Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь — Асноўны закон Рэспублікі Беларусь. На яе аснове фарміруецца сістэма бягучага заканадаўства, у ёй вызначаецца кампетэнцыя дзяржаўных органаў.
У Рэспубліцы Беларусь дзейнічае Канстытуцыя 1994 года са змяненнямі і дапаўненнямі, прынятымі на рэспубліканскіх рэферэндумах 1996 і 2004 гадоў. Яна з'яўляецца першай у гісторыі суверэннай рэспублікі і пятай Канстытуцыяй Беларусі, прынятай пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 года.
Гісторыя
Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь была прынята 15 сакавіка 1994 г. на 13-й сесіі Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь 12-га склікання. Набыла сілу 30 красавіка 1994 з моманту яе апублікавання.
Тагачасны старшыня Вярхоўнага Савета Мечыслаў Грыб узгадвае, што асноўны закон краіны прымаўся вельмі цяжка і складана — па главах, па раздзелах, літаральна па радках — неабходна было, каб прагаласавалі дзве траціны дэпутатаў.
24 лістапада 1996 па ініцыятыве Прэзідэнта А. Лукашэнкі быў праведзены рэферэндум, на падставе якога ўнесены істотныя змяненні і дапаўненні ў Канстытуцыю Рэспублікі Беларусь. Абноўлены тэкст Канстытуцыі набыў сілу 27 лістапада 1996. Дадатковыя змены былі ўнесены ў Канстытуцыю пасля рэферэндуму 2004.
Структура і змест
Канстытуцыя складаецца з прэамбулы, 9 раздзелаў, у якіх 8 глаў і 146 артыкулаў. Адлюстроўвае новы сацыяльна-эканамічны і палітычны этап развіцця грамадства і дзяржавы: адсутнасць федэратыўных пачаткаў у сувязі з распадам СССР, замацаванне поўнага дзяржаўнага суверэнітэту, адраджэнне беларускай нацыі і культуры, прызнанне роўнай абароны і роўных магчымасцей для развіцця ўсіх формаў уласнасці.
Арт. 1 падкрэслівае, што Рэспубліка Беларусь — унітарная дэмакратычная сацыяльная прававая дзяржава, якая валодае ўсёй паўнатой улады на сваёй тэрыторыі і самастойна ажыццяўляе ўнутраную і знешнюю палітыку. Чалавек з’яўляецца найвышэйшай каштоўнасцю грамадства і дзяржавы. Вызначаны новы прававы статус грамадзян, прызнаны натуральныя правы чалавека, правы на працу, на адпачынак, пашырана кола правоў і свабод, замацаваны іх гарантыі і формы абароны. Вызначаны асновы Канстытуцыйнага ладу краіны. Адзінай крыніцай дзяржаўнай улады ў Рэспубліцы Беларусь з’яўляецца народ, які ажыццяўляе сваю ўладу непасрэдна і праз прадстаўнічыя органы. Дэмакратыя ажыццяўляецца на падставе разнастайнасці палітычных інстытутаў, ідэалогіі і поглядаў, плюралізму думак. Ідэалогія палітычных партый, рэлігійных або іншых грамадскіх аб’яднанняў, сацыяльных груп не можа ўстанаўлівацца ў якасці абавязковай для грамадзян. Канстытуцыя забараняе стварэнне і дзейнасць палітычных партый і іншых грамадскіх аб’яднанняў, якія маюць на мэце гвалтоўнае змяненне канстытуцыйнага ладу ці вядуць прапаганду вайны, нацыянальнай, рэлігійнай і расавай варожасці. Дзяржава грунтуецца на прынцыпе падзелу ўлад: заканадаўчай, выканаўчай і судовай. Дзяржаўныя органы ў межах сваіх паўнамоцтваў самастойныя: яны ўзаемадзейнічаюць паміж сабой, стрымліваюць і ўраўнаважваюць адзін аднаго. Прызнаецца прыярытэт асноўных прынцыпаў міжнароднага права, не дапускаецца заключэнне міжнародных дагавораў, якія супярэчаць Канстытуцыі. Дзяржава рэгулюе адносіны паміж сацыяльнымі, нацыянальнымі і іншымі супольнасцямі на падставе прынцыпу іх роўнасці перад законам, адказвае за захаванне гісторыка-культурнай спадчыны, свабоднае развіццё культур усіх нацыянальных супольнасцей, якія пражываюць у Рэспубліцы Беларусь. Забяспечваецца роўнасць перад законам усіх рэлігій і веравызнанняў. Замацоўваюцца гуманныя прынцыпы знешняй палітыкі дзяржавы, ставіцца мэта зрабіць сваю тэрыторыю бяз’ядзернай зонай, а дзяржаву нейтральнай. Дзяржаўнымі мовамі ў Рэспубліцы Беларусь з’яўляюцца беларуская і руская мовы. Вызначаны сімвалы дзяржавы — герб, сцяг і гімн. Сталіца Рэспублікі Беларусь — г. Мінск.
Паўнапраўным кіраўніком дзяржавы з’яўляецца Прэзідэнт. Вызначана працэдура выбрання прэзідэнта, пасля рэферэндуму 1996 значна пашырана кола яго паўнамоцваў. Прэзідэнт назначае ўсіх вышэйшых службовых асоб, фарміруе ўрад дзяржавы, асобных кіраўнікоў вышэйшых органаў улады Прэзідэнт назначае са згоды Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь. Прэзідэнт з’яўляецца старшынёй Савета Бяспекі і Галоўнакамандуючым Узброенымі сіламі Рэспублікі Беларусь. Ён падпісвае законы, выдае дэкрэты, якія маюць сілу закона, а таксама ўказы і распараджэнні, валодае правам распускаць абедзве палаты Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь. Пасля рэферэвдуму 1996 зменена назва і прававы статус урада Рэспублікі, які атрымаў назву Савет Міністраў. На чале яго стаіць Прэм’ер-міністр. Члены Савета Міністраў, Прэм’ер-міністр і яго намеснікі назначаюцца і вызваляюцца ад пасады Прэзідэнтам са згоды Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь. Створаны новыя дзярж. органы — Канстытуцыйны суд, Камітэт дзярж. кантролю. Вышэйшым прадстаўнічым заканадаўчым органам дзярж. улады з’яўляецца Нацыянальны сход Рэспублікі Беларусь, які складаецца з дзвюх палат — Савета Рэспублікі і Палаты прадстаўнікоў. Палата прадстаўнікоў рыхтуе праекты законаў і прымае іх, Савет Рэспублікі (верхняя палата) зацвярджае ці адмяняе законы, якія прыняла ніжняя палата. Захавана пераемнасць у назве мясцовых прадстаўнічых органаў народа — Саветаў; у Канстытуцыі яны названы Саветамі дэпутатаў. Мясцовае кіраванне і самакіраванне ў адміністрацыйна-тэрытарыяльных адзінках ажыццяўляецца праз мясцовыя Саветы дэпутатаў, выканаўчыя і распарадчыя органы, органы тэрытарыяльнага грамадскага самакіравання, сходы і іншыя формы прамога ўдзелу ў дзяржаўных і грамадскіх справах. Асобная глава прысвечана выбарчай сістэме. Для вырашэння найважнейшых пытанняў дзяржаўнага і грамадскага жыцця могуць праводзіцца рэспубліканскія і мясцовыя рэферэндумы. Акрэслены абавязкі і паўнамоцтвы суда і пракуратуры. Асобны раздзел Канстытуцыі прысвечаны фінансава-крэдытнай сістэме Рэспублікі Беларусь.
Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь засноўваецца на шэрагу прынцыпаў: дэмакратызме і раўнапраўі грамадзян, гуманізме, пераемнасці і стабільнасці, легітымнасці, рэальнасці і гаранціраванасці, законнасці, вяршэнстве права. Па сваёй структуры і ўтрыманню — гэта кадыфікацыйны дакумент, адзіны закон, структура якога выкладзеная ў навукова-абгрунтаванай паслядоўнасці.
У адпаведнасці з арт. 2 Закона Рэспублікі Беларусь «Аб нарматыўных прававых актах Рэспублікі Беларусь» Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь — Асноўны Закон Рэспублікі Беларусь, які мае вышэйшую юрыдычную сілу і які замацоўвае засноўвалыя прынцыпы і нормы прававога рэгулявання найважных грамадскіх адносін.
Гл. таксама
| Палітыка |
| Беларусь |
 Артыкул — частка серыі: |
Нацыянальны сход
Судовая сістэма
Адміністрацыйная сістэма
Выбары
|
- Канстытуцыя БССР
Зноскі
- president.gov.by
- svaboda.org
Літаратура
- Галаўко А. Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 4: Кадэты — Ляшчэня / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1997. — 432 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2.
Спасылкі
 | Канстытуцыя Беларусі ў Вікікрыніцах |
|---|---|
 | Канстытуцыя Беларусі на Вікісховішчы |
- Канстытуцыя 1994 года (са змяненнямі і дапаўненнямі)
- Як у 1990—1994 распрацоўвалі і як прымалі Канстытуцыю РБ — nashaniva.by
- Канстытуцыя БССР 1936 г.(недаступная спасылка)
- Канстытуцыя БССР 1927 г.(недаступная спасылка)
- Канстытуцыя ССРБ 1919 г.
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Kanstytucyya Respubliki Belarus Asnoyny zakon Respubliki Belarus Na yae asnove farmiruecca sistema byaguchaga zakanadaystva u yoj vyznachaecca kampetencyya dzyarzhaynyh organay Kanstytucyya Respubliki Belarus U Respublicy Belarus dzejnichae Kanstytucyya 1994 goda sa zmyanennyami i dapaynennyami prynyatymi na respublikanskih referendumah 1996 i 2004 gadoy Yana z yaylyaecca pershaj u gistoryi suverennaj respubliki i pyataj Kanstytucyyaj Belarusi prynyataj paslya Kastrychnickaj revalyucyi 1917 goda GistoryyaVokladka Kanstytucyi Belarusi 1994 goda Kanstytucyya Respubliki Belarus byla prynyata 15 sakavika 1994 g na 13 j sesii Vyarhoynaga Saveta Respubliki Belarus 12 ga sklikannya Nabyla silu 30 krasavika 1994 z momantu yae apublikavannya Tagachasny starshynya Vyarhoynaga Saveta Mechyslay Gryb uzgadvae shto asnoyny zakon krainy prymaysya velmi cyazhka i skladana pa glavah pa razdzelah litaralna pa radkah neabhodna bylo kab pragalasavali dzve traciny deputatay 24 listapada 1996 pa inicyyatyve Prezidenta A Lukashenki byy pravedzeny referendum na padstave yakoga yneseny istotnyya zmyanenni i dapaynenni y Kanstytucyyu Respubliki Belarus Abnoyleny tekst Kanstytucyi nabyy silu 27 listapada 1996 Dadatkovyya zmeny byli yneseny y Kanstytucyyu paslya referendumu 2004 Struktura i zmestKanstytucyya skladaecca z preambuly 9 razdzelay u yakih 8 glay i 146 artykulay Adlyustroyvae novy sacyyalna ekanamichny i palitychny etap razviccya gramadstva i dzyarzhavy adsutnasc federatyynyh pachatkay u suvyazi z raspadam SSSR zamacavanne poynaga dzyarzhaynaga suverenitetu adradzhenne belaruskaj nacyi i kultury pryznanne roynaj abarony i roynyh magchymascej dlya razviccya ysih formay ulasnasci Art 1 padkreslivae shto Respublika Belarus unitarnaya demakratychnaya sacyyalnaya pravavaya dzyarzhava yakaya valodae ysyoj paynatoj ulady na svayoj terytoryi i samastojna azhyccyaylyae ynutranuyu i zneshnyuyu palityku Chalavek z yaylyaecca najvyshejshaj kashtoynascyu gramadstva i dzyarzhavy Vyznachany novy pravavy status gramadzyan pryznany naturalnyya pravy chalaveka pravy na pracu na adpachynak pashyrana kola pravoy i svabod zamacavany ih garantyi i formy abarony Vyznachany asnovy Kanstytucyjnaga ladu krainy Adzinaj krynicaj dzyarzhaynaj ulady y Respublicy Belarus z yaylyaecca narod yaki azhyccyaylyae svayu yladu nepasredna i praz pradstaynichyya organy Demakratyya azhyccyaylyaecca na padstave raznastajnasci palitychnyh instytutay idealogii i poglyaday plyuralizmu dumak Idealogiya palitychnyh partyj religijnyh abo inshyh gramadskih ab yadnannyay sacyyalnyh grup ne mozha ystanaylivacca y yakasci abavyazkovaj dlya gramadzyan Kanstytucyya zabaranyae stvarenne i dzejnasc palitychnyh partyj i inshyh gramadskih ab yadnannyay yakiya mayuc na mece gvaltoynae zmyanenne kanstytucyjnaga ladu ci vyaduc prapagandu vajny nacyyanalnaj religijnaj i rasavaj varozhasci Dzyarzhava gruntuecca na pryncype padzelu ylad zakanadaychaj vykanaychaj i sudovaj Dzyarzhaynyya organy y mezhah svaih paynamoctvay samastojnyya yany yzaemadzejnichayuc pamizh saboj strymlivayuc i yraynavazhvayuc adzin adnago Pryznaecca pryyarytet asnoynyh pryncypay mizhnarodnaga prava ne dapuskaecca zaklyuchenne mizhnarodnyh dagavoray yakiya supyarechac Kanstytucyi Dzyarzhava regulyue adnosiny pamizh sacyyalnymi nacyyanalnymi i inshymi supolnascyami na padstave pryncypu ih roynasci perad zakonam adkazvae za zahavanne gistoryka kulturnaj spadchyny svabodnae razviccyo kultur usih nacyyanalnyh supolnascej yakiya prazhyvayuc u Respublicy Belarus Zabyaspechvaecca roynasc perad zakonam usih religij i veravyznannyay Zamacoyvayucca gumannyya pryncypy zneshnyaj palityki dzyarzhavy stavicca meta zrabic svayu terytoryyu byaz yadzernaj zonaj a dzyarzhavu nejtralnaj Dzyarzhaynymi movami y Respublicy Belarus z yaylyayucca belaruskaya i ruskaya movy Vyznachany simvaly dzyarzhavy gerb scyag i gimn Stalica Respubliki Belarus g Minsk Paynapraynym kiraynikom dzyarzhavy z yaylyaecca Prezident Vyznachana pracedura vybrannya prezidenta paslya referendumu 1996 znachna pashyrana kola yago paynamocvay Prezident naznachae ysih vyshejshyh sluzhbovyh asob farmirue yrad dzyarzhavy asobnyh kiraynikoy vyshejshyh organay ulady Prezident naznachae sa zgody Nacyyanalnaga shodu Respubliki Belarus Prezident z yaylyaecca starshynyoj Saveta Byaspeki i Galoynakamanduyuchym Uzbroenymi silami Respubliki Belarus Yon padpisvae zakony vydae dekrety yakiya mayuc silu zakona a taksama ykazy i rasparadzhenni valodae pravam raspuskac abedzve palaty Nacyyanalnaga shodu Respubliki Belarus Paslya referevdumu 1996 zmenena nazva i pravavy status urada Respubliki yaki atrymay nazvu Savet Ministray Na chale yago staic Prem er ministr Chleny Saveta Ministray Prem er ministr i yago namesniki naznachayucca i vyzvalyayucca ad pasady Prezidentam sa zgody Palaty pradstaynikoy Nacyyanalnaga shodu Respubliki Belarus Stvorany novyya dzyarzh organy Kanstytucyjny sud Kamitet dzyarzh kantrolyu Vyshejshym pradstaynichym zakanadaychym organam dzyarzh ulady z yaylyaecca Nacyyanalny shod Respubliki Belarus yaki skladaecca z dzvyuh palat Saveta Respubliki i Palaty pradstaynikoy Palata pradstaynikoy ryhtue praekty zakonay i prymae ih Savet Respubliki verhnyaya palata zacvyardzhae ci admyanyae zakony yakiya prynyala nizhnyaya palata Zahavana peraemnasc u nazve myascovyh pradstaynichyh organay naroda Savetay u Kanstytucyi yany nazvany Savetami deputatay Myascovae kiravanne i samakiravanne y administracyjna terytaryyalnyh adzinkah azhyccyaylyaecca praz myascovyya Savety deputatay vykanaychyya i rasparadchyya organy organy terytaryyalnaga gramadskaga samakiravannya shody i inshyya formy pramoga ydzelu y dzyarzhaynyh i gramadskih spravah Asobnaya glava prysvechana vybarchaj sisteme Dlya vyrashennya najvazhnejshyh pytannyay dzyarzhaynaga i gramadskaga zhyccya moguc pravodzicca respublikanskiya i myascovyya referendumy Akresleny abavyazki i paynamoctvy suda i prakuratury Asobny razdzel Kanstytucyi prysvechany finansava kredytnaj sisteme Respubliki Belarus Kanstytucyya Respubliki Belarus zasnoyvaecca na sheragu pryncypay demakratyzme i raynaprayi gramadzyan gumanizme peraemnasci i stabilnasci legitymnasci realnasci i garanciravanasci zakonnasci vyarshenstve prava Pa svayoj struktury i ytrymannyu geta kadyfikacyjny dakument adziny zakon struktura yakoga vykladzenaya y navukova abgruntavanaj paslyadoynasci U adpavednasci z art 2 Zakona Respubliki Belarus Ab narmatyynyh pravavyh aktah Respubliki Belarus Kanstytucyya Respubliki Belarus Asnoyny Zakon Respubliki Belarus yaki mae vyshejshuyu yurydychnuyu silu i yaki zamacoyvae zasnoyvalyya pryncypy i normy pravavoga regulyavannya najvazhnyh gramadskih adnosin Gl taksamaPalitykaBelarusArtykul chastka seryi Palitychnaya sistema BelarusiKanstytucyya Belarusi Prezident Belarusi Administracyya prezidenta Savet Ministray Prem er ministr Ministr zamezhnyh spray Ministr abarony Savet byaspeki Nacyyanalny shod Savet Respubliki Chleny Saveta Respubliki Palata pradstaynikoy Deputaty Palaty pradstaynikoy Sudovaya sistema Kanstytucyjny Sud Vyarhoyny SudGeneralnaya prakuratura Administracyjnaya sistema Administracyjny padzel Vybary Palitychnyya partyi Referendumy 1995199620042022 19952000200420082012201620192024 199420012006201020152020Zneshnyaya palityka Vaennaya palitykaKanstytucyya BSSRZnoskipresident gov by svaboda orgLitaraturaGalayko A Kanstytucyya Respubliki Belarus Encyklapedyya gistoryi Belarusi U 6 t T 4 Kadety Lyashchenya Redkal G P Pashkoy galoyny red i insh Mast E E Zhakevich Mn BelEn 1997 432 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0041 2 SpasylkiKanstytucyya Belarusi y VikikrynicahKanstytucyya Belarusi na VikishovishchyKanstytucyya 1994 goda sa zmyanennyami i dapaynennyami Yak u 1990 1994 raspracoyvali i yak prymali Kanstytucyyu RB nashaniva by Kanstytucyya BSSR 1936 g nedastupnaya spasylka Kanstytucyya BSSR 1927 g nedastupnaya spasylka Kanstytucyya SSRB 1919 g