Ніжагародская вобласць

Ніжагародская вобласць — суб’ект Расійскай Федэрацыі, размешчаны ў цэнтры еўрапейскай часткі Расіі. На паўночным захадзе мяжуе з Кастрамской вобласцю, на паўночным усходзе — з Кіраўскай, на ўсходзе — з рэспублікамі Марый Эл і Чувашыя, на поўдні — з рэспублікай Мардовія, на паўднёвым захадзе — з Разанскай вобласцю, на захадзе — з Уладзімірскай і Іванаўскай абласцямі.

Ніжагародская вобласць
руск.: Нижегородская область
Герб^[d] Сцяг
Краіна	Расія
Уваходзіць у	Расія (1991—?)
Адміністрацыйны цэнтр	Ніжні Ноўгарад
Дата ўтварэння	14 студзеня 1929
Кіраўнік	Глеб Нікіцін^[d]
Насельніцтва	▼3 060 335 чал. (2024)
Плошча	76 900 км²
Часавы пояс	MSD, UTC+03:00 і Еўропа/Масква^[d]
Код ISO 3166-2	RU-NIZ
Тэлефонны код	831
Паштовыя індэксы	603000
Код аўтам. нумароў	52 і 152
Афіцыйны сайт
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Плошча 76 900 км², насельніцтва 3445,3 тыс. чалавек (2005). Шчыльнасць насельніцтва: 44,8 чал./км² (2005), удзельная вага гарадскога насельніцтва: 78,3 % (2005).

У склад вобласці ўваходзіць 48 раёнаў, 28 гарадоў, 69 пасёлкаў гарадскога тыпу, 540 сельскіх адміністрацый і 4852 сельскіх населеных пункта. Адміністрацыйны цэнтр — горад Ніжні Ноўгарад. Акрамя яго буйнымі гарадамі з’яўляюцца Дзяржынск, Арзамас, Сароў.

Нацыянальны склад: рускія (94,96 %), татары (1,44 %), мардва (0,71 %), украінцы (0,69 %), чувашы (0,32 %).

Геаграфія

Ніжагародская вобласць выцягнута ў мерыдыяльным кірунку, яе працягласць з поўначы на поўдзень складае каля 400 км, а з захаду на ўсход у найбольш шырокай паўднёвай частцы — каля 300 км. Асноўныя адрозненні ў клімаце выяўляюцца па лініі поўнач-поўдзень, паміж лясным Заволжам і ўзнёслым Правабярэжжам.

Карысныя выкапні

Маюцца радовішчы торфу, , жалезных руд. У басейне ракі ёсць буйное радовішча тытан-цырконіевых руд («чорныя пяскі»): , агульныя запасы якой складаюць 67 млн м³, з іх забалансавыя — 4,9 млн м³, прагнозныя — 31,2 млн м³. Радовішча ўваходзіць у пяцёрку буйнейшых россыпных радовішчаў тытана і цырконія Расіі.

Гідраграфія

Рачная сетка вобласці густая і уключае звыш за 9000 рэкаў і ручаёў. Па яе тэрыторыі працякаюць найбуйнейшыя рэкі еўрапейскай часткі Расіі, як то Волга і яе правы прыток Ака. У ніжагародскім Заволжы працякаюць левыя прытокі Волгі — Вятлуга, Кержанец, , . Яны нясуць свае воды сярод густых тайговых і змешаных лясоў.

Гісторыя

Утворана як вобласць РСФСР 14 студзеня 1929 года, да гэтага часу з’яўлялася Ніжагародскай губерняй.

Насельніцтва

Насельніцтва вобласці паводле вынікаў Усерасійскага перапісу насельніцтва 2010 года складае 3 310 562 чалавекі. Шчыльнасць насельніцтва — 43,2 чал/км². Найбуйнейшай нацыянальнай групай з’яўляюцца рускія (93,9 %), другой паводле велічыні — татары (1,3 %).

Адміністрацыйны падзел

• Арзамаскі раён г. Арзамас
• Балахнінскі раён г. Балахна
• Багародскі раён г. Багародск
• Вялікаболдзінскі раён в. Вялікае Болдзіна
• Вялікамурашкінскі раён в. Вялікае Мурашкіна
• Бутурлінскі раён в. Бутурліна
• Вадскі раён в. Вад
• Варнавінскі район в. Варнавіна
• Вацкі раён в. Вача
• Вятлускі раён в. Вятлуга
• Вазнясенскі раён в. Вазнясенскае
• Валадарскі раён г. Валадарск
• Варатынскі раён в. Варатынец
• Васкрасенскі раён в. Васкрасенскае
• Выксенскі раён г. Выкса
• Гагінскі раён в. Гагіна
• Гарадзецкі раён г. Гарадзец
• Дальнеканстанцінаўскі раён в. Дальняе Канстанцінава
• Дзівееўскі раён в. Дзівеева
• Княгінінскі раён г. Княгініна
• Кавернінскі раён г. Каверніна
• Краснабакаўскі раён в. Красныя Бакі
• Краснаакцябрскі раён в. Уразаўка
• Кстоўскі раён г. Кстова
• Кулябацкі раён г. Кулябакі
• Лукаянаўскі раён г. Лукаянаў
• Лыскаўскі раён г. Лыскава
• Навашынскі раён г. Навашына
• Паўлаўскі раён г. Паўлава
• Першамайскі раён г. Першамайск
• Перавозскі раён г. Перавоз
• Пільнінскі раён в. Пільна
• Пачынкаўскі раён в. Пачынкі
• Сямёнаўскі раён г. Сямёнаў
• Сяргацкі раён г. Сяргач
• Сечанаўскі раён в. Сечанава
• Сакольскі раён в. Сакольскае
• Сасноўскі раён в. Сасноўскае
• Спаскі раён в. Спаскае
• Тонкінскі раён в. Тонкіна
• Таншаеўскі раён в. Таншаева
• Урэнскі раён г. Урэнь
• Чкалаўскі раён г. Чкалаўск
• Шарангійскі раён в. Шаранга
• Шаткоўскі раён в. Шаткі
• Шахунскі раён г. Шахунья

Маецца некалькі паселішчаў, якія падпарадкаваныя вобласці. Напрыклад гарадская акруга Бор.

Эканоміка

Прамысловасць

Асноўныя галіны прамысловасці — машынабудаванне, пераробная чорная металургія, , , лёгкая, харчовая і хімічная прамысловасць.

Сельская гаспадарка

У вобласці вырошчваюцца жыта, авёс, ячмень, пшаніца, грэчка, цукровыя буракі, лён-даўгунец. Апрацоўваюць цыбулю і бульбу.

Вядомыя асобы

• Аляксей Фёдаравіч Брагін
• Сяргей Аляксандравіч Усанаў (нар. 1948) — біяхімік

Зноскі

1. АКТМУ Праверана 13 сакавіка 2015.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4330203"></a>
2. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
3. Шахрай С. М., Алексеев С. С., Собчак А. А. и др. Конституция Российской Федерации // Российская газета — Россия: 1993. — Т. 102. — С. 102. — ISSN 1606-5484; 1560-0823 Праверана 25 кастрычніка 2016.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q159"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4061728"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4231499"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1853433"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q652062"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123630"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q334294"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4521357"></a>
4. Титано-циркониевый заслон Архівавана 24 верасня 2011.. «Эксперт Online»

Спасылкі

• Афіцыйны сайт