Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Таксано́мія (ад стар.-грэч.: τάξις — лад, парадак і νόμος — закон) — навука, якая займаецца класіфікацыяй і сістэматызацыяй (напрыклад, відаў жывых арганізмаў).
| Таксаномія | |
|---|---|
 | |
| Асноўваецца на | таксаномія[d] |
| Асноўная тэма твора | knowledge representation and reasoning[d] |
| Процілегла | meronomy[d] |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя
Слова «таксаномія» ўпершыню прапанаваў Агюстэн Дэкандоль у 1813 годзе. Ён займаўся класіфікацыяй раслін і аднёс гэтае паняцце да біялогіі. Пазней з’явіліся таксаномія ў лінгвістыцы, геаграфіі і геалогіі.
Сучасныя погляды на таксаномію
З пункту погляду матэматыкі, таксаномія займаецца пабудовай дрэвападобнай структуры класіфікацыі пэўных аб’ектаў. Уверсе гэтай структуры агульная класіфікацыя (карнявы таксон). Ён уключае ўсе аб’екты пэўнай таксаноміі. Таксоны больш нізкага ўзроўню класіфікуюць аб’екты больш спецыфічна. Яны адносяцца да падмностваў гэтых аб’ектаў. Сучасная біялагічная класіфікацыя, напрыклад, з’яўляецца іерархічнай сістэмай, у падмурку якой знаходзяцца асобныя арганізмы (індывідуумы). На розных узроўнях іерархіі гэтай сістэмы знаходзяцца таксоны, кожны з якіх падпарадкаваны аднаму і толькі аднаму таксону больш высокага рангу. Адна з найбольш фундаментальных праблем таксаноміі заключаецца ў вызначэнні спосабу існавання таксону.
Словы «таксаномія» і «сістэматыка» часта выкарыстоўваюць як сінонімы, але строга кажучы, таксаномія з’яўляецца часткай сістэматыкі.
Гл. таксама
- Сістэматыка
Літаратура
- Таксано́мія // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 394. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Таксано́мія // Тлумачальны слоўнік беларускай мовы: У 5-ці т / АН БССР, Інстытут мовазнаўства імя Я. Коласа. — Мн.: Беларус. Сав. Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 1983. — Т. 5 кн. 1: С — Улагодзіць / [рэдактар М. Р. Суднік]. — С. 464. — 663 с.
- Таксоно́мия // Т. 25. Струнино — Тихорецк. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 220. — ((Большая советская энциклопедия) : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
- Таксоно́мия // Краткий словарь ботанических терминов / Сост. М. В. Буланая и др.; Под ред. А. Г. Еленевского. — Саратов: Изд-во Сарат. пед. ин-та, 1993. — С. 130. — 151 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-87077-064-5. (руск.)
Спасылкі
- Tree of Life
- Падборка электронных рэсурсаў па біялагічнай таксанаміі на сайце Нацыянальнага цэнтра біятэхналагічнай інфармацыі (NCBI) (англ.) (Праверана 22 лютага 2010)
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Taksano miya ad star grech ta3is lad paradak i nomos zakon navuka yakaya zajmaecca klasifikacyyaj i sistematyzacyyaj napryklad viday zhyvyh arganizmay TaksanomiyaAsnoyvaecca nataksanomiya d Asnoynaya tema tvoraknowledge representation and reasoning d Procileglameronomy d Medyyafajly na VikishovishchyShvejcarski batanik Agyusten Dekandol yaki ypershynyu prapanavay slova taksanomiya u 1813 godzeGistoryyaSlova taksanomiya ypershynyu prapanavay Agyusten Dekandol u 1813 godze Yon zajmaysya klasifikacyyaj raslin i adnyos getae panyacce da biyalogii Paznej z yavilisya taksanomiya y lingvistycy geagrafii i gealogii Suchasnyya poglyady na taksanomiyuZ punktu poglyadu matematyki taksanomiya zajmaecca pabudovaj drevapadobnaj struktury klasifikacyi peynyh ab ektay Uverse getaj struktury agulnaya klasifikacyya karnyavy takson Yon uklyuchae yse ab ekty peynaj taksanomii Taksony bolsh nizkaga yzroynyu klasifikuyuc ab ekty bolsh specyfichna Yany adnosyacca da padmnostvay getyh ab ektay Suchasnaya biyalagichnaya klasifikacyya napryklad z yaylyaecca ierarhichnaj sistemaj u padmurku yakoj znahodzyacca asobnyya arganizmy indyviduumy Na roznyh uzroynyah ierarhii getaj sistemy znahodzyacca taksony kozhny z yakih padparadkavany adnamu i tolki adnamu taksonu bolsh vysokaga rangu Adna z najbolsh fundamentalnyh prablem taksanomii zaklyuchaecca y vyznachenni sposabu isnavannya taksonu Slovy taksanomiya i sistematyka chasta vykarystoyvayuc yak sinonimy ale stroga kazhuchy taksanomiya z yaylyaecca chastkaj sistematyki Gl taksamaSistematykaLitaraturaTaksano miya Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 15 Sledaviki Tryo Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2002 T 15 S 394 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0251 2 t 15 Taksano miya Tlumachalny sloynik belaruskaj movy U 5 ci t AN BSSR Instytut movaznaystva imya Ya Kolasa Mn Belarus Sav Encyklapedyya imya Petrusya Broyki 1983 T 5 kn 1 S Ulagodzic redaktar M R Sudnik S 464 663 s Taksono miya T 25 Strunino Tihoreck M Sovetskaya enciklopediya 1976 S 220 Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t gl red A M Prohorov 1969 1978 rusk Taksono miya Kratkij slovar botanicheskih terminov Sost M V Bulanaya i dr Pod red A G Elenevskogo Saratov Izd vo Sarat ped in ta 1993 S 130 151 s 10 000 ekz ISBN 5 87077 064 5 rusk SpasylkiTree of Life Padborka elektronnyh resursay pa biyalagichnaj taksanamii na sajce Nacyyanalnaga centra biyatehnalagichnaj infarmacyi NCBI angl Praverana 22 lyutaga 2010