Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Членістаногія (Arthropoda; ад грэч. Ἀρθρον — сустаў і грэч. Πούς / ποδός — нага) — тып першаснаротых жывёл, які ўключае насякомых, ракападобных (у тым ліку станожак), павукападобных і мнаганожак. Па колькасці відаў і распаўсюджанасці можа лічыцца самай разнастайнай групай жывых арганізмаў. Колькасць відаў членістаногіх перавышае колькасць відаў усіх астатніх жывёл разам узятых.
| Членістаногія | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| прамежныя рангі
| |||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||
| Arthropoda Siebold і , 1848 | |||||||||||||||||
| : | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Асноўная асаблівасць прадстаўнікоў дадзенай групы жывёл арганізмаў — наяўнасць хіцінавага вонкавага шкілета. Членістаногія маюць добра развітыя стрававальную, выдзяляльную, дыхальную, нервовую і палавую сістэмы органаў.
Членістаногія распаўсюджаныя практычна паўсюль і адыгрываюць даволі значную ролю. Насякомыя, разам з сысунамі і птушкамі, — дамінуючая група наземных жывёл. Налічваецца не менш за 1,5 мільёны відаў насякомых, але магчыма іх зашмат больш. Павукапабодныя і мнаганожкі, хоць і не дасягнулі такой разнастайнасці, як насякомыя, але таксама шырока распаўсюджаныя. Нарэшце, ракападобныя насяляюць амаль усе шыроты і глыбіні Сусветнага акіяна. У некаторых рэгіёнах ракападобныя — пануючая група зоапланктона.
Знешняя будова
Членістаногія — сегментаваныя жывёлы. Сегменты ўтвараюць аддзелы, якія адрозніваюцца па будове і выконваемых функцыях: галаву, грудзі і брушка). Галава нясе органы пачуццяў і забяспечвае арыентацыю ў прасторы. Грудны аддзел — рухальны, на ім размешчаны органы руху — канечнасці і крылы. У брушным аддзеле знаходзяцца ўнутраныя органы. Аддзелы цела членістаногіх часам могуць злівацца, утвараючы галавагрудзі.
Членістаногія маюць шмат агульнага з кольчатымі чарвямі, асабліва . Аднак праз шэраг яны дасягнулі вышэйшай ступені дыферэнцыяцыі тканін і органаў, перш за ўсё нервовай сістэмы і , некаторыя групы маюць складаныя паводзіны, якое праяўляецца ў клопаце пра нашчадства, здольнасці да складанай будаўнічай дзейнасці, грамадскага жыцця і нават мове, як ў вышэйшых перапонкавакрылых.
Як і кольчатыя чэрві, членістаногія ёсць жывёламі, іх цела складаецца з шэрагу сегментаў, аднак мэтамерыя членістаногіх рэзка гетэраномная. Групы падобных сегментаў аб'ядноўваюцца ў аддзелы цела — тагмы. Часцей за ўсё вылучаюцца тры тагмэ: галава, грудзі і брушка. У павукападобных галава зліваецца з грудзьмі ў адзіную тагме — галавагрудзі, у трылабітаў і шматножак ёсць толькі дзве тагмэ — галава і тулава. Асаблівае значэнне мае працэс цэфалізацыі — утварэнне галавы, дзе сканцэнтраваны органы пачуццяў, як вусікі і вочы, і першаснай перапрацоўкі ежы, гэта значыць .
Галава складаецца з галоўнай акроны, і некалькіх пярэдніх сегментаў. На думку большасці вучоных, акрон прастаміюму колцавым чарвяком. Галава членістаногіх мае шэсць сегментаў. Колькасць сегментаў, якія ўваходзяць у склад грудзей і брушка, якое заканчваецца , рэзка вагаецца, але ў межах тыпу назіраецца тэндэнцыя да стабілізацыі і памяншэння іх колькасці. У выніку тагматызацыі аб'ядноўваецца і ўнутранае ўтрыманне сегментаў: адны органы разрастаюцца за кошт іншых раўнацэнных органаў. У прыватнасці, назіраецца канцэнтрацыя гангліеў нервовай сістэмы ў галаўны мозг.
Канечнасці членістаногіх складаюцца з членікаў (адсюль і назва тыпу). Гэта — многакаленныя, вельмі рухомыя рычагі, злучаныя суставамі. Яны дазваляюць членістаногім рабіць разнастайныя рухі: бегаць, скакаць, плаваць, захопліваць і ўтрымліваць ежу, здрабняць яе і да т. п. Колькасць хадзільных канечнасцей на грудным аддзеле цела ў членістаногіх розная: у рака пяць пар, у павука — чатыры, у насякомых — тры. Розная будова і выконваемая функцыя ў канечнасцей іншых аддзелаў цела. Членістаногія не маюць скурна-мускульнага мяшка. Іх мышцы ўтвараюць пучкі, скарачэнне якіх дазваляе рабіць разнастайныя рухі. Поласць цела ў членістаногіх запоўнена сумессю поласцевай вадкасці і крыві, якая называецца гемалімфай.
Покрыва цела
Покрыва цела ўтворана скурным эпітэліем, які выдзяляе вонкі мнагаслойную кутыкулу. Кутыкула членістаногіх насычана складаным арганічным рэчывам — хіцінам і называецца хіцінізаванай кутыкулай. У ракападобных яна дадаткова насычана вапнай, дзякуючы якой набывае асаблівую трываласць. Хіцінізаваная кутыкула ў членістаногіх выконвае функцыю вонкавага шкілета. Ён засцерагае цела жывёл ад механічных і хімічных уздзеянняў, служыць месцам прымацавання рухальных мышцаў, надае целу пэўную форму.
Калі членістаногія растуць, шчыльнае покрыва перашкаджае павелічэнню памераў іх цела. Таму старая кутыкула перыядычна скідваецца — жывёла ліняе. Пад старой кутыкулай утвараецца новая, і пакуль яна не зацвярдзела, жывёлы растуць, распраўляюць тканкі і павялічваюцца ў памерах. Таму рост членістаногіх адбываецца перыядычна, пасля лінек. Такі рост называецца перарывістым або перыядычныым.
Стрававальная сістэма
Стрававальная сістэма ўключае тры аддзелы: пярэдні, сярэдні і задні. У залежнасці ад характару ежы (вадкая або цвёрдая) і спосабу яе спажывання ў членістаногіх развіваюцца розныя па будове ротавыя апараты. У пярэднім аддзелекішэчніка выдзяляюцца мускульная глотка, стрававод, валляк і мускульны страўнік. Цвёрдая ежа разрываецца сківіцамі, пераціраецца ў глотцы, змочваецца сакрэтам слінных залоз і паступае ў страўнік. Валляк служыць для назапашвання і захавання вадкай ежы, якая ўсмоктваецца сысучымі ротавымі апаратамі і глоткай, што працуе, як помпа. Ператраўліванне ежы і ўсмоктванне раствораных пажыўных рэчываў адбываюцца ў сярэднім аддзеле кішэчніка, сценкі якога маюць залозістыя клеткі. Неператраўленыя рэшткі накіроўваюцца ў задні аддзел кішэчніка і выдаляюцца праз анальную адтуліну.
Крывяносная сістэма
Сэрца акружана ўчасткам поласці цела — калясардэчнай сумкай і размешчана на спінным баку цела. Скарачаючыся, сэрца выштурхвае кроў у крывяносныя сасуды, з якіх яна выліваецца ва ўчасткі поласці цела, абмывае ўнутраныя органы і зноў вяртаецца ў сэрца. Такім чынам, крывяносная сістэма ў членістаногіх незамкнёная.
Дыхальная сістэма
Дыхальная сістэма розная ў водных і наземных членістаногіх. Ракападобныя, якія жывуць у вадзе або ў вельмі вільготных наземных месцапражываннях, дыхаюць з дапамогай жабраў. У наземных членістаногіх — павукападобных і насякомых — развіліся органы паветранага дыхання — трахеі і лёгачныя мяшкі. Трахеі маюць выгляд пучка доўгіх, тонкіх, разгалінаваных, слепа замкнутых на ўнутраным канцы трубачак. Трахеі высланы хіцінам і маюць на сценках спіральнае патаўшчэнне кутыкулы, якое перашкаджае іх сценкам спадацца. Са знешнім асяроддзем трахеі звязаны дыхальнымі адтулінамі, праз якія атмасфернае паветра паступае ў трахейную сістэму. У насякомых органамі дыхання служыць толькі моцна разгалінаваная сістэма трахей. Пры трахейным дыханні кісларод непасрэдна дастаўляецца разгалінаванымі трахеямі да ўсіх органаў, тканак і нават клетак. Таму кроў трахейнадыхаючых членістаногіх амаль не ўдзельнічае ў пераносе кіслароду і вуглякіслага газу, а толькі транспартуе пажыўныя рэчывы і прадукты абмену.
Выдзяляльная сістэма
Выдзяляльная сістэма членістаногіх розная па будове. У ракападобных яна прадстаўлена дзвюма выдзяляльнымі залозамі, вывадныя пратокі якіх адкрываюцца каля асновы канечнасцей галаўнога аддзела. У павукападобных і насякомых выдзяляльныя органы маюць выгляд тонкіх, слепа замкнутых на канцах трубачак, размешчаных на мяжы паміж сярэднім і заднім аддзеламі кішэчніка і абмываемых гемалімфай. Называюцца гэтыя органы мальпігіевымі сасудамі па імені італьянскага вучонага Марчэла Мальпігі, які ўпершыню высветліў іх значэнне. Прадукты выдзялення з гемалімфы трапляюць у мальпігіевы сасуды, а з іх — у задні аддзел кішэчніка, дзе адбываецца абязводжванне.
Нервовая сістэма
Нервовая сістэма, як і ў кольчатых чарвей, утварае каляглотачнае нервовае кольца і брушны нервовы ланцужок. Ускладненне нервовай сістэмы членістаногіх выражаецца ў моцным развіцці надглотачнага ганглія, змяншэнні колькасці гангліяў у брушным нервовым ланцужку за кошт іх зліцця і ў развіцці разнастайных, больш складана арганізаваных органаў пачуццяў.
Размнажэнне
Размнажэнне ў членістаногіх палавое, зрэдку шляшам партэнагенезу. Большая частка членістаногіх — раздзельнаполыя жывёлы. Самкі маюць парныя яечнікі, самцы — парныя семяннікі. Пасля апладнення самкі адкладваюць яйцы ў знешняе асяроддзе. Сфарміраваныя ў іх лічынкі выходзяць з яйцавай абалонкі, ліняюць, растуць і ператвараюцца ў дарослых асобін. Такое развіццё з лічынкавай стадыяй называецца развіццём з ператварэннем. У некаторых членістаногіх, яйцы якіх утрымліваюць шмат пажыўнага жаўтка, з яйца выходзіць маленькая, але цалкам сфарміраваная жывёла. Яна расце, становіцца дарослай, дасягае палавой спеласці і размнажаецца. Такое развіццё называецца развіццём без ператварэння або прамым.
Класіфікацыя
Палажэнне групы членістаногіх у таксанамічнай іерархіі неадназначнае. З аднаго боку, некаторымі аўтарамі была прапанавана тэорыя, паводле якой некаторыя падтыпы членістаногіх не маюць агульнага продка з кольчатымі чарвякамі (па-лацінску: Annelida). У прыватнасці, меркавалася, што падтып (па-лацінску: Uniramia) бліжэй да аніхафораў (па-лацінску: Onychophora), чым да астатніх членістаногіх. Іншымі словамі, меркавалася членістаногіх. Аднак большасць вучоных не прыняло гэты пункт гледжання, і гэта таксама супярэчыць генетычным даследаванням.
З іншага пункту гледжання, больш традыцыйным варыянтам з'яўлялася сцвярджэнне, што колцавыя чарвякі — бліжэйшыя сваякі як членістаногіх, гэтак і аніхафораў, грунтуючыся на аднолькавай колькасці сегментаў. Пазней некаторыя аўтары сталі казаць пра канвергентную эвалюцыі, лічачы, што членістаногія бліжэй да нематода (Nematoda), маючы агульныя з імі здольнасці да лінькі. Два верагодныя радаводы вызначаюць два вышэйстаячыя таксоны, да якіх можна было б прылічыць групу членістаногіх жывёл: (Articulata) і (Ecdysozoa).
Найстаражытнейшы з вядомых членістаногіх — (позні пратэразой) — мае ў будове цела нямала агульнага з колцавымі чарвякамі. З іншага боку, не выключаецца, што спрыгіна ставілася да зніклага тыпу, хоць і надзвычай блізкаму да членістаногіх.
Класіфікацыя падтаксонаў унутры групы членістаногіх таксама неадназначная. Пяць асноўных падгруп адносяць то да падтыпаў, то да . Акрамя гэтых падгруп маецца таксама некаторы лік выкапнёвых жывёл, у большасці сваім з , якія цяжка аднесці да якой-небудзь падгрупы альбо па прычыне непадабенства з вядомымі групамі, альбо з-за няяснасці іх роднасных узаемаадносін. Мнаганожкі і насякомыя часцяком аб'ядноўваюцца ў адну групу непоўнавусых. Некаторыя апошнія даследаванні, аднак, сведчаць, што мнаганожкі не бліжэй да насякомых, чым да ракападобных.
Паходжанне членістаногіх
Продкамі членістаногіх, напэўна, былі стражытныя кольчатыя чэрві, падабенства з якімі праяўляецца ў сегментацыі цела членістаногіх, будове нервовай сістэмы і поласці цела.
Членістаногія — першыя сапраўды наземныя беспазваночныя жывёлы. Асваенне імі сушы стала магчымым дзякуючы развіццю покрываў, якія забяспечваюць змяншэнне выпарэння і ахову цела ад высыхання. Гэту ж ролю выконваюць органы выдзялення (мальпігіевы сасуды), якія не маюць выдзяляльных адтулін.
Развіццё хіцінізаванай кутыкулы, якая адыгрывае ролю вонкавага шкілета, папярочнапаласатай мускулатуры і членістых канечнасцей адзейнічала актыўнаму руху членістаногіх. Разнастайнасць будовы канечнасцей, іх спецыялізацыя забяспечылі развіццё розных тыпаў ротавага апарату і магчымасць жыўлення разнастайнай ежай, а таксама здольнасць перамяшчэння ў розных асяроддзях.
Ускладненне нервовай сістэмы і органаў пачуццяў, развіццё складаных форм паводзін садзейнічала прыстасаванню членістаногіх да розных спосабаў жыцця. У захаванні членістаногіх важную ролю адыграла іх здольнасць да масавага размнажэння і клопат аб патомстве
Зноскі
- Класіфікацыя на сайце zin.ru
Для паляпшэння артыкула пажадана |
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Chlenistanogiya Arthropoda ad grech Ἀr8ron sustay i grech Poys podos naga typ pershasnarotyh zhyvyol yaki yklyuchae nasyakomyh rakapadobnyh u tym liku stanozhak pavukapadobnyh i mnaganozhak Pa kolkasci viday i raspaysyudzhanasci mozha lichycca samaj raznastajnaj grupaj zhyvyh arganizmay Kolkasc viday chlenistanogih peravyshae kolkasc viday usih astatnih zhyvyol razam uzyatyh ChlenistanogiyaNavukovaya klasifikacyyapramezhnyya rangi Damen EykaryyotyCarstva ZhyvyolyPadcarstva EymetazoiBez rangu Dvuhbakova simetrychnyyaBez rangu PershasnarotyyaBez rangu EcdysozoaBez rangu PanarthropodaTyp ChlenistanogiyaMizhnarodnaya navukovaya nazvaArthropoda Siebold i 1848 Crustacea Rakapadobnyya Tracheata Trahejnadyhalnyya Chelicerata Heliceravyya Trilobitomorpha TrylabitapadobnyyaSistematyka na VikividahVyyavy na VikishovishchyITIS 82696NCBI 6656EOL 164FW 18891 Asnoynaya asablivasc pradstaynikoy dadzenaj grupy zhyvyol arganizmay nayaynasc hicinavaga vonkavaga shkileta Chlenistanogiya mayuc dobra razvityya stravavalnuyu vydzyalyalnuyu dyhalnuyu nervovuyu i palavuyu sistemy organay Chlenistanogiya raspaysyudzhanyya praktychna paysyul i adygryvayuc davoli znachnuyu rolyu Nasyakomyya razam z sysunami i ptushkami daminuyuchaya grupa nazemnyh zhyvyol Nalichvaecca ne mensh za 1 5 milyony viday nasyakomyh ale magchyma ih zashmat bolsh Pavukapabodnyya i mnaganozhki hoc i ne dasyagnuli takoj raznastajnasci yak nasyakomyya ale taksama shyroka raspaysyudzhanyya Nareshce rakapadobnyya nasyalyayuc amal use shyroty i glybini Susvetnaga akiyana U nekatoryh regiyonah rakapadobnyya panuyuchaya grupa zoaplanktona Zneshnyaya budovaChlenistanogiya segmentavanyya zhyvyoly Segmenty ytvarayuc addzely yakiya adroznivayucca pa budove i vykonvaemyh funkcyyah galavu grudzi i brushka Galava nyase organy pachuccyay i zabyaspechvae aryentacyyu y prastory Grudny addzel ruhalny na im razmeshchany organy ruhu kanechnasci i kryly U brushnym addzele znahodzyacca ynutranyya organy Addzely cela chlenistanogih chasam moguc zlivacca utvarayuchy galavagrudzi Chlenistanogiya mayuc shmat agulnaga z kolchatymi charvyami asabliva Adnak praz sherag yany dasyagnuli vyshejshaj stupeni dyferencyyacyi tkanin i organay persh za ysyo nervovaj sistemy i nekatoryya grupy mayuc skladanyya pavodziny yakoe prayaylyaecca y klopace pra nashchadstva zdolnasci da skladanaj budaynichaj dzejnasci gramadskaga zhyccya i navat move yak y vyshejshyh peraponkavakrylyh Yak i kolchatyya chervi chlenistanogiya yosc zhyvyolami ih cela skladaecca z sheragu segmentay adnak metameryya chlenistanogih rezka geteranomnaya Grupy padobnyh segmentay ab yadnoyvayucca y addzely cela tagmy Chascej za ysyo vyluchayucca try tagme galava grudzi i brushka U pavukapadobnyh galava zlivaecca z grudzmi y adzinuyu tagme galavagrudzi u trylabitay i shmatnozhak yosc tolki dzve tagme galava i tulava Asablivae znachenne mae praces cefalizacyi utvarenne galavy dze skancentravany organy pachuccyay yak vusiki i vochy i pershasnaj perapracoyki ezhy geta znachyc Galava skladaecca z galoynaj akrony i nekalkih pyarednih segmentay Na dumku bolshasci vuchonyh akron prastamiyumu kolcavym charvyakom Galava chlenistanogih mae shesc segmentay Kolkasc segmentay yakiya yvahodzyac u sklad grudzej i brushka yakoe zakanchvaecca rezka vagaecca ale y mezhah typu naziraecca tendencyya da stabilizacyi i pamyanshennya ih kolkasci U vyniku tagmatyzacyi ab yadnoyvaecca i ynutranae ytrymanne segmentay adny organy razrastayucca za kosht inshyh raynacennyh organay U pryvatnasci naziraecca kancentracyya gangliey nervovaj sistemy y galayny mozg Kanechnasci chlenistanogih skladayucca z chlenikay adsyul i nazva typu Geta mnogakalennyya velmi ruhomyya rychagi zluchanyya sustavami Yany dazvalyayuc chlenistanogim rabic raznastajnyya ruhi begac skakac plavac zahoplivac i ytrymlivac ezhu zdrabnyac yae i da t p Kolkasc hadzilnyh kanechnascej na grudnym addzele cela y chlenistanogih roznaya u raka pyac par u pavuka chatyry u nasyakomyh try Roznaya budova i vykonvaemaya funkcyya y kanechnascej inshyh addzelay cela Chlenistanogiya ne mayuc skurna muskulnaga myashka Ih myshcy ytvarayuc puchki skarachenne yakih dazvalyae rabic raznastajnyya ruhi Polasc cela y chlenistanogih zapoynena sumessyu polascevaj vadkasci i kryvi yakaya nazyvaecca gemalimfaj Pokryva celaPokryva cela ytvorana skurnym epiteliem yaki vydzyalyae vonki mnagaslojnuyu kutykulu Kutykula chlenistanogih nasychana skladanym arganichnym rechyvam hicinam i nazyvaecca hicinizavanaj kutykulaj U rakapadobnyh yana dadatkova nasychana vapnaj dzyakuyuchy yakoj nabyvae asablivuyu tryvalasc Hicinizavanaya kutykula y chlenistanogih vykonvae funkcyyu vonkavaga shkileta Yon zasceragae cela zhyvyol ad mehanichnyh i himichnyh uzdzeyannyay sluzhyc mescam prymacavannya ruhalnyh myshcay nadae celu peynuyu formu Kali chlenistanogiya rastuc shchylnae pokryva perashkadzhae pavelichennyu pameray ih cela Tamu staraya kutykula peryyadychna skidvaecca zhyvyola linyae Pad staroj kutykulaj utvaraecca novaya i pakul yana ne zacvyardzela zhyvyoly rastuc raspraylyayuc tkanki i pavyalichvayucca y pamerah Tamu rost chlenistanogih adbyvaecca peryyadychna paslya linek Taki rost nazyvaecca peraryvistym abo peryyadychnyym Stravavalnaya sistemaStravavalnaya sistema yklyuchae try addzely pyaredni syaredni i zadni U zalezhnasci ad haraktaru ezhy vadkaya abo cvyordaya i sposabu yae spazhyvannya y chlenistanogih razvivayucca roznyya pa budove rotavyya aparaty U pyarednim addzelekishechnika vydzyalyayucca muskulnaya glotka stravavod vallyak i muskulny straynik Cvyordaya ezha razryvaecca skivicami peraciraecca y glotcy zmochvaecca sakretam slinnyh zaloz i pastupae y straynik Vallyak sluzhyc dlya nazapashvannya i zahavannya vadkaj ezhy yakaya ysmoktvaecca sysuchymi rotavymi aparatami i glotkaj shto pracue yak pompa Peratraylivanne ezhy i ysmoktvanne rastvoranyh pazhyynyh rechyvay adbyvayucca y syarednim addzele kishechnika scenki yakoga mayuc zalozistyya kletki Neperatraylenyya reshtki nakiroyvayucca y zadni addzel kishechnika i vydalyayucca praz analnuyu adtulinu Kryvyanosnaya sistemaSerca akruzhana ychastkam polasci cela kalyasardechnaj sumkaj i razmeshchana na spinnym baku cela Skarachayuchysya serca vyshturhvae kroy u kryvyanosnyya sasudy z yakih yana vylivaecca va ychastki polasci cela abmyvae ynutranyya organy i znoy vyartaecca y serca Takim chynam kryvyanosnaya sistema y chlenistanogih nezamknyonaya Dyhalnaya sistemaDyhalnaya sistema roznaya y vodnyh i nazemnyh chlenistanogih Rakapadobnyya yakiya zhyvuc u vadze abo y velmi vilgotnyh nazemnyh mescaprazhyvannyah dyhayuc z dapamogaj zhabray U nazemnyh chlenistanogih pavukapadobnyh i nasyakomyh razvilisya organy pavetranaga dyhannya trahei i lyogachnyya myashki Trahei mayuc vyglyad puchka doygih tonkih razgalinavanyh slepa zamknutyh na ynutranym kancy trubachak Trahei vyslany hicinam i mayuc na scenkah spiralnae patayshchenne kutykuly yakoe perashkadzhae ih scenkam spadacca Sa zneshnim asyaroddzem trahei zvyazany dyhalnymi adtulinami praz yakiya atmasfernae pavetra pastupae y trahejnuyu sistemu U nasyakomyh organami dyhannya sluzhyc tolki mocna razgalinavanaya sistema trahej Pry trahejnym dyhanni kislarod nepasredna dastaylyaecca razgalinavanymi traheyami da ysih organay tkanak i navat kletak Tamu kroy trahejnadyhayuchyh chlenistanogih amal ne ydzelnichae y peranose kislarodu i vuglyakislaga gazu a tolki transpartue pazhyynyya rechyvy i pradukty abmenu Vydzyalyalnaya sistemaVydzyalyalnaya sistema chlenistanogih roznaya pa budove U rakapadobnyh yana pradstaylena dzvyuma vydzyalyalnymi zalozami vyvadnyya pratoki yakih adkryvayucca kalya asnovy kanechnascej galaynoga addzela U pavukapadobnyh i nasyakomyh vydzyalyalnyya organy mayuc vyglyad tonkih slepa zamknutyh na kancah trubachak razmeshchanyh na myazhy pamizh syarednim i zadnim addzelami kishechnika i abmyvaemyh gemalimfaj Nazyvayucca getyya organy malpigievymi sasudami pa imeni italyanskaga vuchonaga Marchela Malpigi yaki ypershynyu vysvetliy ih znachenne Pradukty vydzyalennya z gemalimfy traplyayuc u malpigievy sasudy a z ih u zadni addzel kishechnika dze adbyvaecca abyazvodzhvanne Nervovaya sistemaNervovaya sistema yak i y kolchatyh charvej utvarae kalyaglotachnae nervovae kolca i brushny nervovy lancuzhok Uskladnenne nervovaj sistemy chlenistanogih vyrazhaecca y mocnym razvicci nadglotachnaga gangliya zmyanshenni kolkasci gangliyay u brushnym nervovym lancuzhku za kosht ih zliccya i y razvicci raznastajnyh bolsh skladana arganizavanyh organay pachuccyay RazmnazhenneRazmnazhenne y chlenistanogih palavoe zredku shlyasham partenagenezu Bolshaya chastka chlenistanogih razdzelnapolyya zhyvyoly Samki mayuc parnyya yaechniki samcy parnyya semyanniki Paslya apladnennya samki adkladvayuc yajcy y zneshnyae asyaroddze Sfarmiravanyya y ih lichynki vyhodzyac z yajcavaj abalonki linyayuc rastuc i peratvarayucca y daroslyh asobin Takoe razviccyo z lichynkavaj stadyyaj nazyvaecca razviccyom z peratvarennem U nekatoryh chlenistanogih yajcy yakih utrymlivayuc shmat pazhyynaga zhaytka z yajca vyhodzic malenkaya ale calkam sfarmiravanaya zhyvyola Yana rasce stanovicca daroslaj dasyagae palavoj spelasci i razmnazhaecca Takoe razviccyo nazyvaecca razviccyom bez peratvarennya abo pramym KlasifikacyyaPalazhenne grupy chlenistanogih u taksanamichnaj ierarhii neadnaznachnae Z adnago boku nekatorymi aytarami byla prapanavana teoryya pavodle yakoj nekatoryya padtypy chlenistanogih ne mayuc agulnaga prodka z kolchatymi charvyakami pa lacinsku Annelida U pryvatnasci merkavalasya shto padtyp pa lacinsku Uniramia blizhej da anihaforay pa lacinsku Onychophora chym da astatnih chlenistanogih Inshymi slovami merkavalasya chlenistanogih Adnak bolshasc vuchonyh ne prynyalo gety punkt gledzhannya i geta taksama supyarechyc genetychnym dasledavannyam Z inshaga punktu gledzhannya bolsh tradycyjnym varyyantam z yaylyalasya scvyardzhenne shto kolcavyya charvyaki blizhejshyya svayaki yak chlenistanogih getak i anihaforay gruntuyuchysya na adnolkavaj kolkasci segmentay Paznej nekatoryya aytary stali kazac pra kanvergentnuyu evalyucyi lichachy shto chlenistanogiya blizhej da nematoda Nematoda mayuchy agulnyya z imi zdolnasci da linki Dva veragodnyya radavody vyznachayuc dva vyshejstayachyya taksony da yakih mozhna bylo b prylichyc grupu chlenistanogih zhyvyol Articulata i Ecdysozoa Najstarazhytnejshy z vyadomyh chlenistanogih pozni praterazoj mae y budove cela nyamala agulnaga z kolcavymi charvyakami Z inshaga boku ne vyklyuchaecca shto sprygina stavilasya da zniklaga typu hoc i nadzvychaj blizkamu da chlenistanogih Klasifikacyya padtaksonay unutry grupy chlenistanogih taksama neadnaznachnaya Pyac asnoynyh padgrup adnosyac to da padtypay to da Akramya getyh padgrup maecca taksama nekatory lik vykapnyovyh zhyvyol u bolshasci svaim z yakiya cyazhka adnesci da yakoj nebudz padgrupy albo pa prychyne nepadabenstva z vyadomymi grupami albo z za nyayasnasci ih rodnasnyh uzaemaadnosin Mnaganozhki i nasyakomyya chascyakom ab yadnoyvayucca y adnu grupu nepoynavusyh Nekatoryya aposhniya dasledavanni adnak svedchac shto mnaganozhki ne blizhej da nasyakomyh chym da rakapadobnyh Pahodzhanne chlenistanogihProdkami chlenistanogih napeyna byli strazhytnyya kolchatyya chervi padabenstva z yakimi prayaylyaecca y segmentacyi cela chlenistanogih budove nervovaj sistemy i polasci cela Chlenistanogiya pershyya sapraydy nazemnyya bespazvanochnyya zhyvyoly Asvaenne imi sushy stala magchymym dzyakuyuchy razviccyu pokryvay yakiya zabyaspechvayuc zmyanshenne vyparennya i ahovu cela ad vysyhannya Getu zh rolyu vykonvayuc organy vydzyalennya malpigievy sasudy yakiya ne mayuc vydzyalyalnyh adtulin Razviccyo hicinizavanaj kutykuly yakaya adygryvae rolyu vonkavaga shkileta papyarochnapalasataj muskulatury i chlenistyh kanechnascej adzejnichala aktyynamu ruhu chlenistanogih Raznastajnasc budovy kanechnascej ih specyyalizacyya zabyaspechyli razviccyo roznyh typay rotavaga aparatu i magchymasc zhyylennya raznastajnaj ezhaj a taksama zdolnasc peramyashchennya y roznyh asyaroddzyah Uskladnenne nervovaj sistemy i organay pachuccyay razviccyo skladanyh form pavodzin sadzejnichala prystasavannyu chlenistanogih da roznyh sposabay zhyccya U zahavanni chlenistanogih vazhnuyu rolyu adygrala ih zdolnasc da masavaga razmnazhennya i klopat ab patomstveZnoskiKlasifikacyya na sajce zin ru Dlya palyapshennya artykula pazhadanaPastavic znoski z dakladnejshym ukazannem krynicy Kirylenkaa L Chlenistanogiya Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 17 Hvinyavichy Shchytni Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2003 T 17 512 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0279 2 t 17 section SpasylkiChlenistanogiya na VikishovishchyChlenistanogiya Taksanamiya na sajce ITIS Chlenistanogiya Arhivavana 21 zhniynya 2017 Insect Life Forms