Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Сардзінскае каралеўства (італ.: Regno di Sardegna, сард. Regnu de Sardigna, п’ем.: Regn ëd Sardëgna) — дзяржава ў Еўропе, на тэрыторыі сучаснай Італіі ў 1720—1861 гадах. Сталіца — г. Турын, тэрытарыяльнае ядро — вобласць П’емонт, назва якой стала неафіцыйнай назвай усяго каралеўства.
| Гістарычная дзяржава | |||||
| Сардзінскае каралеўства | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| італ.: Regno di Sardegna | |||||
| |||||
 | |||||
| 1720, 1324 і 1713 — 1861 | |||||
| Сталіца | |||||
| Мова(ы) | італьянская мова, французская, п’емонцкая мова, аксітанская мова, Сардзінская мова і Франкаправансальская мова | ||||
| Афіцыйная мова | італьянская мова і французская | ||||
| Грашовая адзінка | Sardinian scudo[d], Piedmontese scudo[d] і Sardinian lira[d] | ||||
| Плошча |
| ||||
| Насельніцтва |
| ||||
| Форма кіравання | абсалютная манархія і канстытуцыйная манархія | ||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||
Гісторыя
Каралеўства ўтварылася ў выніку далучэння вострава Сардзінія да , герцагі якога прынялі тытул сардзінскіх каралёў (гл. Савойская дынастыя). З 1792 Сардзінскае каралеўства ўдзельнічала ў антыфранцузскай кааліцыі. У 1792 Францыя акупіравала і анексіравала прыналежныя яму вобласць Савоя і г. Ніца з наваколлем, у 1798 — П’емонт. Улада Савойскай дынастыі захавалася толькі на Сардзініі. Паводле рашэння Венскага кангрэса (1814—15) Сардзінскае каралеўства адноўлена ў ранейшых межах і да яго далучана вобласць Лігурыя з г. Генуя. У 1821 аўстрыйскія войскі задушылі ў П’емонце ўзначаленую карбанарыямі антыабсалютысцкую рэвалюцыю. У 1840-я гады ў выніку прамысловага перавароту Сардзінскае каралеўства ператварылася ў эканамічна развітую дзяржаву, якая праводзіла незалежную знешнюю палітыку, была адным з цэнтраў барацьбы за вызваленне і аб’яднанне Італіі (рысарджымента). У рэвалюцыю (1848—49) у Італіі ў сакавіку 1848 тут абвешчана ліберальная канстытуцыя. Італьянскія войскі пацярпелі паражэнне ў аўстра-італьянскай вайне (1848—49), у час якой спрабавалі вызваліць ад аўстрыйскага панавання Ламбардыю і Венецыю. Сардзінскае каралеўства ўдзельнічала на баку антырасійскай кааліцыі ў Крымскай вайне (1853—56). У выніку аўстра-італа-французскай вайны (1859) і рэвалюцыі ў Італіі (1859-60) да Сардзінскага каралеўства далучана амаль уся тэрыторыя Італіі, акрамя Рымскай і Венецыянскай абласцей. 17 сакавіка 1861 замест Сардзінскага каралеўства абвешчана Каралеўства Італія на чале з апошнім сардзінскім каралём Віктарам Эмануілам II.
Літаратура
- Сардзінскае каралеўства // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 180. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Sardzinskae karaleystva ital Regno di Sardegna sard Regnu de Sardigna p em Regn ed Sardegna dzyarzhava y Eyrope na terytoryi suchasnaj Italii y 1720 1861 gadah Stalica g Turyn terytaryyalnae yadro voblasc P emont nazva yakoj stala neaficyjnaj nazvaj usyago karaleystva Gistarychnaya dzyarzhavaSardzinskae karaleystvaital Regno di SardegnaGerb Scyag1720 1324 i 1713 1861Stalica TurynKalyaryTurynKalyaryMova y italyanskaya mova francuzskaya p emonckaya mova aksitanskaya mova Sardzinskaya mova i Frankapravansalskaya movaAficyjnaya mova italyanskaya mova i francuzskayaGrashovaya adzinka Sardinian scudo d Piedmontese scudo d i Sardinian lira d Ploshcha 73 810 km Naselnictva 5 167 000 chal 1857 Forma kiravannya absalyutnaya manarhiya i kanstytucyjnaya manarhiya Medyyafajly na VikishovishchyGistoryyaKaraleystva ytvarylasya y vyniku daluchennya vostrava Sardziniya da gercagi yakoga prynyali tytul sardzinskih karalyoy gl Savojskaya dynastyya Z 1792 Sardzinskae karaleystva ydzelnichala y antyfrancuzskaj kaalicyi U 1792 Francyya akupiravala i aneksiravala prynalezhnyya yamu voblasc Savoya i g Nica z navakollem u 1798 P emont Ulada Savojskaj dynastyi zahavalasya tolki na Sardzinii Pavodle rashennya Venskaga kangresa 1814 15 Sardzinskae karaleystva adnoylena y ranejshyh mezhah i da yago daluchana voblasc Liguryya z g Genuya U 1821 aystryjskiya vojski zadushyli y P emonce yznachalenuyu karbanaryyami antyabsalyutysckuyu revalyucyyu U 1840 ya gady y vyniku pramyslovaga peravarotu Sardzinskae karaleystva peratvarylasya y ekanamichna razvituyu dzyarzhavu yakaya pravodzila nezalezhnuyu zneshnyuyu palityku byla adnym z centray baracby za vyzvalenne i ab yadnanne Italii rysardzhymenta U revalyucyyu 1848 49 u Italii y sakaviku 1848 tut abveshchana liberalnaya kanstytucyya Italyanskiya vojski pacyarpeli parazhenne y aystra italyanskaj vajne 1848 49 u chas yakoj sprabavali vyzvalic ad aystryjskaga panavannya Lambardyyu i Venecyyu Sardzinskae karaleystva ydzelnichala na baku antyrasijskaj kaalicyi y Krymskaj vajne 1853 56 U vyniku aystra itala francuzskaj vajny 1859 i revalyucyi y Italii 1859 60 da Sardzinskaga karaleystva daluchana amal usya terytoryya Italii akramya Rymskaj i Venecyyanskaj ablascej 17 sakavika 1861 zamest Sardzinskaga karaleystva abveshchana Karaleystva Italiya na chale z aposhnim sardzinskim karalyom Viktaram Emanuilam II LitaraturaSardzinskae karaleystva Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 14 Rele Slayavina Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2002 T 14 S 180 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0238 5 t 14