Бенджамін Франклін

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Франклін.

Бе́нджамін Фра́нклін (англ.: Benjamin Franklin; 17 студзеня 1706—17 красавіка 1790) — адзін з бацькоў-заснавальнікаў Злучаных Штатаў Амерыкі, вучоны, журналіст, выдавец, дыпламат, грамадскі дзеяч, пісьменнік.

Бенджамін Франклін
Benjamin Franklin
пасол ЗША ў Францыі^[d] 14 верасня 1778 — 17 мая 1785
Пераемнік	Томас Джэферсан
United States Ambassador to Sweden^[d] 28 верасня 1782 — 3 красавіка 1783
Пераемнік	Jonathan Russell^[d]
1-ы United States Postmaster General^[d] 26 ліпеня 1775 — 7 лістапада 1776
Пераемнік	Richard Bache^[d]
Speaker of the Pennsylvania House of Representatives^[d] май 1764 — кастрычнік 1764
Папярэднік	Isaac Norris^[d]
Пераемнік	Isaac Norris^[d]
President of the Supreme Executive Council of Pennsylvania^[d] 18 кастрычніка 1785 — 5 лістапада 1788
Папярэднік	John Dickinson^[d]
Пераемнік	Thomas Mifflin^[d]
Delegate to the United States Constitutional Convention^[d] 25 мая 1787 — 17 верасня 1787
Нараджэнне	17 студзеня 1706(1706-01-17)^[…] Бостан, акруга Сафалк^[d], Правінцыя Масачусетс-Бэй, Трынаццаць калоній
Смерць	17 красавіка 1790(1790-04-17)^[…](84 гады) Філадэльфія, акруга Філадэльфія, Пенсільванія, ЗША
Месца пахавання	Christ Church, Philadelphia^[d]
Бацька	Джазая Франклін^[d]
Маці	Абія Фолджэр^[d]
Жонка	Дэбара Рыд Франклін^[d]
Дзеці	Уільям Франклін^[d], Francis Folger Franklin^[d] і Sarah Franklin^[d]
Веравызнанне	Дэізм
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства Амерыканскае філасофскае таварыства Пецярбургская акадэмія навук Французская акадэмія навук Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Pennsylvania Abolition Society^[d] Société d'agriculture de Paris^[d] Нацыянальная акадэмія навук Італіі^[d] Турынская акадэмія навук^[d] Масонства
Адукацыя	homeschooling^[d] Бостанская лацінская школа^[d]
Дзейнасць	фізіка
Навуковая дзейнасць
Навуковая сфера	электрычнасць, оптыка, геаграфія
Месца працы	Пенсільванскі ўніверсітэт
Вядомы як	вынаходнік маланкаадвода
Аўтограф
Узнагароды	Медаль Коплі (1753)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

З 1729 года выдаваў у горадзе Філадэльфія «Pennsylvania Gazette» («Пенсільванскую газету»), а ў 1732—1757 гадах «Альманах беднага Рычарда». Заснаваў у Філадэльфіі першую ў ЗША публічную бібліятэку (1731), Пенсільванскі ўніверсітэт (1740), Амерыканскае філасофскае таварыства (1743). Выступаў за скасаванне рабства неграў. З 1746 года вёў эксперыменты з атмасфернай электрычнасцю, у 1752 годзе прапанаваў маланкаадвод. Сфармуляваў (раней за А. Сміта) працоўную тэорыю вартасці. У філасофіі прытрымліваўся дэізму. У 1751—1764 гадах член палаты дэпутатаў Пенсільваніі. Прадстаўнік Пенсільваніі (1757—1762) і іншых паўночнаамерыканскіх калоній (1764—1775) у Лондане. У час вайны за незалежнасць ЗША член Кантынентальнага кангрэса, адзін з аўтараў Дэкларацыі незалежнасці ЗША, пасланнік ЗША ў Парыжы (1776—1785), спрыяў заключэнню амерыканска-французскага дагавора 1778 г. і Версальскага мірнага дагавора 1783 г. Адзін з распрацоўшчыкаў канстытуцыі ЗША (1787). Аўтар эсэ, сатырычных твораў, мемуараў.

Зноскі

1. MacTutor History of Mathematics archive — 1994. Праверана 22 жніўня 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>
2. Benjamin Franklin // ISFDB — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a>
3. Франклин Бенджамин // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
4. www.accademiadellescienze.it Праверана 1 снежня 2020.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>
5. Jackson S. Memoir of Isaac Parrish, M.D., read to the College of Physicians of Philadelphia, February 2, 1853 — Філадэльфія: J. B. Lippincott & Co., 1853.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15077094"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19517271"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1345"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19517296"></a>
6. Bibliothèque nationale de France Record #119034658 // BnF catalogue général — Paris: BnF.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q90"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15222191"></a>
7. Elenco cronologico Soci Stranieri — ANSXL. Праверана 2 сакавіка 2018.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3603946"></a>
8. Benjamin Franklin Праверана 6 мая 2020.
9. Напісанне імя і прозвішча Бенджамін Франклін у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т. 16., Мн., 2003, С.456.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 16. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0263-6 (т. 16).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Бенджамін Франклін