Новы Арлеан

Новы Арлеан (англ.: New Orleans, фр.: La Nouvelle-Orleans) — горад ЗША, найбуйнейшы ў штаце Луізіяна, ля ўпадзення Місісіпі у Мексіканскі заліў.

Горад Новы Арлеан англ.: New Orleans фр.: La Nouvelle-Orléans Герб Сцяг^[d] Краіна  ЗША Штат Луізіяна Каардынаты 29°58′34″ пн. ш. 90°04′42″ з. д.^HGЯO Кіраўнік LaToya Cantrell^[d] Заснаваны 1718 Плошча 906,099114 км² 907,043811 км² (1 красавіка 2010) Вышыня цэнтра −2 м і 6 м Водныя аб’екты Місісіпі і Mississippi River – Gulf Outlet Canal^[d] Насельніцтва ▼383 997 чал. (2020, 1 красавіка 2020) Часавы пояс UTC-6 Тэлефонны код 985, 504 Паштовыя індэксы 70117 Афіцыйны сайт nola.gov (англ.) Новы Арлеан на карце ЗША

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Заснаваны ў 1718 годзе французамі на месцы індзейскага паселішча, названы ў гонар французскага рэгента . З 1722 года адміністрацыйны цэнтр французскай калоніі Луізіяна. З 1762 года пад уладай Іспаніі. У 1803 вернуты Францыі і куплены ЗША у складзе тэрыторыі Луізіяна. У 1805 атрымаў гарадскія правы. У 1812—1849 гадах сталіца штата Луізіяна. У час англа-амерыканскай вайны 8 студзеня 1815 года каля Новага Арлеана адбылася апошняя бітва паміж амерыканскімі і англійскімі войскамі. У грамадзянскую вайну захоплены 24 красавіка 1862 федэральным флотам пад камандаваннем адмірала Д. Фарагута. У ХІХ стагоддзі цэнтр гандлю і буйны марскі порт. Значны працэнт негрыцянскага насельніцтва паўплываў на культурную своеасаблівасць горада. На мяжы XIX і XX стагоддзяў тут узнік новаарлеанскі джаз.

Насельніцтва

Па перапісе 2000 года ў горадзе было 484 674 жыхароў (з агламерацыяй 1 337 726). Пасля разбуральнага ўвосень 2005 года яго насельніцтва скарацілася, па прыблізных ацэнках, больш чым удвая.

Год Колькасць 2010 343 829 2010 347 965 Год Колькасць 2011 360 692 2012 369 888 Год Колькасць 2013 378 715 2014 384 320 Год Колькасць 2020 383 997

Адукацыя

Дзейнічае Тулейнскі ўніверсітэт і інш.

Спорт

• Нью-Арлеан Пеліканс, клуб НБА.

Вядомыя асобы

• Сідней Бешэ (1897—1959) — джазавы кларнетыст і сапрана-саксафаніст, адзін з піянераў джаза.
• Махалія Джэксан (1911—1972) — спявачка.
• Трумэн Капотэ — амерыканскі раманіст і драматург.

Зноскі

1. https://www.nola.gov/mayor/ Праверана 8 мая 2022.
2. United States. Bureau of the Census 2016 U.S. Gazetteer Files — Washington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2016.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q32859555"></a>
3. United States. Bureau of the Census 2010 U.S. Gazetteer Files — Washington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2010. Праверана 9 ліпеня 2020.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107569809"></a>
4. https://data.census.gov/cedsci/table?q=United%20States&tid=DECENNIALPL2020.P1 Праверана 21 верасня 2021.
5. 2020 United States Census / пад рэд. Бюро перапісу насельніцтва ЗША Праверана 1 студзеня 2022.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q637413"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23766566"></a>
6. United States Census 2010 / пад рэд. Бюро перапісу насельніцтва ЗША Праверана 10 мая 2022.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q523716"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q637413"></a>
7. Бюро перапісу насельніцтва ЗША http://www.census.gov/popest/data/counties/totals/2013/files/CO-EST2013-Alldata.csv
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q637413"></a>
8. http://quickfacts.census.gov/qfd/states/22/22071.html

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).

Спасылкі

• Адміністрацыя Нью-Арлеана Архівавана 8 лістапада 2005.
• Рэканструкцыя Новага Арлеана (англ.)