Свіслацкі раён — раён у складзе Гродзенскай вобласці. Знаходзіцца на паўднёвым захадзе Гродзенскай вобласці. Утвораны 15 студзеня 1940 года. Плошча раёна — 1,4 тыс.км². Насельніцтва — 15 тыс. чалавек. Цэнтр раёна — горад Свіслач. У складзе раёна гарадскі пасёлак Поразава, 152 сельскія населеныя пункты, 7 сельсаветаў.
Свіслацкі раён | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Краіна | Беларусь | ||||
Уваходзіць у | Гродзенская вобласць | ||||
Адміністрацыйны цэнтр | Свіслач | ||||
Дата ўтварэння | 15 студзеня 1940 | ||||
Кіраўнік | Аляксандр Людвігавіч Вярсоцкі | ||||
Афіцыйныя мовы | Родная мова: беларуская 88,64 %, руская 10,03 % Размаўляюць дома: беларуская 39,25 %, руская 14,94 % | ||||
Насельніцтва (2018) | 15 205 (15-е месца) | ||||
Шчыльнасць | 13,51 чал./км² (17-е месца) | ||||
Нацыянальны склад | беларусы — 74,63 %, палякі — 20,47 %, рускія — 3,53 %, іншыя — 1,37 % | ||||
Канфесійны склад | праваслаўныя, католікі, пратэстанты | ||||
Плошча | 1 449,53 (10-е месца) | ||||
Вышыня над узроўнем мора • Найвышэйшы пункт • Самы нізкі пункт | 242 м 143 м | ||||
Код аўтам. нумароў | 4 | ||||
Афіцыйны сайт | |||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Гісторыя
Свіслацкі раён утвораны 15 студзеня 1940 года ў складзе Беластоцкай вобласці БССР. Цэнтр — гарадскі пасёлак Свіслач. 12 кастрычніка 1940 года падзелены на 16 сельсаветаў: Агародніцкі, Вейкаўскі, Велікасельскі, Грынкоўскі, Грыцавіцкі, Дабравольскі, Кватарскі, Лукаўскі, Мастаўлянскі, Нязбодзіцкі, Палонкаўскі, Свіслацкі, Стараляўкоўскі, Шымкаўскі, Юшкаўскі, Ялоўскі. З 20 верасня 1944 года ў складзе Гродзенскай вобласці. 16 жніўня 1945 года Вейкаўскі, Лукаўскі, Мастаўлянскі, Стараляўкоўскі, Шымкаўскі, Юшкаўскі сельсаветы перададзены ПНР. У 1945 годзе ўтвораны Ціхавольскі сельсавет. 8 чэрвеня 1950 года Ялоўскі сельсавет перайменаваны ў Стоцкі. 16 ліпеня 1954 года скасаваны Агародніцкі, Стоцкі і Ціхавольскі сельсаветы. 20 студзеня 1960 года да раёна далучаны гарадскі пасёлак Поразаў, Крапіўніцкі, Кукліцкі, Лаўрынавіцкі, Міхайлаўскі, Навадворскі, Падароскі сельсаветы скасаванага Поразаўскага раёна. 13 лютага 1960 года Грыцавіцкі і Кватарскі сельсаветы перададзены Бераставіцкаму раёну. 12 кастрычніка 1960 года скасаваны Велікасельскі сельсавет. 2 снежня 1961 года скасаваны Грынкоўскі, Крапіўніцкі, Кукліцкі і Лаўрынавіцкі сельсаветы, утвораны Ханявіцкі сельсавет, Палонкаўскі сельсавет перайменаваны ў Вердаміцкі. 25 снежня 1962 года Падароскі сельсавет перададзены Ваўкавыскаму раёну, далучаны гарадскі пасёлак Вялікая Бераставіца, Алекшыцкі, Глебавіцкі, Данілкаўскі, Ёдзіцкі, Жукевіцкі, Кватарскі, Макаравецкі, Малабераставіцкі, Цецяроўскі, Эйсмантаўскі сельсаветы скасаванага Бераставіцкага раёна. 23 сакавіка 1964 года скасаваны Жукевіцкі сельсавет. 30 ліпеня 1966 года гарадскі пасёлак Вялікая Бераставіца, Алекшыцкі, Глебавіцкі, Данілкаўскі, Ёдзіцкі, Кватарскі, Макаравецкі, Малабераставіцкі, Цецяроўскі, Эйсмантаўскі сельсаветы перададзены зноў утворанаму Бераставіцкаму раёну. 18 верасня 1967 года Міхайлаўскі сельсавет перайменаваны ў Гарнастаевіцкі, які 14 лютага 1977 года скасаваны. 20 кастрычніка 1995 года гарадскі пасёлак Свіслач і Свіслацкі раён аб’яднаны ў адну адміністрацыйную адзінку. 14 снежня 2000 года гарадскі пасёлак Свіслач атрымаў статус горада раённага падпарадкавання. 18 кастрычніка 2013 года Поразаўскі пассавет рэарганізаваны ў Поразаўскі сельсавет.
Прырода
Рэльеф — узгорыста-раўнінны. Большую частку раёна займае Прыбужская раўніна, на паўднёвым усходзе — Ваўкавыскае ўзвышша. Пераважае вышыня 180—200 метраў над узроўнем мора. Самы высокі пункт раёна — 242 метры.
Карысныя выкапні: пясчана-жвіровы матэрыял, будаўнічыя пяскі, гліны і суглінкі, прызначаныя для вытворчасці грубай керамікі, торф.
Сярэдняя тэмпература студзеня −5 °C, чэрвеня +18 °C. Ападкаў выпадае 585 мм у год. Вегетацыйны перыяд — 199 сутак.
Самыя вялікія рэкі раёна — Нараў, Рось, Свіслач, Зальвянка, Бернікі. Пераважаюць хваёвыя лясы, яны займаюць 49 % тэрыторыі раёна. На тэрыторыі раёна размешчана практычна палавіна Нацыянальнага парку Белавежская пушча, частка гідралагічнага заказніка Дзікае.
Насельніцтва
- 1995 год — 28,8 тыс. чал.
Гаспадарка
Пад сельскагаспадарчыя ўгоддзі занята 40,9 % тэрыторыі. Глебы дзярнова-падзолістыя (68,3 %), дзярнова-падзолістыя забалочаныя (14,5 %). Асноўныя галіны сельскай гаспадаркі — мяса-малочная жывёлагадоўля са значным развіццём ільнаводства, вырошчваюць збожжавыя і кармавыя культуры, бульбу.
Прадпрыемствы харчовай і дрэваапрацоўчай прамысловасці.
Па тэрыторыі раёна праходзіць чыгуначная лінія Гайнаўка (Рэспубліка Польшча) — Свіслач — Ваўкавыск. Свіслач злучана аўтамабільнымі дарогамі з Гроднам, Поразавам, Ваўкавыскам.
Славутасці
- Свіслацкі гісторыка-краязнаўчы музей
- Будынак былой гімназіі ў Свіслачы;
- Помнік Кастусю Каліноўскаму ў Свіслачы
- Царква драўлянага дойлідства (1861), у гарадскім пасёлку Поразава;
- Касцёл святога Міхаіла Архангела (1825), гарадскі пасёлак Поразава;
- Сядзібна-паркавы комплекс Бутаўт-Андрэйкавічаў, Поразава;
- Касцёл Святых Пятра і Паўла, Гарнастаевічы;
- Касцёл францысканцаў, Грынявічы;
- Свята-Троіцкая царква (1860-я), пасёлак Астроўскі;
Раён увайшоў у склад еўрарэгіёна «Белавежская пушча». Распрацаваны два турыстычныя маршруты: Свіслач — Ятвеск — Якушоўка — Нязбодзічы — Раманаўцы — Дабраволя — Жаркаўшчына — Ціхаволя — Нямержа; Свіслач — Вердамічы — Поразава — Грынявічы — Новы Двор.
Паўднёвую частку раёна займае Нацыянальны парк Белавежская пушча.
Асобы
- Станіслаў Богуш-Сестранцэвіч (1731, маёнтак Занкі — 1826) — беларускі навуковец, царкоўны дзеяч.
- Вінцэнт Гадлеўскі (1888, в. Шурычы — 1942) — каталіцкі святар, грамадскі дзеяч, публіцыст.
Крыніцы
- http://www.svisloch.grodno-region.by/ru/biografija-ru/
- Вынікі перапісу 2009 года
- «Дзяржаўны зямельны кадастр Рэспублікі Беларусь» (па стане на 1 студзеня 2011 г.)
- Беларусь 1995.
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
- Свіслацкі раён // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 653. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
- Административно-территориальное устройство БССР: справочник: в 2 т. / Главное архивное управление при Совете Министров БССР, Институт философии и права Академии наук БССР. — Минск: «Беларусь», 1985―1987.
- Административно-территориальное устройство Республики Беларусь (1981—2010 гг.): справочник. — Минск: БелНИИДАД, 2012. — 172 с.
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Svislacki rayon znachenni Svislacki rayon rayon u skladze Grodzenskaj voblasci Znahodzicca na paydnyovym zahadze Grodzenskaj voblasci Utvorany 15 studzenya 1940 goda Ploshcha rayona 1 4 tys km Naselnictva 15 tys chalavek Centr rayona gorad Svislach U skladze rayona garadski pasyolak Porazava 152 selskiya naselenyya punkty 7 selsavetay Svislacki rayonGerb ScyagKraina BelarusUvahodzic u Grodzenskaya voblascAdministracyjny centr SvislachData ytvarennya 15 studzenya 1940Kiraynik Alyaksandr Lyudvigavich VyarsockiAficyjnyya movy Rodnaya mova belaruskaya 88 64 ruskaya 10 03 Razmaylyayuc doma belaruskaya 39 25 ruskaya 14 94 Naselnictva 2018 15 205 15 e mesca Shchylnasc 13 51 chal km 17 e mesca Nacyyanalny sklad belarusy 74 63 palyaki 20 47 ruskiya 3 53 inshyya 1 37 Kanfesijny sklad pravaslaynyya katoliki pratestantyPloshcha 1 449 53 10 e mesca Vyshynya nad uzroynem mora Najvyshejshy punkt Samy nizki punkt 242 m 143 mKod aytam numaroy 4Aficyjny sajt Medyyafajly na VikishovishchyGistoryyaSvislacki rayon utvorany 15 studzenya 1940 goda y skladze Belastockaj voblasci BSSR Centr garadski pasyolak Svislach 12 kastrychnika 1940 goda padzeleny na 16 selsavetay Agarodnicki Vejkayski Velikaselski Grynkoyski Grycavicki Dabravolski Kvatarski Lukayski Mastaylyanski Nyazbodzicki Palonkayski Svislacki Staralyaykoyski Shymkayski Yushkayski Yaloyski Z 20 verasnya 1944 goda y skladze Grodzenskaj voblasci 16 zhniynya 1945 goda Vejkayski Lukayski Mastaylyanski Staralyaykoyski Shymkayski Yushkayski selsavety peradadzeny PNR U 1945 godze ytvorany Cihavolski selsavet 8 chervenya 1950 goda Yaloyski selsavet perajmenavany y Stocki 16 lipenya 1954 goda skasavany Agarodnicki Stocki i Cihavolski selsavety 20 studzenya 1960 goda da rayona daluchany garadski pasyolak Porazay Krapiynicki Kuklicki Layrynavicki Mihajlayski Navadvorski Padaroski selsavety skasavanaga Porazayskaga rayona 13 lyutaga 1960 goda Grycavicki i Kvatarski selsavety peradadzeny Berastavickamu rayonu 12 kastrychnika 1960 goda skasavany Velikaselski selsavet 2 snezhnya 1961 goda skasavany Grynkoyski Krapiynicki Kuklicki i Layrynavicki selsavety utvorany Hanyavicki selsavet Palonkayski selsavet perajmenavany y Verdamicki 25 snezhnya 1962 goda Padaroski selsavet peradadzeny Vaykavyskamu rayonu daluchany garadski pasyolak Vyalikaya Berastavica Alekshycki Glebavicki Danilkayski Yodzicki Zhukevicki Kvatarski Makaravecki Malaberastavicki Cecyaroyski Ejsmantayski selsavety skasavanaga Berastavickaga rayona 23 sakavika 1964 goda skasavany Zhukevicki selsavet 30 lipenya 1966 goda garadski pasyolak Vyalikaya Berastavica Alekshycki Glebavicki Danilkayski Yodzicki Kvatarski Makaravecki Malaberastavicki Cecyaroyski Ejsmantayski selsavety peradadzeny znoy utvoranamu Berastavickamu rayonu 18 verasnya 1967 goda Mihajlayski selsavet perajmenavany y Garnastaevicki yaki 14 lyutaga 1977 goda skasavany 20 kastrychnika 1995 goda garadski pasyolak Svislach i Svislacki rayon ab yadnany y adnu administracyjnuyu adzinku 14 snezhnya 2000 goda garadski pasyolak Svislach atrymay status gorada rayonnaga padparadkavannya 18 kastrychnika 2013 goda Porazayski passavet rearganizavany y Porazayski selsavet PryrodaRelef uzgorysta rayninny Bolshuyu chastku rayona zajmae Prybuzhskaya raynina na paydnyovym ushodze Vaykavyskae yzvyshsha Peravazhae vyshynya 180 200 metray nad uzroynem mora Samy vysoki punkt rayona 242 metry Karysnyya vykapni pyaschana zhvirovy materyyal budaynichyya pyaski gliny i suglinki pryznachanyya dlya vytvorchasci grubaj keramiki torf Syarednyaya temperatura studzenya 5 C chervenya 18 C Apadkay vypadae 585 mm u god Vegetacyjny peryyad 199 sutak Samyya vyalikiya reki rayona Naray Ros Svislach Zalvyanka Berniki Peravazhayuc hvayovyya lyasy yany zajmayuc 49 terytoryi rayona Na terytoryi rayona razmeshchana praktychna palavina Nacyyanalnaga parku Belavezhskaya pushcha chastka gidralagichnaga zakaznika Dzikae Naselnictva1995 god 28 8 tys chal GaspadarkaPad selskagaspadarchyya ygoddzi zanyata 40 9 terytoryi Gleby dzyarnova padzolistyya 68 3 dzyarnova padzolistyya zabalochanyya 14 5 Asnoynyya galiny selskaj gaspadarki myasa malochnaya zhyvyolagadoylya sa znachnym razviccyom ilnavodstva vyroshchvayuc zbozhzhavyya i karmavyya kultury bulbu Pradpryemstvy harchovaj i drevaapracoychaj pramyslovasci Pa terytoryi rayona prahodzic chygunachnaya liniya Gajnayka Respublika Polshcha Svislach Vaykavysk Svislach zluchana aytamabilnymi darogami z Grodnam Porazavam Vaykavyskam SlavutasciAsnoyny artykul Spis gistoryka kulturnyh kashtoynascej Svislackaga rayona Svislacki gistoryka krayaznaychy muzej Budynak byloj gimnazii y Svislachy Pomnik Kastusyu Kalinoyskamu y Svislachy Carkva draylyanaga dojlidstva 1861 u garadskim pasyolku Porazava Kascyol svyatoga Mihaila Arhangela 1825 garadski pasyolak Porazava Syadzibna parkavy kompleks Butayt Andrejkavichay Porazava Kascyol Svyatyh Pyatra i Payla Garnastaevichy Kascyol francyskancay Grynyavichy Svyata Troickaya carkva 1860 ya pasyolak Astroyski Rayon uvajshoy u sklad eyraregiyona Belavezhskaya pushcha Raspracavany dva turystychnyya marshruty Svislach Yatvesk Yakushoyka Nyazbodzichy Ramanaycy Dabravolya Zharkayshchyna Cihavolya Nyamerzha Svislach Verdamichy Porazava Grynyavichy Novy Dvor Paydnyovuyu chastku rayona zajmae Nacyyanalny park Belavezhskaya pushcha AsobyStanislay Bogush Sestrancevich 1731 mayontak Zanki 1826 belaruski navukovec carkoyny dzeyach Vincent Gadleyski 1888 v Shurychy 1942 katalicki svyatar gramadski dzeyach publicyst Krynicyhttp www svisloch grodno region by ru biografija ru Vyniki perapisu 2009 goda Dzyarzhayny zyamelny kadastr Respubliki Belarus pa stane na 1 studzenya 2011 g Belarus 1995 LitaraturaBelaruskaya encyklapedyya U 18 t T 14 Rele Slayavina Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2002 T 14 512 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0238 5 t 14 Svislacki rayon Belarus encyklapedychny davednik Redkal B I Sachanka gal red i insh Mast M V Drako A M Hilkevich Mn BelEn 1995 S 653 800 s 5 000 ekz ISBN 985 11 0026 9 Administrativno territorialnoe ustrojstvo BSSR spravochnik v 2 t Glavnoe arhivnoe upravlenie pri Sovete Ministrov BSSR Institut filosofii i prava Akademii nauk BSSR Minsk Belarus 1985 1987 Administrativno territorialnoe ustrojstvo Respubliki Belarus 1981 2010 gg spravochnik Minsk BelNIIDAD 2012 172 s