Мабі льная прагра ма таксама мабі льная апліка цыя англ mobile application mobile app камп ютарная праграма або праграмн

Мабі́льная прагра́ма, таксама мабі́льная апліка́цыя (англ.: mobile application, mobile app) — камп’ютарная праграма або праграмнае забеспячэнне, прызначанае для працы на , такой як тэлефон, планшэт ці . Мабільныя праграмы часта адрозніваюцца ад праграм для стацыянарных камп’ютараў і вэб-праграм, якія працуюць у , а не непасрэдна на мабільнай прыладзе.

Спачатку мабільныя праграмы прызначаліся для праверкі электроннай пошты, работы з календаром і базай даных кантактаў, але высокі попыт на мабільныя праграмы прывёў да іх хуткага распаўсюджвання ў іншых галінах, такіх як , праца з GPS-навігацыяй, сувязь праз месэнджары, прагляд відэа і інш. Мабільныя праграмы звычайна спампоўваюць з крам мабільных праграм, якія з'яўляюцца разнавіднасцю платформ .

Мабільныя праграмы дзеляцца на тры тыпы: родныя праграмы, гібрыдныя і вэб-праграмы. Родныя праграмы распрацоўваюцца спецыяльна для мабільнай аперацыйнай сістэмы, як правіла iOS або Android. Вэб-праграмы напісаныя на HTML5 або CSS і звычайна запускаюцца праз браўзер. Гібрыдныя праграмы ствараюцца з выкарыстаннем вэб-тэхналогій, такіх як JavaScript, CSS і HTML5, і функцыянуюць як вэб-праграмы, замаскіраваныя ва ўласным кантэйнеры.

Беларускае паняцце

У беларускай мове варыянт «мабільная праграма» (або проста «праграма») прыняты ў акадэмічнай і прафесійнай перакладчыцкай супольнасці. Але, нягледзячы на гэта, пад уплывам суседніх моў (напрыклад рускай, дзе ўжываецца тэрмін «приложение», узятае з бухгалтарскай тэрміналогіі) ва ўжытку ў беларускай мове з’явіліся і іншыя кароткія формы, як «дадатак», «прыкладанне», «аплікацыя», «дастасаванне» і іншыя. Такія формы не зафіксаваны слоўнікамі ў значэннях блізкіх да арыгінальнага англійскага, і не адлюстроўваюць поўны сэнс тэрмінаангл.: application software — праграмнага забеспячэння, створанага менавіта для карыстальніка, а не для фонавых сэрвісаў і функцыянавання камп’ютара.

Тым часам, з пункту гледжання акадэмічнага тэрміназнаўства і беларускай літаратурнай мовы паняцце «application software» трэба перакладаць як «прыкладное праграмнае забеспячэнне (ПЗ)» або як «прыкладная праграма». Кароткую форму паняцця «application» можна перакладаць як «прыкладная праграма» або проста «праграма».

Зноскі

The Microsoft Terminology Collection (нявызн.). microsoft.com.
Беларуская аплікацыя для сэлфі Fabby атрымала інвестыцый на суму $2 млн (нявызн.). nashaniva.com (15 студзеня 2017).
Рацыя. Мабільныя аплікацыі (нявызн.)(недаступная спасылка). racyja.com. Архівавана з першакрыніцы 14 сакавіка 2023.
Беларусы ствараюць мабільную аплікацыю MOVA — можна дапамагчы (нявызн.). novychas.online (18 студзеня 2020).
Mobile Application Development (нявызн.). , Inc..
У некаторых беларускіх перакладах праграм і сайтаў таксама сустракаецца варыянты дадатак, аплікацыя і дастасаванне. Паслугач не знойдзены, або Складанасці беларускамоўнай камп’ютарнай тэрміналогіі
Як айцішнік перакладае Psiphon, Ubuntu і гульні (вам захочацца перайсцi на беларускiя інтэрфейсы!) dev.by (Праверана 12 кастрычніка 2022)
Свістунова, М. І. Некаторыя праблемы сучаснай беларускамоўнай ІТ-тэрміналогіі (бел.) // 2018. Беларускае слова: тэрмін і вобраз. — Мінск: БДУ, 2018. Архівавана з першакрыніцы 13 кастрычніка 2022.
Г. Арашонкава, А. Булыка, У. Люшцік, А. Падлужны. Тэорыя і практыка беларускай тэрміналогіі (бел.). — Мінск: Беларуская навука, 1999. — ISBN 985-08-0317-7.

Спасылкі

	Мабільная праграма на Вікісховішчы

[1] The Microsoft Terminology Collection (нявызн.). microsoft.com.

[2] Беларуская аплікацыя для сэлфі Fabby атрымала інвестыцый на суму $2 млн (нявызн.). nashaniva.com (15 студзеня 2017).

[3] Рацыя. Мабільныя аплікацыі (нявызн.)(недаступная спасылка). racyja.com. Архівавана з першакрыніцы 14 сакавіка 2023.

[4] Беларусы ствараюць мабільную аплікацыю MOVA — можна дапамагчы (нявызн.). novychas.online (18 студзеня 2020).

[5] Mobile Application Development (нявызн.). , Inc..

[6] У некаторых беларускіх перакладах праграм і сайтаў таксама сустракаецца варыянты дадатак, аплікацыя і дастасаванне. Паслугач не знойдзены, або Складанасці беларускамоўнай камп’ютарнай тэрміналогіі

[svab1995-7] Як айцішнік перакладае Psiphon, Ubuntu і гульні (вам захочацца перайсцi на беларускiя інтэрфейсы!) dev.by (Праверана 12 кастрычніка 2022)

[8] Свістунова, М. І. Некаторыя праблемы сучаснай беларускамоўнай ІТ-тэрміналогіі (бел.) // 2018. Беларускае слова: тэрмін і вобраз. — Мінск: БДУ, 2018. Архівавана з першакрыніцы 13 кастрычніка 2022.

[9] Г. Арашонкава, А. Булыка, У. Люшцік, А. Падлужны. Тэорыя і практыка беларускай тэрміналогіі (бел.). — Мінск: Беларуская навука, 1999. — ISBN 985-08-0317-7.