У гэтай старонкі няма правераных версій хутчэй за ўсё яе якасць не ацэньвалася на адпаведнасць стандартам Эксперыменталь

У гэтай старонкі няма правераных версій, хутчэй за ўсё, яе якасць не ацэньвалася на адпаведнасць стандартам.

Эксперыментальная фізіка — спосаб пазнання прыроды, які складаецца ў вывучэнні прыродных з’яў у спецыяльна прыгатаваных умовах. У адрозненне ад тэарэтычнай фізікі, якая даследуе матэматычныя мадэлі прыроды, эксперыментальная фізіка закліканая даследаваць саму прыроду.

Менавіта нязгода з вынікам эксперыменту з’яўляецца крытэрыем памылковасці фізічнай тэорыі, ці больш дакладна, невыкарыстанні тэорыі да нашага свету. Адваротнае зацвярджэнне не дакладна: згода з эксперыментам не можа быць доказам правільнасці (дастасавальнасці) тэорыі. Гэта значыць, што галоўным крытэрыем жыццяздольнасці фізічнай тэорыі з’яўляецца праверка эксперыментам.

Гэтая відавочная зараз роля эксперыменту была ўсвядомленая толькі Галілеем і больш познімі даследчыкамі, якія рабілі высновы пра ўласцівасці свету на падставе назіранняў за паводзінамі прадметаў у спецыяльных умовах, г. зн. ставілі эксперыменты. Заўважым, што гэта цалкам процілегла, напрыклад, падыходу старажытных грэкаў: крыніцай сапраўднага веды пра прыладу свету ім здавалася толькі разважанне, а «пачуццёвы вопыт» лічыўся схільным шматлікім падманам і нявызначанасці, а таму не мог прэтэндаваць на сапраўднае веданне.

У ідэале, эксперыментальная фізіка павінна даваць толькі апісанне вынікаў эксперыменту, без якой-небудзь іх інтэрпрэтацыі. Аднак на практыцы гэта недасягальна. Інтэрпрэтацыя вынікаў больш-менш складанага эксперыменту непазбежна абапіраецца на тое, што ў нас ёсць разуменне, як паводзяць сябе ўсе элементы эксперыментальнай устаноўкі. Такое разуменне, у сваю чаргу, не можа не абапірацца на якія-небудзь тэорыі. Так, эксперыменты ў паскаральнай фізіцы элементарных часціц — адны з самых складаных ва ўсёй эксперыментальнай фізіцы — могуць тлумачыцца як сапраўднае вывучэнне уласцівасцяў элементарных часціц толькі пасля таго, як дэталёва зразуметыя (з дапамогай адпаведных тэорый) механічныя і пругкія ўласцівасці ўсіх элементаў дэтэктара, іх водгук на электрычныя і магнітныя палі, ўласцівасці рэшткавых газаў у вакуумнай камеры, размеркаванне электрычнага поля і дрэйф іёнаў у прапарцыйных камерах, працэсы іянізацыі рэчывы і г. д.