Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Міхал Восіпавіч Глушневіч (1797, г. Мінск — 9 (21) ліпеня 1862, г. Вільня) — літоўскі і беларускі астраном. Магістр філасофіі (1818).
| Міхал Глушневіч | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 1797[…] |
| Месца нараджэння |
|
| Дата смерці | 21 ліпеня (2 жніўня) 1862 |
| Месца смерці |
|
| Месца пахавання |
|
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | астраном |
| Навуковая сфера | астраномія |
| Месца працы | |
| Альма-матар | Віленскі ўніверсітэт |
| Узнагароды |  |
Біяграфія
Пачатковую адукацыю атрымаў у Мінскай гімназіі. У 1814—1818 гадах навучаўся ў Віленскім універсітэце, дзе вывучаў матэматыку і астраномію. У 1819 стаў магістрам філасофіі. З 1819 года ад’юнкт Віленскай астранамічнай абсерваторыі, пазней намеснікам дырэктара. Па сваёй пасадзе Глушневіч удзельнічаў ва ўсіх працах і назіраннях абсерваторыі, як астранамічных, так і метэаралагічных, але у другіх больш, чым у першых, як гэта звычайна практыкавалася ў дачыненні да памочнікаў дырэктара ў абсерваторыях, падобных Віленскай.
Пасля выхаду П. Славінскага 21 чэрвеня 1843 года ў адстаўку Глушневіч быў прызначаны часова займаць пасаду дырэктара Віленскай абсерваторыі. У гэтым званні, акрамя вядзення бягучых работ абсерваторыі ў ранейшым аб’ёме, ён працягваў таксама і апрацоўку назіранняў папярэдніх гадоў, друкуючы іх у прадпрынятым для гэтага абсерваторыяй у 1838 годзе на ўласныя сродкі выданні пад назвай «Extrait des observations météorologiques 1834—35 par Slavinsky et Hlouchnewitch» (Vilna, 1838). Апошнім са штогодных выпускаў гэтага выдання быў «Extrait des observations faites, à l’observatoire de l’Académie Impériale des sciences à Vilna, pendant l’année 1843 par M. Hłuszniewicz» (Vilna, 1846).
Выпраўляць пасаду дырэктара Глушневіч заставаўся да прызначэння ў пачатку 1848 на гэтую пасаду памочніка дырэктара Пулкаўскай абсерваторыі , які ўступіў у адпраўленне сваіх новых абавязкаў з красавіка таго ж года. Пасля гэтага Глушневіч заставаўся ў Віленскай абсерваторыі нядоўга. 18 ліпеня 1848 ён быў звольнены ў адстаўку па пададзеным ім прашэнні ў чыне тытулярнага саветніка.
Памёр у Вільнюсе ў 1862 годзе.
Навуковая дзейнасць
Праца над вызначэннем Дугі Струвэ
У 1826 годзе Глушневіч разам з сваім дырэктарам П. Славінскім дапамагаў генералу К. Тэнеру ў правядзенні ім астранамічных назіранняў для Літоўскага градуснага вымярэння, якое ўвайшло пазней у склад вымярэння 25-градуснай дугі мерыдыяна ад Ледавітага акіяна да Дуная. Галоўнымі пунктамі ў Літоўскім вымярэнні былі: паўночны — Брыстэн ў 28 вёрстах на паўночны захад ад горада Якабштадта, сярэдні — Немеж і паўднёвы — Белін паблізу мяжы Мінскай і Валынскай губерняў. П. Славінскі і М. Глушневіч вызначылі для Тэнера шырату Брыстэна, прычым Глушневіч усталяваў разам з іншым памочнікам дырэктара Віленскай абсерваторыі І. Жылінскім пасажныя трубы на каменных падмурках, вырабіў частку патрэбных назіранняў і ў заключэнне вылічыў і самую шырыню з дзевяці зорак Бесселя з верагоднасць памылкі 0,125’’. У 1827 годзе для таго ж градуснага вымярэння ён назіраў у Немежы з 21 ліпеня па 1 кастрычніка на працягу 42 начэй праходжанне зорак праз першы вертыкал. У 1832 годзе з прычыны выяўлення рознасці ў 26,01’’ паміж азімутамі боку Крэйцбург—Дабарскальн, вылічаным па назіраннях В. Я. Струвэ ў Якабштадце і Тэнера ў Немежы, прыйшлося зноў вырабіць астранамічныя назірання ў Немежы для вызначэння азімута боку Немеж-Мяшканцы. Даручаныя Глушневічу, гэтыя назіранні вырабляліся ім з 1 ліпеня па 6 кастрычніка. Пры іх вылічэнні, зробленым В. Я. Струвэ, яны былі знойдзеныя ім вельмі добрымі.
За гэту працу М. Глушневіч у 1837 годзе быў узнагароджаны ордэнам Святога Станіслава і кальцом з брыльянтам. Яна была апісана ў 8-9 тамах «Записок военно-топографического депо» ў 1843 годзе.
Іншая дзейнасць
У 1824 з геадэзістам Я. І. Ходзькам праводзіў градусныя вымярэнні на тэрыторыі Беларусі.
Вёў назіранні планет, Месяца, зацьменняў зорак Месяцам і зацьменняў спадарожнікаў Юпітэра, а таксама астэроідаў у 1838-46 гадах (у 1838-43 разам з П. Славінскім). Вынікі даследаванняў друкаваліся ў 1833-46 у выданнях абсерваторыі, часопісе «Astronomische Nachrichten» («Астранамічныя навіны»).
Зноскі
- Бобынин В. В. Глушневич, Михаил Осипович // Русский биографический словарь — М.: 1916. — Т. 5. — С. 339.
- Michał Hłuszniewicz // NUKAT — 2002.
- Глушневич Михал // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 152. — 737 с.
- Глушневич, Михаил Осипович // : в 25-ти томах. — СПб.—М., 1896—1918. (руск.)
- Stasė Matulaitytė Mykolas Hlušnevičius // Універсальная літоўская энцыклапедыя = Visuotinė lietuvių enciklopedija. — Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 2005. — Т. VII (Gorkai-Imermanas). — 595 с.
Літаратура
- M. Гусев, «Столетнее существование Виленской Астрономической Обсерватории» (Памятная книжка Виленской губ. на 1853 год. Вильна, 1853)
- M. Гусев, «Некролог Глушневича» («Виленский Вестник», 1862 г., № 57).
- Глушневич, Михаил Осипович // : в 25-ти томах. — СПб.—М., 1896—1918. (руск.)
- Глушневич Михал // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 152. — 737 с.
- Stasė Matulaitytė Mykolas Hlušnevičius // Універсальная літоўская энцыклапедыя = Visuotinė lietuvių enciklopedija. — Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 2005. — Т. VII (Gorkai-Imermanas). — 595 с.
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Mihal Vosipavich Glushnevich 1797 g Minsk 9 21 lipenya 1862 g Vilnya litoyski i belaruski astranom Magistr filasofii 1818 Mihal GlushnevichData naradzhennya 1797 Mesca naradzhennya Minsk Minski pavet Minskaya gubernya Rasijskaya imperyyaData smerci 21 lipenya 2 zhniynya 1862Mesca smerci Vilnya Vilenski pavet Vilenskaya gubernya Rasijskaya imperyyaMesca pahavannya Church of Saint Stephen in Vilnius d Gramadzyanstva Rasijskaya imperyyaRod dzejnasci astranomNavukovaya sfera astranomiyaMesca pracy Vilenskaya astranamichnaya abservatoryyaAlma matar Vilenski yniversitetUznagarodyBiyagrafiyaPachatkovuyu adukacyyu atrymay u Minskaj gimnazii U 1814 1818 gadah navuchaysya y Vilenskim universitece dze vyvuchay matematyku i astranomiyu U 1819 stay magistram filasofii Z 1819 goda ad yunkt Vilenskaj astranamichnaj abservatoryi paznej namesnikam dyrektara Pa svayoj pasadze Glushnevich udzelnichay va ysih pracah i nazirannyah abservatoryi yak astranamichnyh tak i metearalagichnyh ale u drugih bolsh chym u pershyh yak geta zvychajna praktykavalasya y dachynenni da pamochnikay dyrektara y abservatoryyah padobnyh Vilenskaj Paslya vyhadu P Slavinskaga 21 chervenya 1843 goda y adstayku Glushnevich byy pryznachany chasova zajmac pasadu dyrektara Vilenskaj abservatoryi U getym zvanni akramya vyadzennya byaguchyh rabot abservatoryi y ranejshym ab yome yon pracyagvay taksama i apracoyku nazirannyay papyarednih gadoy drukuyuchy ih u pradprynyatym dlya getaga abservatoryyaj u 1838 godze na ylasnyya srodki vydanni pad nazvaj Extrait des observations meteorologiques 1834 35 par Slavinsky et Hlouchnewitch Vilna 1838 Aposhnim sa shtogodnyh vypuskay getaga vydannya byy Extrait des observations faites a l observatoire de l Academie Imperiale des sciences a Vilna pendant l annee 1843 par M Hluszniewicz Vilna 1846 Vypraylyac pasadu dyrektara Glushnevich zastavaysya da pryznachennya y pachatku 1848 na getuyu pasadu pamochnika dyrektara Pulkayskaj abservatoryi yaki ystupiy u adpraylenne svaih novyh abavyazkay z krasavika tago zh goda Paslya getaga Glushnevich zastavaysya y Vilenskaj abservatoryi nyadoyga 18 lipenya 1848 yon byy zvolneny y adstayku pa padadzenym im prashenni y chyne tytulyarnaga savetnika Pamyor u Vilnyuse y 1862 godze Navukovaya dzejnascPraca nad vyznachennem Dugi Struve U 1826 godze Glushnevich razam z svaim dyrektaram P Slavinskim dapamagay generalu K Teneru rusk y pravyadzenni im astranamichnyh nazirannyay dlya Litoyskaga gradusnaga vymyarennya yakoe yvajshlo paznej u sklad vymyarennya 25 gradusnaj dugi merydyyana ad Ledavitaga akiyana da Dunaya Galoynymi punktami y Litoyskim vymyarenni byli paynochny Brysten y 28 vyorstah na paynochny zahad ad gorada Yakabshtadta syaredni Nemezh i paydnyovy Belin pablizu myazhy Minskaj i Valynskaj gubernyay P Slavinski i M Glushnevich vyznachyli dlya Tenera shyratu Brystena prychym Glushnevich ustalyavay razam z inshym pamochnikam dyrektara Vilenskaj abservatoryi I Zhylinskim pasazhnyya truby rusk na kamennyh padmurkah vyrabiy chastku patrebnyh nazirannyay i y zaklyuchenne vylichyy i samuyu shyrynyu z dzevyaci zorak Besselya rusk z veragodnasc pamylki 0 125 U 1827 godze dlya tago zh gradusnaga vymyarennya yon naziray u Nemezhy z 21 lipenya pa 1 kastrychnika na pracyagu 42 nachej prahodzhanne zorak praz pershy vertykal U 1832 godze z prychyny vyyaylennya roznasci y 26 01 pamizh azimutami boku Krejcburg Dabarskaln vylichanym pa nazirannyah V Ya Struve y Yakabshtadce i Tenera y Nemezhy pryjshlosya znoy vyrabic astranamichnyya nazirannya y Nemezhy dlya vyznachennya azimuta boku Nemezh Myashkancy Daruchanyya Glushnevichu getyya naziranni vyrablyalisya im z 1 lipenya pa 6 kastrychnika Pry ih vylichenni zroblenym V Ya Struve yany byli znojdzenyya im velmi dobrymi Za getu pracu M Glushnevich u 1837 godze byy uznagarodzhany ordenam Svyatoga Stanislava rusk i kalcom z brylyantam Yana byla apisana y 8 9 tamah Zapisok voenno topograficheskogo depo y 1843 godze Inshaya dzejnasc U 1824 z geadezistam Ya I Hodzkam pravodziy gradusnyya vymyarenni na terytoryi Belarusi Vyoy naziranni planet Mesyaca zacmennyay zorak Mesyacam i zacmennyay spadarozhnikay Yupitera a taksama asteroiday u 1838 46 gadah u 1838 43 razam z P Slavinskim Vyniki dasledavannyay drukavalisya y 1833 46 u vydannyah abservatoryi chasopise Astronomische Nachrichten rusk Astranamichnyya naviny ZnoskiBobynin V V Glushnevich Mihail Osipovich Russkij biograficheskij slovar M 1916 T 5 S 339 lt a href https wikidata org wiki Track Q25864390 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q21175476 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1960551 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4088931 gt lt a gt Michal Hluszniewicz NUKAT 2002 lt a href https wikidata org wiki Track Q11789729 gt lt a gt Glushnevich Mihal Biograficheskij spravochnik Mn Belorusskaya sovetskaya enciklopediya imeni Petrusya Brovki 1982 T 5 S 152 737 s Glushnevich Mihail Osipovich v 25 ti tomah SPb M 1896 1918 rusk Stase Matulaityte lit Mykolas Hlusnevicius Universalnaya litoyskaya encyklapedyya rusk Visuotine lietuviu enciklopedija Vilnius Mokslo ir enciklopediju leidybos institutas 2005 T VII Gorkai Imermanas 595 s LitaraturaM Gusev Stoletnee sushestvovanie Vilenskoj Astronomicheskoj Observatorii Pamyatnaya knizhka Vilenskoj gub na 1853 god Vilna 1853 M Gusev Nekrolog Glushnevicha Vilenskij Vestnik 1862 g 57 Glushnevich Mihail Osipovich v 25 ti tomah SPb M 1896 1918 rusk Glushnevich Mihal Biograficheskij spravochnik Mn Belorusskaya sovetskaya enciklopediya imeni Petrusya Brovki 1982 T 5 S 152 737 s Stase Matulaityte lit Mykolas Hlusnevicius Universalnaya litoyskaya encyklapedyya rusk Visuotine lietuviu enciklopedija Vilnius Mokslo ir enciklopediju leidybos institutas 2005 T VII Gorkai Imermanas 595 s