Тэкставы файл камп ютарны файл які змяшчае тэкставыя даныя звычайна пададзеныя ў выглядзе радкоў Тэкставым файлам супрац

Тэкставы файл — камп’ютарны файл, які змяшчае тэкставыя даныя, звычайна пададзеныя ў выглядзе радкоў.

Тэкставым файлам супрацьпастаўляюцца двайковыя файлы, у якіх змяшчаюцца даныя, не разлічаныя на іх разгляд у якасці тэксту (напрыклад, файлы, якія захоўваюць гук ці відарыс).

У адрозненне ад тэрміна «тэкставы фармат», які апісвае змест даных, тэрмін «тэкставы файл» датычыцца іменна файла і апісвае яго як ёмістасць, што захоўвае такія даныя.

Апісанне

Тэкставы файл уяўляе сабой паслядоўнасць сімвалаў (у асноўным друкавальных знакаў, якія належаць таму ці іншаму набору сімвалаў). Гэтыя сімвалы звычайна згрупаваны ў радкі (англ.: lіnes, rows). У сучасных сістэмах радкі падзяляюцца , у мінулым мела месца захоўванне радкоў у выглядзе запісаў сталай ці зменнай даўжыні (гл.: ). Часам канец тэкставага файла (асабліва калі ў файлавай сістэме не захоўваецца інфармацыя аб памеры файла) таксама адзначаецца адным ці болей адмысловымі знакамі, вядомымі як меткі або маркеры .

Тэкставы файл можа змяшчаць як фарматаваны, так і нефарматаваны тэкст.

Перавагі і недахопы

Перавагі:

Універсальнасць — тэкставы файл можна прачытаць (так ці інакш) на любой сістэме ці АС, асабліва калі гаворка ідзе аб аднабайтных кадыроўках на ўзор , якія звычайна не выклікаюць праблемы, якая можа ўзнікаць пры выкарыстанні іншых фарматаў файлаў — для іх не мае значэння розніца ў ці даўжыні на розных платформах.
Устойлівасць — кожнае слова і сімвал у такім файле самадастатковыя, і, калі здарыцца пашкоджанне байтаў у такім файле, то звычайна лягчэй аднавіць даныя і працягнуць апрацоўку астатняга зместу, у той час як у сціснутых ці двайковых файлах пашкоджанне некалькіх байтаў можа прывесці да немагчымасці аднавіць увесь змест файла. Многія сістэмы кіравання версіямі разлічаны на тэкставыя файлы і з двайковымі файламі могуць працаваць толькі як з адзіным цэлым.
Фармат тэкставага файла надзвычай просты і яго можна змяняць тэкставым рэдактарам — праграмай, якая ўваходзіць у склад практычна любой АС.

Недахопы:

У вялікіх нясціснутых тэкставых файлаў нізкая — гэтыя файлы займаюць больш месца, чым мінімальна неабходна. Хоць гэта лішкавасць і надае павышаную ўстойлівасць да збояў у каналах перадачы даных і пры атрыманні даных з , напрыклад, з магнітнай стужкі.
Некаторыя аперацыі з тэкставымі файламі неэфектыўныя. Напрыклад, калі ў файле сустрэнецца лік, вылічальная сістэма да пачатку аперацый з ім павінна будзе перавесці яго ў свой унутраны фармат, ужыўшы адносна складаную працэдуру пераводу ліку; каб перайсці на 1000-ы радок, трэба прачытаць 999 радкоў, якія ідуць перад ім; складана замяніць адзін радок на іншы і г. д. Таму пры рабоце з вялікімі аб'ёмамі даных тэкставыя файлы ўжываюць толькі як прамежкавы фармат.

Фарматы, заснаваныя на тэкставых файлах

З прычыны сваёй прастаты тэкставыя файлы нярэдка выкарыстоўваюцца для захоўвання службовай інфармацыі (напрыклад, ). Тэкставы фармат служыць асновай для многіх адмысловых (напрыклад, , , HTML, XML, TeX, зыходных тэкстаў моў праграмавання).

У тэкставым файле тэкст можна захоўваць як у нефарматаваным, так і фарматаваным ці размечаным выглядзе (напрыклад, , HTML), дзе к кожнаму асобнаму сімвалу можна прымяніць (шрыфт, напісанне, памер і інш.).

Пашырэнні імён файлаў

У DOS і Windows для файлаў з нефарматаваным тэкстам звычайна выкарыстоўваецца .txt. Тым не менш, тэкставымі могуць з'яўляцца файлы з любым іншым пашырэннем ці без яго. Напрыклад, зыходныя коды праграм звычайна захоўваюцца ў файлах з пашырэннямі, якія адпавядаюць мове праграмавання, на якой напісаны праграмы (.bas, .pas, .c).

Фарматаваны тэкст (тэкст с разметкай) звычайна захоўваецца ў файлах з пашырэннем, якое адпавядае фармату ці — .rtf, .htm, .html.

Кадзіраванне тэксту

8-бітны тэкст

Гістарычна для кадзіравання тэкставых файлаў выкарыстоўваўся 7-бітны набор сімвалаў ASCII, а таксама 8-бітныя і разнастайныя пашырэнні ASCII. У 8-бітных кодавых старонках агульнапрынята размяшчаць у першай палове кодавай табліцы сімвалы, якія адпавядаюць ASCII.

Перавагай 8-бітнага падання тэксту з'яўляецца праграмная прастата і незалежнасць ад праблемы ці даўжыні на розных платформах. Недахоп — вялікая колькасць разнастайных стандартаў, што можа прыводзіць да .

Unіcode ў тэкставых файлах

Выкарыстанне ў тэкставых файлах хоць у асноўным вырашае «праблему кадзіровак» і стандартызуе ўжыванне кіруючых сімвалаў, але стварае свае праблемы. У большасці сучасных сістэм найменшай непадзельнай адзінкай інфармацыі ў патоку даных ёсць байт (8 біт), а для кадзіравання аднаго сімвала з Унікода патрэбна некалькі байтаў. Праблема вырашаецца шляхам ужывання несумяшчальных паміж сабой сістэм і дзвюх версіі (UTF-16LE і UTF-16BE з процілеглым ). Часам у пачатак файла дадаюць адмысловы сімвал-метку (U+FEFF), які дазваляе дакладна распазнаць фармат. UTF-8 мае перавагу адваротнай сумяшчальнасці з ASCII, аднак праграмная апрацоўка тэксту ў UTF-8 ускладняецца зменным памерам сімвала. Таксама, тэксты ў Унікодзе адрозніваюцца яшчэ большай , чым 8-бітныя.

Кіруючыя сімвалы

Розныя аперацыйныя сістэмы прытрымліваюцца свайго прадстаўлення сімвалаў перавода радка і канца файла. У Unix перавод радка складаецца з аднаго сімвала LF (код 10), у Mac OS — з сімвала CR (код 13), а ў DOS і Windows перавод радка кадзіруецца паслядоўнасцю двух сімвалаў: CR і LF.

Апроч названых, у тэкставых файлах ужываюцца такія сімвалы, як (код 9) і перавод старонкі (код 12).

Гл. таксама

Зноскі

Стандарт Unіcode, ч. 2.(недаступная спасылка)

[1] Стандарт Unіcode, ч. 2.(недаступная спасылка)