Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Медзь (лац.: cuprum) Cu — хімічны элемент I групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 29. Метал чырвонага колеру.
Медзь вядомая са старажытных часоў: гэта першы метал, які замяніў камень у першабытных прыладах працы — пачатак меднага веку датуецца прыкладна 4-м тысячагоддзем да н.э.
Адкрыццё старажытнымі егіпцянамі бронзы (сплаву медзі з волавам) — больш лёгкаплаўкай і цвёрдай, чым сама медзь — паклала канец кароткаму меднаму веку і пачатак намнога даўжэйшаму веку бронзаваму: з канца 4-га па 1-е тысячагоддзе да н. э.
Старажытныя рымляне вывозілі медную руду з вострава Кіпр, адкуль пайшла лацінская назва медзі — «купрум».
Прыродныя крыніцы
Па распаўсюджанасці ў зямной кары займае 26-е месца сярод элементаў. У асноўным медзь прысутнічае ў горных пародах у выглядзе злучэнняў. Прамысловае значэнне маюць халькапірыт CuFeS2, хальказін Cu2S, малахіт CuCO3·Cu(OH)2, некаторыя іншыя мінералы.
Вытворчасць
Большасць медзі здабываецца ў выглядзе сульфідаў медзі ў буйных кар'ерах у медна-парфіраваных радовішчах, якія ўтрымліваюць ад 0,4 да 1,0 % медзі. Прыкладамі такіх радовішчаў з'яўляюцца шахты ў Чылі, (Юта) і (Нью-Мексіка) у ЗША. Згодна з у 2005 годзе Чылі была найбуйнейшым вытворцам медзі з руднікоў, акрамя таго трэць усёй здабычы прыпадала на ЗША, Інданезію і Перу. Медзь можа таксама быць адноўлена праз . Некалькі радовішчаў у штаце Арызона лічацца першымі кандыдатамі для прымянення гэтага метаду. Масштабы выкарыстання медзі павялічваюцца, але яе колькасць ледзь задавальняе ўзровень выкарыстання ў развітых краінах.
Прымяненне
Больш за палову ўсёй здабычы медзі ідзе на вытворчасць электрычнага дроту, каля 30-40 % выкарыстоўваецца для атрымання розных сплаваў: бронзы, латуні, медна-нікелевых.
Гл. таксама
- Паўночнае золата
Зноскі
- Hammond, C. R. (2004). The Elements, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition. CRC press. ISBN 0-8493-0485-7.
- A new method to harvest copper. Azcentral.com
- Gordon, R. B.; Bertram, M.; Graedel, T. E. (2006). Metal stocks and sustainability Архівавана 24 верасня 2015.. PNAS 103 (5): 1209—1214.
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Медзь
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Medz lac cuprum Cu himichny element I grupy peryyadychnaj sistemy atamny numar 29 Metal chyrvonaga koleru Medz Medz vyadomaya sa starazhytnyh chasoy geta pershy metal yaki zamyaniy kamen u pershabytnyh pryladah pracy pachatak mednaga veku datuecca prykladna 4 m tysyachagoddzem da n e Adkryccyo starazhytnymi egipcyanami bronzy splavu medzi z volavam bolsh lyogkaplaykaj i cvyordaj chym sama medz paklala kanec karotkamu mednamu veku i pachatak namnoga dayzhejshamu veku bronzavamu z kanca 4 ga pa 1 e tysyachagoddze da n e Starazhytnyya rymlyane vyvozili mednuyu rudu z vostrava Kipr adkul pajshla lacinskaya nazva medzi kuprum Pryrodnyya krynicyPa raspaysyudzhanasci y zyamnoj kary zajmae 26 e mesca syarod elementay U asnoynym medz prysutnichae y gornyh parodah u vyglyadze zluchennyay Pramyslovae znachenne mayuc halkapiryt CuFeS2 halkazin Cu2S malahit CuCO3 Cu OH 2 nekatoryya inshyya mineraly VytvorchascBolshasc medzi zdabyvaecca y vyglyadze sulfiday medzi y bujnyh kar erah u medna parfiravanyh radovishchah yakiya ytrymlivayuc ad 0 4 da 1 0 medzi Prykladami takih radovishchay z yaylyayucca shahty y Chyli Yuta i Nyu Meksika u ZShA Zgodna z u 2005 godze Chyli byla najbujnejshym vytvorcam medzi z rudnikoy akramya tago trec usyoj zdabychy prypadala na ZShA Indaneziyu i Peru Medz mozha taksama byc adnoylena praz Nekalki radovishchay u shtace Aryzona lichacca pershymi kandydatami dlya prymyanennya getaga metadu Masshtaby vykarystannya medzi pavyalichvayucca ale yae kolkasc ledz zadavalnyae yzroven vykarystannya y razvityh krainah PrymyanenneBolsh za palovu ysyoj zdabychy medzi idze na vytvorchasc elektrychnaga drotu kalya 30 40 vykarystoyvaecca dlya atrymannya roznyh splavay bronzy latuni medna nikelevyh Gl taksamaPaynochnae zolataZnoskiHammond C R 2004 The Elements in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition CRC press ISBN 0 8493 0485 7 A new method to harvest copper Azcentral com Gordon R B Bertram M Graedel T E 2006 Metal stocks and sustainability Arhivavana 24 verasnya 2015 PNAS 103 5 1209 1214 SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Medz