Сакрат (469, Алапека (Атыка) — 399 да н.э.) — старажытнагрэчаскі філосаф. Вызначыў новую задачу філасофіі як пазнанне чалавека ва ўсёй разнастайнасці яго духоўнага быцця, а не пазнанне прыроды.
Сакрат | |
---|---|
стар.-грэч.: Σωκράτης | |
Дата нараджэння | 469 да н.э. |
Месца нараджэння |
|
Дата смерці | 15 лютага 399 да н.э. |
Месца смерці | |
Грамадзянства | |
Бацька | Sophroniscus[d] |
Маці | Phaenarete[d] |
Жонка | Ксанціпа і Myrto[d] |
Дзеці | Lamprocles[d] і Menexenus[d] |
Род дзейнасці | філосаф, настаўнік, пісьменнік, этык |
Навуковая сфера | філасофія, эпістэмалогія і этыка |
Школа/традыцыя | , |
Асноўныя інтарэсы | Эпістэмалогія, Этыка |
Аказалі ўплыў | Анаксагор, Парменід, |
Зведалі ўплыў | Платон, Ксенафонт, Арыстоцель, большасць заходніх філосафаў |
Вядомыя вучні | Платон, Ксенафонт, Антысфен, Арыстып, Ісакрат, Euclid of Megara[d], Федан з Эліды, Aeschines of Sphettus[d], Chaerephon[d], Simmias of Thebes[d], Cebes[d], Menexenus[d], Apollodorus[d] і Алківіяд |
Член у |
|
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Выступаў за духоўнае развіццё чалавека, яго маральнае і інтэлектуальнае самаўдасканальванне. Пазнанне чалавека звязваў з самапазнаннем сябе як грамадскай і маральнай істоты. Ён не пакінуў аніводнага напісанага радка, тым не менш погляды Сакрата моцна паўплывалі на далейшае развіццё філасофскай думкі. Прадаўжальнік яго ідэй — Платон.
Біяграфія
Сакрат жыў у Афінах. Меў простае паходжанне, бацькамі філосафа былі скульптар Сафраніск і павітуха Фенарэта. Выглядаў цяльпукаватым і непрыгожым. Удзельнічаў у ваенных дзеяннях, пасяджэннях «савета пяцісот», выконваў іншыя грамадскія абавязкі.
Сакрат казаў, што ён займаецца той жа справай, што і ягоная маці, але ў адрозненне ад маці ён дапамагае нараджацца духу. Свае ідэі выкладаў вусна ў выглядзе размоў, дыскусій. Лічыў, што напісаны тэкст «мёртвы» і ў значнай ступені скажае думку.
Вёў жыццё вулічнага філосафа. У час філасофскіх гутарак і спрэчак збіраў вакол сябе мноства людзей, некаторыя з іх сталі яго вучнямі. Лічыў неабходным «бударажыць» грамадства, не дазваляючы грамадзянам займацца толькі звычайнымі справамі (узбагачэннем, кар’ерай і інш.). Сакрат перш за ўсё імкнуўся абудзіць у сваіх вучнях пачуццё праўдзівага. На думку Сакрата, суразмоўца сам павінен прыйсці да разумення недастатковасці тых меркаванняў, якія ён раней уважаў за праўдзівыя, і скіраваць сваю свядомасць на пошукі праўды як такой.
Паводле канонаў антычнасці яго нельга было лічыць выдатным прамоўцам. У свой час Сакрат, звяртаючыся да , сказаў: «Я ведаю, што я анічога не ведаю». Пасля гэтага Піфія абвясціла яго наймудрым чалавекам у Афінах.
Абвінавачаны ў бязбожнасці, разбэшчванні моладзі Сакрат быў асуджаны на пакаранне смерцю. Але сапраўдная прычына была ў тым, што Сакрат да ўсяго ставіўся крытычна. Ен ставіў пад пытанне характар і правы ўлады, рэлігію, багоў, цноты, дабро і справядлівасць, зло і несправядлівасць. Такая пазіцыя філосафа, відавочна, адмоўна ўплывала на палітычную стабільнасць. Гэтым тлумачыцца, чаму суддзі палічылі Сакрата небяспечнай асобай для грамадства.
Асуджаны на смерць, Сакрат трапіў за краты. Калі ён знаходзіўся ў турме, ягоныя вучні падрыхтавалі ўцёкі. Але Сакрат адмовіўся ад дапамогі і прыняў атруту. Стары філосаф узяў у рукі шклянку з цыкутай. Па-сяброўску падзякаваў турэмшчыку, што прынёс яму атруту, і, не марудзячы, выпіў. Цела яго пачало дранцвець, Сакрат лёг і прадоўжыў размову са сваімі вучнямі.
Платон, які ў той момант знаходзіўся ля ног Сакрата, адразу ж пасля смерці свайго настаўніка надоўга пакінуў Афіны. Аб светапоглядзе Сакрата вядома з дыялогаў Платона, звесткі пра Сакрата можна знайсці і ў іншых яго сучаснікаў.
У Сакрата была жонка , якая нарадзіла яму трох сыноў: Лемпокла, Сафраніска і Менексена. Традыцыйна, Ксантыпу лічыцца зласлівай мегерай, у асноўным дзякуючы яе характарыстыцы ў Ксенафонта.
Светапогляд
Сакрат нічога не напісаў. Цяжка вызначыць, каму належаць словы ў дыялогах Платона, нават калі дыялог вядзецца ад імя Сакрата. Магчыма, частку думак Платона трэба вярнуць Сакрату, ці наадварот.
Сакрат не верыў у магчымасць праўды, якая выступае асобна ад таго, хто яе кажа, і ад той сітуацыі, у якой яна сцвярджаецца. Ён абгрунтаваў і распрацаваў метад дыялога як асноўны сродак вызначэння ісціны і такія яго складаныя кампаненты, як іронія, маеўтыка, індукцыя.
Сакрат пытаецца, размаўляе і слухае. Часцей за ўсё ён пачынае так: «Скажы мне, чым, на тваю думку, ёсць Прыгожае?» Гэтак жа Сакрат пытаецца наконт Дабра, Справядлівасці і г.д. Ягоны суразмоўца дае свой адказ. Сакрат адразу ж пагаджаецца з гэтым адказам, і распачынаецца дыялог: «Калі ўсё так, як ты толькі што сказаў, дык з гэтага вынікае, што…? А калі так, то адсюль мы прыходзім да таго, што…?» Такім чынам адбываецца паслядоўная выбудова ланцуга фактаў, аж покуль суразмоўцы не дойдуць да бясспрэчнай высновы. Тады Сакрат вяртаецца да пачатку гаворкі, і ўжо іншы ланцужок разважанняў разгортваецца на аснове таго самага першага адказу, але на гэты раз суразмоўцы прыходзяць да высновы, якая адрозніваецца ад папярэдняй. І вось Сакрат пачынае рахункаваць вынікі размовы: «Але як гэта магчыма? Раней мы прыйшлі да адной высновы, а цяпер мы атрымалі зусім іншую. Дык як жа стасаваць гэтыя дзве высновы?» Суразмоўца ўрэшце ўсведамляе ступень свайго няведання — у філасофіі такі шлях пошуку праўды атрымаў назву сакратавай іроніі. Сутнасць гэтага метаду ў тым, каб прытрымлівацца думкі суразмоўцы, але накіроўваць яе так, што суразмоўца ў рэшце пачынае разумець усю супярэчлівасць свайго меркавання, а пасля ўжо і не ведае, якой была яго думка. Сакратаўская іронія прадугледжвае выяўленне няведання, дасягненне поўнай расчараванасці, а потым — вяртанне да пачатку і новы пошук праўды.
Філасофская праўда ў разуменні Сакрата не з'яўляецца сцвярджэннем, што дакладна адпавядае пэўнаму стану аб’ектыўнай рэальнасці і пры гэтым не залежыць ад таго, хто яго выказвае. Яна з'яўляецца сцвярджэннем, праз якое чалавек, цалкам яго ўсвядоміўшы, знаходзіць гэтую праўду, робіць яе сваёй праз уласнае ўразуменне. Для Сакрата тэарэтычная праўда адначасова ёсць праўдай практычнай. І гэтая праўда знаходзіцца ў залежнасці ад таго, якім спосабам чалавек спрабуе яе дазнацца — сёння Сакратаву праўду назвалі б экзістэнцыйнай.
«Я ведаю, што я анічога не ведаю», — гэтыя словы Сакрата азначаюць, што ягонае пачуццё праўдзівага дасягнула такой ступені, што ўжо больш не можа задаволіцца тымі відавочнасцямі, якія ўважаюцца часам за праўду. Чалавек валодае толькі імкненнем да праўды, але зусім не самой праўдай. Тут бачыцца радыкальная розніца паміж думкай Сакрата і поглядамі папярэдніх філосафаў. Сакрат скіроўвае свае пошукі не на вытлумачэнне сутнасці свету альбо спасціжэнне быцця як такога, а на чалавека, які спрабуе зразумець самога сябе. Разам з тым, тыя ўяўленні, што чалавек мае пра навакольны свет, яшчэ таксама патрабуюць дазнання. Але найперш неабходна спасцігнуць сваю ўласную свядомасць. Погляды Сакрата дазваляюць вызначыць ягонае вучэнне як педагогіку творчае веды, якая дзейнічае праз выкрыццё ўласнага няведання і абуджэнне пачуцця праўды як такой, праўды ў яе аўтэнтычнасці.
Ягонае вучэнне абуджае ў суразмоўцы пачуццё праўды, што дадзена кожнаму чалавеку, але звычайна знаходзіцца ў дрымотным стане, і яго неабходна абуджаць. Такая пазіцыя Сакрата грунтуецца на глыбокай веры ў асобу чалавека. Ягоны суразмоўца, як чалавек, мае гэтае пачуццё праўды. А таму дастаткова толькі дапамагчы яму нарадзіцца.
Сакрата цікавіла, як неабходна жыць, каб жыць у адпаведнасці з дабром. У адрозненне да папярэдніх мысляроў, ён упешыню звярнуў увагу на неабходнасць скіроўваць жыццё і ўчынкі чалавека на асягненне дабра. А шляхі да гэтай мэты чалавек павінен знайсці сам.
Як лічыць Сакрат, дзейнасць чалавека абумоўліваецца імкненнем дасягнуць тых мэтаў, якія ён уважае за дабро. Гэта пасуе і да найгоршага з выпадкаў, калі размова ідзе пра злачынцу. Бо злачынца таксама ставіць сабе за мэту дамагчыся таго, што мяркуе добрым для сябе. Тут выключэннем можа быць толькі псіхічна безадказная асоба, вар’ят. Кожны нармальны чалавек сваімі ўчынкамі спрабуе дасягнуць добрых, на яго ўласны розум, вынікаў, а зло паходзіць ад таго, што чалавек памыляецца ў сваім разуменні дабра. Несапраўднае дабро чалавек лічыць сапраўдным і робіць выбар на карысць памылковага, адхіляючы праўдзівае. Атрымліваецца, што зло вынікае з няведання чалавека. Адсюль сваёй галоўнай задачай Сакрат лічыць абуджэнне і падтрымку памкненняў да спасціжэння праўды. На гэтым і трымаецца маеўтыка Сакрата як майстэрства вызвалення мыслення з зародкавага стану.
Каб адшукаць сапраўднае дабро, патрабуецца ўнутранае пераўтварэнне чалавечай душы. Няведанне, якое прыводзіць да дрэннага ўчынку, не з’яўляецца аб’ектыўным няведаннем, якое можна пераадолець праз большае фармальнае веданне або дадатковую інфармаванасць. Сутнасць такога няведання ляжыць глыбей, і пачынаецца яно з унутранай няздольнасці чалавека адрозніваць дабро і зло. Пазнанне сапраўднага дабра з’яўляецца маральным актам, каб дасягнуць такога пазнання, неабходна выказаць пэўнае жаданне. Адзіным прыдатным спосабам ён лічыў абуджэнне і развіццё глыбокага пачуцця праўды. Пра гэта кажа і славутае выслоўе Сакрата: «Спазнай сябе сам». Гэта азначае выявіць у сабе найбольш глыбокія карані разумення праўды, а разам з тым вызначыць слабыя і заганныя бакі ў сваёй глыбіннай аснове. Спазнаць самога сябе — гэта вызначыць сваё няведанне, свае тэндэнцыі да стварэння ілюзорных уяўленняў, сваю схільнасць да самападману. Сакрат прапануе не проста зазірнуць у люстэрка рэфлексіі, але дзейнічаць.
Нягледзячы на апрычонасць Сакрата, шмат рысаў звязваюць яго з дасакратыкамі. Гэта, напрыклад, прынцып тоеснасці, вядомы ў Парменіда. Але гаворка ў Сакрата не ідзе пра саматоеснасць аб’екта альбо пра тоеснасць лагічна звязанай размовы. Сакрат прапануе самаадпаведнасць думкі. «Ці згодны ты з самім сабой?». На думку Сакрата, абсалютнай праўды, якая б існавала і захоўвала сваё значэнне асобна ад таго, хто яе мысліць, не існуе.
Яго палітычныя погляды заснаваны на перакананні, што дзяржавай павінны кіраваць «лепшыя» — мудрыя і справядлівыя грамадзяне. Сакрат быў упэўнены, што ён карысны для грамадства, і дзяржава павінна была б узнагародзіць яго. Але, знаходзячыся ў турме, Сакрат адмовіўся ад дапамогі, хоць і лічыў вынесены яму прысуд несправядлівым. Сваю адмову ад уцёкаў тлумачыў тым, што яго асудзілі ў адпаведнасці з існымі ў дзяржаве законамі. Існаванне ж дзяржавы, поліса, магчымае толькі на аснове гэтых законаў. Менавіта дзякуючы ім ён сам стаўся тым, кім ён ёсць цяпер. Сваім існаваннем ён абавязаны полісу і ягоным законам. Зрабіўшыся ўцекачом, ён здрадзіў бы ўсяму таму, чаму сам вучыў. А таму ён вырашае застацца ў турме і падпарадкавацца прысуду. З гэтай нагоды ён сказаў: закон ёсць мой бацька і мая маці.
Платон апавядае пра апошнюю сустрэчу Сакрата са сваімі вучнямі. Падчас гэтай сустрэчы Сакрат выказаў цэлы шэраг доказаў несмяротнасці душы. Але ніводнага з іх не хапае, каб засведчыць яе неўміручы характар, — калі за такі бясспрэчны доказ не лічыць саму смерць Сакрата. Гэты доказ быў прыведзены пасля ўсіх іншых і стаўся апошнім у жыцці Сакрата. Апошнімі словамі Сакрата былі: «Мы павінны ахвяраваць пеўня Эскулапу…» Эскулап у Старажытнай Грэцыі быў богам медыцыны. З гэтых слоў можна зрабіць выснову, што Сакрат лічыў смерць збавеннем.
Спадчына
Сакрат не стварыў цэласнай філасофскай сістэмы, але яго уплыў на сусветную філасофію і духоўную культуру вельмі значны. Жыццёвы шлях Сакрата, яго асноўныя ідэі зафіксаваны ў працах старажытнагрэчаскіх філосафаў Платона, Ксенафонта, Дыягена Лаэрцкага і інш.
Шэраг кірункаў у старажытнагрэчаскай філасофіі грунтаваліся на вучэнні Сакрата. Вучні Сакрата заснавалі асобныя школы, да якіх належаць: платонаўская Акадэмія (Платон, , і інш.), кінікі (Антысфен, Дыяген Сінопскі, і інш), кірэнская школа (Арыстып, , , Феодар і інш.), мегарская школа (Эўклід, , і інш.), эліда-эратрыйская школа (, Менедэм і інш.).
Зноскі
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118615270 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 9 красавіка 2014.
- http://www.rubicon.hu/magyar/oldalak/kr_e_399_februar_15_szokratesz_kiissza_a_meregpoharat/
- Czech National Authority Database Праверана 8 лютага 2024.
- Istituto dell'Enciclopedia Italiana Enciclopedia on line
Літаратура
- Адула Т. І. Сакрат // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
- Эрш Ж. Філасофскае задуменне: Гісторыя заходняе філасофіі / Пер. з фр. — Мн.: Беларускі фонд Сораса, 1996.
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сакрат
- Энцыклапедычны артыкул на Slounik.org
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Sakrat 469 Alapeka Atyka 399 da n e starazhytnagrechaski filosaf Vyznachyy novuyu zadachu filasofii yak paznanne chalaveka va ysyoj raznastajnasci yago duhoynaga byccya a ne paznanne pryrody Sakratstar grech SwkrathsData naradzhennya 469 da n e Mesca naradzhennya Alapeke d Antyyohis d Starazhytnyya Afiny aboAfiny Starazhytnyya AfinyData smerci 15 lyutaga 399 da n e Mesca smerci Afiny Starazhytnyya AfinyGramadzyanstva Starazhytnyya AfinyBacka Sophroniscus d Maci Phaenarete d Zhonka Ksancipa i Myrto d Dzeci Lamprocles d i Menexenus d Rod dzejnasci filosaf nastaynik pismennik etykNavukovaya sfera filasofiya epistemalogiya i etykaShkola tradycyya Asnoynyya intaresy Epistemalogiya EtykaAkazali yplyy Anaksagor Parmenid Zvedali yplyy Platon Ksenafont Arystocel bolshasc zahodnih filosafayVyadomyya vuchni Platon Ksenafont Antysfen Arystyp Isakrat Euclid of Megara d Fedan z Elidy Aeschines of Sphettus d Chaerephon d Simmias of Thebes d Cebes d Menexenus d Apollodorus d i AlkiviyadChlen u bule d Medyyafajly na Vikishovishchy Vystupay za duhoynae razviccyo chalaveka yago maralnae i intelektualnae samaydaskanalvanne Paznanne chalaveka zvyazvay z samapaznannem syabe yak gramadskaj i maralnaj istoty Yon ne pakinuy anivodnaga napisanaga radka tym ne mensh poglyady Sakrata mocna payplyvali na dalejshae razviccyo filasofskaj dumki Pradayzhalnik yago idej Platon BiyagrafiyaSakrat zhyy u Afinah Mey prostae pahodzhanne backami filosafa byli skulptar Safranisk i pavituha Fenareta Vyglyaday cyalpukavatym i neprygozhym Udzelnichay u vaennyh dzeyannyah pasyadzhennyah saveta pyacisot vykonvay inshyya gramadskiya abavyazki Sakrat kazay shto yon zajmaecca toj zha spravaj shto i yagonaya maci ale y adroznenne ad maci yon dapamagae naradzhacca duhu Svae idei vykladay vusna y vyglyadze razmoy dyskusij Lichyy shto napisany tekst myortvy i y znachnaj stupeni skazhae dumku Vyoy zhyccyo vulichnaga filosafa U chas filasofskih gutarak i sprechak zbiray vakol syabe mnostva lyudzej nekatoryya z ih stali yago vuchnyami Lichyy neabhodnym budarazhyc gramadstva ne dazvalyayuchy gramadzyanam zajmacca tolki zvychajnymi spravami uzbagachennem kar eraj i insh Sakrat persh za ysyo imknuysya abudzic u svaih vuchnyah pachuccyo praydzivaga Na dumku Sakrata surazmoyca sam pavinen pryjsci da razumennya nedastatkovasci tyh merkavannyay yakiya yon ranej uvazhay za praydzivyya i skiravac svayu svyadomasc na poshuki praydy yak takoj Pavodle kanonay antychnasci yago nelga bylo lichyc vydatnym pramoycam U svoj chas Sakrat zvyartayuchysya da skazay Ya vedayu shto ya anichoga ne vedayu Paslya getaga Pifiya abvyascila yago najmudrym chalavekam u Afinah Abvinavachany y byazbozhnasci razbeshchvanni moladzi Sakrat byy asudzhany na pakaranne smercyu Ale sapraydnaya prychyna byla y tym shto Sakrat da ysyago staviysya krytychna En staviy pad pytanne haraktar i pravy ylady religiyu bagoy cnoty dabro i spravyadlivasc zlo i nespravyadlivasc Takaya pazicyya filosafa vidavochna admoyna yplyvala na palitychnuyu stabilnasc Getym tlumachycca chamu suddzi palichyli Sakrata nebyaspechnaj asobaj dlya gramadstva Smerc Sakrata pavodle Zhaka Lui Davida Asudzhany na smerc Sakrat trapiy za kraty Kali yon znahodziysya y turme yagonyya vuchni padryhtavali ycyoki Ale Sakrat admoviysya ad dapamogi i prynyay atrutu Stary filosaf uzyay u ruki shklyanku z cykutaj Pa syabroysku padzyakavay turemshchyku shto prynyos yamu atrutu i ne marudzyachy vypiy Cela yago pachalo drancvec Sakrat lyog i pradoyzhyy razmovu sa svaimi vuchnyami Platon yaki y toj momant znahodziysya lya nog Sakrata adrazu zh paslya smerci svajgo nastaynika nadoyga pakinuy Afiny Ab svetapoglyadze Sakrata vyadoma z dyyalogay Platona zvestki pra Sakrata mozhna znajsci i y inshyh yago suchasnikay U Sakrata byla zhonka yakaya naradzila yamu troh synoy Lempokla Safraniska i Meneksena Tradycyjna Ksantypu lichycca zlaslivaj megeraj u asnoynym dzyakuyuchy yae haraktarystycy y Ksenafonta SvetapoglyadSakrat nichoga ne napisay Cyazhka vyznachyc kamu nalezhac slovy y dyyalogah Platona navat kali dyyalog vyadzecca ad imya Sakrata Magchyma chastku dumak Platona treba vyarnuc Sakratu ci naadvarot Sakrat ne veryy u magchymasc praydy yakaya vystupae asobna ad tago hto yae kazha i ad toj situacyi u yakoj yana scvyardzhaecca Yon abgruntavay i raspracavay metad dyyaloga yak asnoyny srodak vyznachennya isciny i takiya yago skladanyya kampanenty yak ironiya maeytyka indukcyya Sakrat pytaecca razmaylyae i sluhae Chascej za ysyo yon pachynae tak Skazhy mne chym na tvayu dumku yosc Prygozhae Getak zha Sakrat pytaecca nakont Dabra Spravyadlivasci i g d Yagony surazmoyca dae svoj adkaz Sakrat adrazu zh pagadzhaecca z getym adkazam i raspachynaecca dyyalog Kali ysyo tak yak ty tolki shto skazay dyk z getaga vynikae shto A kali tak to adsyul my pryhodzim da tago shto Takim chynam adbyvaecca paslyadoynaya vybudova lancuga faktay azh pokul surazmoycy ne dojduc da byassprechnaj vysnovy Tady Sakrat vyartaecca da pachatku gavorki i yzho inshy lancuzhok razvazhannyay razgortvaecca na asnove tago samaga pershaga adkazu ale na gety raz surazmoycy pryhodzyac da vysnovy yakaya adroznivaecca ad papyarednyaj I vos Sakrat pachynae rahunkavac vyniki razmovy Ale yak geta magchyma Ranej my pryjshli da adnoj vysnovy a cyaper my atrymali zusim inshuyu Dyk yak zha stasavac getyya dzve vysnovy Surazmoyca yreshce ysvedamlyae stupen svajgo nyavedannya u filasofii taki shlyah poshuku praydy atrymay nazvu sakratavaj ironii Sutnasc getaga metadu y tym kab prytrymlivacca dumki surazmoycy ale nakiroyvac yae tak shto surazmoyca y reshce pachynae razumec usyu supyarechlivasc svajgo merkavannya a paslya yzho i ne vedae yakoj byla yago dumka Sakratayskaya ironiya pradugledzhvae vyyaylenne nyavedannya dasyagnenne poynaj rascharavanasci a potym vyartanne da pachatku i novy poshuk praydy Filasofskaya prayda y razumenni Sakrata ne z yaylyaecca scvyardzhennem shto dakladna adpavyadae peynamu stanu ab ektyynaj realnasci i pry getym ne zalezhyc ad tago hto yago vykazvae Yana z yaylyaecca scvyardzhennem praz yakoe chalavek calkam yago ysvyadomiyshy znahodzic getuyu praydu robic yae svayoj praz ulasnae yrazumenne Dlya Sakrata tearetychnaya prayda adnachasova yosc praydaj praktychnaj I getaya prayda znahodzicca y zalezhnasci ad tago yakim sposabam chalavek sprabue yae daznacca syonnya Sakratavu praydu nazvali b ekzistencyjnaj Ya vedayu shto ya anichoga ne vedayu getyya slovy Sakrata aznachayuc shto yagonae pachuccyo praydzivaga dasyagnula takoj stupeni shto yzho bolsh ne mozha zadavolicca tymi vidavochnascyami yakiya yvazhayucca chasam za praydu Chalavek valodae tolki imknennem da praydy ale zusim ne samoj praydaj Tut bachycca radykalnaya roznica pamizh dumkaj Sakrata i poglyadami papyarednih filosafay Sakrat skiroyvae svae poshuki ne na vytlumachenne sutnasci svetu albo spascizhenne byccya yak takoga a na chalaveka yaki sprabue zrazumec samoga syabe Razam z tym tyya yyaylenni shto chalavek mae pra navakolny svet yashche taksama patrabuyuc daznannya Ale najpersh neabhodna spascignuc svayu ylasnuyu svyadomasc Poglyady Sakrata dazvalyayuc vyznachyc yagonae vuchenne yak pedagogiku tvorchae vedy yakaya dzejnichae praz vykryccyo ylasnaga nyavedannya i abudzhenne pachuccya praydy yak takoj praydy y yae aytentychnasci Yagonae vuchenne abudzhae y surazmoycy pachuccyo praydy shto dadzena kozhnamu chalaveku ale zvychajna znahodzicca y drymotnym stane i yago neabhodna abudzhac Takaya pazicyya Sakrata gruntuecca na glybokaj very y asobu chalaveka Yagony surazmoyca yak chalavek mae getae pachuccyo praydy A tamu dastatkova tolki dapamagchy yamu naradzicca Sakrata cikavila yak neabhodna zhyc kab zhyc u adpavednasci z dabrom U adroznenne da papyarednih myslyaroy yon upeshynyu zvyarnuy uvagu na neabhodnasc skiroyvac zhyccyo i ychynki chalaveka na asyagnenne dabra A shlyahi da getaj mety chalavek pavinen znajsci sam Yak lichyc Sakrat dzejnasc chalaveka abumoylivaecca imknennem dasyagnuc tyh metay yakiya yon uvazhae za dabro Geta pasue i da najgorshaga z vypadkay kali razmova idze pra zlachyncu Bo zlachynca taksama stavic sabe za metu damagchysya tago shto myarkue dobrym dlya syabe Tut vyklyuchennem mozha byc tolki psihichna bezadkaznaya asoba var yat Kozhny narmalny chalavek svaimi ychynkami sprabue dasyagnuc dobryh na yago ylasny rozum vynikay a zlo pahodzic ad tago shto chalavek pamylyaecca y svaim razumenni dabra Nesapraydnae dabro chalavek lichyc sapraydnym i robic vybar na karysc pamylkovaga adhilyayuchy praydzivae Atrymlivaecca shto zlo vynikae z nyavedannya chalaveka Adsyul svayoj galoynaj zadachaj Sakrat lichyc abudzhenne i padtrymku pamknennyay da spascizhennya praydy Na getym i trymaecca maeytyka Sakrata yak majsterstva vyzvalennya myslennya z zarodkavaga stanu Kab adshukac sapraydnae dabro patrabuecca ynutranae peraytvarenne chalavechaj dushy Nyavedanne yakoe pryvodzic da drennaga ychynku ne z yaylyaecca ab ektyynym nyavedannem yakoe mozhna peraadolec praz bolshae farmalnae vedanne abo dadatkovuyu infarmavanasc Sutnasc takoga nyavedannya lyazhyc glybej i pachynaecca yano z unutranaj nyazdolnasci chalaveka adroznivac dabro i zlo Paznanne sapraydnaga dabra z yaylyaecca maralnym aktam kab dasyagnuc takoga paznannya neabhodna vykazac peynae zhadanne Adzinym prydatnym sposabam yon lichyy abudzhenne i razviccyo glybokaga pachuccya praydy Pra geta kazha i slavutae vysloye Sakrata Spaznaj syabe sam Geta aznachae vyyavic u sabe najbolsh glybokiya karani razumennya praydy a razam z tym vyznachyc slabyya i zagannyya baki y svayoj glybinnaj asnove Spaznac samoga syabe geta vyznachyc svayo nyavedanne svae tendencyi da stvarennya ilyuzornyh uyaylennyay svayu shilnasc da samapadmanu Sakrat prapanue ne prosta zazirnuc u lyusterka refleksii ale dzejnichac Nyagledzyachy na aprychonasc Sakrata shmat rysay zvyazvayuc yago z dasakratykami Geta napryklad pryncyp toesnasci vyadomy y Parmenida Ale gavorka y Sakrata ne idze pra samatoesnasc ab ekta albo pra toesnasc lagichna zvyazanaj razmovy Sakrat prapanue samaadpavednasc dumki Ci zgodny ty z samim saboj Na dumku Sakrata absalyutnaj praydy yakaya b isnavala i zahoyvala svayo znachenne asobna ad tago hto yae myslic ne isnue Yago palitychnyya poglyady zasnavany na perakananni shto dzyarzhavaj pavinny kiravac lepshyya mudryya i spravyadlivyya gramadzyane Sakrat byy upeyneny shto yon karysny dlya gramadstva i dzyarzhava pavinna byla b uznagarodzic yago Ale znahodzyachysya y turme Sakrat admoviysya ad dapamogi hoc i lichyy vyneseny yamu prysud nespravyadlivym Svayu admovu ad ucyokay tlumachyy tym shto yago asudzili y adpavednasci z isnymi y dzyarzhave zakonami Isnavanne zh dzyarzhavy polisa magchymae tolki na asnove getyh zakonay Menavita dzyakuyuchy im yon sam staysya tym kim yon yosc cyaper Svaim isnavannem yon abavyazany polisu i yagonym zakonam Zrabiyshysya ycekachom yon zdradziy by ysyamu tamu chamu sam vuchyy A tamu yon vyrashae zastacca y turme i padparadkavacca prysudu Z getaj nagody yon skazay zakon yosc moj backa i maya maci Platon apavyadae pra aposhnyuyu sustrechu Sakrata sa svaimi vuchnyami Padchas getaj sustrechy Sakrat vykazay cely sherag dokazay nesmyarotnasci dushy Ale nivodnaga z ih ne hapae kab zasvedchyc yae neymiruchy haraktar kali za taki byassprechny dokaz ne lichyc samu smerc Sakrata Gety dokaz byy pryvedzeny paslya ysih inshyh i staysya aposhnim u zhycci Sakrata Aposhnimi slovami Sakrata byli My pavinny ahvyaravac peynya Eskulapu Eskulap u Starazhytnaj Grecyi byy bogam medycyny Z getyh sloy mozhna zrabic vysnovu shto Sakrat lichyy smerc zbavennem SpadchynaSakrat i malady Ksenafont detal freski Rafaelya Afinskaya shkola u Vatykane Sakrat ne stvaryy celasnaj filasofskaj sistemy ale yago uplyy na susvetnuyu filasofiyu i duhoynuyu kulturu velmi znachny Zhyccyovy shlyah Sakrata yago asnoynyya idei zafiksavany y pracah starazhytnagrechaskih filosafay Platona Ksenafonta Dyyagena Laerckaga i insh Sherag kirunkay u starazhytnagrechaskaj filasofii gruntavalisya na vuchenni Sakrata Vuchni Sakrata zasnavali asobnyya shkoly da yakih nalezhac platonayskaya Akademiya Platon i insh kiniki Antysfen Dyyagen Sinopski i insh kirenskaya shkola Arystyp Feodar i insh megarskaya shkola Eyklid i insh elida eratryjskaya shkola Menedem i insh ZnoskiDeutsche Nationalbibliothek Record 118615270 Agulny narmatyyny kantrol 2012 2016 Praverana 9 krasavika 2014 lt a href https wikidata org wiki Track Q27302 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q36578 gt lt a gt http www rubicon hu magyar oldalak kr e 399 februar 15 szokratesz kiissza a meregpoharat Czech National Authority Database Praverana 8 lyutaga 2024 lt a href https wikidata org wiki Track Q13550863 gt lt a gt Istituto dell Enciclopedia Italiana Enciclopedia on line lt a href https wikidata org wiki Track Q65921422 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q3803714 gt lt a gt LitaraturaAdula T I Sakrat Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 14 Rele Slayavina Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2002 T 14 512 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0238 5 t 14 Ersh Zh Filasofskae zadumenne Gistoryya zahodnyae filasofii Per z fr Mn Belaruski fond Sorasa 1996 SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Sakrat Encyklapedychny artykul na Slounik org