Губы рота, таксама вусны (лац.: labia oris) — скурна-цягліцавыя зморшчыны вакол рота: верхняя губа (labium superius) і ніжняя губа (labium inferius). Месца пераходу скуры ў слізістую абалонку — чырвоная аблямоўка (мае шмат крывяносных сасудаў).
Біялагічнае паходжання
У большасці сківічнаротых пазваночных — нерухомыя скураныя зморшчыны, якія атачаюць ротавую адтуліну. Адсутнічаюць у чарапах, птушак і дарослых клаачных сысуноў у сувязі з развіццём на сківіцах рагавой дзюбы. Вылучаюць верхнюю і ніжнюю губу. У рыб вусны звычайна маюць шмат смакавых і тактыльных органаў і дапамагаюць захопліваць здабычу. У большасці земнаводных вусны служаць для замыкання ротавай поласці пры дыханні. У паўзуноў (змей і яшчарак) губы выразна выяўленыя і пакрытыя звонку рагавымі губнымі шчыткамі. У сысуноў вусны рухомыя, што набывае асаблівае значэнне ў сувязі з прыстасаваннем дзіцянят да , а дарослых асобін да актыўнага захопу корму. У вуснах развіваецца папярочна-паласатая мускулатуры. У слана, свінні, тапіра верхняя губа моцна выцягнута і ўтварае ніжні бок хобату або лыча. У кругларотых так званая верхняя губа служыць . У шэрагу беспазваночных губой завуць некаторыя часткі ротавага апарату.
У антрапалогіі вусны адрозніваюць па таўшчыні, кірунку і контуру верхняй губы, шырыні ротавай адтуліны. Па таўшчыні вусны дзеляцца на: тонкія, сярэднія, тоўстыя, уздутыя. Верхняя губа можа выступаць наперад (прахейлія), мець вертыкальны профіль (артахейлія), радзей — адступаць назад (апістахейлія).
Найбольш тоўстыя (уздутыя) вусны і прахейлія характэрныя для экватарыяльнай (негра-аўстралоіднай) расы. Еўрапеоідам уласціва артахейлія. Найбольш тонкія вусны сустракаюцца ў некаторых народаў на Поўначы Еўропы і Азіі. Верхняя губа можа мець розны контур — увагнуты, прамы, выпуклы. Апошні асабліва характэрны для пігмеяў Цэнтральнай Афрыкі і (паўвостраў Малака). Вышыня і профіль верхняй губы, таўшчыня губы і шырыня рота змяняецца таксама ў залежнасці ад узросту і полу. З узростам памяншаюцца таўшчыня вуснаў (пасля 25 гадоў) і прахейлія, павялічваюцца вышыня верхняй губы і шырыня рота.
Гл. таксама
- Пацалунак
Зноскі
- Абодва варыянты ў адпаведнасці з Тлумачальным слоўнікам беларускай літаратурнай мовы. Мн.: БелЭн, 2002.
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Губы
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Guba Guby rota taksama vusny lac labia oris skurna cyaglicavyya zmorshchyny vakol rota verhnyaya guba labium superius i nizhnyaya guba labium inferius Mesca perahodu skury y slizistuyu abalonku chyrvonaya ablyamoyka mae shmat kryvyanosnyh sasuday 1 Verhnyaya guba lac Labium superius 2 Nizhnyaya guba lac Labium inferius 3 Znitoyka vusnay lac Commissura labiorum 4 Gubny zhalabok lac Philtrum Biyalagichnae pahodzhannyaU bolshasci skivichnarotyh pazvanochnyh neruhomyya skuranyya zmorshchyny yakiya atachayuc rotavuyu adtulinu Adsutnichayuc u charapah ptushak i daroslyh klaachnyh sysunoy u suvyazi z razviccyom na skivicah ragavoj dzyuby Vyluchayuc verhnyuyu i nizhnyuyu gubu U ryb vusny zvychajna mayuc shmat smakavyh i taktylnyh organay i dapamagayuc zahoplivac zdabychu U bolshasci zemnavodnyh vusny sluzhac dlya zamykannya rotavaj polasci pry dyhanni U payzunoy zmej i yashcharak guby vyrazna vyyaylenyya i pakrytyya zvonku ragavymi gubnymi shchytkami U sysunoy vusny ruhomyya shto nabyvae asablivae znachenne y suvyazi z prystasavannem dzicyanyat da a daroslyh asobin da aktyynaga zahopu kormu U vusnah razvivaecca papyarochna palasataya muskulatury U slana svinni tapira verhnyaya guba mocna vycyagnuta i ytvarae nizhni bok hobatu abo lycha U kruglarotyh tak zvanaya verhnyaya guba sluzhyc U sheragu bespazvanochnyh guboj zavuc nekatoryya chastki rotavaga aparatu U antrapalogii vusny adroznivayuc pa tayshchyni kirunku i konturu verhnyaj guby shyryni rotavaj adtuliny Pa tayshchyni vusny dzelyacca na tonkiya syaredniya toystyya uzdutyya Verhnyaya guba mozha vystupac naperad prahejliya mec vertykalny profil artahejliya radzej adstupac nazad apistahejliya Najbolsh toystyya uzdutyya vusny i prahejliya harakternyya dlya ekvataryyalnaj negra aystraloidnaj rasy Eyrapeoidam ulasciva artahejliya Najbolsh tonkiya vusny sustrakayucca y nekatoryh naroday na Poynachy Eyropy i Azii Verhnyaya guba mozha mec rozny kontur uvagnuty pramy vypukly Aposhni asabliva harakterny dlya pigmeyay Centralnaj Afryki i payvostray Malaka Vyshynya i profil verhnyaj guby tayshchynya guby i shyrynya rota zmyanyaecca taksama y zalezhnasci ad uzrostu i polu Z uzrostam pamyanshayucca tayshchynya vusnay paslya 25 gadoy i prahejliya pavyalichvayucca vyshynya verhnyaj guby i shyrynya rota Gl taksamaPacalunakZnoskiAbodva varyyanty y adpavednasci z Tlumachalnym sloynikam belaruskaj litaraturnaj movy Mn BelEn 2002 SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Guby