Падзе́лы Рэ́чы Паспалі́тай — шэраг геапалітычных падзей канца ХVIII стагоддзя, у выніку якіх Рэч Паспалітая Абодвух Народаў знікла з карты Еўропы як дзяржаўнае ўтварэнне.
Першы падзел
Першы падзел Рэчы Паспалітай адбыўся ў 1772 годзе. Перад ім Расія развязала пытанне аб дысідэнтах, але Сойм адхіліў яе прапановы. Тады Расія і Прусія пайшлі на стварэнне канфедэрацый у Слуцку і , якія дабіліся прыняцця закону аб раўнапраўі, а таксама пацвердзілі шляхецкія правы. Тады ўжо паўстала каталіцкая шляхта (гл. Барская канфедэрацыя). Але канфедэраты прайгралі вайну з Расіяй, і Аўстрыя, Прусія і Расія падзялілі Рэч Паспалітую. Аўстрыя і Прусія анексавалі частку земляў Польшчы, Расія — Усходнюю Беларусь і Інфлянты. Перадумовамі падзелу былі поўная палітычная анархія ў Рэчы Паспалітай і няздольнасць магнатаў пераадолець рознагалоссі.
Другі падзел
Пасля Першага падзелу Станіслаў Аўгуст Панятоўскі, кароль Рэчы Паспалітай, стаў на чале памяркоўных рэфарматараў. Была створана Адукацыйная камісія, абмежаванае права liberum veto. Вяршыняй рэформ стаў Вялікі Сойм 1788—1792 гг. Сойм павялічыў войска да ста тысяч, забараніў усялякія канфедэрацыі. 3 мая 1791 года Сойм зацвердзіў Канстытуцыю. Але Расія адразу зрэагавала: была створана Таргавіцкая канфедэрацыя ворагаў рэформ, і тыя папрасілі Расію пра падтрымку. Вайна 1792 скончылася поўнай паражэннем Рэчы Паспалітай і новым падзелам, які замацаваў гарадзенскі сойм 1793 годзе.
Трэці падзел
Пасля гэтых падзей патрыятычныя колы грамадства пачалі рыхтавацца да паўстання, якое пачалося 24 сакавіка 1794 года. Але паўстанцы былі разбіты ў тым жа годзе, а ў пачатку 1795 Рэч Паспалітая знікла з карты Еўропы.
Для паляпшэння артыкула пажадана |
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
U getaj staronki nyama praveranyh versij hutchej za ysyo yae yakasc ne acenvalasya na adpavednasc standartam Padze ly Re chy Paspali taj sherag geapalitychnyh padzej kanca HVIII stagoddzya u vyniku yakih Rech Paspalitaya Abodvuh Naroday znikla z karty Eyropy yak dzyarzhaynae ytvarenne Pershy padzelPershy padzel Rechy Paspalitaj Asnoyny artykul Pershy padzel Rechy Paspalitaj Pershy padzel Rechy Paspalitaj adbyysya y 1772 godze Perad im Rasiya razvyazala pytanne ab dysidentah ale Sojm adhiliy yae prapanovy Tady Rasiya i Prusiya pajshli na stvarenne kanfederacyj u Slucku i yakiya dabilisya prynyaccya zakonu ab raynaprayi a taksama pacverdzili shlyaheckiya pravy Tady yzho paystala katalickaya shlyahta gl Barskaya kanfederacyya Ale kanfederaty prajgrali vajnu z Rasiyaj i Aystryya Prusiya i Rasiya padzyalili Rech Paspalituyu Aystryya i Prusiya aneksavali chastku zemlyay Polshchy Rasiya Ushodnyuyu Belarus i Inflyanty Peradumovami padzelu byli poynaya palitychnaya anarhiya y Rechy Paspalitaj i nyazdolnasc magnatay peraadolec roznagalossi Drugi padzelDrugi padzel Rechy Paspalitaj Asnoyny artykul Drugi padzel Rechy Paspalitaj Paslya Pershaga padzelu Stanislay Aygust Panyatoyski karol Rechy Paspalitaj stay na chale pamyarkoynyh refarmataray Byla stvorana Adukacyjnaya kamisiya abmezhavanae prava liberum veto Vyarshynyaj reform stay Vyaliki Sojm 1788 1792 gg Sojm pavyalichyy vojska da sta tysyach zabaraniy usyalyakiya kanfederacyi 3 maya 1791 goda Sojm zacverdziy Kanstytucyyu Ale Rasiya adrazu zreagavala byla stvorana Targavickaya kanfederacyya voragay reform i tyya paprasili Rasiyu pra padtrymku Vajna 1792 skonchylasya poynaj parazhennem Rechy Paspalitaj i novym padzelam yaki zamacavay garadzenski sojm 1793 godze Treci padzelTreci padzel Rechy Paspalitaj Asnoyny artykul Treci padzel Rechy Paspalitaj Paslya getyh padzej patryyatychnyya koly gramadstva pachali ryhtavacca da paystannya yakoe pachalosya 24 sakavika 1794 goda Ale paystancy byli razbity y tym zha godze a y pachatku 1795 Rech Paspalitaya znikla z karty Eyropy Dlya palyapshennya artykula pazhadanaZnajsci i dadac spasylki na aytarytetnyya krynicy yakiya pacvyardzhayuc napisanaePeraklasci tekst z inshaj movy na belaruskuyu section