Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Напалеон II (фр. Napoléon II), поўнае імя Напалеон Франсуа Жазеф Шарль Банапарт, кароль Рымскі (фр. Napoléon François Joseph Charles Bonaparte), ён жа Франц, герцаг Рэйхштацкі, (ням. Franz Herzog von Reichstadt; 20 сакавіка 1811, Цюільры, Парыж - 22 ліпеня 1832, Шонбрун, Вена) — сын (адзінае законнае дзіця) Напалеона I Банапарта. Увайшоў у гісторыю пад дынастычным імем, дадзеным яму банапартыстамі. Фактычна ніколі не валадарыў (хоць з 22 чэрвеня па 7 ліпеня 1815 г. парыжскія заканадаўчыя органы прызнавалі яго імператарам). У банапартысцкіх колах вядомы як «Арляня».
| Напалеон II | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| фр.: Napoléon II, Napoléon François Joseph Charles Bonaparte | |||||||
 Напалеон II. | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Папярэднік | Напалеон I | ||||||
| Пераемнік | тытул скасаваны; Напалеон III | ||||||
| |||||||
| Папярэднік | Іосіф II | ||||||
| Пераемнік | тытул скасаваны | ||||||
| Нараджэнне | 20 сакавіка 1811
| ||||||
| Смерць | 22 ліпеня 1832[…](21 год) | ||||||
| Месца пахавання |
| ||||||
| Род | Банапарты | ||||||
| Імя пры нараджэнні | фр.: Napoléon François Joseph Charles Bonaparte | ||||||
| Бацька | Напалеон I Банапарт | ||||||
| Маці | Марыя-Луіза Аўстрыйская | ||||||
| Веравызнанне | Каталіцкая Царква | ||||||
| Званне | палкоўнік[d] | ||||||
| Узнагароды |      | ||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Рымскі кароль і намінальны імператар
Нарадзіўся 20 сакавіка 1811 ад другога шлюбу з Марыяй Луізай Аўстрыйскай ў Парыжы ў Цюільры. Адразу пасля нараджэння доўгачаканы сын быў абвешчаны Напалеонам (фр.: Roi de Rome) і спадчыннікам імперыі. Двойчы: першы раз у 1814 і другі раз у 1815 годзе, пасля Ста дзён, Напалеон зракаўся ад пасады на карысць сына, але абодва разу саюзнікі абвяшчалі Банапартаў зрынутымі, а законным манархам Францыі — Людовіка XVIII.
Пасля паразы пры Напалеон адрокся ад прастола на карысць сына, якога абвясціў імператарам пад імем Напалеона II; але караля Рымскага не было ў Францыі, і адрачэнне, пры тагачасных умовах, не магло мець практычнага значэння.
«Арляня» ў Аўстрыі
Пасля першага адрачэння Напалеона I у 1814 годзе Марыя-Луіза пераехала ў Аўстрыю і пасялілася разам з сынам каля Вены, у замку Шонбрун. Калі Напалеон I вярнуўся ў 1815 годзе ў Францыю, ён запатрабаваў ад аўстрыйскага ўраду вяртання жонкі і сына, але беспаспяхова. Чатырохгадовы рымскі кароль застаўся з маці ў Аўстрыі і выхоўваўся там .
Калі Марыя-Луіза, у 1816 годзе, пераехала ў Парму, сын яе застаўся ў Вене ў дзеда Франца I Аўстрыйскага. Дамова, заключонная ў 1817 годзе паміж саюзнікамі, пазбавіла яго спадчынных правоў на Парму; за гэта аўстрыйскі імператар узнагародзіў яго багемскім герцагствам , з тытулам «Свьетласці».
Пры двары дзеда, у Вене, пра яго бацьку пры ім імкнуліся не згадваць, ён лічыўся «сынам Яе Высокасці эрцгерцагіні», з дзяцінства яго прывучылі да нямецкага імя Франц, а не Напалеон. Нягледзячы на гэта, ён ведаў пра свайго бацьку, быў гарачым яго прыхільнікам і гнёўся аўстрыйскім дваром. З 12-гадовага ўзросту герцаг Рэйхштацкі лічыўся на вайсковай службе, на якой да 1830 года ён даслужыўся да маёра. Вакол яго імя ўвесь час складаліся легенды; усё добра разумелі, што ў выпадку якіх-небудзь палітычных ускладненняў адно імя Напалеона II можа паслужыць сцягам для небяспечнага руху. Менавіта па гэтай прычыне сціплая спроба банапартыстаў высунуць яго кандыдатуру на трон Бельгіі была неадкладна перарвана Венай, Парыжам і Лонданам. Сам Напалеон II, які ведаў пра сваё паходжанне, старанна вывучаў вайсковую справу і ўвесь час марыў пра славу і подзвігі. Але ён быў вельмі хваравітым юнаком; заўчасная смерць яго 22 ліпеня 1832 годзе ад сухот ва ўзросце 21 год ў Шамбруне, пазбавіла дыпламатыю і аўстрыйскі двор шматлікіх цяжкасцяў. Хадзілі чуткі пра тое, што ён быў атручаны.
Пасмяротны лёс
Яго стрыечны брат прынц Луі Напалеон, абвясціўшы ў 1852 годзе сябе імператарам, прыняў імя Напалеон III; такім чынам, ён лічыў постфактум Напалеона II часткай дынастыі ў 1821—1832 гадах, а сябе — яго спадчыннікам.
У 1940 годзе па загадзе Адольфа Гітлера рэшткі герцага Рэйхштацкага былі перанесеныя з Вены (тады ў складзе Трэцяга Рэйху) у Парыж (акупаваны Германіяю) і пахаваны ў Доме Інвалідаў побач з грабніцай бацькі; пры гэтым сэрца нябожчыка, якое захоўвалася, па тагачасным звычаі, асобна, засталося ў Вене. Гэта здарылася роўна праз 100 гадоў пасля пераносу ў Дом Інвалідаў праху самога Напалеона.
Лёс Напалеона II натхніў Эдмона Растана на драму «Арляня» (L’Aiglon). Праз гэты твор прыхільніцай асобы абодвух Напалеонаў — бацькі і сына — стала Марына Цвятаева. Лічыцца, што кніга Януша Корчака «Кароль Матыуш I» навеяная лёсам Напалеона II.
Гл. таксама
Зноскі
- Dr. Constant v. Wurzbach Reichstadt, Napoleon Franz Joseph Karl Herzog von // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Т. 25. — S. 181.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118743996 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
- Napoleon-Francois-Charles-Joseph Bonaparte, duke von Reichstadt // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- Lundy D. R. Napoleon II Bonaparte, Duc de Reichstadt // The Peerage Праверана 9 кастрычніка 2017.
Літаратура
- Андре Кастело. Сын Наполеона. Биография. — М.: «Захаров», 2007. — 668 с. — ISBN 978-5-8159-0737-9.
- Charles Mullié, Biographie des célébrités militaires des armées de terre et de mer de 1789 à 1850, 1852 [détail de l’édition]
- 2 tomes (AH et IZ), Fayard, Paris, 1re éd. 1987, nouvelle éd. 1999 (ISBN 2-213-60485-1)
- André Castelot, L'Aiglon
- Edmond Rostand, L'Aiglon
- Jacques Perot dir., La Pourpre et l'exil, l'Aiglon et le prince impérial, RMN, 2004
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Napaleon II fr Napoleon II poynae imya Napaleon Fransua Zhazef Sharl Banapart karol Rymski fr Napoleon Francois Joseph Charles Bonaparte yon zha Franc gercag Rejhshtacki nyam Franz Herzog von Reichstadt 20 sakavika 1811 Cyuilry Paryzh 22 lipenya 1832 Shonbrun Vena syn adzinae zakonnae dzicya Napaleona I Banaparta Uvajshoy u gistoryyu pad dynastychnym imem dadzenym yamu banapartystami Faktychna nikoli ne valadaryy hoc z 22 chervenya pa 7 lipenya 1815 g paryzhskiya zakanadaychyya organy pryznavali yago imperataram U banapartysckih kolah vyadomy yak Arlyanya Napaleon IIfr Napoleon II Napoleon Francois Joseph Charles BonaparteNapaleon II 2 i imperatar francuzay 22 chervenya 7 lipenya 1815Papyarednik Napaleon IPeraemnik tytul skasavany Napaleon III20 sakavika 1811 22 lipenya 1832Papyarednik Iosif IIPeraemnik tytul skasavanyNaradzhenne 20 sakavika 1811 1811 03 20 Paryzh Paryzh d regiyon Il de Frans Metrapoliya Francyi FrancyyaSmerc 22 lipenya 1832 1832 07 22 21 god Vena Aystryjskaya imperyyaMesca pahavannya Dom invalidayParyzhRod BanapartyImya pry naradzhenni fr Napoleon Francois Joseph Charles BonaparteBacka Napaleon I BanapartMaci Maryya Luiza AystryjskayaVeravyznanne Katalickaya CarkvaZvanne palkoynik d Uznagarody Medyyafajly na VikishovishchyRymski karol i naminalny imperatarNaradziysya 20 sakavika 1811 ad drugoga shlyubu z Maryyaj Luizaj Aystryjskaj y Paryzhy y Cyuilry Adrazu paslya naradzhennya doygachakany syn byy abveshchany Napaleonam fr Roi de Rome i spadchynnikam imperyi Dvojchy pershy raz u 1814 i drugi raz u 1815 godze paslya Sta dzyon Napaleon zrakaysya ad pasady na karysc syna ale abodva razu sayuzniki abvyashchali Banapartay zrynutymi a zakonnym manarham Francyi Lyudovika XVIII Paslya parazy pry Napaleon adroksya ad prastola na karysc syna yakoga abvyasciy imperataram pad imem Napaleona II ale karalya Rymskaga ne bylo y Francyi i adrachenne pry tagachasnyh umovah ne maglo mec praktychnaga znachennya Arlyanya y AystryiNapaleon II u dzyacinstve Paslya pershaga adrachennya Napaleona I u 1814 godze Maryya Luiza peraehala y Aystryyu i pasyalilasya razam z synam kalya Veny u zamku Shonbrun Kali Napaleon I vyarnuysya y 1815 godze y Francyyu yon zapatrabavay ad aystryjskaga yradu vyartannya zhonki i syna ale bespaspyahova Chatyrohgadovy rymski karol zastaysya z maci y Aystryi i vyhoyvaysya tam Kali Maryya Luiza u 1816 godze peraehala y Parmu syn yae zastaysya y Vene y dzeda Franca I Aystryjskaga Damova zaklyuchonnaya y 1817 godze pamizh sayuznikami pazbavila yago spadchynnyh pravoy na Parmu za geta aystryjski imperatar uznagarodziy yago bagemskim gercagstvam z tytulam Svetlasci Pry dvary dzeda u Vene pra yago backu pry im imknulisya ne zgadvac yon lichyysya synam Yae Vysokasci ercgercagini z dzyacinstva yago pryvuchyli da nyameckaga imya Franc a ne Napaleon Nyagledzyachy na geta yon veday pra svajgo backu byy garachym yago pryhilnikam i gnyoysya aystryjskim dvarom Z 12 gadovaga yzrostu gercag Rejhshtacki lichyysya na vajskovaj sluzhbe na yakoj da 1830 goda yon dasluzhyysya da mayora Vakol yago imya yves chas skladalisya legendy usyo dobra razumeli shto y vypadku yakih nebudz palitychnyh uskladnennyay adno imya Napaleona II mozha pasluzhyc scyagam dlya nebyaspechnaga ruhu Menavita pa getaj prychyne sciplaya sproba banapartystay vysunuc yago kandydaturu na tron Belgii byla neadkladna perarvana Venaj Paryzham i Londanam Sam Napaleon II yaki veday pra svayo pahodzhanne staranna vyvuchay vajskovuyu spravu i yves chas maryy pra slavu i podzvigi Ale yon byy velmi hvaravitym yunakom zaychasnaya smerc yago 22 lipenya 1832 godze ad suhot va yzrosce 21 god y Shambrune pazbavila dyplamatyyu i aystryjski dvor shmatlikih cyazhkascyay Hadzili chutki pra toe shto yon byy atruchany Pasmyarotny lyosGercag Rejhshtacki Yago stryechny brat prync Lui Napaleon abvyasciyshy y 1852 godze syabe imperataram prynyay imya Napaleon III takim chynam yon lichyy postfaktum Napaleona II chastkaj dynastyi y 1821 1832 gadah a syabe yago spadchynnikam U 1940 godze pa zagadze Adolfa Gitlera reshtki gercaga Rejhshtackaga byli peranesenyya z Veny tady y skladze Trecyaga Rejhu u Paryzh akupavany Germaniyayu i pahavany y Dome Invaliday pobach z grabnicaj backi pry getym serca nyabozhchyka yakoe zahoyvalasya pa tagachasnym zvychai asobna zastalosya y Vene Geta zdarylasya royna praz 100 gadoy paslya peranosu y Dom Invaliday prahu samoga Napaleona Lyos Napaleona II nathniy Edmona Rastana na dramu Arlyanya L Aiglon Praz gety tvor pryhilnicaj asoby abodvuh Napaleonay backi i syna stala Maryna Cvyataeva Lichycca shto kniga Yanusha Korchaka Karol Matyush I naveyanaya lyosam Napaleona II Gl taksamaZnoskiDr Constant v Wurzbach Reichstadt Napoleon Franz Joseph Karl Herzog von Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich enthaltend die Lebensskizzen der denkwurdigen Personen welche seit 1750 in den osterreichischen Kronlandern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben Wien 1856 T 25 S 181 lt a href https wikidata org wiki Track Q89696873 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q665807 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q25856 gt lt a gt Deutsche Nationalbibliothek Record 118743996 Agulny narmatyyny kantrol 2012 2016 Praverana 10 snezhnya 2014 lt a href https wikidata org wiki Track Q27302 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q36578 gt lt a gt Napoleon Francois Charles Joseph Bonaparte duke von Reichstadt Encyclopaedia Britannica Praverana 9 kastrychnika 2017 lt a href https wikidata org wiki Track Q5375741 gt lt a gt Lundy D R Napoleon II Bonaparte Duc de Reichstadt The Peerage Praverana 9 kastrychnika 2017 lt a href https wikidata org wiki Track Q67129259 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q21401824 gt lt a gt LitaraturaAndre Kastelo Syn Napoleona Biografiya M Zaharov 2007 668 s ISBN 978 5 8159 0737 9 Charles Mullie Biographie des celebrites militaires des armees de terre et de mer de 1789 a 1850 1852 detail de l edition 2 tomes AH et IZ Fayard Paris 1re ed 1987 nouvelle ed 1999 ISBN 2 213 60485 1 Andre Castelot L Aiglon Edmond Rostand L Aiglon Jacques Perot dir La Pourpre et l exil l Aiglon et le prince imperial RMN 2004