Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Мікалай I Паўлавіч, (25 чэрвеня (6 ліпеня) 1796, Царскае Сяло — 18 лютага (2 сакавіка) 1855, Санкт-Пецярбург) — імператар Расійскай Імперыі з 19 лістапада (1 снежня) 1825 па 18 лютага (2 сакавіка) 1855, трэці сын імператара Паўла I і Марыі Фёдараўны.
| Мікалай I | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| руск.: Никола́й I Па́влович | |||||||
 | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Папярэднік | Аляксандр I | ||||||
| Пераемнік | Аляксандр II, імператар расійскі | ||||||
| |||||||
| Папярэднік | Аляксандр I | ||||||
| Пераемнік | Аляксандр II, імператар расійскі | ||||||
| Нараджэнне | 25 чэрвеня (6 ліпеня) 1796
| ||||||
| Смерць | 18 лютага (2 сакавіка) 1855(58 гадоў)
| ||||||
| Месца пахавання |
| ||||||
| Род | Гальштэйн-Готарп-Раманавы[d] | ||||||
| Імя пры нараджэнні | руск.: Николай Павлович Романов | ||||||
| Бацька | Павел I | ||||||
| Маці | Марыя Фёдараўна | ||||||
| Жонка | Аляксандра Фёдараўна, жонка Мікалая I[…] | ||||||
| Дзеці | Аляксандр II, імператар расійскі, Марыя Мікалаеўна[d], Вольга Мікалаеўна[d][…], Аляксандра Мікалаеўна[d], Канстанцін Мікалаевіч[d][…], Мікалай Мікалаевіч Старэйшы, Міхаіл Мікалаевіч, Лізавета Мікалаеўна[d], Юзія Кабервейн[d], unnamed daughter Romanov[d], second unnamed daughter Romanov[d], third unnamed daughter Romanov[d], Olga Karoline Albrecht[d] і Aleksey Paskhin[d] | ||||||
| Веравызнанне | РПЦ і праваслаўе | ||||||
| Манаграма |  | ||||||
| Прыналежнасць | Расійская імперыя | ||||||
| Род войскаў | інжынерныя войскі, кавалерыя і гвардыя | ||||||
| Званне | інжынер-генерал і inspector general[d] | ||||||
| Бітвы |
| ||||||
| Узнагароды |                       ордэн Палярнай зоркі (4 (16) верасня 1812)        Order of the Merit under the title of Saint Louis[d] (8 (20) ліпеня 1852)              ганаровы грамадзянін Берліна[d] (18 кастрычніка 1837)     | ||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Дзяцінства
Мікалай быў трэцім сынам імператара Паўла I і імператрыцы Марыі Фёдараўны. Нарадзіўся за некалькі месяцаў да ўступлення вялікага князя Паўла Пятровіча на пасад. Такім чынам, ён быў апошнім з унукаў Кацярыны II, якія нарадзіліся пры яе жыцці.
Аб нараджэнні вялікага князя Мікалая Паўлавіча было абвешчана ў Царскім Сяле гарматнай стралянінай і звонам, а ў Санкт-Пецярбург паслана вестку з нарочным.
На нараджэнне вялікага князя пісаліся оды, аўтарам адной з іх стаў Г. Р. Дзяржавін. Да яго ў імператарскім доме Раманавых, Гольштэйн-Готторп-Раманаўскай дынастыі імем Мікалай дзяцей не наракалі. Тэзаімянінаў — 6 снежня па юліянскім календары (Мікалая Цудатворца).
Па ўсталяваным пры імператрыцы Кацярыне парадку Вялікі князь Мікалай з самога нараджэння паступіў на апеку царскай бабкі, але рушыла неўзабаве скон імператрыцы спыніла ўплыў яе на ход выхавання Вялікага князя. Яго няняй была шатландка Лайон. Яна была на працягу першых сямі гадоў адзінай кіраўніцай Мікалая. Хлопчык з усёй сілай душы прывязаўся да сваёй першай выхавальніцы, і нельга не пагадзіцца з тым, што ў перыяд далікатнага дзяцінства «геройскі, рыцарску высакародны, моцны і адкрыты характар няні Лайон» паклаў адбітак і на характар яе выхаванца.
З лістапада 1800 г. выхавальнікам Мікалая і Міхаіла стаў генерал . Выбар генерала Ламздорфа на пасаду выхавальніка Вялікага князя быў зроблены імператарам Паўлам. Павел I паказаў: «толькі не рабіце з маіх сыноў такіх гуляк, як нямецкія прынцы» (ням. Solche Schlingel wie die deutschen Prinzen). У вышэйшым загадзе ад 23 лістапада 1800 г. абвешчана было: «Генерал-лейтэнант Ламздорф прызначаны быць пры яго імператарскім высокасць вялікім князю Мікалай Паўлавіч». Генерал знаходзіўся пры сваім выхаванцы 17 гадоў. Відавочна, што Ламздорф цалкам задавальняў педагагічным патрабаванням Марыі Фёдараўны. Так у сказанае на дарогу лісце 1814 г. Марыя Фёдараўна называла генерала Ламздорфа «другім бацькам» вялікіх князёў Мікалая і Міхаіла.
Смерць бацькі, Паўла I, у сакавіка 1801 г. не магла не зняцца ў памяці чатырохгадовага Мікалая. Пасля ён апісаў тое, што адбылося ў сваіх успамінах:
Падзеі гэтага сумнага дня захаваліся гэтак жа ў маёй памяці, як смутны сон, я быў пабуджаны і ўбачыў перад сабою графіню лівень. Калі мяне апранулі, мы заўважылі ў акно, на пад’ёмны мост пад царквой, каравулы, якіх не было напярэдадні; тут быў увесь Сямёнаўскі полк у вельмі нядбайным выглядзе. Ніхто з нас не падазраваў, што мы пазбавіліся бацькі; нас павялі ўніз да маёй матухне, і неўзабаве адтуль мы адправіліся з ёю, сёстрамі, Міхаілам і графіняй лівень у Зімовы палац. Варта выйшаў на двор Міхайлаўскага палаца і аддаў гонар. Мая маці адразу ж прымусіла яго маўчаць. Матухна мая ляжала ў глыбіні пакоя, калі ўвайшоў Імператар Аляксандр у суправаджэнні Канстанціна і князя Мікалая Іванавіча Салтыкова; ён кінуўся перад матухнай на калені, і я дагэтуль яшчэ чую яго рыданні. Яму прынеслі вады, а нас павялі. Для нас было шчасцем зноў убачыць нашы пакоі і, павінен сказаць па праўдзе, нашых драўляных конікаў, якіх мы там забыліся.
З гэтых часоў клопат аб яго выхаванні і адукацыі засяродзілася цалкам і выключна ў вядзенні вдовствовавшей імператрыцы Марыі Фёдараўны, з пачуцця далікатнасці да якой імператар Аляксандр I устрымліваўся ад усякага ўплыву на выхаванне сваіх малодшых братоў.
Найбольшыя клопаты імператрыцы Марыі Фёдараўны ў справе выхавання Мікалая Паўлавіча заключаліся ў старанні адхіліць яго ад захаплення ваеннымі практыкаваннямі, якое выявілася ў ім з самага ранняга дзяцінства. Запал да тэхнічнай баку ваеннай справы, прывітая ў Расіі Паўлам I, пусціла ў царскай сям’і глыбокія і дужыя карані — Аляксандр I, нягледзячы на свой лібералізм, быў гарачым прыхільнікам вахту-параду і ўсіх яго тонкасцей, вялікі князь Канстанцін Паўлавіч выпрабоўваў поўнае шчасце толькі на пляцы, сярод муштруемых каманд. Малодшыя браты не саступалі ў гэтай страсці старэйшым. Мікалай з самога ранняга дзяцінства пачаў выказваць асаблівую прыхільнасць да ваенных цацак і да аповядах аб ваенных дзеяннях Лепшай для яго ўзнагародай быў дазвол адправіцца на парад або развод, дзе ён з асаблівай увагай назіраў за ўсім што адбываліся, спыняючыся нават на драбнюткіх падрабязнасцях.
Зноскі
- Николай I // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1897. — Т. XXI. — С. 119–124.
- W. A. P. Nicholas I. // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 19.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118588079 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
- Александра Феодоровна, супруга Николая I // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. I. — С. 373–374.
- Николай I // Нарушевич — Ньютон — 1916. — Т. 28. — С. 556–579.
- Константин Николаевич // Русский биографический словарь — СПб.: 1903. — Т. 9. — С. 120–155.
- Константин Николаевич // Военная энциклопедия — СПб.: Иван Дмитриевич Сытин, 1913. — Т. 13. — С. 134–138.
- Lundy D. R. The Peerage
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Мікалай I (імператар расійскі)
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
U Vikipedyi yosc artykuly pra inshyh lyudzej z imem Mikalaj I Paylavich 25 chervenya 6 lipenya 1796 Carskae Syalo 18 lyutaga 2 sakavika 1855 Sankt Pecyarburg imperatar Rasijskaj Imperyi z 19 listapada 1 snezhnya 1825 pa 18 lyutaga 2 sakavika 1855 treci syn imperatara Payla I i Maryi Fyodarayny Mikalaj Irusk Nikola j I Pa vlovichImperatar userasijski19 listapada 1 snezhnya 1825 18 lyutaga 2 sakavika 1855Papyarednik Alyaksandr IPeraemnik Alyaksandr II imperatar rasijskiVyaliki knyaz finlyandski d 19 listapada 1 snezhnya 1825 18 lyutaga 2 sakavika 1855Papyarednik Alyaksandr IPeraemnik Alyaksandr II imperatar rasijskiNaradzhenne 25 chervenya 6 lipenya 1796 Vyaliki Gatchynski palac d Gatchyna Carskaselski pavet Sankt Pecyarburgskaya gubernya Rasijskaya imperyyaSmerc 18 lyutaga 2 sakavika 1855 58 gadoy Zimni palac Palacavaya akruga d Sankt Pecyarburg Rasijskaya imperyyaMesca pahavannya Petrapaylayski saborRod Galshtejn Gotarp Ramanavy d Imya pry naradzhenni rusk Nikolaj Pavlovich RomanovBacka Pavel IMaci Maryya FyodaraynaZhonka Alyaksandra Fyodarayna zhonka Mikalaya I Dzeci Alyaksandr II imperatar rasijski Maryya Mikalaeyna d Volga Mikalaeyna d Alyaksandra Mikalaeyna d Kanstancin Mikalaevich d Mikalaj Mikalaevich Starejshy Mihail Mikalaevich Lizaveta Mikalaeyna d Yuziya Kabervejn d unnamed daughter Romanov d second unnamed daughter Romanov d third unnamed daughter Romanov d Olga Karoline Albrecht d i Aleksey Paskhin d Veravyznanne RPC i pravaslayeManagramaPrynalezhnasc Rasijskaya imperyyaRod vojskay inzhynernyya vojski kavaleryya i gvardyyaZvanne inzhyner general i inspector general d Bitvy Vajna shostaj kaalicyiPaystanne dzekabrystayRuska persidskaya vajna 1826 1828 Ruska tureckaya vajna 1828 1829paystanne 1830 1831 gadoyHungarian Independence War d Krymskaya vajnaUznagarody orden Palyarnaj zorki 4 16 verasnya 1812 Order of the Merit under the title of Saint Louis d 8 20 lipenya 1852 ganarovy gramadzyanin Berlina d 18 kastrychnika 1837 Medyyafajly na VikishovishchyDzyacinstvaMikalaj byy trecim synam imperatara Payla I i imperatrycy Maryi Fyodarayny Naradziysya za nekalki mesyacay da ystuplennya vyalikaga knyazya Payla Pyatrovicha na pasad Takim chynam yon byy aposhnim z unukay Kacyaryny II yakiya naradzilisya pry yae zhycci Ab naradzhenni vyalikaga knyazya Mikalaya Paylavicha bylo abveshchana y Carskim Syale garmatnaj stralyaninaj i zvonam a y Sankt Pecyarburg paslana vestku z narochnym Na naradzhenne vyalikaga knyazya pisalisya ody aytaram adnoj z ih stay G R Dzyarzhavin Da yago y imperatarskim dome Ramanavyh Golshtejn Gottorp Ramanayskaj dynastyi imem Mikalaj dzyacej ne narakali Tezaimyaninay 6 snezhnya pa yuliyanskim kalendary Mikalaya Cudatvorca Pa ystalyavanym pry imperatrycy Kacyaryne paradku Vyaliki knyaz Mikalaj z samoga naradzhennya pastupiy na apeku carskaj babki ale rushyla neyzabave skon imperatrycy spynila yplyy yae na hod vyhavannya Vyalikaga knyazya Yago nyanyaj byla shatlandka Lajon Yana byla na pracyagu pershyh syami gadoy adzinaj kiraynicaj Mikalaya Hlopchyk z usyoj silaj dushy pryvyazaysya da svayoj pershaj vyhavalnicy i nelga ne pagadzicca z tym shto y peryyad dalikatnaga dzyacinstva gerojski rycarsku vysakarodny mocny i adkryty haraktar nyani Lajon paklay adbitak i na haraktar yae vyhavanca Z listapada 1800 g vyhavalnikam Mikalaya i Mihaila stay general Vybar generala Lamzdorfa na pasadu vyhavalnika Vyalikaga knyazya byy zrobleny imperataram Paylam Pavel I pakazay tolki ne rabice z maih synoy takih gulyak yak nyameckiya pryncy nyam Solche Schlingel wie die deutschen Prinzen U vyshejshym zagadze ad 23 listapada 1800 g abveshchana bylo General lejtenant Lamzdorf pryznachany byc pry yago imperatarskim vysokasc vyalikim knyazyu Mikalaj Paylavich General znahodziysya pry svaim vyhavancy 17 gadoy Vidavochna shto Lamzdorf calkam zadavalnyay pedagagichnym patrabavannyam Maryi Fyodarayny Tak u skazanae na darogu lisce 1814 g Maryya Fyodarayna nazyvala generala Lamzdorfa drugim backam vyalikih knyazyoy Mikalaya i Mihaila Smerc backi Payla I u sakavika 1801 g ne magla ne znyacca y pamyaci chatyrohgadovaga Mikalaya Paslya yon apisay toe shto adbylosya y svaih uspaminah Padzei getaga sumnaga dnya zahavalisya getak zha y mayoj pamyaci yak smutny son ya byy pabudzhany i ybachyy perad saboyu grafinyu liven Kali myane apranuli my zayvazhyli y akno na pad yomny most pad carkvoj karavuly yakih ne bylo napyaredadni tut byy uves Syamyonayski polk u velmi nyadbajnym vyglyadze Nihto z nas ne padazravay shto my pazbavilisya backi nas pavyali yniz da mayoj matuhne i neyzabave adtul my adpravilisya z yoyu syostrami Mihailam i grafinyaj liven u Zimovy palac Varta vyjshay na dvor Mihajlayskaga palaca i adday gonar Maya maci adrazu zh prymusila yago maychac Matuhna maya lyazhala y glybini pakoya kali yvajshoy Imperatar Alyaksandr u supravadzhenni Kanstancina i knyazya Mikalaya Ivanavicha Saltykova yon kinuysya perad matuhnaj na kaleni i ya dagetul yashche chuyu yago rydanni Yamu prynesli vady a nas pavyali Dlya nas bylo shchascem znoy ubachyc nashy pakoi i pavinen skazac pa praydze nashyh draylyanyh konikay yakih my tam zabylisya Z getyh chasoy klopat ab yago vyhavanni i adukacyi zasyarodzilasya calkam i vyklyuchna y vyadzenni vdovstvovavshej imperatrycy Maryi Fyodarayny z pachuccya dalikatnasci da yakoj imperatar Alyaksandr I ustrymlivaysya ad usyakaga yplyvu na vyhavanne svaih malodshyh bratoy Najbolshyya klopaty imperatrycy Maryi Fyodarayny y sprave vyhavannya Mikalaya Paylavicha zaklyuchalisya y staranni adhilic yago ad zahaplennya vaennymi praktykavannyami yakoe vyyavilasya y im z samaga rannyaga dzyacinstva Zapal da tehnichnaj baku vaennaj spravy pryvitaya y Rasii Paylam I puscila y carskaj syam i glybokiya i duzhyya karani Alyaksandr I nyagledzyachy na svoj liberalizm byy garachym pryhilnikam vahtu paradu i ysih yago tonkascej vyaliki knyaz Kanstancin Paylavich vypraboyvay poynae shchasce tolki na plyacy syarod mushtruemyh kamand Malodshyya braty ne sastupali y getaj strasci starejshym Mikalaj z samoga rannyaga dzyacinstva pachay vykazvac asablivuyu pryhilnasc da vaennyh cacak i da apovyadah ab vaennyh dzeyannyah Lepshaj dlya yago yznagarodaj byy dazvol adpravicca na parad abo razvod dze yon z asablivaj uvagaj naziray za ysim shto adbyvalisya spynyayuchysya navat na drabnyutkih padrabyaznascyah ZnoskiNikolaj I Enciklopedicheskij slovar SPb Brokgauz Efron 1897 T XXI S 119 124 lt a href https wikidata org wiki Track Q23892936 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19908137 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q22677498 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q602358 gt lt a gt W A P Nicholas I Encyclopaedia Britannica a dictionary of arts sciences literature and general information H Chisholm 11 New York Cambridge England University Press 1911 Vol 19 lt a href https wikidata org wiki Track Q5607942 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q867541 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q22677497 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q7964150 gt lt a gt Deutsche Nationalbibliothek Record 118588079 Agulny narmatyyny kantrol 2012 2016 Praverana 31 snezhnya 2014 lt a href https wikidata org wiki Track Q27302 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q36578 gt lt a gt Aleksandra Feodorovna supruga Nikolaya I Enciklopedicheskij slovar pod red I E Andreevskij SPb Brokgauz Efron 1890 T I S 373 374 lt a href https wikidata org wiki Track Q602358 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q23892884 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19908137 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q24329951 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4065721 gt lt a gt Nikolaj I Narushevich Nyuton 1916 T 28 S 556 579 lt a href https wikidata org wiki Track Q43198952 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19190511 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q38869386 gt lt a gt Konstantin Nikolaevich Russkij biograficheskij slovar SPb 1903 T 9 S 120 155 lt a href https wikidata org wiki Track Q20655978 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q21175480 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1960551 gt lt a gt Konstantin Nikolaevich Voennaya enciklopediya SPb Ivan Dmitrievich Sytin 1913 T 13 S 134 138 lt a href https wikidata org wiki Track Q4448234 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q25387807 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4114391 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q26160609 gt lt a gt Lundy D R The Peerage lt a href https wikidata org wiki Track Q67129259 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q21401824 gt lt a gt SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Mikalaj I imperatar rasijski