Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Сабор Святога Пятра (італ.: Basilica di San Pietro; Базіліка Святога Пятра) — каталіцкі сабор, які з'яўляецца самай буйной пабудовай Ватыкана і да апошняга часу лічыўся самай вялікай хрысціянскай царквой у свеце. Агульная вышыня сабора складае 136 м. Ніжні ўзровень — Ватыканскія гроты.
| Каталіцкі сабор | |
| Сабор Святога Пятра | |
|---|---|
| Basilica di San Pietro | |
 Від на сабор Святога Пятра | |
| 41°54′07″ пн. ш. 12°27′11″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |  Ватыкан |
| Месцазнаходжанне | плошча Святога Пятра, Ватыкан |
| Канфесія | Каталіцызм |
| Епархія | Рымская дыяцэзія[d] |
| Тып будынка | Кафедральны сабор |
| Архітэктурны стыль | рэнесансная архітэктура і архітэктура барока[d] |
| Архітэктар | Мікеланджэла Буанароці, Джуліяна да Сангала, Даната Брамантэ, Рафаэль Санці, Фра Джавані Джаконда[d], Антоніа да Сангала Малодшы, Бальдасарэ Перуцы, Бернарда Раселіна[d], Джакама Дэла Порта, Джакама да Віньёла, Pirro Ligorio[d], Карла Мадэрна і Джавані Ларэнца Берніні |
| Заснавальнік | Юлій II |
| Дата заснавання | 18 красавіка 1506 |
| Вышыня | 136,6 м |
| Матэрыял | цэмент і мармур |
| Сайт | vatican.va/various/basil… |
 | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя
Калісьці на тым месцы, дзе цяпер стаіць сабор св. Пятра, размяшчаліся сады цырка Нерона (ад яго застаўся абеліск з Геліопаля, які да гэтага дня стаіць на плошчы Св. Пятра). была пабудавана ў 326 годзе, у праўленне першага хрысціянскага імператара Канстанціна. Алтар сабора быў размешчаны над магілай, якая з другога стагоддзя лічылася пахаваннем св. Пятра, які прыняў у 66 годзе мучаніцкую смерць у цырку Нерона. У другім саборы ў 800 годзе Папа Леў III каранаваў Карла імператарам Захаду.
У XV стагоддзі базіліка, якая існавала ўжо адзінаццаць стагоддзяў, пагражала абрынуцца, і пры Мікалаі V яе пачалі пашыраць і перабудоўваць. Кардынальна вырашыў гэтае пытанне Юлій II, Папа Рымскі, які загадаў пабудаваць на месцы старажытнай базілікі вялізны новы сабор, які павінен быў засланіць як язычніцкія храмы, так і існаваўшыя хрысціянскія цэрквы, спрыяючы тым самым ўмацаванню папскай дзяржавы і распаўсюджванню ўплыву каталіцызму.
Амаль усе вялікія архітэктары Італіі па чарзе ўдзельнічалі ў праектаванні і будаўніцтве сабора св. Пятра. У 1506 годзе быў зацверджаны праект архітэктара Даната Брамантэ, у адпаведнасці з якім пачалі ўзводзіць цэнтрычнае збудаванне ў форме грэчаскага крыжа (з роўнымі бакамі). Пасля смерці Брамантэ будаўніцтва ўзначаліў Рафаэль Санці, які вярнуўся да традыцыйнай формы лацінскага крыжа (з падоўжанай чацвёртым бокам), затым Бальдасарэ Перуцы, які спыніўся на цэнтрычным збудаванні, і Антоніа да Сангала, які выбраў базілікальную форму.
Нарэшце, у 1546 г. кіраўніцтва работамі было даручана Мікеланджэла Буанароці. Ён вярнуўся да ідэі центральнакупальнага збудавання, але яго праект прадугледжваў стварэнне многакалоннага ўваходнага порціка з усходняга боку (у самых старажытных базыліках Рыма, як і ў антычных храмах, уваход знаходзіўся з усходняга, а не з заходняга боку). Усе апорныя канструкцыі Мікеланджэла зрабіў больш масіўнымі і вылучыў галоўную прастору. Ён узвёў барабан цэнтральнага купала, але сам купал дабудоўваў ужо пасля яго смерці (1564 г.) Джакама дэла Порта, які надаў яму больш выцягнутыя абрысы. З чатырох малых купалаў, прадугледжаных праектам Мікеланджэла, архітэктар Віньёла ўзвёў толькі два. У найбольшай ступені архітэктурныя формы іменна ў тым выглядзе, як яны былі задуманы Мікеланджэла, захаваліся з алтарнага, заходняга боку.
Але на гэтым гісторыя не закончылася. У пачатку XVII ст. па ўказанні Паўла V архітэктар Карла Мадэрна падоўжыў усходнюю галіну крыжа — прыбудаваў да цэнтрычнага будынка трохнефную базілікальную частку, вярнуўшыся такім чынам да формы лацінскага крыжа, і пабудаваў фасад. У выніку купал аказаўся закрыты фасадам, страціў сваё дамінуючае значэнне і ўспрымаецца толькі здалёк, з віа дэла Канчыліяцыёнэ.
Патрабавалася плошча, якая змяшчала б вялікую колькасць вернікаў, якія сцякаліся да сабора, каб атрымаць папскае блаславенне або прыняць удзел у рэлігійных святах. Гэтую задачу выканаў Джавані Ларэнца Берніні, які стварыў ў 1656—1667 гг. плошчу перад саборам — адзін з самых выдатных твораў сусветнай горадабудаўнічай практыкі.
Фасад
Вышыня фасада, пабудаванага архітэктарам Мадэрна, 45 м, шырыня — 115 м Атык фасада ўвенчваюць велічэзныя, вышынёй 5,65 м, статуі Хрыста, Іаана Хрысціцеля і адзінаццаці апосталаў (акрамя апостала Пятра). З порціка пяць парталаў вядуць у сабор. Створкі дзвярэй цэнтральнага партала выкананы ў сярэдзіне XV ст. і паходзяць са старой базілікі. Насупраць гэтага партала, над уваходам у порцік, знаходзіцца праслаўленая мазаіка Джота канца XIII ст. «Навічэла». Рэльефы крайняга левага партала — «Брамы смерці» — створаны ў 1949—1964 гг. вялікім скульптарам Джакома Манцу. Вельмі выразна выява Папы Яна XXIII.
Інтэр'ер
Усярэдзіне сабор паражае і гармоніяй прапорцый, і сваімі велізарнымі памерамі, і багаццем афармлення — тут маса статуй, алтароў, надмагілляў, мноства выдатных твораў мастацтва.
Галерэя
-
![image]()
Св.Лангін -
![image]()
Св.Алена -
![image]()
Роспіс купала -
![image]()
Шаты над папскім алтаром і магілай Св.Пятра -
![image]()
Св.Вероніка -
![image]()
Св.Андрэй
Гл. таксама
- Грабніца Святога Пятра
Літаратура
- Baedecker. Rom. Verlag Karl Baedeker.12. Auflage 2002. ISBN 3-87504-125-9
- Dorling Kindersley.Rom.Dorling Verlag GmbH. München. 2008/09 ISBN 978-3-928044-41-7
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сабор Святога Пятра- Чарцяжы сабора Св. Пятра, праект Мікеланджэла Буанароці Архівавана 22 снежня 2012.
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Sabor Svyatoga Pyatra znachenni Sabor Svyatoga Pyatra ital Basilica di San Pietro Bazilika Svyatoga Pyatra katalicki sabor yaki z yaylyaecca samaj bujnoj pabudovaj Vatykana i da aposhnyaga chasu lichyysya samaj vyalikaj hrysciyanskaj carkvoj u svece Agulnaya vyshynya sabora skladae 136 m Nizhni yzroven Vatykanskiya groty Katalicki saborSabor Svyatoga PyatraBasilica di San PietroVid na sabor Svyatoga Pyatra41 54 07 pn sh 12 27 11 u d H G Ya OKraina VatykanMescaznahodzhanne ploshcha Svyatoga Pyatra VatykanKanfesiya KatalicyzmEparhiya Rymskaya dyyaceziya d Typ budynka Kafedralny saborArhitekturny styl renesansnaya arhitektura i arhitektura baroka d Arhitektar Mikelandzhela Buanaroci Dzhuliyana da Sangala Danata Bramante Rafael Sanci Fra Dzhavani Dzhakonda d Antonia da Sangala Malodshy Baldasare Perucy Bernarda Raselina d Dzhakama Dela Porta Dzhakama da Vinyola Pirro Ligorio d Karla Maderna i Dzhavani Larenca BerniniZasnavalnik Yulij IIData zasnavannya 18 krasavika 1506Vyshynya 136 6 mMateryyal cement i marmurSajt vatican va various basil Medyyafajly na VikishovishchyGistoryyaPlan cyrka Nerona i bazyliki Svyatoga Pyatra pabudavanaj pry Kanstancine I Vyalikim Kalisci na tym mescy dze cyaper staic sabor sv Pyatra razmyashchalisya sady cyrka Nerona ad yago zastaysya abelisk z Geliopalya yaki da getaga dnya staic na ploshchy Sv Pyatra byla pabudavana y 326 godze u praylenne pershaga hrysciyanskaga imperatara Kanstancina Altar sabora byy razmeshchany nad magilaj yakaya z drugoga stagoddzya lichylasya pahavannem sv Pyatra yaki prynyay u 66 godze muchanickuyu smerc u cyrku Nerona U drugim sabory y 800 godze Papa Ley III karanavay Karla imperataram Zahadu U XV stagoddzi bazilika yakaya isnavala yzho adzinaccac stagoddzyay pagrazhala abrynucca i pry Mikalai V yae pachali pashyrac i perabudoyvac Kardynalna vyrashyy getae pytanne Yulij II Papa Rymski yaki zagaday pabudavac na mescy starazhytnaj baziliki vyalizny novy sabor yaki pavinen byy zaslanic yak yazychnickiya hramy tak i isnavayshyya hrysciyanskiya cerkvy spryyayuchy tym samym ymacavannyu papskaj dzyarzhavy i raspaysyudzhvannyu yplyvu katalicyzmu Plan sabora Svyatoga Pyatra Amal use vyalikiya arhitektary Italii pa charze ydzelnichali y praektavanni i budaynictve sabora sv Pyatra U 1506 godze byy zacverdzhany praekt arhitektara Danata Bramante u adpavednasci z yakim pachali yzvodzic centrychnae zbudavanne y forme grechaskaga kryzha z roynymi bakami Paslya smerci Bramante budaynictva yznachaliy Rafael Sanci yaki vyarnuysya da tradycyjnaj formy lacinskaga kryzha z padoyzhanaj chacvyortym bokam zatym Baldasare Perucy yaki spyniysya na centrychnym zbudavanni i Antonia da Sangala yaki vybray bazilikalnuyu formu Nareshce u 1546 g kiraynictva rabotami bylo daruchana Mikelandzhela Buanaroci Yon vyarnuysya da idei centralnakupalnaga zbudavannya ale yago praekt pradugledzhvay stvarenne mnogakalonnaga yvahodnaga porcika z ushodnyaga boku u samyh starazhytnyh bazylikah Ryma yak i y antychnyh hramah uvahod znahodziysya z ushodnyaga a ne z zahodnyaga boku Use apornyya kanstrukcyi Mikelandzhela zrabiy bolsh masiynymi i vyluchyy galoynuyu prastoru Yon uzvyoy baraban centralnaga kupala ale sam kupal dabudoyvay uzho paslya yago smerci 1564 g Dzhakama dela Porta yaki naday yamu bolsh vycyagnutyya abrysy Z chatyroh malyh kupalay pradugledzhanyh praektam Mikelandzhela arhitektar Vinyola yzvyoy tolki dva U najbolshaj stupeni arhitekturnyya formy imenna y tym vyglyadze yak yany byli zadumany Mikelandzhela zahavalisya z altarnaga zahodnyaga boku Vid na ploshchu sv Pyatra z kupala sabora Ale na getym gistoryya ne zakonchylasya U pachatku XVII st pa ykazanni Payla V arhitektar Karla Maderna padoyzhyy ushodnyuyu galinu kryzha prybudavay da centrychnaga budynka trohnefnuyu bazilikalnuyu chastku vyarnuyshysya takim chynam da formy lacinskaga kryzha i pabudavay fasad U vyniku kupal akazaysya zakryty fasadam straciy svayo daminuyuchae znachenne i ysprymaecca tolki zdalyok z via dela Kanchyliyacyyone Patrabavalasya ploshcha yakaya zmyashchala b vyalikuyu kolkasc vernikay yakiya scyakalisya da sabora kab atrymac papskae blaslavenne abo prynyac udzel u religijnyh svyatah Getuyu zadachu vykanay Dzhavani Larenca Bernini yaki stvaryy y 1656 1667 gg ploshchu perad saboram adzin z samyh vydatnyh tvoray susvetnaj goradabudaynichaj praktyki FasadFasad MadernaSvyataya brama Vyshynya fasada pabudavanaga arhitektaram Maderna 45 m shyrynya 115 m Atyk fasada yvenchvayuc velicheznyya vyshynyoj 5 65 m statui Hrysta Iaana Hryscicelya i adzinaccaci apostalay akramya apostala Pyatra Z porcika pyac partalay vyaduc u sabor Stvorki dzvyarej centralnaga partala vykanany y syaredzine XV st i pahodzyac sa staroj baziliki Nasuprac getaga partala nad uvahodam u porcik znahodzicca praslaylenaya mazaika Dzhota kanca XIII st Navichela Relefy krajnyaga levaga partala Bramy smerci stvorany y 1949 1964 gg vyalikim skulptaram Dzhakoma Mancu Velmi vyrazna vyyava Papy Yana XXIII Inter erUsyaredzine sabor parazhae i garmoniyaj praporcyj i svaimi velizarnymi pamerami i bagaccem afarmlennya tut masa statuj altaroy nadmagillyay mnostva vydatnyh tvoray mastactva GalereyaSv Langin Sv Alena Rospis kupala Shaty nad papskim altarom i magilaj Sv Pyatra Sv Veronika Sv AndrejGl taksamaGrabnica Svyatoga Pyatra enLitaraturaBaedecker Rom Verlag Karl Baedeker 12 Auflage 2002 ISBN 3 87504 125 9 Dorling Kindersley Rom Dorling Verlag GmbH Munchen 2008 09 ISBN 978 3 928044 41 7SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Sabor Svyatoga Pyatra Charcyazhy sabora Sv Pyatra praekt Mikelandzhela Buanaroci Arhivavana 22 snezhnya 2012