Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Лапландская вайна́ (фінск.: Lapin sota) — ваенныя дзеянні паміж Фінляндыяй і Германіяй, якія адбываліся з верасня 1944 па красавік 1945. Гэтая вайна атрымала назву лапландская, бо праходзіла ў паўночнай фінскай правінцыі — Лапландыі.
| Лапландская вайна | |||
|---|---|---|---|
| Асноўны канфлікт: Другая сусветная вайна | |||
 | |||
| Дата | 15 верасня 1944 — 25 красавіка 1945 | ||
| Месца | Лапландыя, Фінляндыя | ||
| Прычына | Умовы | ||
| Вынік | Перамога Фінляндыі | ||
| Праціўнікі | |||
| |||
| Камандуючыя | |||
| |||
| Сілы бакоў | |||
| |||
| Страты | |||
| |||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||
Перадумовы канфлікту
Улетку 1943 нямецкае вярхоўнае камандаванне пачало рыхтавацца да магчымага мірнага пагаднення паміж Фінляндыяй і СССР. Немцы планавалі згуртаваць ваенныя сілы на поўначы Фінляндыі, каб абараніць нікелевыя шахты каля мястэчка Петсама (цяпер гэта пасёлак Мурманскай вобласці). Цягам зімы 1943—1944 немцы паляпшалі дарогі ад паўночнай часткі Нарвегіі да паўночнай часткі Фінляндыі, шырока ўжываючы працу ваеннапалонных (многія з іх былі схоплены ў паўднёвай Еўропе, і апранутыя ў летнюю ўніформу, таму страты былі вялікія), і размясцілі ў тым рэгіёне склады. Такім чынам, калі ў верасні 1944 Фінляндыя заключыла мірнае пагадненне з Савецкім Саюзам, немцы былі добра падрыхтаваныя.
Баявыя дзеянні
У той час, калі наземныя сілы Германіі адступілі на поўнач, нямецкі флот замінаваў падыход да Фінляндыі з боку мора, і падчас аперацыі «Tanne Ost» паспрабаваў захапіць востраў Suursaari у Фінскім заліве. Хоць некаторыя чыны вермахта і фінскія армейскія афіцэры намагаліся арганізаваць адносна мірную перадачу вострава, сутычкі паміж нямецкімі і фінскімі войскамі пачаліся нават раней за падпісанне папярэдняга савецка-фінскага пагаднення. Барацьба ўзмацнілася, калі фіны спрабавалі выканаць савецкае патрабаванне выслаць усе нямецкія войскі з Фінляндыі. Такім чынам фіны апынуліся ў такім жа становішчы, як раней італьянцы і румыны, якія пасля капітуляцыі саюзным войскам вымушаныя былі змагацца за вызваленне сваіх краін ад нямецкіх войск. Задача фінаў была ўскладнена савецкім патрабаваннем дэмабілізаваць большую частку фінскай арміі, нават падчас кампаніі супраць немцаў.
Фінскі генерал , пераможца ў бітве ля (Suomussalmi), кіраваў дзеяннямі супраць немцаў, і ў кастрычніку — лістападзе 1944 вызваліў ад іх большую частку паўночнай Фінляндыі. Аднак нямецкія сілы на чале з генералам Лотарам Рэндулічам спустошылі вялікі абшар поўначы Фінляндыі, ужываючы тактыку «выпаленай зямлі». Больш за траціну жылля была зруйнавана, а горад быў знішчаны цалкам. Акрамя маёмасных страт, ацэненых у прыблізна 300 мільёнаў долараў ЗША (у коштах 1945 года), каля 100 тысяч жыхароў сталі бежанцамі, што дадало праблем пасляваеннага аднаўлення (пасля заканчэння вайны саюзнікі абвінавацілі Рэндуліча ў ваенных злачынствах і прысудзілі яму 20 гадоў зняволення). Апошнія нямецкія ваенныя часткі былі выгнаны ў красавіку 1945.
Вынікі
Ваенныя страты былі адносна невялікімі: 1000 чалавек з фінскага боку і прыблізна 2000 з нямецкага. Апроч страт уласнасці, ацэненых прыблізна ў 300 мільёнаў долараў ЗША (па курсе 1945 года), прыблізна 100 000 жыхароў сталі бежанцамі, што дадалося да праблем паваеннай рэканструкцыі.
Пасля таго як вайна скончылася, Саюзнікі асудзілі Рэндуліча за ваенныя злачынствы і прысудзілі яго да 20 гадоў турмы (аднак у 1951 годзе яму скарацілі тэрмін зняволення да 10 гадоў, а ў канцы таго ж года вызвалілі).
З гэтай вайной звязана з’яўленне ў фінскім календары такіх памятных дат, як Дзень памяці загінулых і Нацыянальны дзень ветэранаў.
Гл. таксама
- Савецка-фінская вайна, 1939—1940
- Савецка-фінская вайна, 1941—1944
- (1944)
Зноскі
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Лапландская вайна
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Laplandskaya vajna finsk Lapin sota vaennyya dzeyanni pamizh Finlyandyyaj i Germaniyaj yakiya adbyvalisya z verasnya 1944 pa krasavik 1945 Getaya vajna atrymala nazvu laplandskaya bo prahodzila y paynochnaj finskaj pravincyi Laplandyi Laplandskaya vajnaAsnoyny kanflikt Drugaya susvetnaya vajnaData 15 verasnya 1944 25 krasavika 1945Mesca Laplandyya FinlyandyyaPrychyna UmovyVynik Peramoga FinlyandyiPraciynikiFinlyandyya GermaniyaKamanduyuchyyaLotar RendulichSily bakoy60 000 200 000Straty774 zaginulyh 3000 paranenyh 262 zginuli bez vestki 950 zaginulyh 2000 paranenyh 1300 palonnyh Medyyafajly na VikishovishchyPeradumovy kanfliktuUletku 1943 nyameckae vyarhoynae kamandavanne pachalo ryhtavacca da magchymaga mirnaga pagadnennya pamizh Finlyandyyaj i SSSR Nemcy planavali zgurtavac vaennyya sily na poynachy Finlyandyi kab abaranic nikelevyya shahty kalya myastechka Petsama cyaper geta pasyolak Murmanskaj voblasci Cyagam zimy 1943 1944 nemcy palyapshali darogi ad paynochnaj chastki Narvegii da paynochnaj chastki Finlyandyi shyroka yzhyvayuchy pracu vaennapalonnyh mnogiya z ih byli shopleny y paydnyovaj Eyrope i apranutyya y letnyuyu yniformu tamu straty byli vyalikiya i razmyascili y tym regiyone sklady Takim chynam kali y verasni 1944 Finlyandyya zaklyuchyla mirnae pagadnenne z Saveckim Sayuzam nemcy byli dobra padryhtavanyya Bayavyya dzeyanniU toj chas kali nazemnyya sily Germanii adstupili na poynach nyamecki flot zaminavay padyhod da Finlyandyi z boku mora i padchas aperacyi Tanne Ost pasprabavay zahapic vostray Suursaari u Finskim zalive Hoc nekatoryya chyny vermahta i finskiya armejskiya aficery namagalisya arganizavac adnosna mirnuyu peradachu vostrava sutychki pamizh nyameckimi i finskimi vojskami pachalisya navat ranej za padpisanne papyarednyaga savecka finskaga pagadnennya Baracba yzmacnilasya kali finy sprabavali vykanac saveckae patrabavanne vyslac use nyameckiya vojski z Finlyandyi Takim chynam finy apynulisya y takim zha stanovishchy yak ranej italyancy i rumyny yakiya paslya kapitulyacyi sayuznym vojskam vymushanyya byli zmagacca za vyzvalenne svaih krain ad nyameckih vojsk Zadacha finay byla yskladnena saveckim patrabavannem demabilizavac bolshuyu chastku finskaj armii navat padchas kampanii suprac nemcay Finski general peramozhca y bitve lya Suomussalmi kiravay dzeyannyami suprac nemcay i y kastrychniku listapadze 1944 vyzvaliy ad ih bolshuyu chastku paynochnaj Finlyandyi Adnak nyameckiya sily na chale z generalam Lotaram Rendulicham spustoshyli vyaliki abshar poynachy Finlyandyi uzhyvayuchy taktyku vypalenaj zyamli Bolsh za tracinu zhyllya byla zrujnavana a gorad byy znishchany calkam Akramya mayomasnyh strat acenenyh u pryblizna 300 milyonay dolaray ZShA u koshtah 1945 goda kalya 100 tysyach zhyharoy stali bezhancami shto dadalo prablem paslyavaennaga adnaylennya paslya zakanchennya vajny sayuzniki abvinavacili Rendulicha y vaennyh zlachynstvah i prysudzili yamu 20 gadoy znyavolennya Aposhniya nyameckiya vaennyya chastki byli vygnany y krasaviku 1945 VynikiVaennyya straty byli adnosna nevyalikimi 1000 chalavek z finskaga boku i pryblizna 2000 z nyameckaga Aproch strat ulasnasci acenenyh pryblizna y 300 milyonay dolaray ZShA pa kurse 1945 goda pryblizna 100 000 zhyharoy stali bezhancami shto dadalosya da prablem pavaennaj rekanstrukcyi Paslya tago yak vajna skonchylasya Sayuzniki asudzili Rendulicha za vaennyya zlachynstvy i prysudzili yago da 20 gadoy turmy adnak u 1951 godze yamu skaracili termin znyavolennya da 10 gadoy a y kancy tago zh goda vyzvalili Z getaj vajnoj zvyazana z yaylenne y finskim kalendary takih pamyatnyh dat yak Dzen pamyaci zaginulyh i Nacyyanalny dzen veteranay Gl taksamaSavecka finskaya vajna 1939 1940 Savecka finskaya vajna 1941 1944 1944 ZnoskiSpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Laplandskaya vajna