Сінга́лы (сінгальск.: සිංහල ජාතිය) - народ, які складае асноўнае насельніцтва Шры-Ланкі (9682000 у 2011 г.). Жывуць таксама ў Вялікабрытаніі, Аўстраліі, Італіі і г. д.
(සිංහල ජාතිය) | |
Агульная колькасць | 9682000 на Шры-Ланцы (2011 г.) |
---|---|
Рэгіёны пражывання | Шры-Ланка |
Мова | сінгальская |
Рэлігія | будызм |
Блізкія этнічныя групы | бенгальцы, гуджаратцы, цыганы, дывехі |
Гісторыя
Згодна летапісу «Махавамса», сінгалы паходзяць з Паўночна-Заходняй Індыі. У сяр. VI ст. да н. э. 700 чал. на чале прынца Віджая прыплылі адтуль на караблі і высадзіліся ў у месцы Тамбапані (відавочна, на паўночным захадзеі Шры-Ланкі). Род Віджаі паходзіў ад сувязі яго бабулі са львом і дагэтуль гаспадарыў у горадзе Сінгапура (літаральна «Ільвіны горад») у вобласці Лал на тэрыторыі Гуджарата. Адсюль і паходзіць назва сінгалаў (літаральна «ільвінага роду»). Віджая і яго паслядоўнікі былі абвінавачаны на радзіме ў гвалце, і, каб пазбегнуць смерці, былі вымушаны збегчы разам з жанчынамі і дзецьмі. Сінгалы перамаглі тубыльцаў якха і заснавалі некалькі гарадоў.. Аднак цікава, што генетычныя даследаванні паказваюць найбольшую блізкасць сінгалаў да насельніцтва не Заходняй, а Ўсходняй Індыі.
Віджая і яго спадчыннікі стварылі дзяржаву, цэнтрам якой першапачаткова быў горад Анурадхапура. У III ст. да н. э. сінгалы прынялі будызм. З кан. 1 тысячагоддзя да н. э. іх дзяржава вяла барацьбу з таміламі, якія перасяляліся з Паўднёвай Індыі. У 1017 г. Анурадхапура была захоплена магутнай імперыяй . Новымі цэнтрамі сінгальскай дзяржаўнасці з сяр. ХII ст. былі Паланарува, Котэ (тэрыторыя сучаснага Каломба), Канды і Сітаваке (зараз горад Авісавела). К канцу ХVI ст. партугальцы захапілі ўзбярэжжа Шры-Ланкі. Адзіная незалежная дзяржавай сінгалаў з цэнтрам у Канды праіснавала да 1815 г., пакуль не была акупавана Вялікабрытаніяй.
У друг. пал. ХIХ ст. пачаўся перыяд нацыянальнага адраджэння сінгалаў. З самага пачатку сінгальскі нацыяналістычны рух арыентаваўся не толькі на дзяржаўны або этнічны, але і рэлігійны фактар. 4 лютага 1948 г. быў абвешчаны дамініён Цэйлон — форма самакіравання, якая прадугледжвала захаванне на востраве шырокіх правоў брытанскай манархіі. 22 мая 1972 г. была абвешчана Сацыялістычная Рэспубліка Шры-Ланка.
Сінгальскія палітыкі, якія пераважалі ў парламенце Шры-Ланкі з 1947 г., імкнуліся да дамінуючай ролі сінгалаў, што прывяло да сутыкненняў з таміламі і грамадзянскай вайне 1983 - 2009 гг.
Палітычныя рэформы, якія праводзяцца з кан. 1970-ых гг. спрыяюць паступоваму знікненню напружанасці паміж сінгаламі і этнічнымі меншасцямі.
Асаблівасці традыцыйнай культуры
Галоўным заняткам большасці сінгалаў традыцыйна з'яўляецца сельская гаспадарка - вырошчванне рысу, садавіны, гародніны. Нават у цэнтральных раёнах Шры-Ланкі важнай культурай застаецца какосавая пальма. Для забеспячэння стабільнага развіцця земляробства са старажытных часоў узводзілі вялізарныя ірыгацыйныя збудаванні, стваралі дамбы, сажалкі і вадасховішчы.
Сем'і патрылакальныя, вялікія пашыраныя і малыя нуклеарныя. Главой сям'і заўсёды з'яўляецца мужчына. Пры адсутнасці прамых нашчадкаў, нашчадкамі першай чаргі з'яўляюцца дзеці старэйшай сястры. Да сяр. XIX ст. у багатых сем'ях была распаўсюджана палігінія.
Традыцыйная вопратка мужчын - насцегнавая повязь сарана, якой карыстаюцца і ў нашы дні, а таксама кашулі з доўгімі рукавамі. Жаночая вопратка - абліпальныя кашулі з кароткімі рукавамі, а таксама сары.
Сінгальская кухня зведала моцны ўплыў іншых культур. Найбольш распаўсюджаны стравы з рысу, запраўленага спецыямі. Садавіна і гародніна ўжывалася пераважна ў якасці гарніру, да якога падавалі мясныя і рыбныя стравы. Найбольш распаўсюджаныя ў нашы дні напоі - какосавае малако і вельмі салодкі чай з малаком. Папулярны моцны алкагольны напой - арак, самагонка з какосавых арэхаў.
Традыцыйная культура развівалася ў цеснай сувязі з будызмам. Сінгалы адзначаюць будысцкія святы, з якіх асабліва вядомае Эсала Перахера, якое праводзіцца ў Канды. Помнікі сінгальскіх архітэктуры і мастацтва захаваліся з кан. 1 тысячагоддзя да н. э. Найбольш вядомы будысцкія і палацавыя комплексы Анурадхапуры, Паланарувы, Сігірыі, Канды. Будысцкія манахі прынеслі з Індыі медыцынскія веды, заснаваныя на выкарыстанні пераважна фітатэрапіі.
Сінгалы вядомы музычным і танцавальным мастацтвам. Галоўным цэнтрам захавання і развіцця традыцыйнага танца з выкарыстаннем элементаў акрабатыкі, пантамімы і фокусаў у нашы дні з'яўляецца Канды.
- Будысцкія манахі
- Дзяўчынка ў сінгальскім жаночым строі (жаночай кашулі і сарана)
- Дзяўчына ў сары
- Сінгальская маска
- Танцоры з Канды
- Традыцыйны барабан
Мова
Сінгальская мова належыць да індаарыйскай групы індаіранскай галіны індаеўрапейскай моўнай сям'і. Пісьмовасць развівалася з кан. 1 тысячагоддзя да н. э. пад моцным уплывам палі. У перш. пал. XX ст. літаратурная мова была значна рэфармавана і набліжана да гутарковага кандыйскага дыялекта.
Рэлігія
Асноўнай рэлігіяй з'яўляецца будызм напрамку школы Тхеравада. Характэрна, што сінгалы складаюць 74% насельніцтва Шры-Ланкі, а будызм спавядае 69,3% насельнікаў вострава.
Зноскі
- Singhalese of Sri Lanka
- The Mahavamsa, 06: The Coming of Vijaya, 07: The Consecrating of Vijaya
- Sinhalese Genetics: Abstracts and Summaries
- SRI LANKA: SINHALA NATIONALISM AND THE ELUSIVE SOUTHERN CONSENSUS, Asia Report N°141 — 7 November 2007. Р. 4 Архівавана 21 чэрвеня 2012. Рапарт International Crisis Group Working to Prevent Conflicts Worldwide
- Bandu de Silva, Sinhala Nationalism and Tamil Vellalas Архівавана 15 красавіка 2012.
- A World Away..... Sinhalese Cuisine (Sri Lanka)... Amazing!
- Arrack for Dummy's
- Kandy and Kandy Perahera Архівавана 12 ліпеня 2012.
- Sri Lanka & The Sinhalese people
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Singa ly singalsk ස හල ජ ත ය narod yaki skladae asnoynae naselnictva Shry Lanki 9682000 u 2011 g Zhyvuc taksama y Vyalikabrytanii Aystralii Italii i g d Singaly ස හල ජ ත ය Agulnaya kolkasc 9682000 na Shry Lancy 2011 g Regiyony prazhyvannya Shry LankaMova singalskayaReligiya budyzmBlizkiya etnichnyya grupy bengalcy gudzharatcy cygany dyvehiGistoryyaZgodna letapisu Mahavamsa singaly pahodzyac z Paynochna Zahodnyaj Indyi U syar VI st da n e 700 chal na chale prynca Vidzhaya pryplyli adtul na karabli i vysadzilisya y u mescy Tambapani vidavochna na paynochnym zahadzei Shry Lanki Rod Vidzhai pahodziy ad suvyazi yago babuli sa lvom i dagetul gaspadaryy u goradze Singapura litaralna Ilviny gorad u voblasci Lal na terytoryi Gudzharata Adsyul i pahodzic nazva singalay litaralna ilvinaga rodu Vidzhaya i yago paslyadoyniki byli abvinavachany na radzime y gvalce i kab pazbegnuc smerci byli vymushany zbegchy razam z zhanchynami i dzecmi Singaly peramagli tubylcay yakha i zasnavali nekalki garadoy Adnak cikava shto genetychnyya dasledavanni pakazvayuc najbolshuyu blizkasc singalay da naselnictva ne Zahodnyaj a Ўshodnyaj Indyi Vidzhaya i yago spadchynniki stvaryli dzyarzhavu centram yakoj pershapachatkova byy gorad Anuradhapura U III st da n e singaly prynyali budyzm Z kan 1 tysyachagoddzya da n e ih dzyarzhava vyala baracbu z tamilami yakiya perasyalyalisya z Paydnyovaj Indyi U 1017 g Anuradhapura byla zahoplena magutnaj imperyyaj Novymi centrami singalskaj dzyarzhaynasci z syar HII st byli Palanaruva Kote terytoryya suchasnaga Kalomba Kandy i Sitavake zaraz gorad Avisavela K kancu HVI st partugalcy zahapili yzbyarezhzha Shry Lanki Adzinaya nezalezhnaya dzyarzhavaj singalay z centram u Kandy praisnavala da 1815 g pakul ne byla akupavana Vyalikabrytaniyaj U drug pal HIH st pachaysya peryyad nacyyanalnaga adradzhennya singalay Z samaga pachatku singalski nacyyanalistychny ruh aryentavaysya ne tolki na dzyarzhayny abo etnichny ale i religijny faktar 4 lyutaga 1948 g byy abveshchany daminiyon Cejlon forma samakiravannya yakaya pradugledzhvala zahavanne na vostrave shyrokih pravoy brytanskaj manarhii 22 maya 1972 g byla abveshchana Sacyyalistychnaya Respublika Shry Lanka Singalskiya palityki yakiya peravazhali y parlamence Shry Lanki z 1947 g imknulisya da daminuyuchaj roli singalay shto pryvyalo da sutyknennyay z tamilami i gramadzyanskaj vajne 1983 2009 gg Palitychnyya reformy yakiya pravodzyacca z kan 1970 yh gg spryyayuc pastupovamu zniknennyu napruzhanasci pamizh singalami i etnichnymi menshascyami Asablivasci tradycyjnaj kulturyGaloynym zanyatkam bolshasci singalay tradycyjna z yaylyaecca selskaya gaspadarka vyroshchvanne rysu sadaviny garodniny Navat u centralnyh rayonah Shry Lanki vazhnaj kulturaj zastaecca kakosavaya palma Dlya zabespyachennya stabilnaga razviccya zemlyarobstva sa starazhytnyh chasoy uzvodzili vyalizarnyya irygacyjnyya zbudavanni stvarali damby sazhalki i vadashovishchy Sem i patrylakalnyya vyalikiya pashyranyya i malyya nuklearnyya Glavoj syam i zaysyody z yaylyaecca muzhchyna Pry adsutnasci pramyh nashchadkay nashchadkami pershaj chargi z yaylyayucca dzeci starejshaj syastry Da syar XIX st u bagatyh sem yah byla raspaysyudzhana paliginiya Tradycyjnaya vopratka muzhchyn nascegnavaya povyaz sarana yakoj karystayucca i y nashy dni a taksama kashuli z doygimi rukavami Zhanochaya vopratka ablipalnyya kashuli z karotkimi rukavami a taksama sary Singalskaya kuhnya zvedala mocny yplyy inshyh kultur Najbolsh raspaysyudzhany stravy z rysu zapraylenaga specyyami Sadavina i garodnina yzhyvalasya peravazhna y yakasci garniru da yakoga padavali myasnyya i rybnyya stravy Najbolsh raspaysyudzhanyya y nashy dni napoi kakosavae malako i velmi salodki chaj z malakom Papulyarny mocny alkagolny napoj arak samagonka z kakosavyh arehay Tradycyjnaya kultura razvivalasya y cesnaj suvyazi z budyzmam Singaly adznachayuc budysckiya svyaty z yakih asabliva vyadomae Esala Perahera yakoe pravodzicca y Kandy Pomniki singalskih arhitektury i mastactva zahavalisya z kan 1 tysyachagoddzya da n e Najbolsh vyadomy budysckiya i palacavyya kompleksy Anuradhapury Palanaruvy Sigiryi Kandy Budysckiya manahi prynesli z Indyi medycynskiya vedy zasnavanyya na vykarystanni peravazhna fitaterapii Singaly vyadomy muzychnym i tancavalnym mastactvam Galoynym centram zahavannya i razviccya tradycyjnaga tanca z vykarystannem elementay akrabatyki pantamimy i fokusay u nashy dni z yaylyaecca Kandy Budysckiya manahi Dzyaychynka y singalskim zhanochym stroi zhanochaj kashuli i sarana Dzyaychyna y sary Singalskaya maska Tancory z Kandy Tradycyjny barabanMovaSingalskaya mova nalezhyc da indaaryjskaj grupy indairanskaj galiny indaeyrapejskaj moynaj syam i Pismovasc razvivalasya z kan 1 tysyachagoddzya da n e pad mocnym uplyvam pali U persh pal XX st litaraturnaya mova byla znachna refarmavana i nablizhana da gutarkovaga kandyjskaga dyyalekta ReligiyaAsnoynaj religiyaj z yaylyaecca budyzm napramku shkoly Theravada Harakterna shto singaly skladayuc 74 naselnictva Shry Lanki a budyzm spavyadae 69 3 naselnikay vostrava ZnoskiSinghalese of Sri Lanka The Mahavamsa 06 The Coming of Vijaya 07 The Consecrating of Vijaya Sinhalese Genetics Abstracts and Summaries SRI LANKA SINHALA NATIONALISM AND THE ELUSIVE SOUTHERN CONSENSUS Asia Report N 141 7 November 2007 R 4 Arhivavana 21 chervenya 2012 Rapart International Crisis Group Working to Prevent Conflicts Worldwide Bandu de Silva Sinhala Nationalism and Tamil Vellalas Arhivavana 15 krasavika 2012 A World Away Sinhalese Cuisine Sri Lanka Amazing Arrack for Dummy s Kandy and Kandy Perahera Arhivavana 12 lipenya 2012 Sri Lanka amp The Sinhalese people