Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Барыс Іванавіч Сачанка (15 мая 1936, в. Вялікі Бор, Хойніцкі раён, Гомельская вобласць — 5 ліпеня 1995) — беларускі пісьменнік, перакладчык і выдавец.
| Барыс Іванавіч Сачанка | |
|---|---|
| Барыс Іванавіч Сачанка | |
 | |
| Асабістыя звесткі | |
| Імя пры нараджэнні | Барыс Іванавіч Сачанка |
| Псеўданімы | І. Сібарсач Р. Сібарсач |
| Дата нараджэння | 15 мая 1936 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 5 ліпеня 1995(59 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Пахаванне |
|
| Грамадзянства | |
| Дзеці | Святлана Явар |
| Альма-матар |
|
| Месца працы |
|
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | пісьменнік, перакладчык, журналіст |
| Мова твораў | беларуская |
| Дэбют | апавяданне «Плынь», 1956 |
| Грамадская дзейнасць | |
| Член у |
|
| Прэміі | Дзяржаўная прэмія Беларусі імя Якуба Коласа Літаратурная прэмія імя Івана Мележа (1991) |
| Узнагароды |   |
| sachenko.iatp.by | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія
Бацька, Іван Мікалаевіч, працаваў у хімлясгасе. Маці, Вера Міхайлаўна, працавала ў калгасе, але мусіла шмат клапаціцца пра дзяцей, якіх у сям’і было сямёра. У 1943 годзе фашысты спалілі Вялікі Бор, а ў чэрвені таго ж года, Барыс, разам з бацькамі, быў вывезены ў Германію. Працаваў на ферме нямецкага землеўласніка. Затым быў лагер перамешчаных асоб. Вярнуўся на радзіму ў 1945 годзе.
У 1955 годзе Сачанка паступае на аддзяленне журналістыкі філалагічнага факультэта БДУ, скончыў у 1960. Падчас вучобы ва ўніверсітэце (з 1958) пачаў працаваць у часопісе «Вожык».
Друкаваць свае творы Барыс Сачанка пачаў яшчэ будучы студэнтам. У 1956 годзе часопіс «Маладосць» надрукаваў апавяданне «Плынь». У сааўтарстве з Янкам Сіпаковым і Рыгорам Барадуліным пад псеўданімамі І. Сібарсач ці Р. Сібарсач змяшчалі ў «Вожыку» вострыя і надзённыя крытычныя нататкі, артыкулы, гумарэскі, сатырычныя замалёўкі.
У 1960—1976 гадах працаваў у аддзеле прозы часопіса «Полымя», у 1976—1986 — сакратар праўлення СП БССР. З 1986 — загадчык рэдакцыі перакладной замежнай літаратуры выдавецтва «Мастацкая літаратура». У 1993—1995 гадах — галоўны рэдактар выдавецтва «Беларуская Энцыклапедыя».
Прымаў удзел у рабоце XXXV сесіі Генеральнай Асамблеі ААН (1980). Член Саюза пісьменнікаў СССР і Беларусі з 1960 года.
Творчасць
Уласныя творы
- 1960 — «Плынь» / дэбют, апавяданне ў часопісе «Маладосць»
Кнігі прозы:
- 1960 — «Дарога ішла праз лес» / кніга прозы
- 1962 — «Барвы ранняй восені»
- 1964 — «Зямля маіх продкаў»
- 1966 — «Пакуль не развіднела»
- 1968 — «Апошнія і першыя»
- 1971 — «Дарогі»
- 1971 — «Аксана»
- 1973 — «Памяць»
- 1976 — «Тры аповесці»
- 1978 — «Ваўчыца з Чортавай Ямы»
- 1987 — «Горкая радасць вяртання»
- 1989 — «Вечны кругазварот»
- 1989 — «Родны вугал»
Раманы
- 1975 — «Чужое неба»
- 1980, 1982, 1984 — «Вялікі Лес» (у трох кнігах)
Кнігі гумару і сатыры
- 1966 — «Вол-фігурыст»
- 1969 — «Халасцяк»
Кнігі крытыкі і эсэістыкі
- 1985 — «Жывое жыццё»
- 1990 — «Сняцца сны аб Беларусі…»
Кнігі для дзяцей
- 1986 — «Кошык малін»
- 1987 — «Бабка Адарка»
У 1981 выйшлі Выбраныя творы ў 2 тамах.
Пераклады
Перакладаў з сербскай, славацкай, польскай моў. Пераклаў на беларускую мову аповесць Я. Гуцалы «Школьны хлеб» (1976), П. Андрэева (П. Абрасімава) «Аповесць пра майго сябра» (1979), кнігу аповесцей і апавяданняў І. Андрыча «Трывожны год» (1978), п’есы А. Салынскага «Барабаншчыца» (пастаўлена ў 1978) і А. Галіна «Апошняе спатканне» (пастаўлена ў 1980), паасобныя творы М. Прышвіна, , У. Багамолава, П. Мірнага, М. Кацюбінскага, Ф. Крайцвальда і інш.
Укладальнік кніг
Укладальнік кніг аповесцей і апавяданняў Я. Гушчы «Пан Грацыян і іншыя» (1976), Я. Івашкевіча «Дзяўчына і галубы» (1977), выбранай прозы М. Булгакава (1985), Ф. Салагуба (1987), Б. Пільняка (1988), У. Набокава (1989), зборніка паэзіі Л. Геніюш «Белы сон» (1990), 2-томнай «Анталогіі рускага савецкага апавядання» (1987). У часопісах «Полымя», «Маладосць», «Спадчына», штотыднёвіку «Літаратура і мастацтва» апублікаваў (з прадмовамі і каментарыямі) забытыя ці малавядомыя і зусім невядомыя творы Я. Купалы, Я. Коласа, В. Ластоўскага, К. Сваяка, Л. Геніюш, У. Жылкі, У. Клішэвіча, А. Салаўя і інш. Напісаў сцэнарый дакументальнага фільма «Алесь Гарун» (зняты ў 1990).
Сям'я
Бацька беларускай паэтэсы і літаратуразнаўца Святланы Явар (1968—2011) і журналісткі і пісьменніцы Галіны Багданавай (1961—2021).
Узнагароды
- Два ордэны «Знак Пашаны»
- Медаль Францыска Скарыны
- Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР імя Якуба Коласа (1982) за кнігу «Ваўчыца з Чортавай Ямы»
- Лаўрэат Літаратурнай прэміі СП Беларусі імя І.Мележа (1991) за кнігу «Сняцца сны аб Беларусі…».
Зноскі
- Boris Ivanovič Sačenko // Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
- Багданава Галіна – Белліт (6 ліпеня 2023). Праверана 20 ліпеня 2024.
Літаратура
- Сачанка Барыс // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. — 22 000 экз. — ISBN 5-340-00709-X.
- Сачанка Барыс // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 1992—1995.
- Сачанка Барыс Іванавіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 648. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
- Савік Л. С. Пад мірным небам Бацькаўшчыны. Нарыс творчасці Барыса Сачанкі. — Мінск. 1986. — 120 с.
Спасылкі
 | Барыс Іванавіч Сачанка на Вікісховішчы |
|---|
- Анатоль Астапенка.. Барыс Сачанка. Ён шчыра служыў Бацькаўшчыне(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 28 лютага 2022.
- Барыс Сачанка — віртуальны музей аднае асобы
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
U Vikipedyi yosc artykuly pra inshyh asob z prozvishcham Sachanka Barys Ivanavich Sachanka 15 maya 1936 v Vyaliki Bor Hojnicki rayon Gomelskaya voblasc 5 lipenya 1995 belaruski pismennik perakladchyk i vydavec Barys Ivanavich SachankaBarys Ivanavich SachankaAsabistyya zvestkiImya pry naradzhenni Barys Ivanavich SachankaPseydanimy I Sibarsach R SibarsachData naradzhennya 15 maya 1936 1936 05 15 Mesca naradzhennya Vyaliki Bor Velikaborski selsavet Hojnicki rayon BSSR SSSRData smerci 5 lipenya 1995 1995 07 05 59 gadoy Mesca smerci Minsk BelarusPahavanne Ushodniya mogilkiGramadzyanstva SSSR BelarusDzeci Svyatlana YavarAlma matar filalagichny fakultet BDUMesca pracy VozhykMaladoscBelaruskaya encyklapedyya imya Petrusya BroykiPolymyaMastackaya litaraturaPrafesijnaya dzejnascRod dzejnasci pismennik perakladchyk zhurnalistMova tvoray belaruskayaDebyut apavyadanne Plyn 1956Gramadskaya dzejnascChlen u Sayuz pismennikay SSSRPremii Dzyarzhaynaya premiya Belarusi imya Yakuba Kolasa Litaraturnaya premiya imya Ivana Melezha 1991 Uznagarodysachenko iatp by Medyyafajly na VikishovishchyNa Pershamajskaj demanstracii Yanka Sipakoy Ivan Navumenka Nina Maeyskaya Barys Sachanka Yuras Svirka 1958 god BiyagrafiyaBacka Ivan Mikalaevich pracavay u himlyasgase Maci Vera Mihajlayna pracavala y kalgase ale musila shmat klapacicca pra dzyacej yakih u syam i bylo syamyora U 1943 godze fashysty spalili Vyaliki Bor a y cherveni tago zh goda Barys razam z backami byy vyvezeny y Germaniyu Pracavay na ferme nyameckaga zemleylasnika Zatym byy lager perameshchanyh asob Vyarnuysya na radzimu y 1945 godze U 1955 godze Sachanka pastupae na addzyalenne zhurnalistyki filalagichnaga fakulteta BDU skonchyy u 1960 Padchas vuchoby va yniversitece z 1958 pachay pracavac u chasopise Vozhyk Drukavac svae tvory Barys Sachanka pachay yashche buduchy studentam U 1956 godze chasopis Maladosc nadrukavay apavyadanne Plyn U saaytarstve z Yankam Sipakovym i Rygoram Baradulinym pad pseydanimami I Sibarsach ci R Sibarsach zmyashchali y Vozhyku vostryya i nadzyonnyya krytychnyya natatki artykuly gumareski satyrychnyya zamalyoyki U 1960 1976 gadah pracavay u addzele prozy chasopisa Polymya u 1976 1986 sakratar praylennya SP BSSR Z 1986 zagadchyk redakcyi perakladnoj zamezhnaj litaratury vydavectva Mastackaya litaratura U 1993 1995 gadah galoyny redaktar vydavectva Belaruskaya Encyklapedyya Prymay udzel u raboce XXXV sesii Generalnaj Asamblei AAN 1980 Chlen Sayuza pismennikay SSSR i Belarusi z 1960 goda TvorchascUlasnyya tvory 1960 Plyn debyut apavyadanne y chasopise Maladosc Knigi prozy 1960 Daroga ishla praz les kniga prozy 1962 Barvy rannyaj voseni 1964 Zyamlya maih prodkay 1966 Pakul ne razvidnela 1968 Aposhniya i pershyya 1971 Darogi 1971 Aksana 1973 Pamyac 1976 Try apovesci 1978 Vaychyca z Chortavaj Yamy 1987 Gorkaya radasc vyartannya 1989 Vechny krugazvarot 1989 Rodny vugal Ramany 1975 Chuzhoe neba 1980 1982 1984 Vyaliki Les u troh knigah Knigi gumaru i satyry 1966 Vol figuryst 1969 Halascyak Knigi krytyki i eseistyki 1985 Zhyvoe zhyccyo 1990 Snyacca sny ab Belarusi Knigi dlya dzyacej 1986 Koshyk malin 1987 Babka Adarka U 1981 vyjshli Vybranyya tvory y 2 tamah Peraklady Perakladay z serbskaj slavackaj polskaj moy Peraklay na belaruskuyu movu apovesc Ya Gucaly Shkolny hleb 1976 P Andreeva P Abrasimava Apovesc pra majgo syabra 1979 knigu apovescej i apavyadannyay I Andrycha Tryvozhny god 1978 p esy A Salynskaga Barabanshchyca pastaylena y 1978 i A Galina Aposhnyae spatkanne pastaylena y 1980 paasobnyya tvory M Pryshvina U Bagamolava P Mirnaga M Kacyubinskaga F Krajcvalda i insh Ukladalnik knig Ukladalnik knig apovescej i apavyadannyay Ya Gushchy Pan Gracyyan i inshyya 1976 Ya Ivashkevicha Dzyaychyna i galuby 1977 vybranaj prozy M Bulgakava 1985 F Salaguba 1987 B Pilnyaka 1988 U Nabokava 1989 zbornika paezii L Geniyush Bely son 1990 2 tomnaj Antalogii ruskaga saveckaga apavyadannya 1987 U chasopisah Polymya Maladosc Spadchyna shtotydnyoviku Litaratura i mastactva apublikavay z pradmovami i kamentaryyami zabytyya ci malavyadomyya i zusim nevyadomyya tvory Ya Kupaly Ya Kolasa V Lastoyskaga K Svayaka L Geniyush U Zhylki U Klishevicha A Salayya i insh Napisay scenaryj dakumentalnaga filma Ales Garun znyaty y 1990 Syam yaBacka belaruskaj paetesy i litaraturaznayca Svyatlany Yavar 1968 2011 i zhurnalistki i pismennicy Galiny Bagdanavaj 1961 2021 UznagarodyDva ordeny Znak Pashany Medal Francyska Skaryny Layreat Dzyarzhaynaj premii BSSR imya Yakuba Kolasa 1982 za knigu Vaychyca z Chortavaj Yamy Layreat Litaraturnaj premii SP Belarusi imya I Melezha 1991 za knigu Snyacca sny ab Belarusi ZnoskiBoris Ivanovic Sacenko Gran Enciclopedia Catalana Grup Enciclopedia 1968 lt a href https wikidata org wiki Track Q18696256 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q2664168 gt lt a gt Bagdanava Galina Bellit bel 6 lipenya 2023 Praverana 20 lipenya 2024 LitaraturaSachanka Barys Belaruskiya pismenniki 1917 1990 Davednik Sklad A K Gardzicki Nav red A L Verabej Mn Mastackaya litaratura 1994 653 s il 22 000 ekz ISBN 5 340 00709 X Sachanka Barys Belaruskiya pismenniki Biyabibliyagrafichny sloynik U 6 t pad red A I Maldzisa Mn Belaruskaya Encyklapedyya 1992 1995 Sachanka Barys Ivanavich Belarus encyklapedychny davednik Redkal B I Sachanka gal red i insh Mast M V Drako A M Hilkevich Mn BelEn 1995 S 648 800 s 5 000 ekz ISBN 985 11 0026 9 Savik L S Pad mirnym nebam Backayshchyny Narys tvorchasci Barysa Sachanki Minsk 1986 120 s SpasylkiBarys Ivanavich Sachanka na VikishovishchyAnatol Astapenka Barys Sachanka Yon shchyra sluzhyy Backayshchyne nyavyzn nedastupnaya spasylka Arhivavana z pershakrynicy 28 lyutaga 2022 Barys Sachanka virtualny muzej adnae asoby