Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Фі́на-ўгорскія мовы — група роднасных моў у складзе ўральскай моўнай сям'і, якія традыцыйна з'яўляюцца нацыянальнымі мовамі фіна-ўгорскіх народаў.
| Фіна-ўгорская | |
|---|---|
| Таксон | галіна |
| Арэал | Венгрыя, Нарвегія, Расія, Фінляндыя, Швецыя, Эстонія і інш. |
| Класіфікацыя | |
| Катэгорыя | Мовы Еўразіі |
| Уральская сям'я | |
| Склад | |
| , фіна-пермская падгаліна | |
| Коды моўнай групы | |
| ДАСТ 7.75–97 | фиу 742 |
| ISO 639-2 | fiu |
| ISO 639-5 | fiu |
Фіна-ўгорскія разам з самадыйскімі мовамі (састарэлая назва — самае́дскія, пераклад з састарэлага рускамоўнага тэрміну «самоѣдскіе языки») складаюць уральскую моўную сям'ю, якая ў сваю чаргу ўваходзіць у гіпатэтычную надсям'ю настратычных моў, праз якую фіна-ўгорскія мовы меркавана могуць быць звязанымі з індаеўрапейскімі мовамі. Тэрмін «фіна-ўгорскія мовы» часам можа ўжывацца як сінонім тэрміну «ўральскія мовы».
Класіфікацыя
Звычайна фіна-ўгорскія мовы пераважна ўключаюць ва ўральскую моўную сям'ю. Уральскую моўную сям'ю, у якую ў сваю чаргу ўваходзяць фіна-ўгорскія мовы, часам далучаюць да ўральска-юкагірскай моўнай сям'і, а праз яе — у настратычную макрасям'ю, праз якую фіна-ўгорскія мовы злучаюцца з алтайскімі, дравідыйскімі, індаеўрапейскімі, , эскімоска-алеуцкімі і афразійскімі мовамі. Між тым, дадзеная гіпотэза ў нашыя часы з'яўляецца выключна меркаванай.
Таксама існуюць гіпотэзы, паводле якіх фіна-ўгорскія мовы (пры пасярэдніцтве ўральскіх моў) уваходзяць у склад , , , ці моў.
Існуе гіпотэза падгрупы фіна-волжскіх моў у складзе фіна-ўгорскіх моў, мэтай якой з'яўляецца абагульненне ў межах адной падгрупы марыйскіх, мардоўскіх, а часам фінскіх (прыбалтыйска-фінскіх) і саамскіх моў фіна-ўгорскай моўнай сям'і. Аднак часцей за ўсё існаванне гэтай падгрупы ў складзе фіна-ўгорскіх моў аспрэчваецца, а таму часцей за ўсё ідзе гаворка пра непасрэднае размяшчэнне мардоўскіх, марыйскіх, прыбалтыйска-фінскіх і саамскіх моў у складзе фіна-ўгорскай моўнай сям'і.
Унутры ўральскіх моў класіфікацыя фіна-ўгорскіх моў выступае наступным чынам. Моўныя падгрупы, якія з'яўляюцца гіпатэтычнымі ці спрэчнымі, вылучаныя курсівам.
- Фіна-ўгорскія мовы
- Фіна-пермскія мовы
- Пермскія мовы
- Комі-зыранская мова
- Удмурцкая мова
- Фіна-волжскія мовы
-
- Макшанская мова
- Эрзянская мова
-
- Фіна-саамскія мовы
- Саамскія мовы
-
- Паўднёвасаамская мова
- Паўночнасаамская мова
-
- Інары-саамская мова
-
- Прыбалтыйска-фінскія мовы
- Фінская мова
- Квенская мова
- Эстонская мова
- Паўднёваэстонская мова
- Выруская мова
- Паўднёваэстонская мова
- Іжорская мова
- Водская мова
- Вепская мова
- Карэльская мова
- Людзікаўская карэльская мова
- Вепская мова
- Ліўская мова
- Фінская мова
- Саамскія мовы
-
- Пермскія мовы
- Фіна-пермскія мовы
Зноскі
- На схеме паказаная беспасярэдняя пераемнасць саамскіх, , мардоўскіх і пермскіх моў ад уральскіх, у абыход пераемнасці гэтых моў ад фіна-ўгорскай моўнай сям'і. Таксама не паказаная група фіна-волжскіх моў, існаванне якой досыць часта ставіцца пад сумнеў.
- Tommola, Hannu. Finnish among the Finno-Ugrian languages. Mood in the Languages of Europe. // John Benjamins Publishing Company. — 2010.
- Финно-угорские (угро-финские) языки // Вялікая савецкая энцыклапедыя.
- Уральские языки // Вялікая савецкая энцыклапедыя.
- Finno-Ugric languages // Encyclopædia Britannica.
- Salminen, Tapani. Problems in the taxonomy of the Uralic languages in the light of modern comparative studies. — 2002.
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Fi na ygorskiya movy grupa rodnasnyh moy u skladze yralskaj moynaj syam i yakiya tradycyjna z yaylyayucca nacyyanalnymi movami fina ygorskih naroday Fina ygorskayaTakson galinaAreal Vengryya Narvegiya Rasiya Finlyandyya Shvecyya Estoniya i insh KlasifikacyyaKategoryya Movy EyraziiUralskaya syam yaSklad fina permskaya padgalinaKody moynaj grupyDAST 7 75 97 fiu 742ISO 639 2 fiuISO 639 5 fiuMoynae dreva dlya yralskih moy Legenda karty Zhyvyya movy Myortvyya movy Fina ygorskiya razam z samadyjskimi movami sastarelaya nazva samae dskiya peraklad z sastarelaga ruskamoynaga terminu samoѣdskie yazyki skladayuc uralskuyu moynuyu syam yu yakaya y svayu chargu yvahodzic u gipatetychnuyu nadsyam yu nastratychnyh moy praz yakuyu fina ygorskiya movy merkavana moguc byc zvyazanymi z indaeyrapejskimi movami Termin fina ygorskiya movy chasam mozha yzhyvacca yak sinonim terminu yralskiya movy KlasifikacyyaZvychajna fina ygorskiya movy peravazhna yklyuchayuc va yralskuyu moynuyu syam yu Uralskuyu moynuyu syam yu u yakuyu y svayu chargu yvahodzyac fina ygorskiya movy chasam daluchayuc da yralska yukagirskaj moynaj syam i a praz yae u nastratychnuyu makrasyam yu praz yakuyu fina ygorskiya movy zluchayucca z altajskimi dravidyjskimi indaeyrapejskimi eskimoska aleuckimi i afrazijskimi movami Mizh tym dadzenaya gipoteza y nashyya chasy z yaylyaecca vyklyuchna merkavanaj Taksama isnuyuc gipotezy pavodle yakih fina ygorskiya movy pry pasyarednictve yralskih moy uvahodzyac u sklad ci moy Isnue gipoteza padgrupy fina volzhskih moy u skladze fina ygorskih moy metaj yakoj z yaylyaecca abagulnenne y mezhah adnoj padgrupy maryjskih mardoyskih a chasam finskih prybaltyjska finskih i saamskih moy fina ygorskaj moynaj syam i Adnak chascej za ysyo isnavanne getaj padgrupy y skladze fina ygorskih moy asprechvaecca a tamu chascej za ysyo idze gavorka pra nepasrednae razmyashchenne mardoyskih maryjskih prybaltyjska finskih i saamskih moy u skladze fina ygorskaj moynaj syam i Unutry yralskih moy klasifikacyya fina ygorskih moy vystupae nastupnym chynam Moynyya padgrupy yakiya z yaylyayucca gipatetychnymi ci sprechnymi vyluchanyya kursivam Fina ygorskiya movy Fina permskiya movy Permskiya movy Komi zyranskaya mova Udmurckaya mova Fina volzhskiya movy Makshanskaya mova Erzyanskaya mova Fina saamskiya movy Saamskiya movy Paydnyovasaamskaya mova Paynochnasaamskaya mova Inary saamskaya mova Prybaltyjska finskiya movy Finskaya mova Kvenskaya mova Estonskaya mova Paydnyovaestonskaya mova Vyruskaya mova Izhorskaya mova Vodskaya mova Vepskaya mova Karelskaya mova Lyudzikayskaya karelskaya mova Vepskaya mova Liyskaya mova Vengerskaya movaZnoskiNa sheme pakazanaya bespasyarednyaya peraemnasc saamskih mardoyskih i permskih moy ad uralskih u abyhod peraemnasci getyh moy ad fina ygorskaj moynaj syam i Taksama ne pakazanaya grupa fina volzhskih moy isnavanne yakoj dosyc chasta stavicca pad sumney Tommola Hannu Finnish among the Finno Ugrian languages Mood in the Languages of Europe John Benjamins Publishing Company 2010 Finno ugorskie ugro finskie yazyki Vyalikaya saveckaya encyklapedyya Uralskie yazyki Vyalikaya saveckaya encyklapedyya Finno Ugric languages Encyclopaedia Britannica Salminen Tapani Problems in the taxonomy of the Uralic languages in the light of modern comparative studies 2002