Палесці́нская аўтано́мія (ПА) — назва прынятая ў беларускай мове дзеля азначэння Палесцінскай нацыянальнай адміністрацыі (па-арабску: السلطة الوطنية الفلسطينية — Ас-Су́льта Аль-Ватані́я Аль-Філястыні́я, літаральны пераклад — Палесцінская нацыянальная ўлада). Была створаная ў 1994 годзе ў адпаведнасці з дамовамі ад 13 верасня 1993 года ў якасці часовай формы самакіравання арабскага народа Палесціны на частцы тэрыторыі Заходняга берагу ракі Іардан з цэнтрам у Іерыхоне. Тэрыторыя, кантралюемая ПА, за мінулы час пашырылася — на дадзены момант уключае вялікую частку Заходняга берагу ракі Іардан і Сектара Газа.
Органы ўлады
Органы ўлады ПА прадстаўляюць правы каля 3,7 млн жыхароў палесцінскіх тэрыторый, тады як агульны лік палесцінцаў, уключаючы ўцекачоў за мяжой, перавышае 9 млн. (ад іх імя выступае ). Выбары ў Палесцінскую заканадаўчую раду (ПЗР) 25 студзеня 2006 года праводзіліся таксама на тэрыторыі Усходняга Іерусаліма.
Афіцыйныя асобы ПА
Прэзідэнты
- Ясір Арафат: 5 ліпеня 1994 — 11 лістапада 2004
- в.а. : 11 лістапада 2004 — 15 студзеня 2005
- Махмуд Абас: 15 студзеня 2005 — па гэты час
Старшыні ПЗР
Старшыні
- Махмуд Абас: 19 сакавіка 2003 — 6 верасня 2003
- : 7 кастрычніка 2003 — 15 снежня 2005
- в.а. : 15 снежня 2005 — 24 снежня 2005
- Ісмаіл Ханія: 29 сакавіка 2006 — 17 чэрвеня 2007
- : 17 чэрвеня 2007 — 5 студзеня 2013
Другой па значнасці асобай ПА з’яўляецца старшыня парламента — ён выконвае абавязкі Прэзідэнта ў выпадку смерці або адстаўкі апошняга.
Першапачаткова органы ўлады аўтаноміі былі сфармаваныя кіраўніцтвам Арганізацыі вызвалення Палесціны (АВП): 20-я сесія Цэнтральнай рады Палесціны, якая праходзіла ў Тунісе 10 — 12 кастрычніка 1993 году, даручыла выканкаму АВП сфармаваць Раду ПА на пераходны перыяд і абрала Ясіра Арафата прэзідэнтам ПА
18 мая 1994 года ў сектар Газа прыбылі першыя падпадзяленні палесцінскай паліцыі. 1 ліпеня 1994 года Ясір Арафат прыбыў у Газу. 5 ліпеня кіраўнікі ПА прынеслі прысягу ў Іерыхоне.
Першыя прамыя выбары прэзідэнта ПА і ПЗР адбыліся 20 студзеня 1996 на тэрмін «пераходнага перыяду» (да планаванай у 2000 годзе незалежнасці). Другія прэзідэнцкія выбары — пасля смерці Ясіра Арафата, 9 студзеня 2005 года. Другія выбары ў ПЗР — 25 студзеня 2006 года. Тэрмін паўнамоцтваў органаў улады, абраных у 2005—2006 — 4 гады.
Заканадаўства і межы
У ПА дзейнічае Асноўны закон, прыняты ПЗР у кастрычніку 1997 году і падпісаны Ясірам Арафатам 29 мая 2002 года. Гэтым законам Іерусалім абвешчаны сталіцай Палесцінскай аўтаноміі. Папраўкамі, прынятымі 10 сакавіка 2003 года і падпісанымі 18 сакавіка 2003 года, у ПА ўведзены пост , адказнага перад парламентам.
Папраўкамі, прынятымі ПЗР 27 ліпеня 2005 года і падпісанымі прэзідэнтам Махмудам Абасам 13 жніўня 2005), усталяваныя: 4-гадовы тэрмін паўнамоцтваў прэзідэнта; забарона абірацца прэзідэнтам ПА больш за на 2 тэрміна запар; 4-гадовы тэрмін паўнамоцтваў ПЗР.
Палесціна на цяперашні час не мае рэальнага суверэнітэту. Дзяржаўныя структуры сфармаваныя толькі часткова (напрыклад, няма войска, хоць ёсць шматлікая паліцыя і пры гэтым актыўна дзейнічаюць разнастайныя напаўваенныя і фактычна тэрарыстычныя арганізацыі. Значная частка тэрыторыі Заходняга берагу ракі Іардан і Усходні Іерусалім кантралюецца ізраільскімі войскамі. Сектар Газа і Заходні бераг ракі Іардан уяўляюць сабою два анклаўу, падзеленыя тэрыторыяй Ізраіля.
Тэрыторыя Палесцінскай аўтаноміі афіцыйна падзеленая на 16 мухафаз — правінцый:
- 11 на Заходнім беразе ракі Іардан: Усходні Іерусалім, Джанін, Тулькарм, Тубас, Наблус, Калькілія, Салфіт, Рамала і Эль-Біра, Іерыхон, Віфлеем, Хеўрон (Эль-Халіль);
- 5 у Сектары Газа: Паўночная Газа, Газа, Дзір эль-Балях, Хан-Юніс, Рафах.
Гл. таксама
- Дзяржава Палесціна
Спіс гарадоў Палесцінскай аўтаноміі
Заходні бераг ракі Іардан
Спрэчныя тэрыторыі
- Усходні Іерусалім (Эль-Кудс, Йерушалаим)
Сектар Газа
- Газа (Аза)
- (Дэйр-эль-Балях, Дэйр-аль-Балях, Дыр-аль-Балях)
- Рафіах (Рафах)
- (Хан-Юніс)
Праект Канстытуцыі Дзяржавы Палесціна
Распрацаваны ў 2003 годзе Канстытуцыйнай камісіяй Набіля Шаата, абвяшчае непарушнасць меж Палесціны па стане на 4 чэрвеня 1967 года.
Спасылкі
Афіцыйныя сайты:
- Палесцінская нацыянальная адміністрацыя
- Урад Архівавана 4 ліпеня 2008.
- Парламент
Інфармацыйныя сайты радыкальнай апазіцыйнай кааліцыі:
- Палесцінскі інфармацыйны цэнтр (на рускай мове)
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Palesci nskaya aytano miya PA nazva prynyataya y belaruskaj move dzelya aznachennya Palescinskaj nacyyanalnaj administracyi pa arabsku السلطة الوطنية الفلسطينية As Su lta Al Vatani ya Al Filyastyni ya litaralny peraklad Palescinskaya nacyyanalnaya ylada Byla stvoranaya y 1994 godze y adpavednasci z damovami ad 13 verasnya 1993 goda y yakasci chasovaj formy samakiravannya arabskaga naroda Palesciny na chastcy terytoryi Zahodnyaga beragu raki Iardan z centram u Ieryhone Terytoryya kantralyuemaya PA za minuly chas pashyrylasya na dadzeny momant uklyuchae vyalikuyu chastku Zahodnyaga beragu raki Iardan i Sektara Gaza Zahodni berag i Sektar GazaOrgany yladyOrgany ylady PA pradstaylyayuc pravy kalya 3 7 mln zhyharoy palescinskih terytoryj tady yak agulny lik palescincay uklyuchayuchy ycekachoy za myazhoj peravyshae 9 mln ad ih imya vystupae Vybary y Palescinskuyu zakanadaychuyu radu PZR 25 studzenya 2006 goda pravodzilisya taksama na terytoryi Ushodnyaga Ierusalima Aficyjnyya asoby PAPrezidenty Yasir Arafat 5 lipenya 1994 11 listapada 2004 v a 11 listapada 2004 15 studzenya 2005 Mahmud Abas 15 studzenya 2005 pa gety chasStarshyni PZR studzen 1996 2003 10 sakavika 2004 18 lyutaga 2006 18 lyutaga 2006 pa gety chasStarshyni Mahmud Abas 19 sakavika 2003 6 verasnya 2003 7 kastrychnika 2003 15 snezhnya 2005 v a 15 snezhnya 2005 24 snezhnya 2005 Ismail Haniya 29 sakavika 2006 17 chervenya 2007 17 chervenya 2007 5 studzenya 2013 Drugoj pa znachnasci asobaj PA z yaylyaecca starshynya parlamenta yon vykonvae abavyazki Prezidenta y vypadku smerci abo adstayki aposhnyaga Pershapachatkova organy ylady aytanomii byli sfarmavanyya kiraynictvam Arganizacyi vyzvalennya Palesciny AVP 20 ya sesiya Centralnaj rady Palesciny yakaya prahodzila y Tunise 10 12 kastrychnika 1993 godu daruchyla vykankamu AVP sfarmavac Radu PA na perahodny peryyad i abrala Yasira Arafata prezidentam PA 18 maya 1994 goda y sektar Gaza prybyli pershyya padpadzyalenni palescinskaj palicyi 1 lipenya 1994 goda Yasir Arafat prybyy u Gazu 5 lipenya kirayniki PA prynesli prysyagu y Ieryhone Pershyya pramyya vybary prezidenta PA i PZR adbylisya 20 studzenya 1996 na termin perahodnaga peryyadu da planavanaj u 2000 godze nezalezhnasci Drugiya prezidenckiya vybary paslya smerci Yasira Arafata 9 studzenya 2005 goda Drugiya vybary y PZR 25 studzenya 2006 goda Termin paynamoctvay organay ulady abranyh u 2005 2006 4 gady Zakanadaystva i mezhyCyomna zyalyonym koleram paznachany terytoryi razmeshchanyya pad poynym ci chastkovym kantrolem Palescinskaj nacyyanalnaj administracyi zony A i B U PA dzejnichae Asnoyny zakon prynyaty PZR u kastrychniku 1997 godu i padpisany Yasiram Arafatam 29 maya 2002 goda Getym zakonam Ierusalim abveshchany stalicaj Palescinskaj aytanomii Papraykami prynyatymi 10 sakavika 2003 goda i padpisanymi 18 sakavika 2003 goda u PA yvedzeny post adkaznaga perad parlamentam Papraykami prynyatymi PZR 27 lipenya 2005 goda i padpisanymi prezidentam Mahmudam Abasam 13 zhniynya 2005 ustalyavanyya 4 gadovy termin paynamoctvay prezidenta zabarona abiracca prezidentam PA bolsh za na 2 termina zapar 4 gadovy termin paynamoctvay PZR Palescina na cyaperashni chas ne mae realnaga suverenitetu Dzyarzhaynyya struktury sfarmavanyya tolki chastkova napryklad nyama vojska hoc yosc shmatlikaya palicyya i pry getym aktyyna dzejnichayuc raznastajnyya napayvaennyya i faktychna terarystychnyya arganizacyi Znachnaya chastka terytoryi Zahodnyaga beragu raki Iardan i Ushodni Ierusalim kantralyuecca izrailskimi vojskami Sektar Gaza i Zahodni berag raki Iardan uyaylyayuc saboyu dva anklayu padzelenyya terytoryyaj Izrailya Terytoryya Palescinskaj aytanomii aficyjna padzelenaya na 16 muhafaz pravincyj 11 na Zahodnim beraze raki Iardan Ushodni Ierusalim Dzhanin Tulkarm Tubas Nablus Kalkiliya Salfit Ramala i El Bira Ieryhon Vifleem Heyron El Halil 5 u Sektary Gaza Paynochnaya Gaza Gaza Dzir el Balyah Han Yunis Rafah Gl taksamaDzyarzhava PalescinaSpis garadoy Palescinskaj aytanomii Zahodni berag raki Iardan Vifleem Ieryhon Aryha Ieryho Nablus Shhem Ramala Ramallah Heyron El Halil Hebron Sprechnyya terytoryi Ushodni Ierusalim El Kuds Jerushalaim Sektar Gaza Gaza Aza Dejr el Balyah Dejr al Balyah Dyr al Balyah Rafiah Rafah Han Yunis Praekt Kanstytucyi Dzyarzhavy PalescinaRaspracavany y 2003 godze Kanstytucyjnaj kamisiyaj Nabilya Shaata abvyashchae neparushnasc mezh Palesciny pa stane na 4 chervenya 1967 goda SpasylkiAficyjnyya sajty Palescinskaya nacyyanalnaya administracyya Urad Arhivavana 4 lipenya 2008 Parlament Infarmacyjnyya sajty radykalnaj apazicyjnaj kaalicyi Palescinski infarmacyjny centr na ruskaj move