Галацэн (грэч. ὅλος — «целы, увесь» + καινός — «новы») — сучасная геалагічная эпоха, апошні ў гісторыі Зямлі адрэзак чацвярцічнага перыяду, які лічаць на тэрыторыях, што былі пакрыты ў антрапагене ледавіком, пасляледавікоўем. Тэрмін «галацэн» прапанаваны ў 1869 годзе французскім даследчыкам П.Жарвэ. Паводле радыевугляроднага датавання большасць даследчыкаў вызначае мяжу плейстацэну — галацэну датай 10,3 тыс. гадоў таму назад. У пачатку галацэнам вызначылася сучасная занальнасць расліннага покрыва, з зямлі зніклі апошнія прадстаўнікі мамантавага палеалітычнага комплексу, адбыўся пераход ад палеаліту да мезаліту. Галацэнавы гарызонт у адпаведнасці са зменамі кліматычных фаз складаецца з 3 падгарызонтаў. Ранні (10,3 — 8 тыс. гадоў таму назад) уключае прэбарэальны (10,3 — 9,2 тыс. гадоў) і барэальны (9,2 — 8 тыс. гадоў) перыяды з халодным і ўмераным кліматам. Сярэдні (8 — 2,5 тыс. гадоў назад) падзяляецца на вельмі цёплы і вільготны атлантычны (кліматычны оптымум галацэна, 8 — 5 тыс. гадоў) і ўмераны сухі суббарэальны (5 — 2,5 тыс. гадоў) перыяды. У познім сучасным субатлантычным перыядзе (пачаўся 2,5 тыс. гадоў таму назад) усталявалася ўмеранае вільготнае надвор'е. Пры гэтым па дадзеных палеакліматычных рэканструкцый увесь час адбывалася чаргаванне пацяпленняў і пахаладанняў, што дазволіла даследчыкам вылучыць у кожным з перыядаў адпаведныя этапы. Пачатак ранняга галацэну лічаць мяжой палеаліту і мезаліту, на працягу ўсяго этапу (у эпоху мезаліту) адбывалася засяленне чалавекам тэрыторыі Беларусі.
Галацэн | |
---|---|
Кім названа | Paul Gervais[d] |
Папярэдні ў спісе | Плейстацэн |
Дата пачатку | |
Колер (шаснаццатковы трыплет) | FEF2EC і FEF1E0 |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Гл. таксама
- Геахраналагічная шкала
Зноскі
- K.M. Cohen, S.C. Finney, P.L. Gibbard і інш. International Chronostratigraphic Chart 2013/01 — International Commission on Stratigraphy, 2013.
Літаратура
- Вознячук, Л. Н., Вальчик, М. А. Морфология, строение и история развития долины Немана в неоплейстоцене и голоцене = Morphology, geology and development of the Niemen valley in neopleistocene and holocene = Марфалогія, будова і гісторыя развіцця даліны Нёмана ў неаплейстацэне і галацэне / Л. Н. Вознячук, М. А. Вальчик; Академия наук Белорусской ССР, Институт геохимии и геофизики. — Мн.: Наука и техника, 1978. — 211 с.
- Калечыц, А. Г. Галацэн / А. Г. Калечыц // Археалогія Беларусі: энцыклапедыя: у 2 т. / [складальнік Ю. У. Каласоўскі; рэдкалегія: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.]. Т. 1: А — К. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2009. — 492, [1] c. — С. 212. — ISBN 978-985-11-0354-2.
- Лукашев, К. И. Развитие биосферы в голоцене / Академия наук Белорусской ССР, Институт геохимии и геофизики. — Мн.: Наука и техника, 1978. — 177, [1] c.
- Саидова, Х. М. Экология шельфовых сообществ фораминифер и палеосреда голоцена Берингова и Чукотского морей / Российская АН, Институт океанологии им. П. П. Ширшова. — М.: Наука, 1994. — 95 с. — ISBN ISBN 5-02-003578-5.
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Galacen grech ὅlos cely uves kainos novy suchasnaya gealagichnaya epoha aposhni y gistoryi Zyamli adrezak chacvyarcichnaga peryyadu yaki lichac na terytoryyah shto byli pakryty y antrapagene ledavikom paslyaledavikoyem Termin galacen prapanavany y 1869 godze francuzskim dasledchykam P Zharve Pavodle radyevuglyarodnaga datavannya bolshasc dasledchykay vyznachae myazhu plejstacenu galacenu dataj 10 3 tys gadoy tamu nazad U pachatku galacenam vyznachylasya suchasnaya zanalnasc raslinnaga pokryva z zyamli znikli aposhniya pradstayniki mamantavaga palealitychnaga kompleksu adbyysya perahod ad palealitu da mezalitu Galacenavy garyzont u adpavednasci sa zmenami klimatychnyh faz skladaecca z 3 padgaryzontay Ranni 10 3 8 tys gadoy tamu nazad uklyuchae prebarealny 10 3 9 2 tys gadoy i barealny 9 2 8 tys gadoy peryyady z halodnym i ymeranym klimatam Syaredni 8 2 5 tys gadoy nazad padzyalyaecca na velmi cyoply i vilgotny atlantychny klimatychny optymum galacena 8 5 tys gadoy i ymerany suhi subbarealny 5 2 5 tys gadoy peryyady U poznim suchasnym subatlantychnym peryyadze pachaysya 2 5 tys gadoy tamu nazad ustalyavalasya ymeranae vilgotnae nadvor e Pry getym pa dadzenyh paleaklimatychnyh rekanstrukcyj uves chas adbyvalasya chargavanne pacyaplennyay i pahaladannyay shto dazvolila dasledchykam vyluchyc u kozhnym z peryyaday adpavednyya etapy Pachatak rannyaga galacenu lichac myazhoj palealitu i mezalitu na pracyagu ysyago etapu u epohu mezalitu adbyvalasya zasyalenne chalavekam terytoryi Belarusi GalacenKim nazvanaPaul Gervais d Papyaredni y spisePlejstacenData pachatkuKoler shasnaccatkovy tryplet FEF2EC i FEF1E0 Medyyafajly na VikishovishchyGl taksamaGeahranalagichnaya shkalaZnoskiK M Cohen S C Finney P L Gibbard i insh International Chronostratigraphic Chart 2013 01 International Commission on Stratigraphy 2013 lt a href https wikidata org wiki Track Q13464113 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q63456140 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1740096 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q402104 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q63456514 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q57807895 gt lt a gt LitaraturaVoznyachuk L N Valchik M A Morfologiya stroenie i istoriya razvitiya doliny Nemana v neoplejstocene i golocene Morphology geology and development of the Niemen valley in neopleistocene and holocene Marfalogiya budova i gistoryya razviccya daliny Nyomana y neaplejstacene i galacene L N Voznyachuk M A Valchik Akademiya nauk Belorusskoj SSR Institut geohimii i geofiziki Mn Nauka i tehnika 1978 211 s Kalechyc A G Galacen A G Kalechyc Arhealogiya Belarusi encyklapedyya u 2 t skladalnik Yu U Kalasoyski redkalegiya T U Byalova gal red i insh T 1 A K Mn Belaruskaya Encyklapedyya 2009 492 1 c S 212 ISBN 978 985 11 0354 2 Lukashev K I Razvitie biosfery v golocene Akademiya nauk Belorusskoj SSR Institut geohimii i geofiziki Mn Nauka i tehnika 1978 177 1 c Saidova H M Ekologiya shelfovyh soobshestv foraminifer i paleosreda golocena Beringova i Chukotskogo morej Rossijskaya AN Institut okeanologii im P P Shirshova M Nauka 1994 95 s ISBN ISBN 5 02 003578 5