Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Артыкул вымагае праверкі арфаграфіі Удзельнік, які паставіў шаблон, тлумачыць яго так: збольшага вычытаў, але патрабуе пільнейшай вычыткі, ТРЭБА спраўдзіць ініцыялы і прозвішчы ўсіх згаданых асоб. |
Артыкулу нестае спасылак на крыніцы. |
Дзяржаўны герб СССР — афіцыйная эмблема Савецкай дзяржавы. Герб СССР зацверджаны Канстытуцыяй СССР (ст. 143) і ўяўляе сабой выяву сярпа і молата на фоне зямнога шару, у промнях сонца і ў абрамленні каласоў, з надпісам на мовах саюзных рэспублік: «Пралетары ўсіх краін, злучайцеся!». У верхняй частцы гербу — пяціканцовая зорка.
| Герб СССР | |
|---|---|
 | |
| Дэталі | |
| Суб’ект | СССР |
| Зацверджаны | 1923 |
Шчыт | візантыйскі, блакітны, стылізаваны пад глобус |
Шчытатрымальнікі | залатыя каласы пшаніцы |
| Заснаванне | 6 ліпеня 1923 |
Дэвіз | |
| Іншыя элементы | залатое ўзыходнае сонца, над глобусам чырвоная зорка; чырвоная стужка з залатым дэвізам |
| Выкарыстанне | да 1992 (са зменамі ў дызайне) |
Дзяржаўны герб СССР сімвалізаваў аснову агульнанароднай дзяржавы — саюз рабочых і сялян, добраахвотнае аб’яднанне раўнапраўных саюзных рэспублік у адзінай саюзнай дзяржаве, раўнапраўе сацыялістычных нацый, і выяўляе ідэю інтэрнацыянальнай салідарнасці народаў СССР з працоўнымі ўсіх краін.
Мацерыкі на гербе выяўлены светла-карычневымі, дэвізы — залатымі літарамі па чырвонай стужцы. Серп і молат на гербе ўвасабляюць новую ўладу і мірную працу; каласы — жыццяздольнасць дзяржавы, росквіт; сонца — святло ідэй кастрычніцкай рэвалюцыі, крыніцу сілы савецкай дзяржавы, светлую будучыню; чырвоная зорка — пралетарскі інтэрнацыяналізм і барацьбу працы з капіталізмам на пяці кантынентах; а залатая аблямоўка зоркі — водбліск агню рэвалюцыі.
Гісторыя
Першы дзяржаўны герб СССР быў сцверджаны ЦВК СССР 6 ліпеня 1923 года. Апісанне яго было замацавана ў Канстытуцыі СССР 1924 года. У 1923—1931 гадах дэвіз: «Пралетары ўсіх краін, злучайцеся!» быў напісаны на шасці чырвоных стужках, якія аплятаюць каласы (на кожнай са стужак на сваёй мове — па колькасці тытульных моў чатырох саюзных рэспублік-заснавальніц, якія былі афіцыйнымі мовамі СССР): рускай, украінскай, беларускай, армянскай, грузінскай і цюрка-татарскай. Пасля ўтварэння ў 1924 годзе Узбекскай і Туркменскай ССР колькасць стужак супала з колькасцю саюзных рэспублік, аднак простай адпаведнасці паміж імі не было. Такі самы стан захаваўся ў 1931 годзе пасля дадавання дэвіза на таджыкскай мове. Толькі з 1937 года вызначана адпаведнасць «адна рэспубліка — адна стужка з дэвізам на яе тытульнай мове», чаго трымаліся далей. У 1937—1946 гадах на гербе было 11 стужак, у 1946—1956 гадах — 16 стужак, з 1956 года — 15 стужак.
Восенню 1922 года на Дзяржзнаку пачала працу камісія па выпрацоўцы савецкай сімволікі. Былі створаны кампазіцыі першых савецкіх марак і купюр. 10 студзеня 1923 года Прэзідыум ЦВК СССР стварыў камісію па распрацоўцы дзяржаўнага герба і сцяга. Тады ж ЦВК вызначыў галоўныя элементы дзяржаўных знакаў СССР, успадкаваныя ад гербаў рэспублік-заснавальніц: серп і молат у сонечных праменях, дэвіз: «Пралетары ўсіх краін, злучайцеся!». У лютым 1923 года заказ на стварэнне герба быў перададзены на Дзяржзнак. Захаваліся эскізы праектаў герба мастакоў Дзяржзнака Д. С. Галядкіна, Я. Б. Дрэера, М. М. Качуры, В. К. Купрыянава, П. Румянцава, А. Г. Якімчанкі, І. Д. Шадра.
-
![image]()
А. Г. Якімчанка -
![image]()
А. Г. Якімчанка -
![image]()
невядомы аўтар
Адзін з ранніх праектаў (1923) можна ўбачыць на будынку ў Маскве: зямны шар аточаны каласамі, уверсе чырвоная зорка, па баках серп і молат. Мастак К. І. Дунін-Баркоўскі, прыхільнік класічнай геральдыкі, прэзентаваў герб СССР як геральдычны шчыт з сярпом і молатам. Праект Д. С. Галядкіна — пяцікутнік, у сярэдзіне якога серп і молат у сонечных праменях, вакол — індустрыяльныя сімвалы. Праект Я. Б. Дрэера — серп, молат, зорка, зямны шар, стужкі з дэвізам. Праект В. П. Корзуна ўжо вельмі блізкі да зацверджанага пазней гербу СССР. У працу па стварэнні герба ўключыўся і загадчык мастацка-рэпрадукцыйнага аддзела Дзяржзнака В. Н. Адрыянаў (1875—1938). Менавіта ён, як картограф, прапанаваў унесці ў герб выяву зямнога шара. Зямны шар мусіў азначаць, што доступ у Саюз адкрыты ўсім дзяржавам свету. Агулам уся кампазіцыя герба была складзена менавіта Адрыянавым. За працай над эскізам герба сачылі органы дзяржаўнай улады. Прыкладам, сакратар Прэзідыума ЦВК А. С. Янукідзэ 28 чэрвеня 1923 года прапанаваў наверсе герба, на месца вензеля «СССР», змясціць чырвоную зорку. Яго рэмарка: «Замест вензеля зорку» захавалася на архіўным малюнку В. П. Корзуна.
На апошняй стадыі да працы над гербам быў запрошаны мастак І. І. Дубасаў, ён і зрабіў канчатковы малюнак. У яго першым праекце дэвізы змяшчаліся на чырвонай стужцы, якая закрывала ніжнюю частку герба. Потым было вырашана размясціць дэвізы на шасці мовах на перацяжках стужкі.
6 ліпеня 1923 года II-я сесія ЦВК СССР прыняла выяву герба (адначасна з прыняццем праекта Канстытуцыі). 22 верасня 1923 года выява герба быў канчаткова зацверджана Старшынёй Прэзідыума ЦВК СССР А. С. Янукідзэ. Канстытуцыя СССР, прынятая II-м з’ездам Саветаў 31 студзеня 1924 года, афіцыйна зацвердзіла новы герб.
Канстытуцыя СССР 1924 года змяшчала апісанне дзяржаўных знакаў у 11-й частцы:
70. Дзяржаўны герб Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік складаецца з сярпа і молата на зямным шары, выяўленым у праменях сонца і апраўленым каласамі, з надпісам на мовах, названых у арт. 34: «Пралетары ўсіх краін, злучайцеся!». Наверсе герба ёсць пяціканцовая зорка
У Канстытуцыі СССР 1936 года герб апісаны ў Частцы XII «ГЕРБ, СЦЯГ, СТАЛІЦА». Артыкул 143 абвяшчаў:
Дзяржаўны герб Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік складаецца з сярпа і молата на зямным шары, выяўленым у праменях сонца і апраўленым каласамі, з надпісам на мовах саюзных рэспублік: «Пралетары ўсіх краін, злучайцеся!» Наверсе герба ёсць пяціканцовая зорка
Пад канец 1920-х гадоў на герб быў дададзены дэвіз: «Пралетары ўсіх краін, злучайцеся!» па-таджыкску. Рускі варыянт дэвіза перасунуўся на цэнтральнай перацяжцы стужкі. Падобныя гербы друкаваліся на 1934 года выпуску. Надпісы зроблены на рускай, украінскай, беларускай (усе кірыліцай), грузінскай (грузінскі алфавіт), армянскай (армянскі алфавіт), цюркска-татарскай (арабскі алфавіт; была тытульнай мовай Азербайджанскай ССР у складзе ЗСФСР, Узбекскай і Туркменскай ССР), таджыкскай (лацінскі алфавіт) мовах.
У розных варыянтах герба, створаных мастакамі Дзяржзнака, было прапанавана адмовіцца ад традыцыйнага геральдычнага шчыта і змясціць у пяцікутніках і колах выявы розных прылад працы, у тым ліку вілы, граблі, кавадлы, шасцярэнькі
Па СССР складаўся з 11 рэспублік (суб’екты былога ЗСФСР — Азербайджанская, Армянская і Грузінская ССР — і былыя аўтаномныя ў складзе РСФСР Казахская і Кіргізская ССР сталі самастойнымі саюзнымі рэспублікамі). Стужак на гербе таксама стала адзінаццаць (Азербайджанская, Узбекская і Туркменская ССР, разам з Казахскай і Кіргізскай, атрымалі па ўласнай версіі дэвіза лацінкай). З гэтага часу і да распаду СССР дэвізныя стужкі на гербе выяўлялі не толькі тытульныя мовы саюзных рэспублік (яны ж афіцыйныя мовы Саюза), але і самі рэспублікі.
Сакратарыят Прэзідыума Вярхоўнай Рады СССР 3 верасня 1940 года вырашыў зрабіць змены ў дзяржаўны герб СССР з прычыны змены колькасці саюзных рэспублік і ўдакладненнем напісання дэвіза на нацыянальных мовах. Вялася праца па падрыхтоўцы новай Канстытуцыі, і 3 сакавіка 1941 года Прэзідыум Вярхоўнага Савета прыняў папярэдні праект герба, але завяршэнню прац перашкодзіла Другая сусветная вайна. Толькі 26 чэрвеня 1946 года Указам Прэзідыума ВС СССР быў уведзены новы варыянт герба, дэвіз на якім быў напісаны на 16 мовах саюзных рэспублік. Да надпісаў, якія былі раней былі дададзены дэвізы на малдаўскай, латышскай, літоўскай, эстонскай і фінскай мовах. Надпісы на мовах сярэднеазіяцкіх рэспублік і Азербайджана напісаны ўжо кірыліцай.
16 ліпеня 1956 года Карэла-Фінская ССР ператворана ў аўтаномную рэспубліку ў складзе РСФСР, з гэты прычыны Указам ПВС СССР ад 12 верасня 1956 года шаснаццатая стужка з дэвізам на фінскай мове выдалена з герба. 1 красавіка 1958 года Указам ПВС СССР быў удакладнены тэкст дзяржаўнага дэвіза на беларускай мове. Ён стаў гучаць як: «ПРАЛЕТАРЫІ ЎСІХ КРАІН, ЯДНАЙЦЕСЯ!», змена была занесена ў герб СССР. Трохі раней, 21 лютага 1958 года, такое ж удакладненне па ўказе ПВС Беларускай ССР было зроблена на гербе БССР.
Размяшчэнне стужак з дэвізамі на гербе СССР адпавядала парадку пераліку саюзных рэспублік у арт. 13 Канстытуцыі, вызначанаму адпаведна колькасці насельніцтва.
Удакладненне і перамалёўку герба ў розны час рабілі мастакі Дзяржзнака І. З. Крылкоў, З. А. Ноўскі, П. М. Чарнышоў, З. А. Паманскі. 31 сакавіка 1980 года Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР зацверджана Палажэнне пра Дзяржаўны герб СССР. 25 чэрвеня 1980 года яно зацверджана Законам СССР. Паводле гэтага Палажэння:
1. Дзяржаўны герб Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік з’яўляецца знакам дзяржаўнага суверэнітэту СССР, непарушнага саюза рабочых, сялян і інтэлігенцыі, сяброўства і братэрства працоўных усіх нацый і народнасцяў краіны, дзяржаўнага адзінства савецкага народа, які будуе камуністычнае грамадства.
2. Дзяржаўны герб Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік уяўляе сабою выяву сярпа і молата на фоне зямнога шара, у праменях сонца і ў апраўленні каласоў, з надпісам на мовах саюзных рэспублік: «Пралетары ўсіх краін, злучайцеся!». У верхняй частцы герба — пяціканцовая зорка. Надпісы на Дзяржаўным гербе Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік на мовах саюзных рэспублік выяўляюцца на стужцы, якая абвівае каласы, у наступным парадку: унізе ў цэнтры — на рускай; знізу ўгору з левага боку — на ўкраінскай, узбекскай, грузінскай, літоўскай, латышскай, таджыкскай, туркменскай; з правага боку — на беларускай, казахскай, азербайджанскай, малдаўскай, кіргізскай, армянскай, эстонскай. У каляровай выяве Дзяржаўнага герба Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік серп і молат, сонца і каласы — залатыя; водная паверхня зямнога шара — блакітная, мацерыкі — светла-карычневыя; стужка — чырвоная; зорка — чырвоная, апраўленая залатой аблямоўкай
У 1990-х гадах герб і іншая савецкая сімволіка выкарыстоўвалася на купюрах СССР, да скасавання зоны савецкага рубля ў 1994 годзе, на розных дакументах, надрукаваных да 1993 года (у 1992 годзе друк савецкіх дакументаў працягваўся), дзяржаўных узнагародах СССР і іншым. Цалкам выкарыстанне сімволікі СССР спынілася на постсавецкай прасторы ў 2002 годзе, калі спынілася выдача і выкарыстанне штампаў, а таксама дакументаў з яго выявамі.
Крыніцы
- Герб СССР. www.heraldicum.ru. Праверана 2 лістапада 2023.
- Указ Президиума ВС СССР от 26.06.1946 о внесении изменений в изображение Государственного герба СССР…
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Artykul vymagae praverki arfagrafii Udzelnik yaki pastaviy shablon tlumachyc yago tak zbolshaga vychytay ale patrabue pilnejshaj vychytki TREBA spraydzic inicyyaly i prozvishchy ysih zgadanyh asob Magchymy mashynny peraklad uzhyvanne nenarmatyynaga pravapisu abo leksiki Dlya praverki yosc admyslovyya pragramy Artykulu nestae spasylak na krynicy Zmest artykulay music byc pravyaralnym abo ih moguc vydalic Mozhace adredagavac artykul dadac spasylki na aytarytetnyya krynicy Dzyarzhayny gerb SSSR aficyjnaya emblema Saveckaj dzyarzhavy Gerb SSSR zacverdzhany Kanstytucyyaj SSSR st 143 i yyaylyae saboj vyyavu syarpa i molata na fone zyamnoga sharu u promnyah sonca i y abramlenni kalasoy z nadpisam na movah sayuznyh respublik Praletary ysih krain zluchajcesya U verhnyaj chastcy gerbu pyacikancovaya zorka Gerb SSSRDetaliSub ekt SSSRZacverdzhany 1923Shchyt vizantyjski blakitny stylizavany pad globusShchytatrymalniki zalatyya kalasy pshanicyZasnavanne 6 lipenya 1923DevizInshyya elementy zalatoe yzyhodnae sonca nad globusam chyrvonaya zorka chyrvonaya stuzhka z zalatym devizamVykarystanne da 1992 sa zmenami y dyzajne Dzyarzhayny gerb SSSR simvalizavay asnovu agulnanarodnaj dzyarzhavy sayuz rabochyh i syalyan dobraahvotnae ab yadnanne raynapraynyh sayuznyh respublik u adzinaj sayuznaj dzyarzhave raynapraye sacyyalistychnyh nacyj i vyyaylyae ideyu internacyyanalnaj salidarnasci naroday SSSR z pracoynymi ysih krain Maceryki na gerbe vyyayleny svetla karychnevymi devizy zalatymi litarami pa chyrvonaj stuzhcy Serp i molat na gerbe yvasablyayuc novuyu yladu i mirnuyu pracu kalasy zhyccyazdolnasc dzyarzhavy roskvit sonca svyatlo idej kastrychnickaj revalyucyi krynicu sily saveckaj dzyarzhavy svetluyu buduchynyu chyrvonaya zorka praletarski internacyyanalizm i baracbu pracy z kapitalizmam na pyaci kantynentah a zalataya ablyamoyka zorki vodblisk agnyu revalyucyi GistoryyaPershy dzyarzhayny gerb SSSR byy scverdzhany CVK SSSR 6 lipenya 1923 goda Apisanne yago bylo zamacavana y Kanstytucyi SSSR 1924 goda U 1923 1931 gadah deviz Praletary ysih krain zluchajcesya byy napisany na shasci chyrvonyh stuzhkah yakiya aplyatayuc kalasy na kozhnaj sa stuzhak na svayoj move pa kolkasci tytulnyh moy chatyroh sayuznyh respublik zasnavalnic yakiya byli aficyjnymi movami SSSR ruskaj ukrainskaj belaruskaj armyanskaj gruzinskaj i cyurka tatarskaj Paslya ytvarennya y 1924 godze Uzbekskaj i Turkmenskaj SSR kolkasc stuzhak supala z kolkascyu sayuznyh respublik adnak prostaj adpavednasci pamizh imi ne bylo Taki samy stan zahavaysya y 1931 godze paslya dadavannya deviza na tadzhykskaj move Tolki z 1937 goda vyznachana adpavednasc adna respublika adna stuzhka z devizam na yae tytulnaj move chago trymalisya dalej U 1937 1946 gadah na gerbe bylo 11 stuzhak u 1946 1956 gadah 16 stuzhak z 1956 goda 15 stuzhak Vosennyu 1922 goda na Dzyarzhznaku pachala pracu kamisiya pa vypracoycy saveckaj simvoliki Byli stvorany kampazicyi pershyh saveckih marak i kupyur 10 studzenya 1923 goda Prezidyum CVK SSSR stvaryy kamisiyu pa raspracoycy dzyarzhaynaga gerba i scyaga Tady zh CVK vyznachyy galoynyya elementy dzyarzhaynyh znakay SSSR uspadkavanyya ad gerbay respublik zasnavalnic serp i molat u sonechnyh pramenyah deviz Praletary ysih krain zluchajcesya U lyutym 1923 goda zakaz na stvarenne gerba byy peradadzeny na Dzyarzhznak Zahavalisya eskizy praektay gerba mastakoy Dzyarzhznaka D S Galyadkina Ya B Dreera M M Kachury V K Kupryyanava P Rumyancava A G Yakimchanki I D Shadra A G Yakimchanka A G Yakimchanka nevyadomy aytar Adzin z rannih praektay 1923 mozhna ybachyc na budynku y Maskve zyamny shar atochany kalasami uverse chyrvonaya zorka pa bakah serp i molat Mastak K I Dunin Barkoyski pryhilnik klasichnaj geraldyki prezentavay gerb SSSR yak geraldychny shchyt z syarpom i molatam Praekt D S Galyadkina pyacikutnik u syaredzine yakoga serp i molat u sonechnyh pramenyah vakol industryyalnyya simvaly Praekt Ya B Dreera serp molat zorka zyamny shar stuzhki z devizam Praekt V P Korzuna yzho velmi blizki da zacverdzhanaga paznej gerbu SSSR U pracu pa stvarenni gerba yklyuchyysya i zagadchyk mastacka repradukcyjnaga addzela Dzyarzhznaka V N Adryyanay 1875 1938 Menavita yon yak kartograf prapanavay unesci y gerb vyyavu zyamnoga shara Zyamny shar musiy aznachac shto dostup u Sayuz adkryty ysim dzyarzhavam svetu Agulam usya kampazicyya gerba byla skladzena menavita Adryyanavym Za pracaj nad eskizam gerba sachyli organy dzyarzhaynaj ulady Prykladam sakratar Prezidyuma CVK A S Yanukidze 28 chervenya 1923 goda prapanavay naverse gerba na mesca venzelya SSSR zmyascic chyrvonuyu zorku Yago remarka Zamest venzelya zorku zahavalasya na arhiynym malyunku V P Korzuna Na aposhnyaj stadyi da pracy nad gerbam byy zaproshany mastak I I Dubasay yon i zrabiy kanchatkovy malyunak U yago pershym praekce devizy zmyashchalisya na chyrvonaj stuzhcy yakaya zakryvala nizhnyuyu chastku gerba Potym bylo vyrashana razmyascic devizy na shasci movah na peracyazhkah stuzhki 6 lipenya 1923 goda II ya sesiya CVK SSSR prynyala vyyavu gerba adnachasna z prynyaccem praekta Kanstytucyi 22 verasnya 1923 goda vyyava gerba byy kanchatkova zacverdzhana Starshynyoj Prezidyuma CVK SSSR A S Yanukidze Kanstytucyya SSSR prynyataya II m z ezdam Savetay 31 studzenya 1924 goda aficyjna zacverdzila novy gerb Kanstytucyya SSSR 1924 goda zmyashchala apisanne dzyarzhaynyh znakay u 11 j chastcy 70 Dzyarzhayny gerb Sayuza Saveckih Sacyyalistychnyh Respublik skladaecca z syarpa i molata na zyamnym shary vyyaylenym u pramenyah sonca i apraylenym kalasami z nadpisam na movah nazvanyh u art 34 Praletary ysih krain zluchajcesya Naverse gerba yosc pyacikancovaya zorka U Kanstytucyi SSSR 1936 goda gerb apisany y Chastcy XII GERB SCYaG STALICA Artykul 143 abvyashchay Dzyarzhayny gerb Sayuza Saveckih Sacyyalistychnyh Respublik skladaecca z syarpa i molata na zyamnym shary vyyaylenym u pramenyah sonca i apraylenym kalasami z nadpisam na movah sayuznyh respublik Praletary ysih krain zluchajcesya Naverse gerba yosc pyacikancovaya zorka Pad kanec 1920 h gadoy na gerb byy dadadzeny deviz Praletary ysih krain zluchajcesya pa tadzhyksku Ruski varyyant deviza perasunuysya na centralnaj peracyazhcy stuzhki Padobnyya gerby drukavalisya na 1934 goda vypusku Nadpisy zrobleny na ruskaj ukrainskaj belaruskaj use kirylicaj gruzinskaj gruzinski alfavit armyanskaj armyanski alfavit cyurkska tatarskaj arabski alfavit byla tytulnaj movaj Azerbajdzhanskaj SSR u skladze ZSFSR Uzbekskaj i Turkmenskaj SSR tadzhykskaj lacinski alfavit movah U roznyh varyyantah gerba stvoranyh mastakami Dzyarzhznaka bylo prapanavana admovicca ad tradycyjnaga geraldychnaga shchyta i zmyascic u pyacikutnikah i kolah vyyavy roznyh prylad pracy u tym liku vily grabli kavadly shascyarenki Pa SSSR skladaysya z 11 respublik sub ekty byloga ZSFSR Azerbajdzhanskaya Armyanskaya i Gruzinskaya SSR i bylyya aytanomnyya y skladze RSFSR Kazahskaya i Kirgizskaya SSR stali samastojnymi sayuznymi respublikami Stuzhak na gerbe taksama stala adzinaccac Azerbajdzhanskaya Uzbekskaya i Turkmenskaya SSR razam z Kazahskaj i Kirgizskaj atrymali pa ylasnaj versii deviza lacinkaj Z getaga chasu i da raspadu SSSR deviznyya stuzhki na gerbe vyyaylyali ne tolki tytulnyya movy sayuznyh respublik yany zh aficyjnyya movy Sayuza ale i sami respubliki Sakrataryyat Prezidyuma Vyarhoynaj Rady SSSR 3 verasnya 1940 goda vyrashyy zrabic zmeny y dzyarzhayny gerb SSSR z prychyny zmeny kolkasci sayuznyh respublik i ydakladnennem napisannya deviza na nacyyanalnyh movah Vyalasya praca pa padryhtoycy novaj Kanstytucyi i 3 sakavika 1941 goda Prezidyum Vyarhoynaga Saveta prynyay papyaredni praekt gerba ale zavyarshennyu prac perashkodzila Drugaya susvetnaya vajna Tolki 26 chervenya 1946 goda Ukazam Prezidyuma VS SSSR byy uvedzeny novy varyyant gerba deviz na yakim byy napisany na 16 movah sayuznyh respublik Da nadpisay yakiya byli ranej byli dadadzeny devizy na maldayskaj latyshskaj litoyskaj estonskaj i finskaj movah Nadpisy na movah syaredneaziyackih respublik i Azerbajdzhana napisany yzho kirylicaj 16 lipenya 1956 goda Karela Finskaya SSR peratvorana y aytanomnuyu respubliku y skladze RSFSR z gety prychyny Ukazam PVS SSSR ad 12 verasnya 1956 goda shasnaccataya stuzhka z devizam na finskaj move vydalena z gerba 1 krasavika 1958 goda Ukazam PVS SSSR byy udakladneny tekst dzyarzhaynaga deviza na belaruskaj move Yon stay guchac yak PRALETARYI ЎSIH KRAIN YaDNAJCESYa zmena byla zanesena y gerb SSSR Trohi ranej 21 lyutaga 1958 goda takoe zh udakladnenne pa ykaze PVS Belaruskaj SSR bylo zroblena na gerbe BSSR Razmyashchenne stuzhak z devizami na gerbe SSSR adpavyadala paradku peraliku sayuznyh respublik u art 13 Kanstytucyi vyznachanamu adpavedna kolkasci naselnictva Udakladnenne i peramalyoyku gerba y rozny chas rabili mastaki Dzyarzhznaka I Z Krylkoy Z A Noyski P M Charnyshoy Z A Pamanski 31 sakavika 1980 goda Ukazam Prezidyuma Vyarhoynaga Saveta SSSR zacverdzhana Palazhenne pra Dzyarzhayny gerb SSSR 25 chervenya 1980 goda yano zacverdzhana Zakonam SSSR Pavodle getaga Palazhennya 1 Dzyarzhayny gerb Sayuza Saveckih Sacyyalistychnyh Respublik z yaylyaecca znakam dzyarzhaynaga suverenitetu SSSR neparushnaga sayuza rabochyh syalyan i inteligencyi syabroystva i braterstva pracoynyh usih nacyj i narodnascyay krainy dzyarzhaynaga adzinstva saveckaga naroda yaki budue kamunistychnae gramadstva 2 Dzyarzhayny gerb Sayuza Saveckih Sacyyalistychnyh Respublik uyaylyae saboyu vyyavu syarpa i molata na fone zyamnoga shara u pramenyah sonca i y apraylenni kalasoy z nadpisam na movah sayuznyh respublik Praletary ysih krain zluchajcesya U verhnyaj chastcy gerba pyacikancovaya zorka Nadpisy na Dzyarzhaynym gerbe Sayuza Saveckih Sacyyalistychnyh Respublik na movah sayuznyh respublik vyyaylyayucca na stuzhcy yakaya abvivae kalasy u nastupnym paradku unize y centry na ruskaj znizu ygoru z levaga boku na ykrainskaj uzbekskaj gruzinskaj litoyskaj latyshskaj tadzhykskaj turkmenskaj z pravaga boku na belaruskaj kazahskaj azerbajdzhanskaj maldayskaj kirgizskaj armyanskaj estonskaj U kalyarovaj vyyave Dzyarzhaynaga gerba Sayuza Saveckih Sacyyalistychnyh Respublik serp i molat sonca i kalasy zalatyya vodnaya paverhnya zyamnoga shara blakitnaya maceryki svetla karychnevyya stuzhka chyrvonaya zorka chyrvonaya apraylenaya zalatoj ablyamoykaj U 1990 h gadah gerb i inshaya saveckaya simvolika vykarystoyvalasya na kupyurah SSSR da skasavannya zony saveckaga rublya y 1994 godze na roznyh dakumentah nadrukavanyh da 1993 goda u 1992 godze druk saveckih dakumentay pracyagvaysya dzyarzhaynyh uznagarodah SSSR i inshym Calkam vykarystanne simvoliki SSSR spynilasya na postsaveckaj prastory y 2002 godze kali spynilasya vydacha i vykarystanne shtampay a taksama dakumentay z yago vyyavami KrynicyGerb SSSR nyavyzn www heraldicum ru Praverana 2 listapada 2023 Ukaz Prezidiuma VS SSSR ot 26 06 1946 o vnesenii izmenenij v izobrazhenie Gosudarstvennogo gerba SSSR