Бра́ўзер (ад англ.: Web browser) — праграма для прагляду вэб-старонак, звычайна ў сетцы Інтэрнет. Браўзеры маюць функцыянал пошуку ў Сеціве, пераходу ад адной старонкі да іншай, спампоўкі файлаў; большасць браўзераў таксама надзелены магчымасцямі прагляду зместу FTP-сервераў. Браўзеры выкарыстоўваюцца на розных прыладах, такіх як настольныя камп’ютары, ноўтбукі, планшэты і смартфоны.
Браўзеры пастаянна развіваліся з часоў зараджэння Сеціва, і з яго ростам станавіліся ўсё больш важнай праграмай тыповага персанальнага камп’ютара. Сёння браўзер — комплексная праграма для апрацоўкі і вываду розных складнікаў вэб-старонкі, і для прадстаўлення інтэрфейса паміж вэб-сайтам і яго наведвальнікам. Амаль усе папулярныя браўзеры распаўсюджваюцца бясплатна ці ў камплекце з аперацыйнай сістэмай: Microsoft Edge разам з Windows, Mozilla Firefox бясплатна, Opera бясплатна, пачынаючы з версіі 8.50, Safari сумесна з Mac OS.
Паводле статыстыкі кампаніі StatCounter у снежні 2022 года на настольных камп’ютарах рыначная частка Google Chrome складала 66,14 %, Microsoft Edge — 10,98 %, Safari — 9,01 %, Firefox — 7,21 %, Opera — 3,3 %, — 1,03 %. У той жа час статыстыка для усіх прылад, уключаючы смартфоны і планшэты, значна адрозніваецца ад статыстыкі для настольных камп’ютараў — так станам на снежань 2022 года на ўсіх прыладах рыначная частка Google Chrome складала 64,68 %, Safari — 18,29 %, Microsoft Edge — 4,23 %, Samsung Internet — 3,05 %, Firefox — 3,01 %, Opera — 2,25 %.
Гісторыя развіцця
Першым распаўсюджаным браўзерам з графічным інтэрфейсам быў NCSA Mosaic, потым на доўгі час рынак манапалізаваў Netscape Navigator. У 1995 годзе кампанія Microsoft выпусціла Windows 95, якая ўключала Internet Explorer 3.0, і гэты момант можна лічыць пачаткам вайны браўзераў, якая скончылася поўным падзеннем Netscape і трыумфам Internet Explorer, які заняў у выніку больш 95 % рынку. Урэшце Netscape выпусціла зыходны код свайго браўзера пад свабоднай ліцэнзіяй MPL (). Аднак гэты код вырашылі не выкарыстоўваць, і напісалі з нуля , на аснове кода якога (з кодавай назвай «Mozilla») пазней былі зроблены новыя браўзеры і Mozilla Firefox. У 2005 годзе браўзер Opera таксама стаў распаўсюджвацца бясплатна.
Вайна браўзераў была б выключна камерцыйнай справай карпарацый, калі б асноўным прыёмам у барацьбе не стала даданне спецыфічных, нестандартных магчымасцей да браўзера. Самыя вялікія адрозненні ўзнікалі ў падтрымцы JavaScript — мовы сцэнарыяў, якая надае інтэрактыўнасць дакументам. У выніку шматлікія дакументы былі «аптымізаваныя» для пэўнага браўзера і зусім не чыталіся ў іншым. Кансорцыум Сусветнага павуціння быў створаны для стандартызацыі Інтэрнэту і прапанаваў стандарты HTML, JavaScript, CSS і іншых тэхналогій, аднак выкананне стандартаў і на сённяшні час застаецца адказнасцю распрацоўшчыкаў браўзераў.
У верасні 2008 года кампанія Google выпусціла новы браўзер Google Chrome, які адразу ж, нягледзячы на некаторыя недахопы, здолеў даказаць, што з’яўляецца сур’ёзным канкурэнтам Internet Explorer і Mozilla Firefox.
У 2011 годзе быў прыняты стандарт , які дазваляе адлюстроўваць трохмерную графіку ў браузерах. Тэхналогія з’яўляецца дастаткова складанай для выкарыстання напрамую, таму для стварэння інтэрактыўных 3D-праграм неабходна выкарыстовываць дадатковае праграмнае забеспячэнне, такое як Blend4Web.
У 2015 годзе Microsoft абвясціла, што заменіць Internet Explorer новым браўзерам Microsoft Edge.
Сучасныя папулярныя браўзеры
- Google Chrome
- Microsoft Edge
- Safari
- Firefox
- Opera
Браўзеры для партатыўных прылад
- Google Chrome
- Safari
- Firefox
- Samsung Internet
Браўзеры са спыненай распрацоўкай
- Netscape Navigator
Гл. таксама
- Спіс браўзераў
Крыніцы
- Слоўнік новых запазычаных слоў беларускай мовы / , . — Мінск : Беларусь, 2023. — 174, [1] с. ; 25 см. — 1500 экз. — ISBN 978-985-01-1695-6
- Desktop Browser Market Share Worldwide (англ.). StatCounter Global Stats. Праверана 21 студзеня 2023.
- Browser Market Share Worldwide (англ.). StatCounter Global Stats. Праверана 21 студзеня 2023.
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Bra yzer ad angl Web browser pragrama dlya praglyadu veb staronak zvychajna y setcy Internet Brayzery mayuc funkcyyanal poshuku y Secive perahodu ad adnoj staronki da inshaj spampoyki fajlay bolshasc brayzeray taksama nadzeleny magchymascyami praglyadu zmestu FTP serveray Brayzery vykarystoyvayucca na roznyh pryladah takih yak nastolnyya kamp yutary noytbuki planshety i smartfony Brayzery pastayanna razvivalisya z chasoy zaradzhennya Seciva i z yago rostam stanavilisya ysyo bolsh vazhnaj pragramaj typovaga persanalnaga kamp yutara Syonnya brayzer kompleksnaya pragrama dlya apracoyki i vyvadu roznyh skladnikay veb staronki i dlya pradstaylennya interfejsa pamizh veb sajtam i yago navedvalnikam Amal use papulyarnyya brayzery raspaysyudzhvayucca byasplatna ci y kamplekce z aperacyjnaj sistemaj Microsoft Edge razam z Windows Mozilla Firefox byasplatna Opera byasplatna pachynayuchy z versii 8 50 Safari sumesna z Mac OS Pavodle statystyki kampanii StatCounter u snezhni 2022 goda na nastolnyh kamp yutarah rynachnaya chastka Google Chrome skladala 66 14 Microsoft Edge 10 98 Safari 9 01 Firefox 7 21 Opera 3 3 1 03 U toj zha chas statystyka dlya usih prylad uklyuchayuchy smartfony i planshety znachna adroznivaecca ad statystyki dlya nastolnyh kamp yutaray tak stanam na snezhan 2022 goda na ysih pryladah rynachnaya chastka Google Chrome skladala 64 68 Safari 18 29 Microsoft Edge 4 23 Samsung Internet 3 05 Firefox 3 01 Opera 2 25 Gistoryya razviccyaBrayzer Safari pakazvae veb staronku Pershym raspaysyudzhanym brayzeram z grafichnym interfejsam byy NCSA Mosaic potym na doygi chas rynak manapalizavay Netscape Navigator U 1995 godze kampaniya Microsoft vypuscila Windows 95 yakaya yklyuchala Internet Explorer 3 0 i gety momant mozhna lichyc pachatkam vajny brayzeray yakaya skonchylasya poynym padzennem Netscape i tryumfam Internet Explorer yaki zanyay u vyniku bolsh 95 rynku Ureshce Netscape vypuscila zyhodny kod svajgo brayzera pad svabodnaj licenziyaj MPL Adnak gety kod vyrashyli ne vykarystoyvac i napisali z nulya na asnove koda yakoga z kodavaj nazvaj Mozilla paznej byli zrobleny novyya brayzery i Mozilla Firefox U 2005 godze brayzer Opera taksama stay raspaysyudzhvacca byasplatna Vajna brayzeray byla b vyklyuchna kamercyjnaj spravaj karparacyj kali b asnoynym pryyomam u baracbe ne stala dadanne specyfichnyh nestandartnyh magchymascej da brayzera Samyya vyalikiya adroznenni yznikali y padtrymcy JavaScript movy scenaryyay yakaya nadae interaktyynasc dakumentam U vyniku shmatlikiya dakumenty byli aptymizavanyya dlya peynaga brayzera i zusim ne chytalisya y inshym Kansorcyum Susvetnaga pavucinnya byy stvorany dlya standartyzacyi Internetu i prapanavay standarty HTML JavaScript CSS i inshyh tehnalogij adnak vykananne standartay i na syonnyashni chas zastaecca adkaznascyu raspracoyshchykay brayzeray U verasni 2008 goda kampaniya Google vypuscila novy brayzer Google Chrome yaki adrazu zh nyagledzyachy na nekatoryya nedahopy zdoley dakazac shto z yaylyaecca sur yoznym kankurentam Internet Explorer i Mozilla Firefox U 2011 godze byy prynyaty standart yaki dazvalyae adlyustroyvac trohmernuyu grafiku y brauzerah Tehnalogiya z yaylyaecca dastatkova skladanaj dlya vykarystannya napramuyu tamu dlya stvarennya interaktyynyh 3D pragram neabhodna vykarystovyvac dadatkovae pragramnae zabespyachenne takoe yak Blend4Web U 2015 godze Microsoft abvyascila shto zamenic Internet Explorer novym brayzeram Microsoft Edge Suchasnyya papulyarnyya brayzeryGoogle Chrome Microsoft Edge Safari Firefox OperaBrayzery dlya partatyynyh pryladGoogle Chrome Safari Firefox Samsung InternetBrayzery sa spynenaj raspracoykajNetscape NavigatorGl taksamaSpis brayzerayKrynicySloynik novyh zapazychanyh sloy belaruskaj movy Minsk Belarus 2023 174 1 s 25 sm 1500 ekz ISBN 978 985 01 1695 6 Desktop Browser Market Share Worldwide angl StatCounter Global Stats Praverana 21 studzenya 2023 Browser Market Share Worldwide angl StatCounter Global Stats Praverana 21 studzenya 2023