Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
О́рдэн Дру́жбы наро́даў — адна з дзяржаўных узнагарод СССР. Заснаваны 17 снежня 1972 года указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР у азнаменаванне 50-годдзя ўтварэння СССР. Статут ордэна быў часткова зменены указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 18 ліпеня 1980 года. Аўтар эскіза ордэна — мастак Аляксандр Барысавіч Жук. Спыніў сваё існаванне ў 1991 годзе.
| Ордэн Дружбы народаў | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Краіна |  СССР | ||
| Тып | |||
| Дата заснавання | 17 снежня 1972 | ||
| Статус | не ўручаецца | ||
| Статыстыка ўзнагароджанняў | |||
| Першае | 29 снежня 1972 | ||
| Апошняе | 21 снежня 1991 | ||
| Колькасць | 72 761 | ||
| Чарговасць узнагарод | |||
| Старэйшая | Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга | ||
| Малодшая | Ордэн Чырвонай Зоркі | ||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||
Статут ордэна
Статут ордэна Дружбы народаў, у адпаведнасці з указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 17 снежня 1972 года, выглядаў наступным чынам:
1. У азнаменаванне 50-годдзя ўтварэння Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік заснаваны ордэн Дружбы народаў для ўзнагароджання за вялікія заслугі ва ўмацаванні дружбы і братэрскага супрацоўніцтва сацыялістычных нацый і народнасцяў, за значны ўклад у эканамічнае, сацыяльна-палітычнае і культурнае развіццё Саюза ССР і саюзных рэспублік.
2. Ордэнам Дружбы народаў узнагароджваюцца: — грамадзяне СССР; — прадпрыемствы, установы, арганізацыі, вайсковыя часці і злучэнні, саюзныя і аўтаномныя рэспублікі, краі, вобласці, аўтаномныя вобласці, аўтаномныя акругі, горада. Ордэнам Дружбы народаў могуць быць узнагароджаны і асобы, якія не з'яўляюцца грамадзянамі СССР.
3. Узнагароджанне ордэнам Дружбы народаў вырабляецца: — за вялікі ўклад ва ўмацаванне дружбы і братэрскага супрацоўніцтва сацыялістычных нацый і народнасцей; — за вялікія працоўныя дасягненні ў галіне развіцця народнай гаспадаркі Саюза ССР і саюзных рэспублік; — за заслугі ў нацыянальна-дзяржаўным будаўніцтве СССР; — за асабліва плённую дзейнасць у развіцці навукі, збліжэнні і ўзаемаўзбагачэнні культур сацыялістычных нацый і народнасцяў, актыўны ўдзел у выхаванні савецкіх людзей у духу пралетарскага інтэрнацыяналізму, адданасці і вернасці Савецкай Радзіме; — за адмысловыя заслугі ва ўмацаванні абароннай моцы СССР; — за вялікія заслугі ў развіцці брацкай дружбы і супрацоўніцтва паміж народамі сацыялістычных краін, умацаванні міру, дружалюбных адносін паміж народамі.
4. Ордэн Дружбы народаў носіцца на левым баку грудзей і размяшчаецца пасля ордэна Працоўнага Чырвонага Сцяга.
Апісанне ордэна
Ніжэй прыведзена апісанне ордэна ў адпаведнасці з указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 17 снежня 1972 года.
Ордэн Дружбы народаў вырабляецца з срэбра і ўяўляе сабой злёгку выпуклую пазалочаную, пакрытую цёмна-чырвонай эмаллю пяціканцовую зорку, апраўленай серабрыстымі пірамідальнымі гранямі i пяццю пучкамі разбежных залацістых прамянёў.
У цэнтры зоркі змешчаны накладны пазалочаны Дзяржаўны герб СССР, асобныя дэталі якога пакрытыя каляровай эмаллю. Герб абрамлены накладным абадком з выявай поціскаў рукі, у ніжняй частцы абадка знаходзіцца пазалочаная накладная, пакрытая цёмна-чырвонай эмаллю стужка з надпісам «СССР».
Паміж Дзяржаўным гербам СССР і абадком на фоне белай эмалі ў верхняй частцы размешчана надпіс «Дружба народов», у ніжняй і сярэдняй — лаўровыя галіны, пакрытыя зялёнай эмаллю.
Памер ордэна паміж супрацьлеглымі канцамі серабрыстага пірамідальнага апраўлення і пучка залацістых прамянёў — 47 мм. Ордэн пры дапамозе вушка і кальца злучаецца з пяцікутнай калодачкай, абцягнутай шаўковай муаравай стужкай шырынёй 24 мм. Пасярэдзіне стужкі падоўжная чырвоная паласа шырынёй 13 мм, з двума вузкімі падоўжнымі жоўтымі палоскамі. Злева ад чырвонай паласы знаходзіцца сіняя, а справа — зялёная палоскі шырынёй па 4 мм кожная. Краі стужкі акантаваны белымі палоскамі шырынёй 1,5 мм.
Нумарацыя ордэнаў ажыццяўлялася нанясеннем парадкавага нумара. Нумар наносіўся на рэверсе ордэна, пад надпісам «Манетны двор».
Статыстыка узнагароджанняў
Першыя ўзнагароджанні ордэнам былі ажыццяўлены 29 снежня 1972 года. У гэты дзень указамі Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ордэнам Дружбы народаў узнагароджаны пятнаццаць саюзных рэспублік СССР, усе аўтаномныя рэспублікі СССР, усе аўтаномныя вобласці і нацыянальныя акругі (усяго 53 ўзнагароджання). Ордэнам Дружбы народаў № 1 была ўзнагароджанаРасійская Савецкая Федэратыўная Сацыялістычная Рэспубліка (РСФСР), а ордэн № 2 была ўзнагароджана Украінская ССР.
Першымі грамадзянамі, ўзнагароджанымі ордэнам Дружбы народаў, сталі работнікі грамадзянскай авіяцыі. Вялікая група іх (усяго 199 чалавек) была ўзнагароджана указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 9 лютага 1973 года.
Грамадскія арганізацыі, узнагароджаныя ордэнам Дружбы народаў:
- Камітэт савецкіх жанчын (6 сакавіка 1973 года за № 54)
- Савецкі камітэт абароны міру (1974 год) і інш.
Прадпрыемствы і арганізацыі, узнагароджаныя ордэнам Дружбы народаў:
- Ленінградскае вытворчае аб'яднанне «Кіраўскі завод» (30 красавіка 1976 года)
- Ленінградскі цырк (1978)
- «Літаратурная газета» (1979)
- газета «Маскоўскія Навіны» (1980)
- Маскоўскі цыганскі тэатр «Ромэн» (1981)
- Ансамбль народнага танца СССР (1981)
- часопіс «Вакол святла» (1982)
- газета «Піянерская праўда» (1985)
- Расійскі універсітэт дружбы народаў
- Дзяржаўны інстытут тэатральнага мастацтва
Гарады, удастоеныя гэтай узнагароды:
- Плевен (1977)
- Пераяслаў-Хмяльніцкі (1979)
- Тарту (1980)
- Дзімітраўград, Кіеў, Паўднёва-Сахалінск (1982)
- Георгіеўск, Гюмры (1984)
- Кагул, Худжанд, Рыдэр (1986)
- Балхаш (1987)
- Ялта (1988)
Музеі — кавалеры ордэна Дружбы народаў:
- Музей Маладой гвардыі ў г. .
Першай з замежных грамадзян ордэна ўдастоілася міністр замежных спраў Часовага рэвалюцыйнага ўрада Рэспублікі Паўднёвы В'етнам Нгуен Тхі Дзінь (7 сакавіка 1973 года).
Апошнім узнагароджаным ордэнам Дружбы народаў у гісторыі СССР быў начальнік горна-геалагічнай партыі Казахскай горна-геалагічнай экспедыцыі Дзяржаўнага акцыянернага прамысловага канцэрна «Будаўнічыя матэрыялы» Казахстана Каміль Закіравіч Валіеў. Ён быў удастоены гэтай узнагароды Указам Прэзідэнта СССР ад 21 снежня 1991 года.
Усяго за перыяд з 17 снежня 1972 года па 21 снежня 1991 года было выраблена 72 761 узнагароджанне ордэнам Дружбы народаў СССР. Яшчэ 1 212 узнагароджанняў было выраблена ордэнам Дружбы народаў РФ у перыяд з 2 сакавіка 1992 года па 28 кастрычніка 1994 года.
Як правіла, узнагароджанне насіла адзінкавы характар, хоць шэраг ардэнаносцаў пасля былі прадстаўлены да ўзнагароджання ордэнам Дружбы народаў паўторна.
Узнагароджаныя двума ордэнамі Дружбы народаў
- Спартак Іванавіч Беглаў (1924—2006), журналіст-міжнароднік (6 верасня 1974; 14 лістапада 1980)
- Георгій Пятровіч Берднікаў (1915—1996), літаратуразнаўца (13 траўня 1981; 16 лістапада 1984).
![image]()
Віктар Кузьміч Бойчанка (1925—2012), намеснік старшыні Дзяржкамітэта СССР па замежнаму турызму, Герой Савецкага Саюза (28 мая 1976; 21 лютага 1986).- Віталь Мікіціч Ігнаценка (нар. 1941), празаік, палітык.
- Сяргей Аляксеевіч Капусцін (1953—1995), хакеіст, алімпійскі чэмпіён 1976 года.
- Сяргей Андрэевіч Лосеў (1927—1988), генеральны дырэктар ТАСС (11 ліпеня 1975; 14 лістапада 1980).
- Уладзімір Ільіч Сцяпанаў (1912—1987), надзвычайны і паўнамоцны пасол СССР.
Зноскі
- Орден Дружбы народов
Літаратура
- Колесников Г. А., Рожков А. М. Ордена и медали СССР. М., ВИ, 1983
- Гребенникова Г. И., Каткова Р. С. Ордена и медали СССР. М., 1982.
- Сборник законодательных актов о государственных наградах СССР. М., 1984
- Шишков С. С., Музалевский М. В. Ордена и медали СССР. Владивосток, 1996
- Дуров В. А. Отечественные награды. 1918—1991. М., 2005
- Горбачёв А. Н. Многократные кавалеры орденов СССР. М., 2006
Гл. таксама
- Катэгорыя:Кавалеры ордэна Дружбы народаў
Спасылкі
- Інфармацыя аб ордэне
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
O rden Dru zhby naro day adna z dzyarzhaynyh uznagarod SSSR Zasnavany 17 snezhnya 1972 goda ukazam Prezidyuma Vyarhoynaga Saveta SSSR u aznamenavanne 50 goddzya ytvarennya SSSR Statut ordena byy chastkova zmeneny ukazam Prezidyuma Vyarhoynaga Saveta SSSR ad 18 lipenya 1980 goda Aytar eskiza ordena mastak Alyaksandr Barysavich Zhuk Spyniy svayo isnavanne y 1991 godze Orden Druzhby narodayKraina SSSRTypData zasnavannya 17 snezhnya 1972Status ne yruchaeccaStatystyka yznagarodzhannyayPershae 29 snezhnya 1972Aposhnyae 21 snezhnya 1991Kolkasc 72 761Chargovasc uznagarodStarejshaya Orden Pracoynaga Chyrvonaga ScyagaMalodshaya Orden Chyrvonaj Zorki Medyyafajly na VikishovishchyU panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Orden Druzhby naroday Orden Druzhby NarodayStatut ordenaStatut ordena Druzhby naroday u adpavednasci z ukazam Prezidyuma Vyarhoynaga Saveta SSSR ad 17 snezhnya 1972 goda vyglyaday nastupnym chynam 1 U aznamenavanne 50 goddzya ytvarennya Sayuza Saveckih Sacyyalistychnyh Respublik zasnavany orden Druzhby naroday dlya yznagarodzhannya za vyalikiya zaslugi va ymacavanni druzhby i braterskaga supracoynictva sacyyalistychnyh nacyj i narodnascyay za znachny yklad u ekanamichnae sacyyalna palitychnae i kulturnae razviccyo Sayuza SSR i sayuznyh respublik 2 Ordenam Druzhby naroday uznagarodzhvayucca gramadzyane SSSR pradpryemstvy ustanovy arganizacyi vajskovyya chasci i zluchenni sayuznyya i aytanomnyya respubliki krai voblasci aytanomnyya voblasci aytanomnyya akrugi gorada Ordenam Druzhby naroday moguc byc uznagarodzhany i asoby yakiya ne z yaylyayucca gramadzyanami SSSR 3 Uznagarodzhanne ordenam Druzhby naroday vyrablyaecca za vyaliki yklad va ymacavanne druzhby i braterskaga supracoynictva sacyyalistychnyh nacyj i narodnascej za vyalikiya pracoynyya dasyagnenni y galine razviccya narodnaj gaspadarki Sayuza SSR i sayuznyh respublik za zaslugi y nacyyanalna dzyarzhaynym budaynictve SSSR za asabliva plyonnuyu dzejnasc u razvicci navuki zblizhenni i yzaemayzbagachenni kultur sacyyalistychnyh nacyj i narodnascyay aktyyny ydzel u vyhavanni saveckih lyudzej u duhu praletarskaga internacyyanalizmu addanasci i vernasci Saveckaj Radzime za admyslovyya zaslugi va ymacavanni abaronnaj mocy SSSR za vyalikiya zaslugi y razvicci brackaj druzhby i supracoynictva pamizh narodami sacyyalistychnyh krain umacavanni miru druzhalyubnyh adnosin pamizh narodami 4 Orden Druzhby naroday nosicca na levym baku grudzej i razmyashchaecca paslya ordena Pracoynaga Chyrvonaga Scyaga Apisanne ordenaNizhej pryvedzena apisanne ordena y adpavednasci z ukazam Prezidyuma Vyarhoynaga Saveta SSSR ad 17 snezhnya 1972 goda Orden Druzhby naroday vyrablyaecca z srebra i yyaylyae saboj zlyogku vypukluyu pazalochanuyu pakrytuyu cyomna chyrvonaj emallyu pyacikancovuyu zorku apraylenaj serabrystymi piramidalnymi granyami i pyaccyu puchkami razbezhnyh zalacistyh pramyanyoy U centry zorki zmeshchany nakladny pazalochany Dzyarzhayny gerb SSSR asobnyya detali yakoga pakrytyya kalyarovaj emallyu Gerb abramleny nakladnym abadkom z vyyavaj pociskay ruki u nizhnyaj chastcy abadka znahodzicca pazalochanaya nakladnaya pakrytaya cyomna chyrvonaj emallyu stuzhka z nadpisam SSSR Pamizh Dzyarzhaynym gerbam SSSR i abadkom na fone belaj emali y verhnyaj chastcy razmeshchana nadpis Druzhba narodov u nizhnyaj i syarednyaj layrovyya galiny pakrytyya zyalyonaj emallyu Pamer ordena pamizh supracleglymi kancami serabrystaga piramidalnaga apraylennya i puchka zalacistyh pramyanyoy 47 mm Orden pry dapamoze vushka i kalca zluchaecca z pyacikutnaj kalodachkaj abcyagnutaj shaykovaj muaravaj stuzhkaj shyrynyoj 24 mm Pasyaredzine stuzhki padoyzhnaya chyrvonaya palasa shyrynyoj 13 mm z dvuma vuzkimi padoyzhnymi zhoytymi paloskami Zleva ad chyrvonaj palasy znahodzicca sinyaya a sprava zyalyonaya paloski shyrynyoj pa 4 mm kozhnaya Krai stuzhki akantavany belymi paloskami shyrynyoj 1 5 mm Numaracyya ordenay azhyccyaylyalasya nanyasennem paradkavaga numara Numar nanosiysya na reverse ordena pad nadpisam Manetny dvor Statystyka uznagarodzhannyayPashtovaya marka SSSR 1973 goda Pershyya yznagarodzhanni ordenam byli azhyccyayleny 29 snezhnya 1972 goda U gety dzen ukazami Prezidyuma Vyarhoynaga Saveta SSSR ordenam Druzhby naroday uznagarodzhany pyatnaccac sayuznyh respublik SSSR use aytanomnyya respubliki SSSR use aytanomnyya voblasci i nacyyanalnyya akrugi usyago 53 yznagarodzhannya Ordenam Druzhby naroday 1 byla yznagarodzhanaRasijskaya Saveckaya Federatyynaya Sacyyalistychnaya Respublika RSFSR a orden 2 byla yznagarodzhana Ukrainskaya SSR Pershymi gramadzyanami yznagarodzhanymi ordenam Druzhby naroday stali rabotniki gramadzyanskaj aviyacyi Vyalikaya grupa ih usyago 199 chalavek byla yznagarodzhana ukazam Prezidyuma Vyarhoynaga Saveta SSSR ad 9 lyutaga 1973 goda Gramadskiya arganizacyi uznagarodzhanyya ordenam Druzhby naroday Kamitet saveckih zhanchyn 6 sakavika 1973 goda za 54 Savecki kamitet abarony miru 1974 god i insh Pradpryemstvy i arganizacyi uznagarodzhanyya ordenam Druzhby naroday Leningradskae vytvorchae ab yadnanne Kirayski zavod 30 krasavika 1976 goda Leningradski cyrk 1978 Litaraturnaya gazeta 1979 gazeta Maskoyskiya Naviny 1980 Maskoyski cyganski teatr Romen 1981 Ansambl narodnaga tanca SSSR 1981 chasopis Vakol svyatla 1982 gazeta Piyanerskaya prayda 1985 Rasijski universitet druzhby naroday Dzyarzhayny instytut teatralnaga mastactva Garady udastoenyya getaj uznagarody Pleven 1977 Perayaslay Hmyalnicki 1979 Tartu 1980 Dzimitraygrad Kiey Paydnyova Sahalinsk 1982 Georgieysk Gyumry 1984 Kagul Hudzhand Ryder 1986 Balhash 1987 Yalta 1988 Muzei kavalery ordena Druzhby naroday Muzej Maladoj gvardyi y g Pershaj z zamezhnyh gramadzyan ordena ydastoilasya ministr zamezhnyh spray Chasovaga revalyucyjnaga yrada Respubliki Paydnyovy V etnam Nguen Thi Dzin 7 sakavika 1973 goda Aposhnim uznagarodzhanym ordenam Druzhby naroday u gistoryi SSSR byy nachalnik gorna gealagichnaj partyi Kazahskaj gorna gealagichnaj ekspedycyi Dzyarzhaynaga akcyyanernaga pramyslovaga kancerna Budaynichyya materyyaly Kazahstana Kamil Zakiravich Valiey Yon byy udastoeny getaj uznagarody Ukazam Prezidenta SSSR ad 21 snezhnya 1991 goda Usyago za peryyad z 17 snezhnya 1972 goda pa 21 snezhnya 1991 goda bylo vyrablena 72 761 uznagarodzhanne ordenam Druzhby naroday SSSR Yashche 1 212 uznagarodzhannyay bylo vyrablena ordenam Druzhby naroday RF u peryyad z 2 sakavika 1992 goda pa 28 kastrychnika 1994 goda Yak pravila uznagarodzhanne nasila adzinkavy haraktar hoc sherag ardenanoscay paslya byli pradstayleny da yznagarodzhannya ordenam Druzhby naroday paytorna Uznagarodzhanyya dvuma ordenami Druzhby naroday Spartak Ivanavich Beglay 1924 2006 zhurnalist mizhnarodnik 6 verasnya 1974 14 listapada 1980 Georgij Pyatrovich Berdnikay 1915 1996 litaraturaznayca 13 traynya 1981 16 listapada 1984 Viktar Kuzmich Bojchanka 1925 2012 namesnik starshyni Dzyarzhkamiteta SSSR pa zamezhnamu turyzmu Geroj Saveckaga Sayuza 28 maya 1976 21 lyutaga 1986 Vital Mikicich Ignacenka nar 1941 prazaik palityk Syargej Alyakseevich Kapuscin 1953 1995 hakeist alimpijski chempiyon 1976 goda Syargej Andreevich Losey 1927 1988 generalny dyrektar TASS 11 lipenya 1975 14 listapada 1980 Uladzimir Ilich Scyapanay 1912 1987 nadzvychajny i paynamocny pasol SSSR ZnoskiOrden Druzhby narodovLitaraturaKolesnikov G A Rozhkov A M Ordena i medali SSSR M VI 1983 Grebennikova G I Katkova R S Ordena i medali SSSR M 1982 Sbornik zakonodatelnyh aktov o gosudarstvennyh nagradah SSSR M 1984 Shishkov S S Muzalevskij M V Ordena i medali SSSR Vladivostok 1996 Durov V A Otechestvennye nagrady 1918 1991 M 2005 Gorbachyov A N Mnogokratnye kavalery ordenov SSSR M 2006Gl taksamaKategoryya Kavalery ordena Druzhby narodaySpasylkiInfarmacyya ab ordene