskih Patrabavay vyselic z VKL polskih katalickih manahay za nyavedanne movy naroda i amaralnyya pavodziny Bray udzel u padryhtoycy Statuta Vyalikaga knyastva Litoyskaga 1529 goda pa yago inicyyatyve y Statut uvedzeny pravavyya normy pavodle yakih chuzhyncy shto ne z yaylyalisya yradzhencami VKL ne meli prava zajmac tut urady i nabyvac neruhomuyu mayomasc Spryyay abvyashchennyu y 1529 g Zhygimonta II Aygusta vyalikim knyazem litoyskim shto bylo sprobaj adasobic VKL ad Polskaga karaleystva Napyaredadni 1495 atrymay ad babuli pa maci knyagini Maryny udavy knyazya S Galshanskaga Trabskaga i dachki knyazya Dzmitryya Syakiry Druckaga Zubravickaga vyaliznuyu spadchynu aposhnyaga Byhay i Tajmanay na Dnyapry Dubasnu y Babrujskaj volasci vyalikiya mayontki na Kieyshchyne veragodna taksama Shkloy Shlyub z adzinayu dachkoj i spadkaemnicaj knyazya V Vyarejskaga Sof yaj na pachatku 16 stagoddzya prynyos yamu zamak Lyubech Valozhyn u Ashmyanskim pavece Kojdanay Radashkovichy i Usu y Menskim pavece Kupiy vymyanyay i atrymay u spadchynu shmat inshyh mayontkay Byy najbagacejshym magnatam tago chasu pavodle popisu 1528 g staviy u vojska VKL 466 vershnikay g zn mey bolsh za 7 tysyach sem yay paddanyh U 1522 karol i vyaliki knyaz Zhygimont Stary naday yamu pryvilej prypyachatac dakumenty ne zyalyonym a chyrvonym voskam na shto meli prava tolki asoby karaleyskaga rodu U 1529 atrymay grafski tytul ad Papy Rymskaga Klimenta VII a y 1530 tytul grafa na Muravanyh Geranyonah ad imperatara Karla V Sabray vyalikuyu bibliyateku dze akramya kirylychnyh slavyanskih rukapisay byli knigi na lacinskaj polskaj i cheshskaj movah Veragodna byy inicyyataram pershaj razgornutaj redakcyi belaruska litoyskih letapisay yakaya yklyuchala padanne pra pahodzhanne litoyskaj znaci ad rymskih patrycyyay a taksama pra yaki nibyta y chasy Algerda spryyay pashyrennyu katalictva y Litve Radavod Yakub Talivojsh Yuryj Gashtold Andrej Pyotr Yan Vojceh Albreht Stanislay Marcin Alzhbeta Yan Yuryj Maryya Alyaksandra ZnoskiDeutsche Nationalbibliothek Record 136355692 Agulny narmatyyny kantrol 2012 2016 lt a href https wikidata org wiki Track Q27302 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q36578 gt lt a gt Urzednicy podlascy XIV XVIII wieku spisy pad red E Dubas Urwanowicz Kornik Biblioteka Kornicka 1994 S 59 199 s ISBN 83 85213 16 3 lt a href https wikidata org wiki Track Q130077143 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q6453758 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q58000527 gt lt a gt Kniaziowie litewsko ruscy od konca czternastego wieku pad red J Wolff Warszawa 1895 S 98 lt a href https wikidata org wiki Track Q125352562 gt lt a gt Urzednicy Wielkiego Ksiestwa Litewskiego Spisy t V Ziemia polocka i wojewodztwo polockie XIV XVIII wiek pad red G Lyulevich Warszawa 2018 S 236 ISBN 978 83 65880 49 9 lt a href https wikidata org wiki Track Q120756022 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q22114975 gt lt a gt Inshyya formy imya Albert Albryht Gashtoldy Albreht Biograficheskij spravochnik Mn Belorusskaya sovetskaya enciklopediya imeni Petrusya Brovki 1982 T 5 S 141 737 s EncVKL 2005 A M Narbut Gashtoldy Encyklapedyya gistoryi Belarusi U 6 t T 2 Belick Gimn Redkal B I Sachanka gal red i insh Mast E E Zhakevich Mn BelEn 1994 537 s 20 000 ekz ISBN 5 85700 142 0 S 500 Alyaksandr Yarashevich Gashtoldy Spadchyna 6 1992 LitaraturaA P Gryckevich Gashtoldy Encyklapedyya gistoryi Belarusi U 6 t T 2 Belick Gimn Redkal B I Sachanka gal red i insh Mast E E Zhakevich Mn BelEn 1994 537 s 20 000 ekz ISBN 5 85700 142 0 Pazdnyakoy V Gashtold Albreht Marcinavich Vyalikae knyastva Litoyskae Encyklapedyya U 3 t Redkal G P Pashkoy gal red i insh mast Z E Gerasimovich Mn Belaruskaya Encyklapedyya 2005 T 1 Abalenski Kadencyya S 517 688 s ISBN 985 11 0314 4 t 1 ISBN 985 11 0315 2 SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Albreht Gashtold